تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,508,992 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,272 |
جلوههای تمایز در رمان اللَّص وَ الکِلاب بر اساس الگوی جامعهشناختی پیر بوردیو | ||
ادب عربی | ||
دوره 13، شماره 4، اسفند 1400، صفحه 109-128 اصل مقاله (1.08 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2021.317112.612340 | ||
نویسندگان | ||
علی صیادانی* 1؛ یزدان حیدرپور مرند2؛ سکینه حیدرپور مرند3 | ||
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
2دانشآموختۀ کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
3دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
در نگاه بوردیو جهان اجتماعی بر پایۀ تمایز استوار است که این تمایز در مفاهیم ساختاری چون فضا، میدان، طبقه و سرمایه و همچنین در سطح مفاهیم کنشی، یعنی عادتواره، عملکردهای درون میدان و ذائقه و سلیقه نمایان است. معمولاً متنهایی چون هنر، رمان، ادبیات و حوزههای دیگر فرهنگعامه سرریزهای جامعهاند که تحلیل و بررسی آنها میتواند پژوهشگران را به درک و فهم جامعه رهنمون سازد. فهم متنهای ادبی با رویکرد بوردیویی، میتواند شیوههای تمایز در هر جامعهای را نشان دهد. رمان اللَّص وَ الکِلاب از داستانهای نمادگرایانۀ نجیب محفوظ است که قابلیت بررسی در چارچوب مصادیق مزبور را دارد؛ چراکه نویسنده با درنظرداشتن مفاهیمی همچون دین، فرهنگ، جامعه و طبقه به بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی حاکم در جامعۀ مصر میپردازد و به ناعدالتیهای حاکم بر آن جامعه خُرده میگیرد. روایت داستان بهگونهای شکل یافته که محدودیتها و شرایط خاص اجتماعی، به مجموعهای گسترده و پیچیده از الزامات فردی و جمعی وابسته است. پژوهش حاضر به روش نقد جامعهشناسی با تکیه بر نظریۀ پیر بوردیو است که رمان اللَّص وَ الکِلاب را از بعد جامعهشناختی و با رویکرد تحلیلی بررسی میکند و درصدد نشاندادن و بررسی جلوههایی از تمایز در این رمان است که در قالب مفاهیم بوردیویی همچون منشها و عادتوارهها، زمینهها و میدانها، عرصهها و سرمایهها، فضاهای اجتماعی، طبقات اجتماعی و نیز ذائقهها و سلیقهها نمود یافته است. یافتههای پژوهش حکایت از این واقعیت دارد که نویسنده در رمان مزبور، با بررسی نقش عاملان کنش در ساختارهای اجتماعی، نوعی تشخص طبقانی و فرهنگی را بر اساس عادتوارهها، سرمایهها، فضاهای اجتماعی و شخصیتها در میدانهای مختلف برجسته میکند؛ بهطوری که شخصیتها در میدانهای مختلف متناسب با عادتوارههایشان که ناشی از سرمایهها، ذائقهها و نیز جایگاه و طبقات اجتماعی آنها در فضاهای اجتماعی است، جلوههایی از تمایز را به نمایش میگذارند. | ||
کلیدواژهها | ||
رمان معاصر؛ نقد داستان؛ نقد جامعهشناختی؛ نجیب محفوظ؛ رمان اللّص و الکلاب | ||
مراجع | ||
أبودوح، خالدکاظم (2019)، «رأس المال الثقافی مقاربة سوسیولوجیة»، التفاهم، العدد 63، وزارة الأوقاف و الشؤون الدینیة فی مسقط، سلطنة عمان، صص 321-336.
آزاددل، عادل، شهریار گیتی و نرگس معصومی (1395)، «بررسی و تطبیق عنصر شخصیتپردازی در رمان اللص و الکلاب، اثر نجیب محفوظ و بار دیگر شهری که دوست میداشتم، اثر نادر ابراهیمی»، یازدهمین گردهمایی انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان، صص 571-600.
بادرستانی، محبوبه (1390)، دزد و سگها (ترجمه، بررسی و نقد)، تهران، علم و دانش.
بوردیو، بییر (2007)، الرمز و السلطة، ترجمة عبدالسلام بنعبد العالی، المغرب، الدار البیضاء.
ـــــــــــــــ (2002)، بعبارة أخری محاولات بإتجاه سوسیولوجیا إنعکاسیة، ترجمة أحمد حسان، القاهرة، میریت للنشر و المعلومات.
ـــــــــــــــ (1390)، تمایز، نقدهای اجتماعی قضاوتهای ذوقی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران، ثالث.
ـــــــــــــــ (1386)، علم علم و تأمل پذیری، ترجمۀ یحیی امامی، تهران، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
ـــــــــــــــ (1380)، نظریۀ کنش، ترجمۀ مرتضی مردیها، تهران، نقش نگار.
ـــــــــــــــ (1995)، أسئلة علم الاجتماع حول الثقافة و السلطة و العنف الرمزی، ترجمة إبراهیم فتحی، القاهره، دارالعالم الثالث.
بون ویتز، پاتریس (1391)، درسهایی از جامعهشناسی پییر بوردیو، ترجمۀ جهانگیر جهانگیرپور و حسن پورسفیر، تهران، آگه.
پروایی، شیوا (1395)، «خوانش جامعهشناختی بوردیویی از فیلم جدایی نادر از سیمین با تأکید بر جامعۀ ایران»، انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال دوازدهم، ش 44، صص 173-197.
توحیدفام، محمد و مرضیه حسینیان امیری (1388)، «تلفیق کنش و ساختار در اندیشۀ گیدنز، بوردیو و هابرماس و تأثیر آن بر جامعهشناسی جدید»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، سال چهارم، ش 15، صص 79- 107.
جمشیدی، فاطمه و وصال میمندی (1396)، «شخصیتپردازی در رمان اللص و الکلاب اثر نجیب محفوظ»، ادب عربی، دورۀ 9، ش 1، صص 133-152.
زدام، کاتوم (2013)، البعد الاجتماعی فی روایة اللص و الکلاب لنجیب محفوظ، الجزائر، جامعة محمد بودیاف.
شوفالییة، ستیفان و کریستیان شوفیری (2013)، معجم بوردیو، ترجمة الزهرة إبراهیم، دمشق، الشرکة الجزائریة السویرة للنشر و التوزیع.
الشهری، عبدالهادی بن ظافر (2004)، إستراتیجیات الخطاب: مقاربة لغویة تداولیة، بنغازی، دارالکتاب الجدید المتحدة.
عبدالله، مروة صلاحالدین (2020)، «رأس المال الاجتماعی و التنمیة الاجتماعیة: تحلیل مقارن لنظریتی تماسک العلاقات و الشبکة الإجتماعیة بالتطبیق علی جماعات العمل فی الجمعیات الأهلیة»، بحوث العلوم الاجتماعیة و التنمیة، المجلد الثانی، صص 127-180.
گرنفل، مایکل (1393)، مفاهیم کلیدی پیر بوردیو، ترجمۀ محمدمهدی لبیبی، تهران، افکار، چاپ سوم.
محفوظ، نجیب (1961)، اللّص و الکِلاب، قاهرة، دار مصر.
Turner.B and Edmunds.T(2002), “The Distate of Taste, Bourdieu, cultural capital and Australian”, Consumer Culture. Vol 2, 219-244. Alkhawaja. A. Linda (2019), “Habitus and Intellectual Trajectory in the translational Process: A case study”, Al- Balqa Journal for research & studies, Vol 22, No 1. 9-24. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 685 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 363 |