تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,496 |
تعداد مقالات | 70,219 |
تعداد مشاهده مقاله | 123,412,523 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 96,636,527 |
نقش عوامل محیطی در مکانگزینی و تکوین محوطههای اشکانی شمال خراسان (بخش میانی کریدور کپهداغ- آلاداغ) | ||
مطالعات باستان شناسی | ||
مقاله 14، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1399، صفحه 327-347 اصل مقاله (1.6 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2020.255365.142550 | ||
نویسندگان | ||
آزیتا میرزایی* 1؛ رضا مهرآفرین2؛ سید رسول موسوی حاجی2 | ||
1دانشآموخته دکتری باستانشناسی، دانشگاه مازندران | ||
2استاد گروه باستانشناسی، دانشگاه مازندران | ||
چکیده | ||
ویژگیهای بستر جغرافیایی و محیطی یک منطقه، نقش بنیادین در نحوهی شکلگیری استقرارهای انسانی و تداوم حضور آنان در یک منطقۀ جغرافیایی دارد. طبیعت امکاناتی را در اختیار انسان قرار میدهد و انسان براساس شناخت خود از آن امکانات در راستای اهدافش بهرهبرداری میکند و بدینسان رابطۀ متقابل انسان و طبیعت شکل میگیرد. میزان کیفیت و نحوۀ شکلگیری استقرارهای انسانی و نوع کاربری آنها بر حسب ویژگیهای محیطی، شکلدهندۀ مبحث بومشناسی با هدف شناخت میزان رابطۀ متقابل انسان و محیط است. مقاله پیش رو حاصل پژوهشهای میدانی در خصوص شناسایی محوطههای اشکانی، بررسی مؤلفههای زیست محیطی مؤثر در روند شکلگیری و گسترش استقرارگاههای اشکانی در بخش میانی کریدور کپهداغ/آلاداغ است. این بستر جغرافیایی منطبق بر درۀ ساختمانی اترک ـ کشفرود میباشد. در این پژوهش، محوطههای اشکانی از طریق بررسیهای میدانی، مقایسه گونهشناختی سفالینههای سطحی و شرایط زیستبوم مورد مطالعه و تحلیل باستانشناختی قرار گرفتهاند. هدف از این بررسیها، شناخت و درک چگونگی رابطهی زیستبوم منطقه با سکونتگاههای اشکانی بوده است. برای نیل به این مقصود، نتایج یافتههای باستانشناسی این پژوهش همراه با اطلاعات جغرافیایی و آماری در محیط نرمافزاریGIS پردازش گردید تا بتوان نسبت به چرایی شکلگیری این محوطهها در بستر تاریخی دورۀ اشکانی در بخش میانی کریدور کپهداغ/آلاداغ آگاهی یافت. | ||
کلیدواژهها | ||
اشکانیان؛ شمال خراسان؛ بررسیهای باستانشناسی؛ زیستبوم؛ GIS | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
بزی، خدا رحم، خسروی، سمیه، جوادی، معصومه، حسین نژاد، مجتبی، (1389)، "بحران آب در خاورمیانه (چالشها و راهکارها)"، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام، صص. 2-15. جعفری، محمدجواد، (1394). "نتایج لایهنگاری تپه ریوی"، خلاصه مقالات دومین همایش باستانشناسان جوان، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. دانا، محسن، (1391)، "گمانه زنی به منظور لایهنگاری و تعیین عرصه و حریم تپه دوین"، گزارش چهاردهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی کشور، به کوشش حمیده چوبک، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. دانا، محسن، هژبری، علی، رحمتی، مسعود، (1397)، "کهنه کند بجنورد، محوطه اشکانی با ویژگیهای بومی در شمال خراسان"، مجموعه مقالات همایش بینالمللی باستانشناسان جوان، به کوشش محمد حسین عزیزی خرانقی، مرتضی خانیپور و رضا ناصری، تهران، بنیاد ایرانشناسی، جلد دوم، صص 795- 834. دبواز، نیلسون، (1342)، تاریخ سیاسی پارت(اشکانیان)، ترجمه علیاصغر حکمت، تهران، ابن سینا. شیپمان، کلاوس، (1384)، مبانی تاریخ پارتیان، ترجمه هوشنگ صادقی، چاپ اول، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز. عزیزی، قاسم، ملکی، سحر، کریمی، مصطفی، رستمی، هما، (1396)، "تغییرات اقلیم و پوشش گیاهی هولوسن در ایران"، فصلنامه کواترنری ایران، دوره 3، شماره 3، پاییز، صص 205- 229. عطایی، محمد تقی، زارع، شهرام، (1388)، بررسی باستانشناسی شهرستان مانه و سملقان، تهران، پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری[منتشر نشده]. قاسمی، فرخ، (1383)، نقشه زمین شناسی یک صد هزار قوچان، سازمان زمین شناسی کشور. گاراژیان، عمران، (1387). فرایند گذار از فرهنگهای مس و سنگی به دورۀ برنز در شرق شمالی ایران، رسالۀ دکترا، دکتر حسن طلایی(استاد راهنما)، دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی[منتشر نشده]. گاراژیان، عمران، جعفری، جواد، هژبری، علی، (1389)، "گزارش پژوهشهای باستانشناسی به منظور مستندسازی ساختارهای معماری تپه قلعهخان با تأکید بر دورۀ تاریخی"، پژوهشهای باستانشناسی مدرس، سال 2، شمارۀ 3، بهار و تابستان، صص 161-200. میرزایی، آزیتا، ( الف 1388)، نتایج مقدماتی بررسی و شناسایی شهرستان شیروان، تهران: پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری [منتشر نشده]. میرزایی، آزیتا، (ب 1388)، نتایج مقدماتی بررسی و شناسایی شهرستان فاروج، تهران، پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری [منتشر نشده]. میرزایی، آزیتا، (1395)، "گزارش مقدماتی بررسی باستانشناختی شهرستان قوچان"، گزارش شانزدهمین گردهمایی سالانۀباستانشناسی (مجموعه مقالات کوتاه 1395)، به کوشش روحالله شیرازی. جلد اول، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، صص: 416-421. میرزایی، آزیتا، (1397)، "محوطۀ تاریخی تاستپه"، گزارش شانزدهمین گردهمایی سالانۀ باستانشناسی (مجموعه مقالات کوتاه 1396)، به کوشش روحالله شیرازی، جلد اول، تهران، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، صص 480-482. نگهبان، عزتالله، سرافراز، علی اکبر، کوثری، یحیی، (1347)، گزارش بررسیهای شمالشرق ایران، مرکز اسناد پژوهشگاه میراث فرهنگی[منتشر نشده]. هریسون، ج.و، (1384)، زمینشناسی، در سرزمین ایران از مجموعه تاریخ کمبریج، به سرپرستی ویلیام بین فیشر، ترجمه مرتضی ثاقبفر، جلد اول، چاپ نخست، تهران، جامی. هرینگ، ارنی، (1376)، سفال ایران در دوران اشکانی، ترجمۀ حمیده چوبک، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور(پژوهشگاه).
Ataiee, M. T. Zare, Sh. 2009. Archaeological Survey of Maneh and Samalghan, Tehran: ICAR Documentation Center [Unpublished] [In Persian].
Azizi, Q. Maleki, S. Karimi, M. Rostami, H. 2017. "Climate Change and Holocene Vegetation in Iran", Quaternary Quarterly of Iran, Volume 3, Number 3, Autumn, pp. 205- 229, [In Persian].
Bezi, Kh. Khosravi, S. Javadi, M. Hosseinnejad, M. 2010. “Water Crisis in the Middle East (Challenges and Solutions)”, Proceedings of the Fourth International Congress of Geographers of the Islamic World (ICIWG 2010), 14-16 April, Iran- Zahedan. pp. 2-15, [In Persian].
Bickerman, E. 1983. The Seleucid Period, The Cambridge History of Iran.
Bracken, L.J. Kirkby, M.J. 2005. “Differents in hillslope runoff and sediment transport rates within two semi-arid catchments in southeast Spain”. Geomorphology, 68(3), 183-200.
Dana, M. 2012. “Excavation for Stratigraphy and Boundarise at Tape Devin”, 14th Annual Symposium Iranian Archaeology, ed. By H. Chubak, Tehran: ICAR. PP. 175-178, [In Persian].
Dana, M. Hejbari, A. & Rahmati, M. 2018. "Kohneh Kand Bojnourd, Parthian Site with Indigenous Features in North Khorasan", Proceedings of the International Conference of Young Archaeologists, by M. H. Azizi Kharanghi, M. Khanipour & R. Naseri, Tehran: Iranology Foundation, 11-13 October, 2015, Volume II. PP.795-84, [In Persian].
Debuaz, N. 1963. Political History of Parthia (Parthians), translated by Ali Asghar Hekmat, Tehran: IbneSina, [In Persian].
Frye, R.N. 2004.6, “Parthians in the East”, Parthica, pp. 129-131.
Garajian, O. 2008. The Process of Transition from Chalcolithic Cultures to the Bronze Age in Northeastern Iran, PhD Thesis, Department of Archaeology, University of Tehran [Unpublished] [In Persian].
Garajian, O. Jafari, J. Hojbari, A. 2010. “Archaeological research report to document the architectural structures of Qala-e-Khan Tape; With emphasis on the historical period.” Modarres Archaeological Research, Second Year, No. 3, Spring and Summer. PP. 200-161. [In Persian].
Harrison, J.W. 2005. Geology, in the Land of Iran from the Cambridge History Collection, under the supervision of W. B. Fisher, translated by M. Saqebfar, Tehran: Jami, first edition. Volume 1, [In Persian].
Hauser, Stefan R. 2013. “The Arsacids (Parthians)”, In The Oxford Handbook of ANCIENT IRAN, Potts, D.T., (eds), p.p. 728- 750, Oxford.
Herring, E. 1997. Iranian pottery during the Parthian period, translated by H. Chubak, Tehran: Cultural Heritage Organization (Research Institute), [In Persian].
Jafari, M. J. 2018. "Results of Rivi Tape Stratigraphy", Abstracts of the Parthian Site with Indigenous Features in North Khorasan", Proceedings of the International Conference of Young Archaeologists, by M. H. Azizi Kharanghi, M. Khanipour & R. Naseri, Tehran: Iranology Foundation, 11-13 October, 2015, [In Persian].
Keall, E. J. 1994. How many Kings did the Parthian King of Kings rule? Iranica antiqua, 29. pp.253- 272.
Mirzaye, A. 2009a. Preliminary Report of Archaeological Survey of Shirvan, Tehran: ICAR Documentation Center [Unpublished] [In Persian].
Mirzaye, A. 2009b. Preliminary Report of Archaeological Survey of Farooj, Tehran: ICAR Documentation Center [Unpublished] [In Persian].
Mirzaye, A. 2018. " Tãs Tape historical site", Report of the 16th Annual Archaeological Conference (Collection of Short Articles 2017), by R. Shirazi, Vol. 1, ICAR, pp. 422-427, [In Persian].
Mirzaye, A. 2018. "Preliminary Report of the Archaeological Survey of Quchan", Report of the 16th Annual Archaeological Conference (Collection of Short Articles 2016), by R. Shirazi, Vol. 1, ICAR, pp. 421-416., [In Persian].
Negahban, E. Yahya, K. & Sarfaraz, A.A. 1966. Northeastern Iran Survey Report, Tehran: Cultural Heritage Research Institute Documentation Center [Unpublished] [In Persian].
Qasemi, F. 2004. Geological map of one hundred thousand Quchan, Organization Geology Iran, [In Persian].
Sauer, Eberhard W. Omrani Rekavandi, H. Tony, J. Wilkinson & Nokandeh, J. 2012. Persias Imperial Power in Late Antiquity, Oxbow Books, Oxford, UK.
Shipman, K. 2005. Basics of Parthian history, translated by H. Sadeghi, Tehran: Farzan Rooz Publishing and Research, first edition, [In Persian].
Techalenko, J.S. 1975. “Seismicity and Structure of the Kopeh Dagh” (Iran, USSR), Londen, A.G.B.D.A.,278(1275), pp. 1-28.
Venco Ricciardi, R. 1980. “Archaeological Survey in Upper Atrek Valley (Khorassan, Iran), Preliminary Report”, Mesopotamia, vol. 15, pp. 51- 72.
Wilkinson, T.J. 2003. Archaeological landscapes of the near east, the University of Arizona press Tucson. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 788 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 415 |