تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,509,207 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,426 |
نقش و جایگاه علماء در دورۀ فترت افغان و پادشاهی افشاریه (1135ق-1163ق) | ||
پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
دوره 53، شماره 2، اسفند 1399، صفحه 419-435 اصل مقاله (263.59 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2020.303817.654143 | ||
نویسنده | ||
مهدی دهقانی* | ||
استادیار گروه تاریخ دانشگاه جیرفت | ||
چکیده | ||
در عصر آشوبهای سیاسی پس از سقوط حکومت صفویه، به سبب ضدیت افغانها و نادرشاه افشار با نقش آفرینی مؤثر علماء، بسیاری از آنان به قتل آمدند یا به سرزمینهای دیگر تبعید شدند، ولی آنان همچنان پیوندهای آموزشی و اجتماعی خود را حفظ کردند. بر این مبنا، پژوهش حاضر درصدد یافتن پاسخ به این پرسش است: علماء در دورۀ فترت افغان و پادشاهی افشاریه چه نقش و جایگاهی داشتند؟ چنین به نظر میرسد که آشوبهای جامعۀ ایران تأثیر دوگانهای بر قشر علماء داشت: از یکسو به ضعف وجهۀ آموزشی و بنیۀ مالی آنان انجامید و از سوی دیگر به سبب مشارکت علماء در مذاکرات سیاسی ـ مذهبی، موجب نقشآفرینی فعال ایشان گردید. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش تحقیق تاریخی و دادههای کتابخانهای از منابع دستاول تاریخی پس از توصیف و طبقهبندی جنبههای گوناگون وضعیت اجتماعی علماء، این ویژگیها و تأثیرات مختلف آن بررسی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
علماء؛ سیاست مذهبی نادرشاه؛ صفویه؛ افاغنه؛ افشاریه | ||
مراجع | ||
اروجی، فاطمه، پروان، بیژن، «پژوهشی در دین و سیاست مذهبی نادر»، پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، شماره 23، صص 62-41، پاییز و زمستان 1379. استرآبادی، محمدمهدی بن محمدنصیر، جهانگشای نادری، مصحح عبدالله انوار، تهران: انجمن آثار ملی، چ1، 1341. استرآبادی، میرزا محمدمهدی خان، گزیدهای از منشات، به کوشش نصرالله بیات، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چ1، 1383. آذربیگدلی، لطفعلیبیگ، آتشکده، تصحیح میرهاشم محدث، تهران: امیرکبیر، چ1، 1378. آنندرام، رای رایان، مرآت الاصطلاح، تصحیح چندر شکهیر، حمیدرضا قلیچخانی، هومن یوسفدهی، تهران: سخن، چ1، 1395. بازن، پادری، نامههای طبیب نادرشاه، ترجمه علیاصغر حریری، تهران: تابان، چ1، 1340. جامی، محمود الحسینی بن ابراهیم، تاریخ احمدشاهی، تهران: عرفان، چ1، 1386. جزایری، عبدالله بن نورالدین، تذکره شوشتر، تصحیح محمد هدایت حسین، کلکته: {بی جا}، چ1، 1343 ق/1924م. جعفریان، رسول، «نادرشاه و مساله تقریب»،کیهان اندیشه، شماره 62، صص 156- 138، مهر و آبان 1374. حزین، محمدعلی، تاریخ، لندن، {بی جا}، چ1، 1831م. همو، محمدعلی، تذکره، اصفهان: تایید، چ1، 1334. شعبانی، رضا، «سیاست مذهبی نادرشاه افشار»، وحید، شماره 9، صص 1156- 1132، شهریور 1349. شوشتری، میرعبداللطیف خان، تحفه العالم وذیل التحفه، به اهتمام صمد موحد، تهران: کتابخانه طهوری، چ 1، 1363. شیخ نوری، امیرمحمد، رضوی، سید ابوالفضل، جوادی نیا، حسن، «روابط مذهبی ایران و عثمانی در دوره نادرشاه افشار»، مطالعات تاریخی جهان اسلام، شماره 10، صص 78- 57، پاییز و زمستان 1396. شیروانی، زینالعابدین بن اسکندر، بستان السیاحه، تهران: سنایی، چ1، 1363. عبداللهی، نورالله، کجباف، علیاکبر، «مشروعیت صفویان و پادشاهی نادر»، تاریخنامه ایرانبعدازاسلام،شماره6،صص 117-138، بهار و تابستان 1392. عبدی چالانچی، عدنان، نادریان، هدایت، مومنی ها، محمدعلی، مجربی، حسن، «اقدامات مذهبی نادرشاه»، مطالعات تاریخ و تمدن ایران و اسلام، شماره 2، صص166-135، زمستان 1395. عبدی، زهرا، «رویکرد دینی نادرشاه و تأثیر آن بر شیعیان و علماء شیعه»، شیعه شناسی، شماره 52، 49-37، تابستان 1394. فتحالله پور، پرویز، «تشیع در دوره نادرشاه افشار»، شیعه شناسی، شماره 16، صص 96-57، زمستان 1385. فسایی، حاج میرزاحسن حسینی، فارسنامه ناصری، تصحیح منصور رستگار فسایی، 2ج، تهران: امیرکبیر، چ3، 1382. فلور، ویلم، اشرف افغان بر تختگاه اصفهان، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: توس،چ1، 1367. همو، برافتادن صفویان، برآمدن محمود افغان، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: توس، چ1،1365. کلانترفارس، میرزامحمد، روزنامه، تصحیح عباس اقبال، تهران: کتابخانه سنایی و طهوری، چ1، 1362. کرمانشاهی، آقا احمد، مرآت الاحوال جهان نما، 2ج، قم: انصاریان، چ1، 1373. گلستانه، ابوالحسن بن محمد امین، مجمل التواریخ، گردآورنده محمد تقی مدرس رضوی، تهران: ابنسینا، چ1، 1344. مرعشی، میرزا محمد خلیل، مجمع التواریخ، تهران: کتابخانه طهوری و سنایی، چ1، 1362. مروی، محمدکاظم، عالمآرای نادری، مصحح محمدامین ریاحی، 3 ج، تهران: نشر علم، چ1، 1364. میرزا عبدالکریم، در رکاب نادرشاه، تصحیح محمود هدایت، تهران: سپهر، چ1، 1332. نصیری، محمدرضا، اسناد و مکاتبات تاریخی ایران، دوره افشاریه، گیلان: جهاد دانشگاهی، چ1، 1364. والهداغستانی، علیقلی بن محمدعلی، تذکره ریاض الشعرا، تصحیح محسن ناجی نصرآبادی، 4ج، تهران: اساطیر، چ1، 1384. هاشم میرزا، زبور آل داود، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران: میراث مکتوب، چ1، 1379. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 501 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 554 |