تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,627 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,255 |
کاربرد GIS و منطق فازی در مدیریت منابع فرهنگی؛ ارائه مدل پیشبینی محوطههای مس-وسنگ چهارمحال و بختیاری | ||
مطالعات باستان شناسی | ||
مقاله 9، دوره 12، شماره 3 - شماره پیاپی 23، آذر 1399، صفحه 193-216 اصل مقاله (1.48 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2020.269316.142640 | ||
نویسندگان | ||
مهدی علیرضازاده نودهی* 1؛ محمود حیدریان2؛ علیرضا خسروزاده3 | ||
1دانشجوی دکتری باستانشناسی پیش از تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس | ||
2استادیار گروه باستان شناسی، دانشگاه شهرکرد | ||
3دانشیار گروه باستانشناسی، دانشگاه شهرکرد | ||
چکیده | ||
باستانشناسان تنها کسری از بیشمار محوطه باستانی را شناسایی و ثبت کردهاند. در حالی که هزاران محوطه در سال برای توسعه مداوم زمینها تخریب میشوند. یکی از راهها برای کمک به درک و شناسایی این مکانها، مدلهای پیشبینی هستند. بسیار مشخص است که وقتی صحبت از مدلسازی میشود، در واقع با رویکرد تقلیلگرایانه، سعی در شبیهسازی آن پدیدهای است که در زمانهای بسیار دور رخ داده است. با این حال مدلهای پیشبینی ابزارهایی هستند که میتوانند در بسیاری از موارد به کمک باستانشناسان بیایند. این پژوهش به کمک نرمافزار ArcMap سعی میکند تا با بهرهگیری از رابطه استقرارهای باستانی با چشمانداز و بررسی عوامل تاثیرگذار بر این استقرارها، براساس مدل پیشبینی، مناسبترین موقعیتها را برای شکلگیری محوطههای دوران مسوسنگ چهارمحال و بختیاری معرفی کند. برای دستیابی به این مهم، ابتدا موقعیت جغرافیایی 75 محوطه مسوسنگی این منطقه نسبت به متغیرهای زیستمحیطی ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب زمین، فاصله از آبراهه، پوشش گیاهی و کلاس بافت خاک بررسی شد. سپس با استفاده از تحلیل منطق فازی در GIS مناسبترین مکانها را که پتانسیل بالقوه برای وجود محوطههای دوران مسوسنگ دارند، معرفی شدند. در نهایت و بعد از تجزیه و تحلیل وضعیت توزیع فضایی محوطهها نسبت به عوامل ذکرشده و بررسی میزان دقت و صحت مدل پیشنهادی با استفاده از 15 محوطه شاهد، مشخص شد که این مدل به خوبی از عهده پیشبینی مطلوبترین مکانها برای شکلگیری استقرارهای مسوسنگ منطقه برآمده است. | ||
کلیدواژهها | ||
مسوسنگ؛ چهارمحال و بختیاری؛ تحلیل فضایی؛ مدل پیشبینی؛ منطق فازی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
اشرفی، طاهره، ایمانیپور، مهناز، خاکسارحقانی، سعادت، روغنی شهرکی، قهرمان، شعبانینژاد، حمیدرضا، صالحی، فرحناز، نورمحمدی، فریدون، ولیپور، قدیر، (1389)، سالنامه آماری استان چهارمحال و بختیاری 1388، شهرکرد: معاونت برنامهریزی استانداری چهارمحال و بختیاری. بایبوردی، محمد، (1393)، فیزیک خاک، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران. جولایی، واحد، محمدی، عباسعلی، (1396)، گزارش فصل دوم (بخش مرکزی) بررسی باستانشناختی شهرستان بن، شهرکرد، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. حیدری، معصومه، شهریارپور، علی، مقیمیان، علیرضا، زارعان، شراره، رئیسی، ابراهیم، (1393)، گزارش اقتصادی، اجتماعی استان چهارمحال و بختیاری سال 1392، شهرکرد، معاونت برنامهریزی و اشتغال استانداری چهارمحال و بختیاری. خسروزاده، علیرضا، (1386)، گزارش فصل اول بررسی باستانشناختی شهرستان فارسان، شهرکرد، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. خسروزاده، علیرضا، (1388)، گزارش فصل اول بررسی باستانشناختی بخش میانکوه شهرستان اردل، شهرکرد، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. خسروزاده، علیرضا، (1389)، گزارش فصل دوم بررسی باستانشناختی بخش میانکوه شهرستان اردل، شهرکرد، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. خسروزاده، علیرضا، (1390)، گزارش فصل سوم بررسی باستانشناختی بخش میانکوه شهرستان اردل، شهرکرد، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. رفاهی، حسینقلی، (1388)، فرسایش آبی و کنترل آن، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران. زاگارل، الن، (1387)، باستانشناسی پیش از تاریخ منطقه بختیاری: ظهور شیوه زندگی در ارتفاعات، ترجمه کوروش روستایی، شهرکرد، سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری. شجاعی، علیرضا، عباسی، علیرضا، ادهمی، مهران، آبیار، زهرا، (94-1393)، گزارش اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری در سالهای 94-1393، شهرکرد، سازمان برنامه و بودجه استان چهارمحال و بختیاری. شیوندی، داود، نظریان، علیرضا، داودی، قدرت الله، ریاحی، مهدی، (1385)، سیمای محیطزیست در استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد، شرکت چاپ و نشر افست شهرکرد، تحت نظارت واحد آموزش و برنامهریزی اداره کل. طاهری، محمود، ایروانی قدیم، فرشید، کبیریان، محمدعلی، (1396)، «استفاده از ریاضیات فازی در باستانشناسی»، ششمین کنگره مشترک سیستمهای فازی و هوشمند ایران، دانشگاه باهنر کرمان، اسفند 1396. عرب، احمد، محمدی، عباسعلی، (1395)، گزارش فصل اول (بخش شیدا) بررسی باستانشناختی شهرستان بن، شهرکرد، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری. علیرضازاده نودهی، مهدی، (1397)، «مطالعه الگوی استقراری و برهمکنش جوامع مسوسنگ چهارمحال و بختیاری با مناطق همجوار»، کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر محمود حیدریان، دانشگاه شهرکرد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی. گیوی، جواد، (1376)، «ارزیابی کیفی تناسب اراضی برای نباتات زراعی و باغی»، وزارت کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، نشریه موسسه تحقیقات خاک و آب، شماره 1015. مقصودی، مهران، زمانزاده، محمد، اهدائی، افسانه، یوسفی زشک، روحالله و یمانی، مجتبی، (1393)، «تحلیل نقش عوامل محیطی در مکانگزینی سکونتگاههای پیش از تاریخ دشت ورامین با استفاده از منطق فازی»، برنامهریزی و آمایش فضا، دوره نوزدهم، شماره 3، پاییز 94.
Alirezazadeh, N. M. 2018. A Study of the Settlement Pattern and Cultural Interaction of Chalcolithic Societies in Chaharmahal Va Bakhtiari with Neighboring Regions, M.Sc., Supervisor: Mahmoud Heydarian, Shahrekord University, Faculty of Literature and Humanities [In Persian].
Arab, A. Mohammadi, A. A. 2016. Final Report of First Season of Archaeological Survey in Ben (Shayda Part), Shahrekord, Publication in the Iranian Center for Archaeological Research, Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Iran [In Persian].
Ashrafi, T. Imani Pour, M. Khaksar Haghani, S. Roghani Shahraki, Gh. Shaabani Nezhad, H. Salehi, F. Nour Mohammadi, F. Vali Pour, Gh. 2009. Statistical yearbook of Chaharmahal and Bakhtiari province, Shahrekord: Chaharmahal and Bakhtiari Governor's Planning Deputy [In Persian].
Bybordi, M. 2014. Soil Physics, Tehran: University of Tehran Publishing Institute [In Persian].
Carr, C. 1985. Introductory remarks on regional analysis, in C.Carr (ed.) For Concordance in Archaeological Analysis: Bridging Data Structure, Quantitative Technique, and Theory. Kansas City: Westport Publishers, pp. 114–127.
Dollfus, G. 1978. Djaffarabad, Djowi, Bendebal : contribution à l'étude de la Susiane au Ve millénaire et au début du IVe millénaire. Paléorient 4: 141-167.
Esmaeili Jelodar, M. and Zolghadr, S. 2014. Central Zagros, Highland Fars and Lowland Susiana: a sphere of interaction in the 5th millennium BCE. Archäologische Mitteilungen aus Iran und Turan (AMIT). Vol: 46.
Flannery, K. V. 1965. The Ecology of Early Food Production in Mesopotamia. Science 147: 1247-1256.
Givi, J. 1997. Qualitative Assessment of Land Suitability for Crops and Orchards, Ministry of Agriculture, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Journal of Soil and Water Research Institute, No. 1015 [In Persian].
Heydari, M. Shahryar Pour, A. Moghimian, A. Zarean, Sh. Raeisi, E. 2014. Economic and social report of Chaharmahal and Bakhtiari province in 2016, Shahrekord, Deputy of Planning and Employment of Chaharmahal and Bakhtiari province [In Persian].
Jolaei, V. Mohammadi, A, A. 2017. Final Report of Second Season of Archaeological Survey in Ben (Central Part), Shahrekord, Publication in the Iranian Center for Archaeological Research, Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of Iran [In Persian].
Judge, W. J. and L. Sebastian, eds. 1988. Quantifying the Present and Predicting the Past: Theory, Method, and Application of Archaeological Predictive Modeling. Denver: U.S. Bureau of Land Management. Department of Interior.
Khosrowzadeh, A. 2007. Final Report of First Season of Archaeological Survey in Farsan County, Shahrekord, Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization [In Persian].
Khosrowzadeh, A. 2009. Final Report of First Season of Archaeological Survey in Miankuh Part of Ardal County, Shahrekord, Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization [In Persian].
Khosrowzadeh, A. 2010. Final Report of Second Season of Archaeological Survey in Miankuh Part of Ardal County, Shahrekord, Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization [In Persian].
Khosrowzadeh, A. 2011. Final Report of Third Season of Archaeological Survey in Miankuh Part of Ardal County, Shahrekord, Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization [In Persian].
Kohler, T. A. 1988. Predictive locational modeling: history and current practice, In W.J. Judge and L.Sebastian (eds) Quantifying the Present and Predicting the Past: Theory, Method, and Application of Archaeological Predictive Modeling, US Department of the Interior, Bureau of Land Management Service Center, Denver, CO, pp. 19–59.
Kohler, T. A. and Parker, S. C. 1986. Predictive models for archaeological resource location, In M.B. Schiffer (ed.) Advances in Archaeological Method and Theory, Vol. 9, New York: Academic Press, pp. 397–452.
Kvamme, K.L. 1990. The fundamental principles and practice of predictive archaeological modeling. In A.Voorrips (ed.) Mathematics and Information Science in Archaeology: A Flexible Framework, Studies in Modern Archaeology, Bonn: Holos-Verlag, Vol. 3, pp. 257–295.
Kvamme, K.L. 1983. Computer Processing Techniques for Regional Modeling of Archaeological Site Locations. Advances in Computer Archaeology 1:26-52.
Kvamme, K.L. 1989. Geographic information systems in regional archaeological research and data management. In M.B.Schiffer (ed.) Archaeological Method and Theory, Tucson: University of Arizona Press, Vol. 1, pp. 139–203.
Kvamme, K.L. and Kohler T.A. 1988. Geographic information systems: technical aids for data collection, analysis, and display. In W.J.Judge and L.Sebastian (eds) Quantifying the Present and Predicting the Past: Theory, Method, and Application of Archaeological Predictive Modeling, Denver, CO: US Department of the Interior, Bureau of Land Management Service Center, pp. 493–547.
Maghsoudi, M. Zamanzadeh, M. Ehdaei, A. Yousefi Zoshk, R. 2015. Yamani Mojtaba. Analysis of the Role of Environmental Factors in Site Selecting of Prehistoric Settlements in Varamin Plain with Usage Fuzzy Logic. MJSP. 2015; 19 (3): 263-261 URL: http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-11056-fa.html [In Persian].
Mink, Ph, B. John Ripy, Keiron Baily and Ted Grossardt. 2009. Predictive Archaeological Modeling using GIS-based Fuzzy Set Estimation. Paper presented at the Transportation Research Board Annual Meeting, Washington: D.C. January 11-15.
Nicolucci, F. and S. Hermon. 2010. A Fuzzy Logic Approach to Reliability in Archaeological Virtual Reconstruction, in: Nicolucci, F. and S. Hermon (eds.), Beyond the Artifact. Digital Interpretation of the Past. Proceedings of CAA2004, Prato 13–17 April 2004. Archaeolingua, Budapest, pp. 28-35.
Refahi, H. 2009. Water Erosion and its Control, Tehran: University of Tehran Publishing Institute [In Persian].
Shirazi, R. Norouzi A, A. Heidary, M. and Ahmadi, Kh. 2015. New evidence of Chalcolithic nomadic campsite in the Highland Zagros, Iran: Saki Abad, Antiquity Project Gallery, Issue 344. April 2015.
Shivandi, D. Nazarian, A. Davoodi, G. Riahi, M. 2006. Environmental Aspect in Chaharmahal and Bakhtiari province, Shahrekord, Shahrekord Offset Publishing Company, under the supervision of the training and planning unit of the General Administration [In Persian].
Shojaei, A. Abbasi, A. Adhami, M. Abyar, Z. 2015. Economic, social and cultural report of Chaharmahal and Bakhtiari province in the years 2014-2015, Shahrekord, Chaharmahal and Bakhtiari province program and budget organization [In Persian].
Taheri, M. Iravani Ghadim, F. Kabirian, M. 2018. Using of Fuzzy Mathematics in Archeology, Sixth Joint Congress of Fuzzy and Intelligent Systems of Iran, Bahonar University of Kerman, March 2017 [In Persian].
Warren, R.E. 1990. Predictive modeling in archaeology: a primer. In K.M.S.AlIen, S.W. Green, and E.B.W.Zubrow (eds) Interpreting Space: GIS and Archaeology, London: Taylor & Francis, pp. 90–111.
Wescott, K. and Brandon R. j. 2005. Practical Applications of GIS for Archaeologists, A Predictive Modeling Toolkit. Taylor & Francis e-Library: London 2005.
Wright, P. N. 2016. Predicting the Presence of Historic and Prehistoric Campsites Virginia’s Chesapeaks Bay Counties. A Thesis Presented to the Faculty of the USC Graduate School University of Southern California In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Science.
Zadeh, L. A. 1965. Fuzzy Sets. Information and Control, No 8, pp: 338-353.
Zagarell, A. 1982. The Prehistory of the Northeast Bakhtiyari Mountains, Iran: The Rise of a Highland Way of Life. Beihefte zum Tubinger Atlas des Vorderen Orients, 42, Dr. Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden.
Zagarell, A. 2008. The Prehistory of the Northeast Bakhtiyari Mountains, Iran: The Rise of a Highland Way of Life, Translated by Kurosh Rostaei, Shahrekord, Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 786 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 364 |