
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,623 |
تعداد مقالات | 71,544 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,896,268 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,944,040 |
مطالعة دینامیک سامانههای چرخندی روی ایران از دیدگاه تاوایی پتانسیلی: مطالعة موردی برای آذر ماه 1382 | ||
فیزیک زمین و فضا | ||
مقاله 1، دوره 32، شماره 1، اردیبهشت 1385، صفحه 1-13 اصل مقاله (1.4 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2006.80033 | ||
نویسندگان | ||
فرهنگ احمدیگیوی* ؛ علیرضا محبالحجه؛ مریم قرایلو | ||
مؤسسة ژئوفیزیک دانشگاه تهران، صندوق پستی 6466- 14155 | ||
چکیده | ||
پارامترهای دینامیکی و فیزیکی متعددی در مطالعة سامانههای جوِی بهکار برده میشود. یکی از این پارامترهای دینامیکی، تاوایی پتانسیلی است که در غیاب اصطکاک و فرایندهای دررو، پایستار است. با توجه به پایستاری این کمیت، میتوان از آن درحکم یک ردیاب دینامیکی در تشکیل و تحول سامانههای سطح زمین استفاده کرد. در این مقاله، سامانههای جوی واقع در کشور ایران در آذر ماه 1382 از دیدگاه تاوایی پتانسیلی بررسی خواهند شد. برای این کار، ابتدا با استفاده از دادههای ادارة ملی اقیانوسی و جوی (NOAA)، تاوایی پتانسیلی ارتل در بیست تراز مختلف همفشاری محاسبه شده است. سپس با محاسبة دمای پتانسیلی روی همة سطوح همفشاری، تاوایی پتانسیلی برای نمونههایی از سطوح همدمای پتانسیلی بهمنظور بررسی نقش هریک از عوامل سطح زمین، سطوح میانی و زبرین در مراحل مختلف چرخندزایی، درونیابی شده است. با تحلیل توزیع افقی و قائم تاوایی پتانسیلی، میتوان ساختار افقی و قائم سامانههای چرخندی و تحول آنها را از دیدگاه دینامیکی مطالعه کرد. ویژگیهای مهم نتایج پژوهش صورت گرفته این است که مرحلة تکوین چرخند سطحی فقط با حضور بیهنجاری تاوایی پتانسیلی سطوح زبرین آغاز شده است. در مرحلة بلوغ سامانه برهمکنش سه عامل شامل تاوایی پتانسیلی سطوح زبرین، تاوایی پتانسیلی ناشی از فرایندهای دررو و تاوایی پتانسیلی ناشی از فرارفتهای گرم سطوح زیرین منجر به چرخندزایی شده است و مرحلة میرایی چرخندزایی، مصادف با تضعیف و قطع رابطه بین سه بیهنجاری تاوایی پتانسیلی سطوح زبرین، میانی و سطح زمین است. | ||
کلیدواژهها | ||
تاوایی پتانسیلی؛ سطوح همدمای پتانسیلی؛ درونیابی؛ چینهبندی پایدار؛ چرخندزایی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 858 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 704 |