تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,658 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,230,747 |
جایگاه مدرسهها در گسترش فرهنگ اسلامی ورارود (مطالعۀ موردی: مدرسۀ میرعرب بخارا (942-1297ق/1553-1880م)) | ||
مطالعات اوراسیای مرکزی | ||
دوره 13، شماره 2، مهر 1399، صفحه 371-390 اصل مقاله (906.11 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcep.2020.296798.449899 | ||
نویسندگان | ||
احمد بادکوبه هزاوه1؛ مصطفی عرب عامری* 2 | ||
1دانشیار تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
مدرسۀ میرعرب را در سال 942ق/1535م سید عبدالله یمنی حضرموتی ملقّب به میرعرب از شیوخ طریقت نقشبندیه و امام جمعۀ بخارا در دورۀ حکمرانی عبیداللهخان شیبانی (حک: 940-947 ق/ 1534-1539م) بنا کرد. زمانی نبرد که این مدرسه در کنار دیگر مدرسههای بخارا به کانونی مهم برای سپریکردن دورۀ تحصیلات عالی دینی تبدیل شد و طلبههای علوم دینی از سرتاسر مناطق مسلماننشین روسیه و دیگر روستاهای همجوار برای ادامۀ تحصیل وارد بخارا شدند. بسیاری از طلبههای تاتاری و باشقیری که در بخارا تحصیل میکردند بعد از بازگشت به موطن خود بهعنوان بخارایی شناخته میشدند و علاوه بر اعتبار قابل توجهی که برای جامعۀ خود به ارمغان میآوردند، از جایگاه اجتماعی و مذهبی ممتازی نیز بهرهمند بودند. در این نوشتار میخواهیم با استفاده از منابع تاریخی و آرشیوی و به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، به این پرسش پاسخ دهیم که مدرسههای بخارا چه جایگاهی در گسترش فرهنگ اسلامی ورارود داشتهاند؟ از اینرو برای پاسخ به این پرسش، مدرسۀ میرعرب که در شمار مهمترین و بزرگترین مدرسههای بخارا به شمار میآید را در قالب مطالعۀ موردی بررسی میکنیم تا جایگاه برجستۀ مدرسههای بخارا در گسترش فرهنگ اسلامی ورارود را تبیین کنیم. دستاوردهای نوشتار روشن میکند، مدرسههای بخارا که مدرسۀ میرعرب نمونۀ شاخص آنها است کانون حفاظت از گفتمان سنت اسلامی این سرزمین بودهاند، علاوه بر آن در تبلیغ و گسترش فرهنگ اسلامی در میان مردم ترک و تاتار دشت قپچاق و پاسداری از هویت اسلامی این مردم در برابر تسلط روسیۀ تزاری و شوروی، نقش مهم و مؤثری داشتند. | ||
کلیدواژهها | ||
بخارا؛ تبلیغات دینی؛ علوم دینی؛ فرهنگ اسلامی؛ مدرسۀ میرعرب؛ مقررات آموزشی؛ ورارود | ||
مراجع | ||
Aini, Sadridin (1981), Memories, Vol. 2 and 4, Dushanbe: Erfan [in Persian]. ARCHNET (n.d.), Available at: https://archnet.org/sites/2117/ media_contents/28663#, (Accessed on: 15/3/2019).
Bukhari, Mirza Muhammad Zaman (2014), The Sea of Chronicles, Edited by Mehrdad Fallahzadeh and Forogh Hashabeiky, Brill: Studies in Persian Cultural History [in Persian]. Burnes, Alexer (1835),Travels into Bukhara, Vol. 1, London: John Murray. Fitrat, Abdurauf (2011), Indian Sayings, Tehran: Shahriaran [in Persian] Frank, Allen (2012), Bukhara and Muslims of Russia, Sufism, Education and Paradox of Islamic Prestige, Leiden-Bosto: Brill. Frank, Allen (2013), A Month among the Qazaqs in the Emirate of Bukhara, Leiden-Bosto: Brill. Ghafurov, Babajan (1997), Tjikan, Dushanbe: Erfan [in Persian]. Hakim Khan, Muhammad (2009), Selected History, Edited by Yayoi Kawahara and Koiti Haneda, Tokyo: Institute for Study of Languages and Cultures of Asia and Africa [in Persian]. Henry, Francis and Edward Denison Ross (2005), The Heart of Asia,New York: Taylor and Francis e-Library. Khalid, Adeeb (1999), The Politics of Muslim Cultural Reform, Berkeley: University of California Press. Khalidi, Qurban-Ali (2015), An Islamic Biographical Dictionary, Allen Frank, Leiden-Bosto: Brill. Konobloch, Edgar (2001), Monuments of Central Asia, London: I. B. Tauris, in the United States and Canada Distributed by St. Martines Press. Makhdum Danish, Ahmad (1960), An Essay or a Brief History of Mangitid Sultans, Stalinabad: Governmental Periodicals Tajikistan [in Persian]. Marjani, Shihab ad-Din (1897), Mustafad al-Akhbar fi Ahwali Qazan wa Bulghar II,St. Petersburg. Marvi,MuhammadKazem (1990), The History of Aalam Aray Naderi, Tehran: Elm [in Persian]. Monshi Ghomi, Ahmad (2003), A Summary of History, Tehran: University of Tehran [in Persian]. Olufsen, O. (1911), The Emir of Bukhara and His Country, London: William Heinemann. Raisnia, Rahim (2008), Jadidi Movement in Tatarestan, Tehran: Center of Documents and History of Diplomacy [in Persian]. Samarqandi, Raqim(2001), The History of Raqim, Edited by Manouchehr Sotoudeh, Tehran: Dr. Mahmoud Afshar Foundation [in Persian]. Sami, Mirza Abdul Azim (2009), Tuhfa-yi Shahi, Tehran: Society for the National Heritage of Iran [in Persian]. Sarli, Araz Muhammad(1985), Turkestan att History, Tehran: Amir Kabir [in Persian]. Seyed Moradi, Ahmad (2017), The Travels of Samarkand and Bukhara, Tehran: Farhang Sabz [in Persian]. Shakuri, Muhammadjan (1978), Sadridin Aini, Dushanbe: Erfan [in Persian]. Vambery, Armin (1958), Fraudulent Dervish’s Journey, Translated by Fath Ali Khaje Noorian, Tehran: Book Publication and Translation Agency [in Persian]. Zamani, Husayn (1998), The Travels of Bukhara, Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies [in Persian]. Ахмадуллин В. А. (2015), “Особенности Советской Двухуровневой Подготовки Исламских Кадров: Опыт и Уроки”, ИсламскоеOбразование в России и за Рубежом, Том. 11, №. 2, pp. 153-163. Остроумовъ, Н. (1907), Мадрасы въ Туркестанескомъ Краъ, Санкт-Петербург: Сенатская типографя. Ханыковымъ, Н. (1843), Бухарскаго Ханства, Санкт-Петербург: Императорской Академи Наукъ. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 873 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 454 |