تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,557 |
تعداد مقالات | 70,770 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,800,220 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,000,317 |
تحلیل فضایی مناطق سیلزده و سیلخیز شهر نورآباد لرستان و مخاطرات آن | ||
مدیریت مخاطرات محیطی | ||
مقاله 6، دوره 7، شماره 3، مهر 1399، صفحه 313-329 اصل مقاله (1.42 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2020.310534.609 | ||
نویسندگان | ||
محمد رستمی فتح آبادی1؛ منصور جعفربیگلو* 2؛ ابراهیم مقیمی3 | ||
1دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، پردیس بینالمللی کیش، دانشگاه تهران | ||
2دانشیار ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
3استاد ژئومورفولوژی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
سیلابها از مهمترین مخاطراتی هستند که سبب وارد آوردن خسارات زیادی به نواحی شهری میشوند. شهر نورآباد در استان لرستان یکی از شهرهای است که در معرض سیلاب قرار دارد. در این تحقیق به شناسایی مناطق سیلزده و همچنین مناطق سیلخیز در محدودۀ شهری نورآباد پرداخته شده است. برای شناسایی مناطق سیلزده و مناطق مستعد وقوع سیلاب از مدل رقومی ارتفاع ۵ متر، نقشۀ توپوگرافی ۱:۵۰۰۰۰، تصاویر راداری سنتنیل ۱، اطلاعات مربوط به دِبی و ضریب زبری رودخانه بهعنوان دادههای تحقیق استفاده شده است. نرمافزارهای ARCGIS، HEC-RAS و SNAP نیز ابزارهای تحقیق محسوب میشوند. این تحقیق در چهار مرحله انجام گرفت که در مراحل اول و دوم بهترتیب با استفاده از تصاویر راداری سنتنیل ۱ و بازدیدهای میدانی، مناطق سیلزده در فروردین ۱۳۹۸ مشخص شد. در مرحلۀ سوم، با استفاده از روش HEA-RAS مناطق سیلخیز شناسایی شد و در مرحلۀ چهارم، نتایج با هم مقایسه و ارزیابی شد. نتایج ارزیابی مناطق سیلزده با استفاده از تصاویر راداری و بازدیدهای میدانی بیانگر آن است که بر اثر سیلاب فروردین ۱۳۹۸، بهترتیب ۵۶۲/۰ و ۲۱۲/۱ کیلومتر مربع از محدودۀ شهری با سیلاب مواجه شد. همچنین نتایج بهکارگیری روش HEC-RAS نیز نشان میدهد که ۵۴۲/۱ کیلومتر مربع از محدودۀ شهری نورآباد در معرض وقوع سیلاب با دورۀ بازگشت صدساله قرار دارد. ارزیابی و مقایسۀ نتایج استفاده از روشهای مختلف بیانگر صحت نتایج بهدستآمده است. در واقع مناطقی که در بازدیدهای میدانی بهعنوان مناطق مستعد سیلاب شناسایی شده است و در تحلیل تصاویر راداری و نتایج حاصل از روش HEC-RAS، جزء مناطق مستعد سیلاباند، در بازدیدهای میدانی نیز تأیید میشوند. بر این اساس، خسارت با دورۀ بازگشت صدساله ممکن است دستکم در حدود سهبرابر خسارت سیلاب 1398 هزینه داشته باشد. پیشنهاد میشود که برای کاهش خسارت سیلاب و مدیریت آن، ابتدا برای آزادسازی حریم صدسالۀ رود اقدام شده و سپس سد سیلابگیر در بخش کوهستانی حوضۀ نورآباد احداث شود. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل فضایی؛ دورۀ بازگشت؛ سیلاب؛ مخاطرات؛ نورآباد لرستان | ||
مراجع | ||
[1]. اصلانی، فرشته (1396). «برنامهریزی راهبردی مقابله با وقوع سیلاب با تکنیک سوات (نمونۀ موردی: محدودۀ مرکزی شهرستانهای تهران و کرج)»، فصلنامۀ دانش پیشگیری و مدیریت بحران، جلد ۷، شمارۀ ۳، ص 210-201. [2] .خیریزاده آروق، منصور؛ جبرائیل، ملکی؛ و عمونیا، حمید (۱۳۹۱). «پهنهبندی پتانسیل خطر وقوع سیلاب در حوضۀ آبریز مردقچای با استفاده از روش ANP»، پژوهشهای ژئومورفولوژی کمّی، شمارۀ 3، ص ۵۶-۳۹. [3] .سادات حمصی، ملیحه؛ یاراحمدی، داریوش؛ اونق، مجید؛ و شمسیپور، علیاکبر (1398). «کاهش پهنۀ خطر سیل در حوضۀ دشت کاشان از طریق اجرای سناریوی آمایش خطرمدار»، مدیریت مخاطرات محیطی، دورۀ 6، شمارۀ 3، ص 285-271. [4] .قنواتی، عزتالله؛ احمدآبادی، علی؛ و صادقی، منصور (۱۳۹۸). «جانمایی پهنههای مستعد ذخیرۀ سیلاب با تأکید بر ویژگیهای فرمی زمین و روشهای تصمیمگیری چندمعیارۀ مکانی در حوضۀ آبخیز قمرود»، هیدروژئومورفولوژی، دورۀ ۵، شمارۀ 18، ص ۱۵۹-۱۳۹. [5] .قهرودی تالی، منیژه (۱۳۹۱). «آسیبپذیری خطوط ریلی شمال دشت لوت در مقابل سیلاب»، جغرافیا و مخاطرات محیطی، دورۀ 1، شمارۀ ۲، ص ۱۸-۱. [6]. محمودزاده، حسن؛ و باکویی، مائده (۱۳۹۷). «پهنهبندی سیلاب یا استفاده از تحلیل فازی (مطالعۀ موردی: شهر ساری)»، مخاطرات محیط طبیعی، دورۀ ۷، شمارۀ ۱۸، ص ۶۸-۵۱. [7] .محمودزاده، حسن؛ امامیکیا، وحید؛ و رسولی، علیاکبر (۱۳۹۳). «ریز پهنهبندی خطر سیلاب در محدودۀ شهر تبریز با استفاده از روش AHP»، تحقیقات جغرافیایی، دورۀ ۳۰، شمارۀ 1، ص ۱۸۰-۱۶۷. [8]. مددی، عقیل؛ پیروزی، الناز؛ و آقایاری، لیلا (۱۳۹۷). «پهنهبندی خطر سیلاب با استفاده از تلفیق روشهای SCS-CN و WLC (مطالعۀ موردی: حوضۀ خیاو چای مشکینشهر)»، هیدروژئومورفولوژی، دورۀ 5، شمارۀ 17، ص ۱۰۲-۸۵. [9]. مقیمی، ابراهیم؛ و صفاری، امیر (۱۳۸۹). «ارزیابی ژئومورفولوژیکی توسعۀ شهری در قلمروی حوضههای زهکشی سطحی (مطالعۀ موردی: کلانشهر تهران)»، برنامهریزی و آمایش فضا، دورۀ ۱۴، شمارۀ ۱، ص ۳۱-۱. [10] .نگهبان، سعید؛ گنجائیان، حمید؛ فریدونی کردستانی، مژده؛ و چشمهسفیدی، زیبا (۱۳۹۸). «ارزیابی توسعۀ فیزیکی شهرها و گسترش بهسمت مناطق ممنوعۀ ژئومورفولوژیکی با استفاده از LCM (مطالعۀ موردی: شهر سنندج)»، مخاطرات محیط طبیعی، دورۀ ۸، شمارۀ ۲۰، ص ۵۲-۳۹. [11]. Ajin. R. S.; Krishnamurthy, R. R.; Jayaprakash, M.; & Vinod, P. G. (2013). “Flood hazard assessment of Vamanapuram River Basin, Kerala, India: An approach using Remote Sensing & GIS techniques”, Advances in Applied Science Research, 4(3), pp:263-274. [12]. Azouagh, A.; El Bardai, R.; Hilal, I.; & Messari, J. (2018). “Integration of GIS and HEC-RAS in Floods Modeling of Martil River (Northern Morocco)”, European Scientific Journal, 14 (12). [13]. Cai, Y. P.; Huang, G. H.; Tan, Q.; & Chen, B. (2011). “Identification of optimal strategies for improving ecoresilience to floods in ecologically vulnerable regions of a wetland”, Journal of Ecological Modelling, 22 (2), pp: 360-369. [14]. Chini, M.; Pelich, R.; Pulvirenti, L.; Pierdicca, N.; Hostache, R. & Matgen, P. (2019). “Sentinel-1 InSAR Coherence to Detect Floodwater in Urban Areas: Houston and Hurricane Harvey as A Test Case”, Remote Sens, 11 (107). [15]. Cutter, S. L. (2008). “Community and Regional Resilience: Perspectives from Hazards, Disasters and Emergency Management, CARRI Research Report.1, Hazards and Vulnerability Research Institute, Department of Geography”, University of South Carolina, Columbia, pp: 1-19. [16]. Feng, L.H.; & J, Lu. (2010). “The practical research on flood forecasting based on artificial neural networks”, Expert Syst Appl, 37,pp: 2974–2977. [17]. International Disaster Database (EM DAT). 2016. http://www.emdat.be/about. [18]. Khattak, M. S.; Anwar, F.; Usman Saeed, T.; Sharif, M.; Sheraz, K.; & Ahmed, A. (2016). “Floodplain Mapping Using HEC-RAS and ArcGIS: A Case Study of Kabul River”, Research Article – Civil engineering, 40, pp: 1375-1390. [19]. Pandeya, B.; Uprety.; M.; Paul, J.; Sharma, R.; Dugar, S.; & Buytaert, W. (2020). “Mitigating flood risk using low‐cost sensors and citizen science: A proof‐of‐concept study from western Nepal”, Journal of Flood Risk Management, 34 (3), pp: 311-324. [20]. Parhi, P. K. (2018). “Flood Management in Mahanadi Basin using HEC-RAS and Gumbel’s Extreme Value Distribution”, Journal of The Institution of Engineers (India), 99 (4), pp: 751–755. [21]. Rick, B.; & Forest, S. (2014). “Crooked River Valley Rehabilitation Draft Environmental Impact Statement”, United States Department of Agriculture Forest Service, 59. [22]. Serre, D.; Barroca, B.; Balsells, M.; & Becue, V. (2016). “Contributing to urban resilience to floods with neighbourhood design: the case of Am Sandtorkai/Dalmannkai in Hamburg”, Journal of Flood Risk Management, 11 (1), pp: 69-83. [23]. Silva, F.V.; Bonuma, N. B.; & Uda, P. K. (2014). “Flood Mapping In Urban Area Using Hec-Ras Model Supported By GIS”, International Conference on Flood Management, 9. [24]. Song, S.; Wang, S.; Fu, B.; Dong, Y.; Liu, Y.; Chen, H.; & Wang, Y. (2020). “Improving representation of collective memory in socio‐hydrological models and new insights into flood risk management”, Journal of Flood Risk Management, 34 (3), pp: 324-335 [25]. Su,w.; Ye, G.; Yao, S.; & Yang, G. (2014). “Urban Land Pattern Impacts on Floods in a New District of China”, Sustainability, 6 (10), pp: 6488-6508. [26]. Sun, P.; Wang, S.; Gan, H.; Liu, B.; & Jia. L. (2017). “Application of HEC-RAS for flood forecasting in perched river–A case study of hilly region”, China, 3rd International Conference on Energy Materials and Environment Engineering, Earth and Environmental Science, 61. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 602 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 443 |