پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,757 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,115,807 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,883,124 |
تبیین سطوح، شاخصه‌ها و مراتب شفافیت در فضای معماری | ||
| نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
| دوره 25، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 67-78 اصل مقاله (864.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2021.302978.672459 | ||
| نویسندگان | ||
| پریسا هاشم پور* 1؛ احمد میراحمدی2 | ||
| 1دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران. | ||
| 2دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| «شفافیت» در معماری از مفاهیم جدیدی است که اندیشمندان بسیاری آن را جزئی از اصول معماری محسوب نموده و معتقدند که معماری درگذر تاریخی، بهسوی افزایش شفافیت فضایی پیش‌رفته‌است. این درحالی است که شفافیت، با مفاهیم جاری در بعضی خانههای سنتی مانند درونگرایی، محرمیت و فضای خلوت تباین دارد. لذا در این رابطه بایستی ابتدا به معنا و مفهوم دقیق شفافیت پرداخت تا ضمن تعیین چارچوب برای آن، بتوان اصل شفافیت در معماری را بررسی کرده و شاخصه‌ها و معیارهای استفاده از آن را مشخص نمود. در این پژوهش، خانه رسولیان یزد به عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته‌است. این پژوهش از نوع کیفی و به روش توصیفی تحلیلی است، بدین منظور ابتدا اطلاعات حاصل از مطالعات کتابخانه‌ای و منابع اسنادی مورد بررسی قرارگرفت و با رویکرد تطبیقی مورد‌‌محور، شفافیت در خانه سنتی رسولیان ارزیابی -شد. براساس نتایج این پژوهش، شفافیت را می‌توان در چهار سطح؛ شفافیت کالبدی-سازه‌ای، شفافیت بصری-ادراکی، شفافیت رفتاری-عملکردی و شفافیت معنایی-مفهومی در فضای معماری تبیین نمود. شفافیت معنایی-مفهومی در معماری سنتی ارجحیت بیشتری دارد. همچنین با توجه به شاخصه‌های شفافیت در خانه رسولیان مشخص گردید، برای معماران همیشه ایجاد شفافیت حداکثری فضا مدنظر نبوده بلکه در بعضی از شاخصه‌ها، رویکردی کنترلی اتخاذ گردیده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شفافیت فضای معماری؛ شفافیت کالبدی-سازه‌ای؛ شفافیت بصری-ادراکی؛ شفافیت رفتاری-عملکردی؛ شفافیت معنایی-مفهومی؛ خانه رسولیان یزد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigation the levels, Features and hierarchies of transparency in Architectural space | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Parisa Hashempour1؛ Ahmad Mirahmadi2 | ||
| 1Associate Professor in School of Architecture and Urban planning, Tabriz Islamic Art University. Iran. | ||
| 2Architecture and Urban Planning Faculty, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Transparency in architecture is one of the new concepts that in numerous scholars' perspective, it has been the cornerstone of architecture, and through the historical passage of architecture, is has always led to increased transparency. This doctrine has been accepted in Iranian-Islamic architecture by many theorists. On the other hand, the way of dealing with transparency in Iranian architecture is distinct, and the climax of these distinctions can be detected in traditional houses. Inside these houses are concepts such as introspection, secrecy, privacy, and the spatial hierarchy that differ from the concept of transparency in the modern world. Therefore, in this regard, we first need to comprehend the exact notion and concept of transparency in order to determine the framework for it, so that the principle of transparency in traditional Iranian houses can be explained and the criteria and standards for its use can be identified. In this regard, Rasoulian Yazd House has been selected as the case study for detailed examination. First, the descriptive-analytical method examines the information adopted from library studies and documentary sources and presents a table and graphs with a comparative approach to assess transparency in traditional houses. Obtained results show that transparency can be divided in four categories. 1- Skeletal-structural transparency that resulted in technological and structural system improvements for reducing materials and increasing space, it appears in geometrical and physical characteristics, it is tangible and comparable, it contains materials and skeletal-structural characteristics of the building. 2- Visual-perceptual transparency that is for increasing relation between interior and exterior and persistence of vision is obtained by viewers comprehension via five senses specially sight sense. 3- Behavioral-functional transparency helps to reach a correct comprehension of behavior and function in space, it can be obtained by moving in space. It is related to viewer’s awareness of spatial continuity and shell structure of space that is beyond visual features and it is for understanding discipline and organizing space. 4- Semantic-conceptual transparency is rooted in culture, beliefs, and concepts of society, it is accompanied by paraphrasing. Hence, it cannot be understood by each viewer easily, viewer needs to have enough familiarity with these concepts and foundations. Transparency which is obtained via this is placed in the highest level. Owing to rich culture, philosophical and mystical foundations Iranian architectures have paid more attention to semantic-conceptual transparency. By investigating transparency characteristics in Rasoulian house, it was determined that these characteristics had not always been for increasing transparency, some of these characteristics had been for control. In such houses, transparency is a more special and more sensitive issue owing to some concepts including introversion and privacy, these concepts are in contraction to transparency apparently, it has made some people think Islamic architecture is opaque. On the other side, some try to justify it by referring to postmodern approach. Whilst based on the current study transparency approach is not a clarification or elimination method but it is a control method that has been used in Rasoulian house by architectural plans and using architectural elements. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| transparency of architectural space, skeletal-structural transparency, visual-perceptual transparency, behavioral-functional transparency, semantic-conceptual transparency, Rasoulian Yazd House | ||
| مراجع | ||
|
اردلان، نادر و بختیار، لاله (1391)، حس وحدت؛ نقش سنت در معماری ایرانی، ترجمه حمید شاهرخ، انتشارات خاک، اصفهان. آرنهایم، رودلف (1382)، پویهشناسی صور معماری، ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، انتشارات سمت، تهران. آریانپور، منوچهر (1379)، فرهنگ پیشرو آریانپور، نشر جهان رایانه، تهران. بابایی، محمدرضا؛ سلطانزاده، حسین و شریکزاده، مسعود (1390)، مقدمهای بر مفهوم و انواع شفافیت در هنر و معماری معاصر غرب، نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، (3)، صص 5- 16. بورکهارت، تیتوس (1392)، هنراسلامی؛ زبان و بیان، ترجمه مسعود رجبنیا، انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش)، تهران. پرتویی، پروین (1388)، پدیدارشناسی معماری، انتشارات فرهنگستان هنر، تهران. پوراحمدی، محبوبه (1392)، بررسی الگوهای پایداری در معماری خانه های سنتی مهریز، نشریه شهر و معماری بومی، 2(3)، صص 64-55. پیرنیا، محمدکریم (1386)، سبکشناسی معماری ایرانی، انتشارات سروش دانش، تهران. حاجیقاسمی، کامبیز (1383)، گنجنامه؛ دفتر چهاردهم: خانههای یزد، انتشارات روزنه، تهران. حائری مازندرانی، محمدرضا (1388)، نقش فضا در معماری ایران، انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی، تهران. حدادی، بهاره (1386)، شفافیت نفی و شفافیت روان در معماری داخلی، معماری و ساختمان (14). حمزهنژاد، مهدی و دشتی، مینا (1395)، بررسی خانههای سنتی ایرانی از منظر پدیدارشناسان و سنتگرایان معنوی، فصلنامه نقش جهان، 2 (6):، صص 24- 35. دری، علی و طلیسچی، غلامرضا (1396)، تبیین شفافیت ساختار فضایی معماری ایران در دوره صفویه مطالعه موردی: کوشک هشت بهشت و مسجد امام اصفهان، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 7 (27)، صص 41 – 50. دهخدا، علیاکبر (1386)، لغتنامه دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. دیبا، داراب (1378)، حصول زبانی نو برای معماران ایران، معماری و شهرسازی 7 (50و51). راپاپورت، آموس (1388)، انسان شناسی مسکن، ترجمه خسرو افضلیان، انتشارات حرفه هنرمند. ریگین، چارلز (1394)، روش تطبیقی: فراسوی راهبردهای کمی و کیفی، ترجمه محمد فاضلی، انتشارات آگه، تهران. زوی، برونو (1376)، چگونه به معماری بنگریم، ترجمه فریده کرمان، انتشارات شهیدی، تهران. سالاری، سوگل؛ محمدی، بهزاد و پیری، سعید (1392)، بررسی تحلیلی نمود شفافیت و تاکید بر کاستن از ماده و افزایش فضا در برخی نمونههای ارزشمند معماری ایرانی، پژوهشهای شهری هفت حصار، 1 (4)، صص 71- 81. سعادت، داوود؛ اعتصام، ایرج؛ مختاباد امرئی، سیدمصطفی و مهدوینژاد، محمدجواد (1396)، تبیین مفهوم شفافیت در دورههای مدرن. پست مدرن و ارزیابی آن در معماری اسلامی ایرانی، فصلنامه پژوهشهای معماری اسلامی، 5 (15)، صص 75- 90. طهوری، نیر (1384)، تجلی باورهای اعتقادی و مفاهیم عرفانی در هنر و معماری و شهرسازی سنتی ایران، در مجموعه گفتارهای اولین و دومین معماری ایران، اصفهان. عمید، حسن (1390)، فرهنگ عمید، انتشارات امیرکبیر. فلامکی، محمدمنصور (1355)، باززندهسازی بناها و شهرهای تاریخی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. ______ (1391)، اصلها و خوانش معماری ایرانی، انتشارات فضا، تهران. نوربرگ شولتز، کریستیان (1381)، مفهومسکونت؛بهسوی معماریتمثیلی، ترجمه محمود امیریاراحمدی، انتشارات آگاه، تهران. گروتر، یورگ کورت (1390)، زیباییشناسی در معماری، ترجمه جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران. گیدیون، زیگفرید (1392)، فضا زمان و معماری، ترجمه منوچهر مزینی، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. متدین، حشمتالله (1386)، چهارطاقی گنبددار نقطه عطف معماری مساجد ایرانی، نشریه هنرهای زیبا، (31)، صص 39- 46. معماریان، غلامحسین (1391)، معماری ایرانی، تقریر: محمدکریم پیرنیا، انتشارات سروش دانش، تهران. ______ (1392)، سیری در مبانی نظری معماری، انتشارات سروش دانش، تهران. میرمیران، سیدهادی (1374)، اصول معماری ایران، مجله آبادی، 5 (19)، صص 28- 30. ______ (1377)، سیری از ماده به روح، مجله معماری و شهرسازی، 6 (43و42)، صص 94- 100. میروکیلی، مسعود (1386)، مدرسه محله هنر و معماری یزد- انگاره مقدماتی طرح راهبردی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه یزد، یزد. ناظر، زینب؛ بلالیاسکویی، آزیتا و کینژاد، محمدعلی (1395)، ارزیابی شفافیت معنایی گنبدها در مساجد با تاکید بر عملکرد روشنایی فضایی، فصلنامه پژوهشهای معماری اسلامی، 4 (12)، صص 94- 112. Bachelard, Gaston (1994), The poeticsof space, translated from the French by Maria Jolas, with a new foreword by John R. Stilgoe.
Brownell, B. (2012), Material Strategies: Innovative Applications in Architecture, New York: Princeton Architectural Press.
Forty, Adrian (2000), Word and Buildings, London, Thaes & Hudson Ltd.
______ (2004), Transparency: The disconnecting concept in Architecture, wordsandbuildings, London, Thaes & Hudson Ltd.
Giedion, Sigfreid (1962), The Eternal Present: The Beginnings of Art, (Kingsport, TN: Pentheon(, (from: ‘Transparency: A Breif Introduction’).
Kepes, Gyorgy (1965), The Nature and Art of Motion, New York: George Braziller.
Rice, Peter & Dutton, Hugh (1995), Structural glass, Taylor & Francis, London.
Rowe, colin & Slutzky, Robert (1963), Transparency:literal and phenomenal, themit press, Perspecta.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 936 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,624 |
||