تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,520,817 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,356 |
بازشناسی ویژگیهای مرکزی موسیقی ایرانی به عنوان عناصر هویتساز در این سنت( علمی- پژوهشی) | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 6، دوره 25، شماره 2، تیر 1399، صفحه 57-66 اصل مقاله (432.71 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2020.286556.615341 | ||
نویسندگان | ||
سپهر سراجی* 1؛ ساسان فاطمی2 | ||
1دانشجوی دکتری پژوهش هنر، گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2استاد گروه موسیقی، دانشکده نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
کارگان مرتبط با سنت موسیقی کلاسیک ایرانی، حاوی آثار موسیقایی متنوعی است که نسبتهای متفاوتی با ردیف به عنوان کارگان مرجعِ این سنت دارند. از سوی دیگر، با وجود فرآیندهای دگرگونیِ رویداده در حیات موسیقایی صد و پنجاه سال گذشته، قاعدتا وجود عناصر مشخصی وجه ایرانی بودن یک اثر را تامین کرده و نزدیکی آن را به هستۀ مرکزی سنت موسیقایی نشان میدهد. بنابر نظر نتل این عناصر در یک فرهنگ موسیقایی میبایست دارای سه ویژگی باشند: تکثر در بستر سنت، تأکید اهل فن و مقاومت در برابر تغییر. روش تحقیق در مطالعۀ حاضر بدین صورت است که شاخصترین مفاهیم قابل قرارگیری در زمرۀ ویژگیهای مرکزی موسیقی کلاسیک ایرانی، بر اساس سه ویژگی مذکور بررسی شده و از طریق استقرا در منابع مکتوب و همچنین مصاحبه با داریوش طلایی و عبدالمجید کیانی، شخصیتهای مرجع سنت موسیقایی استخراج شدهاست. نتیجتا پنج دسته از ویژگیها بهدست آمده است که عبارتاند از: ساختار و تنوع مدال، گام بالقوه و فواصل، بیان موسیقایی، ریتم و ویژگیهای گونهشناختی. در نهایت با نگاهی به وجوه اشتراک و تفارق میان ویژگیهای هویتی موسیقی ایرانی و فرهنگهای همخانوادۀ این سنت، سعی میکند به این پرسش بهطور کاربردیتری پاسخ دهد که هویت موسیقایی چه شاخصههایی دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
موسیقی کلاسیک ایرانی؛ هویت؛ ویژگیهای مرکزی؛ عناصر هویتساز | ||
مراجع | ||
اسعدی، هومان (1383) مفهوم و ساختار دستگاه در موسیقی ایران بررسی تطبیقی ردیف، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. بنایی، کمال الدین بن محمد (1368)، رساله در موسیقی، چاپ اول، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. پورتراب، مصطفی کمال [و دیگران] (1386) مبانی نظری موسیقی ایرانی [کتابهای درسی:331]، برنامهریزی محتوا و نظارت بر تألیف دفتر برنامهریزی و تألیف آموزشهای فنی و حرفهای و کاردانش وزارت آموزش و پرورش، چاپ اول، نشر چشمانداز، تهران. دورینگ، ژان (1383) سنت و تحول در موسیقی ایرانی، ترجمه سودابه فضائلی، چاپ اول، انتشارات توس، تهران. (1388) «فواصل موقام آذربایجانی، بازگشت به سرچشمهها»، فصلنامه موسیقی ماهور، سال دوازدهم، شماره 45، صص 9-18. سایگون، عدنان (1383) «اصول بنیانی بیان موسیقایی در موسیقی مدال خاورمیانه»، ترجمه ساسان فاطمی، فصلنامه ماهور، سال ششم، شماره 24، صص 165-170. طلایی، داریوش (1397) مصاحبه شخصی، 12 آبان، تهران [مصاحبه ضبط شده] (1395) تحلیل ردیف، چاپ اول، نشر نی، تهران. فاطمی، ساسان (1382) ریتم کودکانه در ایران، چاپ اول، ماهور، تهران. کیانی، عبدالمجید (1397) مصاحبه شخصی، 27 شهریور، تهران [مصاحبه ضبط شده] مسعودیه، محمدتقی (1365) مبانی اتنوموزیکولوژی، چاپ اول، سروش، تهران. (1377) «تقسیم بیاتی»، فصلنامه موسیقی ماهور، سال اول، شماره 1، صص 45-56. نتل، برونو (1381)، «موسیقی کلاسیک ایرانی در تهران، فرآیندهای دگرگونی»، ترجمه حمیدرضا ستّار، فصلنامه ماهور، سالچهارم،شماره 16، صص 9-47. (1388) ردیف موسیقی دستگاهی ایران، ترجمه علی شادکام، چاپ اول، سوره مهر، تهران. وزیری، علینقی (1383) تئوری موسیقی، ویراستار، سعید درودی، چاپ سوم، انتشارات صفیعلیشاه، تهران. منابع انگلیسی Nettl, Bruno (1978) “Some Aspects of the History of World Music in the Twentieth Century, Questions, Problems”, Ethnomusicology, Vol. 22, No. 1, pp. 123-136
Lomax, Alan (1968) Folk song style and culture, American Association for the Advancement of Science press, Washington.
Farhat, Hormoz (1990) The Dastgah Concept in Persian Music, Cambridge University Press, Cambridge.
منابع اینترنتی Scruton, Roger “Expression”, Grove Music Online, Oxford University Press, Retrieved 8 July 2017.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,033 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,127 |