پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,233 |
| تعداد مقالات | 67,798 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,275,616 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,020,930 |
تاریخ مفهوم مکتب اصفهان: بررسیِ گفتمانهای هویت‌ساز در تاریخ معاصر موسیقی دستگاهیِ شهر اصفهان | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
| دوره 26، شماره 3، مهر 1400، صفحه 13-24 اصل مقاله (1.11 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2021.296681.615492 | ||
| نویسندگان | ||
| پویا نکویی* 1؛ هومان اسعدی2 | ||
| 1گروه موسیقی دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران. ایران | ||
| 2مدیر گروه موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| در مقالۀ حاضر عنوان مکتب اصفهان با استفاده از رویکرد انتقادی ـ گفتمانی، در بستر تاریخ معاصر موسیقیِ دستگاهی شهر اصفهان بررسی شده است. این نوشتار نشان میدهد که عنوان مکتب اصفهان در بستر موسیقی دستگاهیِ شهر اصفهان تقریباً اوایل دهۀ چهل شمسی متولد شده و در سالهای بعد رشد و قوام یافته است. دو طیف عمده از این شهر به تبیین ویژگیهای مکتب اصفهان پرداختهاند: طیف سپنتا ـ کسائی ـ عمومی و طیف یاوری ـ کاظمی. طیف نخست نظراتش عمدتاً معطوف به سبکی در آواز بوده و بهویژه بر مؤلفههایی چون بداهه و خلاقیت تأکید داشته است؛ طیف دوم عمدتاً بر مؤلفههایی نظیر تَعَدُد و قدمت گوشهها تأکید داشته است. این مقاله نشان میدهد که نظرات طیف نخست غالباً معطوف به وقایع موسیقایی پایتخت بوده و رویکرد طیف دوم در تقابل با طیف نخست بوده است. این نوشتار با استفاده از رویکردهای نظری ـ انتقادیِ رایج در علوم انسانیِ معاصر، و رشتههایی چون اتنوموزیکولوژی، تاریخ و علومسیاسی در ارتباط با جنبشها و گفتمانهای احیاگر و اصالتگرا، به بررسی این مقوله در تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی پرداخته است. این نوشتار نهایتاً مقولة مکتب اصفهان را پدیدهای برخاسته از شرایط دوران مدرن و جدید در بستر تاریخ معاصر موسیقی دستگاهی میداند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مکتب اصفهان؛ گفتمان هویت‌ساز؛ تاریخ معاصر موسیقی؛ موسیقی دستگاهیِ شهر اصفهان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Conceptual History of Maktab-e- Esfahan: Identity - making Discourses in Contemporary History of Iranian Classical Music in the City of Esfahan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Pouya Nekouei1؛ Hooman Asadi2 | ||
| 1Music Faculty, Fine Arts college of the University of Tehran. Tehran, Iran. | ||
| 2Head, Music Department, Faculty of Fine Arts, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| This article critically assesses the concept of Maktab-e- Esfahan in contemporary history of Iranian classical music in the city of Esfahan. As it is argued, Maktab –e- Esfahan is one of the concepts in Persian classical music that has associated music with the question of identity. It is argued that this term, unlike what is generally projected by its proponents, is a modern phenomenon. Therefore, the birth of Maktab-e- Esfahan is situated in the early 1960's and the exponents of this idea are divided in to two groups: (1) The Sepanta – Kasaei – Omumi faction and; (2) the Yavari – Kazemi group. This concept initially came into written discourse with the writings of Sasan Sepanta in the music journal of Muzik-e- Iran in the early 1960's. The debates concerning this term continued later in the 1970's with performances of a Radif narrative by Hassan Kasaei, the Ney virtuoso and were also reflected in his interviews. In the other faction, Hossein Yavari, also a Ney performer, proposed his orthodox ideas visa-vis Radif and its roots in the city of Esfahan in 1960's and 1970's. It is discussed that the orthodox views of Yavari were targeted against Hassan Kasaei's nationally recognized position as a Ney virtuoso. On the other hand, Hassan Kasaei's views, early in 1970's were a reaction to the music revivalists of Tehran, and specifically the activities of Nourali Borumand, one of the leading revivalists in Tehran, and his emphasis on the significance of the late nineteenth century Qajar repertoire. As it is argued, Kasaei was for many years, one of the most important advocates of the idea. In addition, it is argued that Kasaei's views were formed as a reaction to the changing nature of audience in regards to classical Iranian music in the mid 1960's. Yavari's orthodox views, in post-revolutionary Iran, were pursued by one of his pupils, Abbas Kazemi, who gave a different impetus to a more orthodox narrative of Radif and its roots in Esfahan. His orthodox views too, like his predecessor, were directed against the other faction and the national and local status of Hassan Kasaei as a Ney performer. This article also submits that the Sepanta – Kasaei – Omimi faction had always enjoyed an influential position within musical circles of the city. This authority was on the one hand related to the position of Hassan Kasaei as a virtuoso and on the other hand to the academic background of its experts. Moreover, this wing always enjoyed financial resources. In contrast, the Yavari – Kazemi wing was the subaltern of the city's musical life. This was partly because of the powerful position of the other faction and the weak economic resources of the musicians of this group. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Maktab-e-Esfahan, Identity-making Discourses, Contemporary History of Iranian Music, Dastgahi Music in Esfahan | ||
| مراجع | ||
|
اسعدی، هومان (1380)، «از مقام تا دستگاه، نگاهی موسیقی‌شناختی به جنبه‌هایی از سیر تحول موسیقی کلاسیک ایران»، فصلنامه‌ی موسیقی ماهور، بهار، شماره‌ی 11: 59 ـ 75.
ــــــ (1385)، «تصلب سنت، انجماد ردیف: پرسشی از سنت موسیقایی»، فصلنامه‌ی موسیقی ماهور، زمستان، شماره‌ی 34، 209 ـ 219.
اعظمی‌کیا، منصور(1391)، موسیقی اصفهان در گذر زمان: بررسی سه واژه‌ی مکتب، سبک و شیوه، اصفهان: کیاراد. بدیع‌زاده، سیدجواد (1383)، گلبانگ محراب تا بانگ مضراب: خاطرات هنری سید جواد بدیع‌زاده، به کوشش الهه بدیع-زاده، نی، تهران.
تحویلدار، میرزاحسین خان پسر ابراهیم‌خان (1388)، جغرافیای اصفهان: جغرافیای طبیعی و انسانی و آمار اصناف شهر، به کوشش الهه تیرا، اختران، تهران. دوامی، عبدالله (1375)، ردیف آوازی و تصنیف‌های قدیمی به روایت استاد عبدالله دوامی، گردآورنده: فرامرز پایور، ماهور، تهران.
ذوالفنون، محمود (1385)، «هنرمند، ادیب خوانساری»: ادیب خوانساری آوای جاویدان در موسیقی ایران، به کوشش شیرین ادیب، آوای هنر و اندیشه، تهران. سپنتا، ساسان (1342)، «مکتب‌های موسیقی ایران در نیم‌قرن اخیر.»، موزیک ایران،11 (1)، 7 ـ 10. عمومی، حسین (1383)، «گفتگو با حسین عمومی»، در چهره‌های ماندگار ترانه و موسیقی، به کوشش فروغ بهمن‌پور، بدرقه جاویدان: تهران.
ــــــ (1385)، ادیب خوانساری: آوای جاویدان در موسیقی ایران، به کوشش شیرین ادیب، آوای هنر و اندیشه، تهران. فاطمی، ساسان (1392)، پیدایش موسیقی مردم‌پسند در ایران: تأملاتی بر مفاهیم کلاسیک، مردمی، مردم‌پسند، ماهور، تهران.
ــــــ (1393)، جشن و موسیقی در فرهنگ‌های شهری ایرانی، ماهور، تهران. فیاض، محمدرضا (1394)، تابردمیدن گُل‌ها: مطالعه جامعه‌شناختی موسیقی در ایران از سپیده‌دم تجدد تا 1334، سوره مهر (وابسته به حوزه هنری)، تهران.
کاظمی، بهمن (1389)، گلبانگ سربلندی: مبانی و بررسی آواز ایرانی. به اهتمام وهرز پوراحمد و مهدی فراهانی، فرهنگستان هنر، تهران. کاظمی، عباس (1395)، «زندگی‌نامه‌ی فرهنگی اشیا». امر روزمره در جامعه‌ی پسا‌انقلابی، فرهنگ جاوید، تهران.
کسائی، حسن (1377)، «رقص آن دستمال، روایتی از حسن کسائی» فصلنامه‌ی موسیقی ماهور، پائیز، شماره‌ی 1، 173 ـ 177.
ــــ (1381)، از موسیقی تا سکوت: استاد حسن کسائی و نیم‌قرن آفرینش هنری، به کوشش محمدجواد کسائی، با مقدمة بیژن ترقی، نشر نی، تهران.
منصوری، حسن (بی‌تا)، ردیف سازی و آوازی مکتب اصفهان، به اهتمام امید قبادی، حوزه‌ی هنری استان اصفهان، اصفهان. میلانی، عباس (1387)، معمای هویدا، اختران، تهران.
نواب صفا. اسماعیل (1388)، قصه‌ی شمع: خاطرات هنری پنجاه سال موسیقی معاصر، پیکان، تهران. همایی شیرازی اصفهانی، جلال‌الدین (1375)، تاریخ اصفهان: مجلد هنر و هنرمندان، به اهتمام ماهدخت بانو همایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
Hobsbawm, Eric (1983), "Introduction: Inventing Traditions", In The Invention of Tradition, edited by Eric Hobsbawm and Terence Ranger, Cambridge University Press, Cambridge.
Kaiwar, Vasant. Sucheta Mazumdar (2003). "Race, Orient, Nation in the Time – Space of Modernity", in Antinomies of Modernity: Essays on Race, Orient and Nation, Duke University Press, New Delhi.
Kuhn, Thomas S. (1996), The Structure of Scientific Revolutions, University of Chicago Press, Chicago.
.Livingston, Tamara (1999), "Music Revivals: Towards a General Theory, Ethnomusicology, 43(1): 66. ـ 85. Tavakoli – Targhi, Mohamad (2001), "Contested Memories." In Refashioning Iran: Orientalism, Occidentalism and Nationalist Historiography. Palgrave, New York.
Waterman, Christopher A. (1990). "Our Tradition Is a Very Modern Tradition": Popular Music and the Construction of Pan – Yoruba Identity, Ethnomusicology, 34(3), 367 – 379.
مراجع شنیداری ادیب خوانساری، اسماعیل (1383)، موسیقی آوازی ایران: آوازهای ادیب خوانساری، سی دی شماره‌ی 1، قطعه‌ی 12.MCD.133، ماهور، تهران.
کسائی، حسن (1353)، آشنایی با موسیقی اصیل ایرانی، با همکاری حسن کسائی، مجموعة شخصی.
ـــــ.. (1359)، ابوعطا، با همکاری محمدرضا شجریان، اجرای خصوصی، مجموعة شخصی.
ـــــ. (1385)، ردیف موسیقی ایران: با اجرای سه‌تار و آواز استاد حسن کسائی. سی دی شماره‌ی 2: قطعه‌ی 52، آوای باربد، تهران.
گلپایگانی، اکبر، حسین خواجه‌امیری (ایرج)، عبدالوهاب شهیدی، بهار غلامحسینی (الهه)، ملوک ضرابی، حسین قوامی (بی‌تا)،
برگ سبز شمارة 200، تارنمای گلها (http://www.golha.co.uk/en/programmeitem/1053).
محمودی خوانساری، محمود (بی‌تا)، گلهای تازه‌ی تازه‌ی شمارة 132. تارنمای گلها (http://www.golha.co.uk/en/programmeitem/19823). منصوری، حسن، (بی‌تا)، ردیف سازی و آوازی مکتب اصفهان. به اهتمام امید قبادی. حوزه‌ی هنری اصفهان. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 737 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 537 |
||