سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,692
تعداد مقالات72,237
تعداد مشاهده مقاله129,208,040
تعداد دریافت فایل اصل مقاله102,036,320
محمودزاده, حسن, امان زاده, فاطمه. (1401). بررسی تطبیقی شدت جزایر حرارتی بر اساس هندسة شهری (مطالعة موردی: محلات کوی ولیعصر و شنب غازان شهر تبریز). , 54(2), 675-697. doi: 10.22059/jhgr.2021.311999.1008192
حسن محمودزاده; فاطمه امان زاده. "بررسی تطبیقی شدت جزایر حرارتی بر اساس هندسة شهری (مطالعة موردی: محلات کوی ولیعصر و شنب غازان شهر تبریز)". , 54, 2, 1401, 675-697. doi: 10.22059/jhgr.2021.311999.1008192
محمودزاده, حسن, امان زاده, فاطمه. (1401). 'بررسی تطبیقی شدت جزایر حرارتی بر اساس هندسة شهری (مطالعة موردی: محلات کوی ولیعصر و شنب غازان شهر تبریز)', , 54(2), pp. 675-697. doi: 10.22059/jhgr.2021.311999.1008192
محمودزاده, حسن, امان زاده, فاطمه. بررسی تطبیقی شدت جزایر حرارتی بر اساس هندسة شهری (مطالعة موردی: محلات کوی ولیعصر و شنب غازان شهر تبریز). , 1401; 54(2): 675-697. doi: 10.22059/jhgr.2021.311999.1008192

بررسی تطبیقی شدت جزایر حرارتی بر اساس هندسة شهری (مطالعة موردی: محلات کوی ولیعصر و شنب غازان شهر تبریز)

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 54، شماره 2، اردیبهشت 1401، صفحه 675-697    اصل مقاله (688.95 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2021.311999.1008192
نویسندگان
حسن محمودزاده* 1؛ فاطمه امان زاده2
1دانشیار جغرافیا و برنامه‏ ریزی شهری، دانشکدة برنامه ‏ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز
2دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، گرایش مطالعات شهری و روستایی، دانشگاه تبریز
چکیده
این پژوهش با هدف شبیه ‏سازی و محاسبه حداکثر شدت جزایر حرارت شهری (UHImax) با توجه به شرایط هندسة شهری در مناطق کوی ولیعصر و شنب غازان تبریز با استفاده از معادلة عددی- نظری Oke انجام شده است. برای اجرای این کار، نخست هندسة محلات مورد نظر با توجه به شعاع 20متری در کوی ولیعصر و 15متری در شنب غازان از محور معابر به بلوک‏های مجزایی تقسیم ‏بندی شد و سپس نسبت عرض معابر و ارتفاع بناها (H/W) در نرم‏افزار GIS محاسبه و در پایان بر اساس معادلة Oke، UHImax محاسبه و شبیه‏ سازی شد. نتایج حاصل از این شبیه ‏سازی نشان داد که در محلات مورد مطالعه هر چه بناها بلندمرتبه ‏تر و عرض معابر کمتر باشد میزان UHImax بیشتر است و هر قدر عکس این شرایط حاکم باشد مقدار UHImax نیز کمتر خواهد بود. همچنین، مشخص شد که در کوی ولیعصر، از میان 10 بلوک، بلوک D باc ° 9/1 و بلوک H با°c  2/8 دارای کمترین و بیشترین مقدار UHImax است. در منطقة شنب غازان نیز بلوک G با°c  8/0 کمترین و بلوک B با°c  8/6  بیشترین UHImax را به خود اختصاص داده ‏اند. برآورد حاصل از مدل رگرسیون نیز نشان داد که عرض معابر در محلات مورد نظر نسبت به ارتفاع ساختمان‏ ها اثر بیشتری در تغییرات UHImax دارد. همچنین، نتایج حاصل از دمای سطح زمین نیز نشان داد که کوی ولیعصر در دو فصل زمستان و تابستان به ‏ترتیب بیشترین و کمترین دما را دارد؛ در حالی که در منطقة شنب غازان تفاوت چندانی نداشته و دما در سطح پایینی قرار دارد.
کلیدواژه‌ها
تبریز؛ جزایر حرارتی؛ کوی ولیعصر؛ محلة شنب غازان؛ مدل عددی- نظری Oke؛ هندسة شهری
مراجع
  1. رمضانی، بهمن و دخت‏محمد، سیده‏مریم، 1389، شناخت محدودة مکانی تشکیل جزیرة گرمایی در شهر رشت، پژوهش و برنامه‏ریزی شهری، دورة 1، شمارة 1، صص 49-64.
  2. شکیبا، علیرضا؛ ضیائیان فیروزآبادی، پرویز؛ عاشورلو، داوود و نامداری، سودابه، 1388، تحلیل رابطة کاربری و پوشش اراضی و جزایر حرارتی شهر تهران، با استفاده از داده‏های ETM و TM، مجلة سنجش از دور و GIS، سال 1، شمارة 1، صص 39-56.
  3. صادقی‏نیا، علیرضا؛ علیجانی، بهلول و ضیائیان، پرویز، 1391، تحلیل فضایی- زمانی جزیرة حرارتی کلان‏شهر تهران با استفاده از سنجش‏‏ از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، مجلة جغرافیا و مخاطرات محیطی، سال 1، شمارة 4، صص 1-17.
  4. عزیزی، قاسم؛ شمسی‏پور، علی‏اکبر؛ مهدیان ماه‏فروزی، مجتبی و میری، مرتضی، 1392، تأثیرپذیری شدت جزیرة گرمایی شهری تهران از الگوهای همدیدی جو، فصل‏نامة محیط‏شناسی، دورة 39، شمارة 4، صص 55-66.
  5. عشقی، ابوالفضل و قنبرزاده،‏ هادی، 1387، مبانی میکروکلیماتولوژِی و آب و هوای محلی، مشهد: سخن‏گستر.
  6. علوی‏پناه، سیدکاظم، 1397، کاربرد سنجش از دور در علوم زمین (علوم خاک)، تهران: دانشگاه تهران.
  7. علیجانی، بهلول؛ طولابی‏نژاد، میثم و صیادی، فریبا، 1396، محاسبة شدت جزیرة حرارتی بر اساس هندسة شهری موردمطالعه: (محلة کوچه‏باغ شهر تبریز)، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال 4، شمارة 3، صص 99-112.
  8. فرید، یداله، 1388، جغرافیا و شهرشناسی، تبریز: دانشگاه تبریز.
  9. کاویانی، عباس؛ سهرابی، تیمور و دانش‏کار آراسته، پیمان، 1392، تخمین دمای سطح زمین با استفاده از شاخص اختلاف نرمال‏شده (NDVI) در تصاویر سنجنده‏های MODISوLandsat ETM ، نشریة هواشناسی کشاورزی، دورة 1، شمارة 1، 14-25.
  10. کرمی‏راد، سینا؛ آبادی، محمدعلی و حبیبی، امین، 1397، سنجش تأثیر هندسة شهری بر شرایط آسایش حرارتی بیرونی در مقیاس خرداقلیم در فضای باز مجتمع مسکونی گلدشت شیراز، فصل‏نامة برنامه‏ریزی منطقه‏ای، سال 8، شمارة 29، صص 161-172.
  11. مجنونی توتاخانه، علی و رمضانی، محمد ابراهیم، 1398، بررسی و ارزیابی وضعیت جزیرة حرارتی کلان‏شهر تهران با استفاده از تصاویر ماهواره‏ای، محیط زیست طبیعی (منابع طبیعی ایران)، دورة 72، شمارة 1، صص 29-
  12. محرمی، جاوید، 1393، بررسی نقش کاربری اراضی در تولید جزیرة گرمایی شهری (مطالعة موردی: شهر تبریز)، پایان‏نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
  13. محمودزاده، حسن؛ نقدبیشتی، افسانه و مؤمنی، سحر، 1397، تأثیر کاربری‏های شهری در ایجاد جزایر حرارتی (مطالعة موردی: شهر مشهد)، جغرافیا و مخاطرات محیطی، سال 7، شمارة 27.
  14. موسوی‏ بایگی، محمد؛ اشرف، بتول؛ فرید حسینی، علیرضا و میان‏‏آبادی، آمنه، 1391، بررسی جزیرة حرارتی شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره‏ای و نظریة فرکتال، مجلة جغرافیا و مخابرات محیطی، سال 1، شمارة 1، صص 35-49.
  15. هاشمی، سیدمحمود؛ علوی‏پناه، سیدکاظم و دنیاروندی، مرتضی، 1392، ارزیابی توزیع مکانی دمای سطح زمین در محیط زیست شهری با کاربرد سنجش از دور حرارتی، فصل‏نامة محیط‏شناسی، دورة 39، شمارة 1، صص 723-734.
  16. Andrew, F., 2012, Exploring the relationship between land surface temperature and vegetation abundance for urban heat island mitigation in Seville, Spain, Division of Physical Geography and Ecosystem Analysis, Lund University.
  17. Chen, H.; Ooka, R. and Kato, S., 2008, Study on optimum design method for pleasant outdoor thermal environment using genetic algorithms (GA) and coupled simulation of convection, radiation and conduction, Building and Environment, Vol. 43, No. 1, PP. 18-30.‏
  18. Chen, H.; Ooka, R. and Kato, S., 2008, Study on optimum design method for pleasant outdoor thermal environment using genetic algorithms (GA) and coupled simulation of convection, radiation and conduction. Building and Environment, 43(1), 18-30.
  19. Chow, W. T. and Roth, M., 2006, Temporal dynamics of the urban heat island of Singapore, International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, Vol. 26, No, 15, PP. 2243-2260.‏
  20. Dhalluin, A. and Bozonnet, E., 2015, Urban heat islands and sensitive building design–A study in some French cities’ context, Sustainable Cities and Society, Vol. 19, PP. 292-299.‏
  21. Gartland, L., 2011, Ilhas de calor: como mitigar zonas de calor em áreas urbanas, Oficina de Textos.‏
  22. Goh, K. C., & Chang, C. H. (1999). The relationship between height to width ratios and the heat island intensity at 22: 00 h for Singapore. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, 19(9), 1011-1023.
  23. Heidt, V. and Neef, M., 2008, Benefits of urban green space for improving urban climate, In Ecology, planning, and management of urban forests (pp. 84-96). Springer, New York, NY.
  24. Lau, K. K. L.; Chung, S. C. and Ren, C., 2019, Outdoor thermal comfort in different urban settings of sub-tropical high-density cities: An approach of adopting local climate zone (LCZ) classification, Building and Environment, Vol. 154, PP. 227-238.‏
  25. Levermore, G. J. and Cheung, H. K. W., 2012, A low-order canyon model to estimate the influence of canyon shape on the maximum urban heat island effect, Building Services Engineering Research and Technology, Vol. 33, No. 4, PP. 371-385.‏
  26. Liang, Z.; Wu, S.; Wang, Y.; Wei, F.; Huang, J.; Shen, J. and Li, S., 2020, The relationship between urban form and heat island intensity along the urban development gradients, Science of The Total Environment, Vol. 708, 135011.‏
  27. Liu, L. and Zhang, Y., 2011, Urban heat island analysis using the Landsat TM data and ASTER data: A case study in Hong Kong, Remote Sensing, Vol. 3, No. 7, PP. 1535-1552.‏
  28. Mahmoudzadeh, H.; Naghdbishi, A. and Momeni, S., 2018, The Impact of Urban Use on Creation of Thermal Islands (Case Study: Mashhad City), Journal of Geography and Environmental Hazards, Vol. 7, No. 27, 105-119.
  29. Mohammed, Y., & Salman, A. (2018). Effect of urban geometry and green area on the formation of the urban heat island in Baghdad city. In MATEC web of Conferences (Vol. 162, p. 05025). EDP Sciences.
  30. Montávez, J. P.; González‐Rouco, J. F. and Valero, F., 2008, A simple model for estimating the maximum intensity of nocturnal urban heat island, International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, Vol. 28, No. 2, PP. 235-242.‏
  31. Nakata-Osaki, C. M.; Souza, L. C. L. and Rodrigues, D. S., 2015, A GIS extension model to calculate urban heat island intensity based on urban geometry.‏
  32. Nakata-Osaki, C. M.; Souza, L. C. L. and Rodrigues, D. S., 2018, THIS–Tool for Heat Island Simulation: A GIS extension model to calculate urban heat island intensity based on urban geometry, Computers, Environment and Urban Systems, Vol. 67, PP. 157-168.‏
  33. Oke, T. R. (1997). Urban environments. The surface climates of Canada, 303-327.
  34. Oke, T. R., & Cleugh, H. A. (1987). Urban heat storage derived as energy balance residuals. Boundary-Layer Meteorology, 39(3), 233-245.
  35. Oke, T. R., 1973, City size and the urban heat island, Atmospheric Environment (1967), 7, No. 8, PP. 769-779.
  36. Oke, T. R., 1981, Canyon geometry and the nocturnal urban heat island: comparison of scale model and field observations, Journal of climatology, Vol. 1, No. 3, PP. 237-254.
  37. Oke, T. R., 1982, The energetic basis of the urban heat island, Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, Vol. 108, No, 455, PP. 1-24.‏
  38. Rajagopalan, P., Lim, K. C., & Jamei, E. (2014). Urban heat island and wind flow characteristics of a tropical city. Solar Energy, 107, 159-170.
  39. Ramírez-Aguilar, E. A. and Souza, L. C. L., 2019, Urban form and population density: Influences on Urban Heat Island intensities in Bogotá, Colombia, Urban Climate, Vol. 29, 100497.‏
  40. Roth, M.; Oke, T. R. and Emery, W. J., 1989, Satellite-derived urban heat islands from three coastal cities and the utilization of such data in urban climatology, International Journal of Remote Sensing, Vol. 10, No. 11, PP. 1699-1720.‏
  41. Ryu, Y. H. and Baik, J. J., 2012, Quantitative analysis of factors contributing to urban heat island intensity. Journal of Applied Meteorology and Climatology, 51(5), 842-854.
  42. Voogt, J. A. and Oke, T. R., 2003, Thermal remote sensing of urban climates, Remote sensing of environment, Vol. 86, No. 3, PP. 370-384.‏
  43. Xian, G. and Crane, M., 2006, An analysis of urban thermal characteristics and associated land cover in Tampa Bay and Las Vegas using Landsat satellite data, Remote Sensing of environment, Vol. 104, No. 2, PP. 147-156.‏
  44. Xiao, R. B.; Ouyang, Z. Y.; Zheng, H.; Li, W. F.; Schienke, E. W. and Wang, X. K., 2007, Spatial pattern of impervious surfaces and their impacts on land surface temperature in Beijing, China, Journal of Environmental Sciences, Vol. 19, No. 2, PP. 250-256.‏
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 726
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 526





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب