
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,229 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,182,193 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,011,032 |
بازنمایی تصویر زن در فیلم شبی که ماه کامل شد (کاربست تحلیل روایت و نشانهشناسی رولان بارت) | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
دوره 12، شماره 3، مهر 1399، صفحه 349-367 اصل مقاله (184.95 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2021.306267.1457 | ||
نویسندگان | ||
مهدی اکبری گلزار* 1؛ قاسم زائری2 | ||
1دانشجوی دکتری مردمشناسی دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
2استادیار گروه جامعهشناسی، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
تصویر زنان در سینمای ایران همواره در ژانرهای متنوعی بازنمایی شده است. از گفتمانهای فمنیستی که به دنبال به تصویر کشیدن تبعیضهای موجود به زنان در هر دوره است گرفته تا ژانرهایی که به نقش زنان در سالهای جنگ و پس از آن اشاره دارند، هریک به نحوی به این موضوع پرداختهاند. در این میان، اما پرداخت به زنان در یک ایدئولوژی خاص دینی کمتر صورت گرفته است. فیلم شبی که ماه کامل شد از معدود فیلمهایی است که به بازنمایی تصویر زن در یک ایدئولوژی دینی (گروهک طالبان) در قالب یک روایت عاشقانه پرداخته است. به همین منظور، در این مقاله با ترکیب روش تحلیل نشانهشناختی و تحلیل روایت بارت به دنبال تبیین و بازنمایی تصویر زن در این فیلم خواهیم بود. نتایج تحلیل گویای آناند که کارگردان اثر با روایت دراماتیک یک عضو ارشد گروهک طالبان در پی نشاندادن تأثیر ایدئولوژیک تفکری است که در آن هیچ مانعی نمیتواند جلودار دستیابی به هدف مقدس و والای اعضای گروه طالبان بشود. این تصویر از ایدئولوژی طالبان روایت میشود که انسانِ دینی حتی باید برای رسیدن به اهداف، از زن (معشوقه) و فرزند خویش نیز گذر کند و دلمشغولیهای آنها نباید او را از پرداختن به مأموریتهایی بازدارد که گروه طالبان برای آنها در نظر گرفته است. درنتیجه، تصویر زن در این گروهک موجودی بیارزش در مقابل ارزشها و اهداف گروه طالبان و حتی مانعی اضافی برای دستیابی به آنها تلقی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
ایدئولوژی دینی؛ تحلیل روایت؛ تصویر زن؛ گروهک طالبان؛ نشانه شناسی | ||
مراجع | ||
[1] اباذری، یوسف (1380). «رولان بارت و اسطوره و مطالعات فرهنگی»، فصلنامة ارغنون، ش 18. [2] استریناتی. د. (1381). مقدمهای بر نظریات فرهنگ عامه، ترجمة ثریا پاکنظر، تهران: گام نو. [3] بارت، رولان (1370). عناصر نشانهشناسی، ترجمة مجید محمدی، تهران: الهدی. [4] ــــــــــ (1380). «اسطوره در زمانة حاضر»، ترجمة یوسف اباذری، ارغنون، ش 18. [5] ــــــــــ (1387). پیشینة دانش روایتشناسی: درآمدی بر تحلیل ساختاری روایتها، ترجمة محمد راغب، تهران: فرهنگ صبا. [6] بروجردی، مهدخت، حداد، نسرین (1391). «ارزشهای اخلاقی ارائهشده در تبلیغات»، فصلنامة مطالعات فرهنگ و ارتباطات، س 13، ش 17، ص213ـ245. [7] جمعدار، الهام (1373). «تحلیل سیمای زن در سینمای پس از انقلاب»، پایاننامة کارشناسی، دانشگاه تهران. [8] چندلر، دانیل (1387). مبانی نشانهشناسی، ترجمة مهدی پارسا، تهران: سورة مهر. [9] دووینو، ژ. (1379). جامعهشناسی هنر، ترجمة مهدی سحابی، تهران: مرکز. [10] راودراد، اعظم و تقی زادگان، معصومه (1391). «سپیده یا الی؛ خوانش انتقادی فیلم دربارة الی»، فصلنامة مطالعات فرهنگی و ارتباطات، س 9، ش 31، ص157ـ173. [11] عبدالرحمن، علی (1383). «بازنمایی تصویر زن در رسانههای جهان غربی»، ترجمة احسان قرنی، نشریة پژوهشهای ارتباطی، ش 38، ص87ـ116. [12] سروی زرگر، محمد (1389). «مصرف در آگهیهای تجاری یک تحلیل نشانهشناختی»، فصلنامة پژوهشهای ارتباطی، س 17، ش 61، ص59ـ92. [13] فیسک، جان (1381). «فرهنگ و ایدئولوژی»، ترجمة مژگان برومند، مجلة ارغنون، ش 20. [14] ــــــــــ (1380). «فرهنگ تلویزیون»، ترجمة مژگان برومند، مجلة ارغنون، ش19. [15] ــــــــــ (1386). درآمدی بر مطالعات ارتباطی، ترجمة مهدی غبرایی، تهران: دفتر مطالعات و توسعة رسانهها. [16] کسرایی، محمدسالار؛ مهرورزی، پروشات (1396). «بازنمایی نقش اجتماعی زنان در سینمای پس از انقلاب ایران»، فصلنامة جامعهپژوهی فرهنگی، س 8، ش 4، ص107ـ135. [17] کوثری، مسعود؛ عزیزی، فرید؛ عزیزی، حمید (1393). «بازنمایی زنان در تبلیغات تلویزیون پودر لباسشویی پرسیل»، فصلنامة تحقیقات فرهنگی ایران، س 7، ش 4، ص189ـ212. [18] مهدیزاده، سیدمحمد؛ اسمعیلی، معصومه (1391). «نشانهشناسی تصویر زن در سینمای ابراهیم حاتمیکیا»، فصلنامة زن در فرهنگ و هنر، س 4، ش 1، ص85ـ105. [19] هوور، استوارت؛ لاندبای، نات (1382). بازاندیشی دربارة رسانه، دین و فرهنگ، ترجمة مسعود آریایینیا، تهران: سروش. [20] هیوارد، سوزان (1381). مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی، ترجمة فتاح محمدی، تهران: هزار سوم. [21] Hall, S (1997). The Work of Representation, In Cultural_Representation andSignifying Practice, Sage Publication. [22] Gaffman, E. (1981). Forms of Talk, Oxford: Blackwell. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,033 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 694 |