تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,603 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,239 |
سنجش و ارزیابی جامعه شناختی تاب آوری شهر ورامین در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 6، دوره 52، شماره 4، دی 1399، صفحه 605-619 اصل مقاله (1021.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2021.281426.1007382 | ||
نویسندگان | ||
عبداله فرجی* 1؛ علی اکبر شمسی پور2؛ سپیده بارزمان3 | ||
1استادیار گروه جغرافیا، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه زنجان | ||
2دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
3دانشجوی دکتری آب و هواشناسی گروه جغرافیا، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه زنجان | ||
چکیده | ||
از آنجا که تابآوری به توانایی یک مجموعه برای بازگشت به شرایط طبیعی پس از وقوع بلا دلالت دارد، هدف از مطالعة حاضر سنجش و ارزیابی سطح تابآوری شهر ورامین در مواجهه با مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی از دیدگاه شهروندان آن است. این مطالعة توصیفی- تحلیلی، با مشارکت 393 نفر از شهروندان ورامین در پاسخ به پرسشنامهای با آلفای کرونباخ 89/0، که بر اساس مؤلفههای چهارگانة محیطی، اقتصادی- اجتماعی، زیربنایی، و نهادی طراحی شده بود، انجام شده است. تحلیل آمار توصیفی و استنباطی هر یک از مؤلفهها و شاخصهای آنها در نرمافزار SPSS21 با استفاده از آزمون One Sample T-test محاسبه و با استفاده از آزمون فریدمن اولویتبندی شد. نتایج حاصل از سنجش میزان تابآوری شهر ورامین با تأکید بر مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی نشان داد که میزان تابآوری از دیدگاه شهروندان 15/2 بوده که از متوسط مطلوب پایینتر است و بیانگر این است که شهروندان ورامین را در برابر مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیمی آسیبپذیر میدانند. همچنین، از دیدگاه شهروندان، مؤلفههای اقتصادی- اجتماعی و زیربنایی میزان تابآوری بالاتری نسبت به مؤلفههای محیطی و نهادی دارند. بنا بر پیشنهادهای بهدستآمده از شهروندان، همکاری دولت، نهادهای محلی، و سازمانهای آموزشی برای آگاهیدادن به افزایش مشارکت شهروندی در کاهش و سازگاری با اثرهای تغییرات آبوهوایی و بهبود تابآوری شهری مؤثر است. | ||
کلیدواژهها | ||
تابآوری؛ تغییرات اقلیمی؛ توسعة پایدار؛ سازگاری؛ ورامین | ||
مراجع | ||
آروین، م. (1398). ارزیابی اثرات دلبستگی مکانی بر میزان تابآوری اجتماعی در شهرها (مطالعة موردی: منطقة 12 کلانشهر تهران)، پژوهش و برنامهریزی شهری، 10(۳۸): 77-88. پریزادی، ط.؛ شیخالاسلامی، ع. و کریمی رزکانی ع. (1398). تحلیل وضعیت تابآوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی (مورد مطالعه: شهر باقرشهر)، پژوهش و برنامهریزی شهری، 10 (۳۷): 41-54. حاتمینژاد، ح.؛ عیوضلو، د. و خزائیزاده، ف. (1395). بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی در فضاهای شهری (مطالعة موردی: منطقة 9 شهرداری تهران)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، 48(۲): ۳۴۹-361. داداشپور، ه. و عادلی، ز. (1394). سنجش ظرفیتهای تابآوری در مجموعۀ شهری قزوین، مدیریت بحران، 4(۲): ۷۳-84. رفیعیان، م.؛ رضایی، م.ر.؛ عسگری، ع.؛ پرهیزگار، ا. و شایان، س. (1390). تبیین مفهومی تابآوری و شاخصسازی آن در مدیریت سوانح اجتماعمحور، فصلنامة برنامهریزی و آمایش فضا، 15(۴): ۲۸-41. رمضانزاده لسبوئی، م. (1395). مبانی و مفاهیم تابآوری شهری (مدلها و الگوها)، مرکز مطالعات و برنامهریزی شهری تهران. روستایی، ش.؛ حقی، و.ح. و جداری، ا. (1398). ارزیابی میزان تابآوری کالبدی محیطهای شهری در برابر زلزله (نمونة موردی کلانشهر تبریز)، 11(۴۳): 121-141. ساسانپور، ف.؛ آهنگری، ن. و حاجینژاد، ص. (1397). ارزیابی تابآوری منطقة 12 کلانشهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، ۴ (۳): ۸۵-98. شکری فیروزجاه، پ. (1396). تحلیل فضایی میزان تابآوری مناطق شهر بابل در برابر مخاطرات محیطی، برنامهریزی توسعة کالبدی، ۲(۲): ۲۷-44. صائمیپور، ح.؛ قربانی، م.؛ ملکیان، آ. و رمضانزاده لسبوئی، م. (1397). سنجش و ارزیابی تابآوری ذینفعان محلی در مواجهه با خشکسالی (منطقة مورد مطالعه: روستای نردین، شهرستان میامی، استان سمنان)، نشریة مرتع، 12(۱): ۶۲- 72. طرح تفصیلی شهرستان ورامین (1393)، شرکت مهندسین مشاور پژوهش و عمران. فرزاد بهتاش، م.ر.؛ کینژاد، م.ع.؛ پیربابایی، م.ت. و عسگری، ع. (1392). ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفههای تابآوری کلانشهر تبریز، نشریة هنرهای زیبا، 18(۳): ۳۳-42. لنگرنشین، ع.؛ ارغان، ع. و کرکهآبادی، ز. (1398). سنجش شاخصها و الگوهای اثرگذار در تابآوری بافتهای شهری تجریش، جنتآباد شمالی، و فردوسی شهر تهران، نگرشهای نو در جغرافیای انسانی، 11(۳): 245-270. ناظمی، ز.؛ قلعهنویی، م. و معززی مهرطهران، ا.م. (1394). طراحی فضاهای شهری تابآور با تأکید بر جنبههای کالبدی- عملکردی، پایاننامة کارشناسی ارشد دانشگاه هنر اصفهان. Adger, W.N.; Hughes, T.P.; Folke, C.; Carpenter, S.R. and Rockström, J. (2005). Social-ecological resilience to coastal disasters. Science, 309(5737):1036-1039. Aldrich, D.P. (2010). Fixing recovery: Social capital in post-crisis resilience, Journal of Homeland Security, Forthcoming. Al-Nammari, F. and Alzaghal, M. (2015). Towards local disaster risk reduction in developing countries: Challenges from Jordan. International Journal of Disaster Risk Reduction, 12: 34-41. Asian Development Bank (2011). Asian Development Bank: Sustainability Report. Asian Development Bank. Ayling, J. (2009). Criminal organizations and resilience, International Journal of Law, Crime and Justice, 37(4): 182-196. Berkes, F.; Armitage, D. and Doubleday, N. (2007). Synthesis: adapting, innovating, evolving. Adaptive co-management: collaboration, learning and multi-level governance, pp.308-327. Brand, F. and Jax, K. (2007). Focusing the meaning (s) of resilience: resilience as a descriptive concept and a boundary object. Ecology and society, 12(1). Dadashpoor, H. Adeli, Z. (2016). Measuring the Amount of Regional Resilience in Qazvin Urban Region. Journal of Emergency Management, 4(2): 73-84. Detailed plan of Varamin City (2014). Research & Development Consulting Engineers. Farzad Behtash, M.R.; Keynejhad, M.A.; Pirbabaei, M.T. and Asgary, A. (2013). Evaluation and Analysis of Dimensions and Components of Tabriz Metropolis Resiliency, Honaryahe Ziba Memari va Shahrsazi, 18(3): 33-42. Folke, C. (2006). Resilience: The emergence of a perspective for social–ecological systems analyses. Global environmental change, 16(3): 253-267. Fraser, E.D. (2003). Social vulnerability and ecological fragility: building bridges between social and natural sciences using the Irish Potato Famine as a case study. Conservation Ecology, 7(2). Garschagen, M. and Kraas, F. (2011). Urban climate change adaptation in the context of transformation: lessons from Vietnam. In Resilient cities (pp. 131-139). Springer, Dordrecht. George, D. and Mallery, P. (2010). SPSS for Windows step by step. A simple study guide and reference (10. Baskı). Hatami Nejad, H.; Eyvazloo, D. and Khazaei Zadeh, F. (2016). Investigation on the Relationship between Social Capital and Satisfaction with Quality of Life in Urban Spaces (Case Study: Region Number 9, Tehran Municipality). Human Geography Research, 48(2): 349-361. Hosseini, S.; Barker, K. and Ramirez-Marquez, J.E. (2016). A review of definitions and measures of system resilience. Reliability Engineering & System Safety, 145: 47-61. Kim, H. and Marcouiller, D.W. (2016). Natural disaster response, community resilience, and economic capacity: A case study of coastal Florida. Society & Natural Resources, 29(8): 981-997. Klein, R.J.; Nicholls, R.J. and Thomalla, F. (2003). Resilience to natural hazards: How useful is this concept?. Global environmental change part B: environmental hazards, 5(1): 35-45. Lang, T. (2011). Urban resilience and new institutional theory–a happy couple for urban and regional studies?, In German annual of spatial research and policy 2010 (pp. 15-24). Springer, Berlin, Heidelberg. Lowe, A.; Foster, J. and Winkelman, S. (2009). Ask the climate question: adapting to climate change impacts in urban regions. Masten, A.S.; Powell, J.L. and Luthar, S.S. (2003). A resilience framework for research, policy, and practice. Resilience and vulnerability: Adaptation in the context of childhood adversities, 1(25): 1-26, doi: https://doi.org/10.1017/CBO9780511615788.003. Nazemi, Z.; Ghalenoei, M. and Moazzezi Mehr Tehran, A.M. (2015). Design of resilient urban spaces with emphasis on physical-functional aspects, master's thesis at Isfahan Art University. Parry, M.L. (2009). Assessing the costs of adaptation to climate change: a review of the UNFCCC and other recent estimates. Iied. Parsons, L. (2016). Environmental Risk and Contemporary Resilience Strategies in Rural Cambodia. The Handbook of Contemporary Cambodia, p.146. Rafeian, M.; Rezaei, M.R.; Asgari, A.; Parhizkar, A. and Shayan, S. (2012). Explaining the concept of resilience and its indexation in disaster management, The Journal of Spatial Planning, 15(4): 28-41. Ramezanzadeh Lasboyee, M. (2016). Basics and Concepts of Urban Conservation (Models and Patterns), Tehran Center for Urban Studies and Planning. Rose, A. (2004). Defining and measuring economic resilience to disasters. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 13(4): 307-314. Saemipoor, H.; Ghorbani, M.; Malekian, A. and Ramazanzadeh Lasboei, M. (2018). Evaluating local beneficiary's resilience encountered with prolonged drought condition (Case study: Nardin village, Mayamey county, Semnan province). Journal of Rangeland, 12(1): 62-72. Sasanpour, F.; Ahangari, N. and Hajinejad, S. (2017). Evaluation of the urban resilience against natural hazards in 12 region of Tehran Metropolis, Journal of Spatial Analysis Environmental Hazarts, 4(3): 85-98. Shokri Firoozjah, P. (2017). Spatial Analysis of Resilience of Babol's Regions to Environmental Hazards, Journal Management System, 4: 17-44. Smit, B. and Wandel, J. (2006). Adaptation, adaptive capacity and vulnerability. Global environmental change, 16(3): 282-292. Suárez, M.; Gómez-Baggethun, E.; Benayas, J. and Tilbury, D. (2016). Towards an urban resilience Index: a case study in 50 Spanish cities. Sustainability, 8(8): -1-19, doi:10.3390/su8080774. World Bank (2010). Climate risks and adaptation in Asian coastal megacities: Synthesis report. Washington, DC: International Bank for Reconstruction and Development.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 969 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 567 |