سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,692
تعداد مقالات72,232
تعداد مشاهده مقاله129,194,005
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,024,651
صداقتی, سهام, عالی پور, حسن, صالحی, کریم, دهشیری, مهدی. (1399). نقش رویه قضایی در قانونگذاری کیفری. , 50(2), 415-438. doi: 10.22059/jqclcs.2021.81045
سهام صداقتی; حسن عالی پور; کریم صالحی; مهدی دهشیری. "نقش رویه قضایی در قانونگذاری کیفری". , 50, 2, 1399, 415-438. doi: 10.22059/jqclcs.2021.81045
صداقتی, سهام, عالی پور, حسن, صالحی, کریم, دهشیری, مهدی. (1399). 'نقش رویه قضایی در قانونگذاری کیفری', , 50(2), pp. 415-438. doi: 10.22059/jqclcs.2021.81045
صداقتی, سهام, عالی پور, حسن, صالحی, کریم, دهشیری, مهدی. نقش رویه قضایی در قانونگذاری کیفری. , 1399; 50(2): 415-438. doi: 10.22059/jqclcs.2021.81045

نقش رویه قضایی در قانونگذاری کیفری

مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی
مقاله 8، دوره 50، شماره 2، اسفند 1399، صفحه 415-438    اصل مقاله (371.45 K)
نوع مقاله: علمی - پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqclcs.2021.81045
نویسندگان
سهام صداقتی1؛ حسن عالی پور* 2؛ کریم صالحی3؛ مهدی دهشیری3
1دانشجوی دکترا حقوق جزا و جرم شناسی
2هیئت علمی واحد پردیس قم
3عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد شهرکرد
چکیده
انگاره اصلی این نوشتار، این است که رویه قضایی در نظام کیفری ایران، جایگاهی برتر از موقعیتی که در آن به عنوان منبع ارشادی حقوق شناسانده می‌شود، دارد. رویه قضایی، به معنای جریان مشخصی از مسیر حرکت تعداد قابل توجهی از تصمیمات قضایی است که می‌تواند در رای وحدت رویه یا اتحاد نسبی یا مطلق دادگاه، متجلی شود. در رویکرد سنتی، رویه قضایی، منبع محور است تا مبنا محور. در این نگاه، رویه قضایی منبعی برای قضاوت و دستاویزی برای تحلیل در ادبیات حقوقی است؛ در حالی که در رویکرد مبنایی، رویه قضایی، خود خاستگاهی برای قانونگذاری به شمار می رود. رویه قضایی، پیوند مستقیم با مبانی شناخته شده حقوق یعنی عرف، فرهنگ جامعه و ارزش های آن دارد و خود به سان یک مبنای پالایشگر رخ می‌نماید که گزاره‌ها و اصول را از مبانی دیگر گرفته، آنها را به وصف نیازسنجی و نخبگی سنجیده و سپس آن را به قانونگذار جهت وضع می‌نمایاند.
در نوشتار کنونی، رویه قضایی با بررسی جریانات قضایی و آرای وحدت رویه، مطالعه شده و با شیوه تحلیلی، نشان داده شده که چگونه رویه قضایی در ایران، نیرومندتر از گذشته شده و یکی از جلوه‌های آن، تاثیر در قانونگذاری کیفری است. دستاورد نوشتار نیز بر این استوار است که رویه قضایی، نقشی «هدایت‌گر»، «جهت دهنده»، «بازآموزنده» و بویژه «پیشرو» دارد که باید با اختصاص نهادی برای ارزیابی آن، کوشش شود تا تعامل رویه قضایی و قانونگذاری، علمی‌تر و کارآمدتر شود؛ تعاملی بر پایه پیروی رویه قضایی از قانون و قانونگذاری از رویه قضایی.
کلیدواژه‌ها
حقوق مدون؛ رویه قضایی؛ قانون؛ قانونگذاری
مراجع

1.     آقایی­نیا، حسین (1393)، جرائم علیه اشخاص( جنایات)، چ 13، تهران: نشر میزان.

  1. اعتدال، محمد (1379)، اعتبار و اهمیت رویۀ قضایی، چ 1، شیراز: انتشارات نوید شیراز.
  2. امیدی، جلیل (1376)، «تفسیر قانون در حقوق انگلستان»، مجلۀ دانشکدۀ حقوقی و علوم سیاسی، دورۀ 38، صص 85-121.
  3. پورسرتیپ، فرج‌اله (1357)، «ماهیت و اهمیت رویۀ قضایی (1)»، مجلۀ حقوقی وزارت دادگستری، (برگرفته از لوح فشردۀ مجموعه مقالات حقوقی منتشر در سال 1395، علی مکرم).
  4. توحیدخواه، فرانک (1391)، دیوان عالی کشور: وظایف و اختیارات قانونی، چ 1، تهران: انتشارات خرسندی.
  5. توحیدی نافع، جلال (1395)، تعیین مجازات در نظام قضایی ایران و مطالعۀ تطبیقی آن با حقوق انگلستان، رسالۀ دکتری، مدرسه عالی شهید مطهری.
  6. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1385)، ترمینولوژی حقوق، چ 16، تهران: انتشارات گنج دانش.
  7. چیکایا، بلز (1387)، چکیده رویۀ قضایی در حقوق بین‌الملل عمومی، ترجمۀ همایون حبیبی، چ 1، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  8. خدابخشی، عبداله (1392)، تمایز بنیادین حقوق مدنی و حقوق کیفری، چ 2، تهران: انتشارات شهر دانش.
  9. خمینی، روح‌اله (1387)، ترجمۀ تحریرالوسیله، ترجمۀ علی اسلامی، ج 4، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین.
  10. ذوالعین، پرویز (1377)، مبانی حقوق بین‌الملل عمومی، چ 1، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
  11. رأی اصراری کیفری شمارۀ 5، مورخ 7/12/1376، هیئت عمومی دیوان عالی کشور.
  12. رأی اصراری کیفری شمارۀ 35، مورخ 28/9/1374، هیئت عمومی دیوان عالی کشور.
  13. رنه، داوید (1364)، نظام­های بزرگ حقوقی معاصر، ترجمۀ حسین صفایی؛ محمد آشوری و عزت‌اله عراقی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  14. داوید، رنه؛ اسپینوزی، کامی ژوفره (1378)، درآمدی بر حقوق تطبیقی و دو نظام بزرگ حقوقی معاصر، چ 2، ترجمۀ سیدحسین صفایی، تهران: نشر دادگستر.
  15. زالی‌پور مداب، مهران (1396)، ارزیابی جایگاه ادارۀ حقوقی قوۀ قضاییه به‌عنوان منبع مشورتی در تعیین مجازات، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، پردیس فارابی دانشگاه تهران.
  16. ساکت، محمدحسین (1387)، حقوق‌شناسی (دیباچه‌ای بر دانش حقوق)، چ 1، تهران: نشر ثالث.
  17. کاتوزیان، ناصر (1381)، توجیه و نقد رویۀ قضایی، چ 2، تهران: نشر میزان.
  18. کاتوزیان، ناصر (1393)، فلسفه حقوق، ج 2، چ 5، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  19. مجموعه دیدگاه­های قضات در جلسات ماهانۀ کمیسیون بررسی امور حقوقی و قضایی دادگستری استان تهران (22/5/1376)، شمارۀ سند 22/2/75.
  20. مدنی، سیدجلال‌الدین (1372)، رویۀ قضایی، چ 5، تهران: انتشارات پایدار.
  21. مذاکرات و آرای هیئت عمومی دیوان عالی کشور سال 1375 (1377)، ج 2، چ 1، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات دیوان عالی کشور.
  22. مذاکرات و آرای هیئت عمومی دیوان عالی کشور سال 1376 (1378)، ج 3، چ 1، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات دیوان عالی کشور.
  23. میرمحمدصادقی، حسین (1392)، حقوق جزای اختصاصی، جرائم علیه امنیت و آسایش عمومی، چ21، تهران: نشر میزان.
  24. نجفی ابرندآبادی، علی‌حسین (1385)، کیفرشناسی، چ 6، تهران: انتشارات مجد.
  25. وکیلیان، حسن (1398)، رابطۀ رویۀ قضایی و قانون، چ 1، تهران: پژوهشگاه قوۀ قضاییه.
  26. خمینی، روح‌اله (1390ه.ق)، تحریرالوسیله، ج 2، قم: مطبعه الاداب الاشرف.
  27. صانعی، یوسف (1376)، مجمع المسائل، چ 1، قم: نشر میثم تمار.
  28. مفید، محمد بن ‌نعمان (1410ه.ق)، المقنعه فی الاصول و الفروع، در: سلسلة الینابیع الفقهیة، علی‌اصغر مروارید، ج 24، بیروت: مؤسسۀ فقه شیعه.

30. الموسوی خویی، سیدابوالقاسم (1975م)، مبانی تکمله المنهاج، ج 2، نجف: مطبعه الاداب النجف الاشرف.

31. Eng, S. (2002), “Legislative inflation and the quality of law”, in: Legisprudence, by Luc Wintges, Oxford: Hart publishing, pp: 65 -79.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,625
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 954





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب