
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,229 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,178,364 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,006,286 |
تحلیل جامعهشناختی مؤلفههای هویّتساز در خاطره-داستان نورالدین پسر ایران | ||
جامعه شناسی هنر و ادبیات | ||
دوره 12، شماره 2، اسفند 1399، صفحه 221-242 اصل مقاله (447.4 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsal.2021.81067 | ||
نویسندگان | ||
مریم اکبری1؛ خلیل بیگزاده* 2؛ عیسی نجفی3 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه رازی | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی | ||
3استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی | ||
چکیده | ||
هویّت از نگاه جامعهشناختی ابعادی گوناگون دارد که هویّت دینی، ملّی و قومی نمونههایی از آن هستند و هر یک ارزشها و هنجارهای ویژهای دارند که گاهی مشترک و گاهی متفاوتاند. خاطره-داستان نورالدین پسر ایران از آثار ادبیات روایی دفاع مقدس است که بخشی از ارزشها و هنجارهای دینی، ملّی و قومی را بازتاب داده است. هویّت ملّی و دینی مبتنیبر شاخصهای گذشتهشناسی، خودشناسی، خودباوری و دشمنشناسی است که در خاطرات سیّدنورالدین عافی، بازتاب یافته و نشاندهندة نگرش فکری و فرهنگی رزمندگان، شرایط فرهنگی و اجتماعی آنان، رخدادهای دوران دفاع مقدّس و بهعبارتی بازتاب هویّت دینی و ملّی جامعة ایرانی در دوران دفاع مقدّس است. پژوهش پیشروی با هدف تبیین شاخصهای هویّت دینی و ملی مبتنیبر شرایط فرهنگی و اجتماعی رزمندگان در خاطره-داستان مورد مطالعه با تکیه بر الگوی پیشنهادی هانری زالامانسکی مبتنیبربراساس جامعهشناسی محتواگرا با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده است. دستاورد تحقیق نشان میدهد، هویّت دینی، ملی و قومی در این خاطره-داستان، مبتنیبر گذشتهشناسی، خودشناسی، خودباوری و دشمنشناسی است که در مفاهیمی چون پیروی از الگوهای دینی، عملگرایی دینی و ملی، نقش و کارکرد نمادهای دینی، نوزایی آگاهانه و شهادتطلبی، وطندوستی و میهنخواهی مبتنیبر هویّت دینی و ملی، هویّت دیگری و دشمنستیزی از برجستهترین محتواهایی است مبتنیبرکه بر مبنای هویّت دینی و ملّی بازتاب یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
هویّت دینی؛ هویّت ملّی؛ تحلیل جامعهشناختی؛ دفاع مقدّس؛ خاطره-داستان نورالدین پسر ایران | ||
مراجع | ||
ابوالحسنی، سیدرحیم. (1386). «مؤلفههای هویت ملّی با رویکرد پژوهشی». فصلنامة سیاست. دورة38، شمارة 4، صص 1- 22. 2. احمدلو، حبیب. (1381).بررسی رابطة میزان هویت ملی و هویّت قومی در بین جوانان تبریز. پایاننامة کارشناسی ارشد علوم سیاسی. عماد افروغ. دانشکدة علوم انسانی. دانشگاه تربیت مدرس. 3. اسماعیلپور، ابوالقاسم. (1387). اسطوره بیان نمادین. چاپ دوم. تهران: سروش 4. امیری خراسانی، احمد و حسنپور، عسکر. (1389). «مولفّههای پایداری در سیمای شخصیّتهای دفاع مقدّس». ادبیّات پایداری. دورة 1، شمارة 2، صص 31- 44. 5. پوینده، محمدجعفر. (1376). درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات. (بررسی محتواها، مرحلهای اساسی در جامعهشناسی ادبیات معاصر از دیدگاه هانری زالامانسکی) تهران: نقش جهان. 6. --------------------. (1377). بررسی محتواها، درآمدی بر جامعهشناسی ادبیّات. ترجمة محمّدجعفر پوینده. چاپ پنجم. تهران: چشمه. 7. تکیم، لیاقتعلی. (1384). «تشیع آمریکا و تأثیرپذیری از عوامل خارجی».مجلة شیعهشناسی. شمارة 9، صص 179- 204. 8. درزی کلایی، محمدرضا و آقاحسینی، علیرضا. (1391). «تأثیر شهادتطلبی از دیدگاه امام خمینی (ع) در تغییر مفهوم قدرت از منظر تئوری سازهانگاری». مطالعات انقلاب اسلامی. دورة 9، شمارة 31، صص 91- 106. 9. دهشیری، محمدرضا. (1380). درآمدی بر نظریة سیاسی امام خمینی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 10. دورکیم، امیل. (1383). صور ابتدائی حیات دینی. ترجمة باقر پرهام. تهران: مرکز. 11. رادفر، ابوالقاسم. (1388). «بازتاب هویت ایرانی در آثار هنری و مواریث فرهنگی». پژوهشنامة زبان و ادبیات فارسی. شمارة 1، صص 37- 58. 12. رضایی، محمد.(1395). «بازشناسی تشیع و هویت ایرانی در اندیشه فرهیختگان ایرانی پیش از سقوط خلافت عباسی». فصلنامة شیعهپژوهی. دورة 3، شمارة 8، صص 5- 26. 13. .---------------- (1394). «الگوی پیشنهادی برای تطبیق نظریة جامعهشناسی با ساختار ادبی- اجتماعی رمان فارسی». ادبیات پارسی معاصر. دورة 5، شمارة 1، صص 63- 84. 14. سپهری، معصومه. (1391). نورالدین پسر ایران. چاپ سی و ششم. تهران: سورة مهر. 15. صدوق، ابی جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه. (1338). عیون اخبار الرضا. جلد اوّل و دوّم. ترجمة محمد تقی اصفهانی. انتشارات علمیه اسلامیه. 16. عاملی، محمد بن حسن حر. (1367). وسائل الشیعهَ. مصحح: محمد رازی. قم: آل البیت لإحیاء التراث. 17. عسگری حسنکلو، عسگر. (1387). نقد اجتماعی رمان معاصر فارسی با تأکید بر ده رمان برگزیده. چاپ اوّل. تهران :فرزان. 18. کاکایی، عبدالجبّار. (1380). بررسی تطبیقی موضوعات پایداری در شعر ایران و جهان. تهران: انتشارات پالیزبان. 19. کفاش، جمشید. (1384). «زمینههای انسجام ملی در آذربایجان». مجموعه مقالات درآمدی بر فرهنگ و هویت ایران. 20- 45. به کوشش مریم صنیع جلال. تهران: تمدن ایرانی. 20. کمری، علیرضا. (1373). خاطرهنگاشتهها و خاطرهنویسی در گسترة ادب مقاومت و فرهنگ جبهه. تهران: سمت. 21. گلدمن، لوسین. (1371). جامعهشناسی ادبیات، دفاع از جامعهشناسی رمان. ترجمة جعفر پوینده. چاپ اوّل. تهران: هوش و ابتکار. 22. لووی، میشل و سامی نعیر. (1376). مفاهیم اساسی در روش لوسین گلدمن، ترجمة محمّدجعفر پوینده. تهران: چشمه. 23. مجتهدزاده، پیروز. (1386). دموکراسی و هویّت ایرانی. چاپ اوّل. تهران: کویر. 24. محمودی، مریم و قربانی، حسن. (1395). «بررسی صبغة عرفانی مناجاتهای شهدای دفاع مقدس». ادبیات پایداری کرمان. دورة 8، شمارة 15، صص 373- 353. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 508 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 381 |