تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,520,976 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,544 |
کارکردهای چندگانهی ساز کرنا در آئینهای مذهبی و سوگواری منطقهی شرق گیلان( علمی- پژوهشی) | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 5، دوره 25، شماره 2، تیر 1399، صفحه 45-57 اصل مقاله (538.58 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2020.288865.615352 | ||
نویسندگان | ||
مریم قره سو* 1؛ نرگس ذاکر جعفری2 | ||
1استادیار گروه موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2عضو هیأت علمی/ دانشگاه گیلان | ||
چکیده | ||
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش کرنای گیلان و کارکردهای چندگانهی آن در آئینهای شرق گیلان است. امروزه حضور کرنای گیلان با مجموعهای از کنشهای ذهنی، اعتقادی و تاریخی همراه است. در این مقاله با استفاده از گفتمانی بینامتنی تلاش شده است این کنشها با خوانشی نو واکاوی شده و کارکردها و مفاهیم چندلایهی این ساز شناسایی، دستهبندی و تحلیل شوند. مسئلهی اصلی پژوهش حاضر تمرکز بر کارکردهای مختلف این ساز در بخشهای اعتقادی ـ اجتماعی، نمادین، سخنگویی و کارکرد صوتی است. در کارکرد اعتقادی، این ساز صرفاً ابزاری موسیقایی نیست، بلکه دارای جنبههای اعتقادی و اجتماعی از جمله مشارکت در تشکلهای دینی، استمرار آیینی مذهبی و برآورده کردن نذر و حاجتِ افراد است. عملکرد سخنگویی کرنای گیلان در اجرای قالبهای ریتمیکِ اشعار ابیات قابل تبیین است. از کارکردهای نمادین آن میتوان به مفاهیمی چون مردانگی، قدرت، رساندن پیام به مکانی غیرمادی، نمادهای مکانی و زمانی اشاره کرد. از ورای این کارکردهای چندگانه نشان داده میشود که چگونه یک ابزار تولید صدا در طی تاریخ با حفظ استعارههای کارکردی خود ماندگار شده و با سازگاری با بافتِ اجرایی جدید، بقای خود را تضمین کرده است. تحقیق حاضر به شیوهی کیفی و گردآوری اطلاعات متکی بر پژوهشهای میدانی و کتابخانهای بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
کرنای گیلان؛ آئینهای گیلان؛ آیینهای سوگواری؛ سازشناسی؛ مراسم محرّم؛ موسیقی گیلان | ||
مراجع | ||
اسماعیل نیا، محمدرضا و رفیع فر، جلالالدین (1397)، «پژوهشی در ویژگیهای نمادین نقاره در دیلمان (استان گیلان)، نشریه علمی ـ پژوهشی نامه هنرهای نمایشی و موسیقی، شماره 16، بهار و تابستان، 135ـ 153. اصلاح عربانی، ابراهیم (1374)، کتاب گیلان، جلد 1 و 3، تهران، گروه پژوهشگران ایران. امیرانتخابی، شهرام (1387)، جغرافیای تاریخی گیلان، رشت، فرهنگ ایلیا. اکو، اَمبرتو (1393)، نشانهشناسی، ترجمه پیروز ایزدی، تهران، ثالث. بشرا، محمد و طاهری، طاهر (1385)، جشنها و آیینهای مردم گیلان (1)، رشت، فرهنگ ایلیا. ـــــــــــــ (1387)، جشنها و آیینهای مردم گیلان (2)، رشت، فرهنگ ایلیا. ـــــــــــــ (1389)، آیینهای گذر در گیلان، رشت، فرهنگ ایلیا. بوستان، بهمن و درویشی، محمدرضا (1371)، «موسیقی مقامی ایران، بخش دوم: خراسان ـ کردستان ـ کرمانشاهان ـ گیلان)»، ادبستان فرهنگ و هنر، شماره 38، بهمن، 72ـ 77. بینام (1384)، شاهکارهای نگارگری ایران، تهران، موزهی هنرهای معاصر و مؤسسهی توسعهی هنرهای تجسمی. بینش، تقی (1380)، تاریخ مختصر موسیقی ایران، تهران، نشر هوای تازه. پاینده لنگرودی، محمود (1377)، آیینها و باورداشتهای گیل و دیلم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. پوررضا، فریدون و همکاران (1374)، موسیقی گیلان و تالش، تهران، انجمن موسیقی ایران. پورشعبان، حامد (1395)، موسیقی گیلان، جلد1، رشت، فرهنگ ایلیا. حجاریان، محسن (1386)، مقدمهای بر موسیقیشناسی قومی، تهران، کتابسرای نیک. درویشی، محمدرضا (1376)، آیینه و آواز: مجموعه مقالات درباره موسیقی نواحی ایران. تهران، واحد موسیقی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی. ـــــــــ (1383)، دایرهالمعارف سازهای ایران، جلد اول، تهران، مؤسسه فرهنگی ـ هنری ماهور. ـــــــــ (1392)، دایرهالمعارف سازهای ایران، جلد دوم، تهران، مؤسسه فرهنگی ـ هنری ماهور. درویشی، محمدرضا و اطرایی، ارفع (1386)، سازشناسی ایرانی، تهران، نشر چشم انداز. ذاکرجعفری، نرگس (1395)، «نقش موسیقی در جنگها و انواع سازهای رزمی در ایران دوران اسلامی با نگاهی بر تصاویر نگارگری»، نشریه هنرهای زیبا ـ هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره 21، شماره 1، بهار و تابستان، 65 ـ 76. شعیری، (1388)، «مفهوم زمان در نظام همنشینی صوری مراسم آیینی عاشورا»، مقالات چهارمین هماندیشی نشانهشناسی هنر به انضمام مقالات هماندیشی سینما، تهران، انتشارات فرهنگستان هنر. گزنفون (1350)، تربیت کوروش، ترجمه بهمن کریمی، تهران، نشر اقبال. گیدنز، آنتونی (1376)، جامعهشناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نی. عباسی، بیژن (1393)، فرهنگ عامه روستاهای کوهپایهای شرق گیلان، رشت، نشر گیلکان. فاطمی، ساسان (1393)، «سیر نفوذ موسیقی غربی به ایران در عصر قاجار»، نشریه هنرهای زیبا ـ هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره 19، شماره 2، پاییز و زمستان، 5 ـ 16. ملاح، حسینعلی (1351)، «موسیقی نظامی و سابقه تاریخی آن در ایران»، مجلهی موسیقی، شماره 138، مهر تا دی، 15ـ 24. مریام، آلن (1396)، انسان شناسی موسیقی، ترجمه مریم قرسو، تهران، انتشارات ماهور. نجفی، سید محمد باقر (1997)، آثار ایران در مصر، کلن، آکادمی علوم اسلامی. وحدتی، ناصر (1393)، آوازها و ترانههای فولکلور گیلان، رشت، فرهنگ ایلیا. Dawe, Kevin (2013),«The Cultural Study of Musical instruments», The Cultural Study of Music, A Critical Introduction, Routledge.
Rovsing Olsen, Poul (1964), « Enregistrements faits à Kuwait et à Bahrain », Ethnomusicologie III, Les colloques de Wégimont IV – 1958 – 1960, Université de Liège, p. 137- 170.
Rovsing Olsen, Poul and Jenkins, Jean (1976),Music ans Musical Instruments in the World of Islam,
Horniman Museum, London, World of Islam Festival.
Shawqi, Yusuf & Christensen, Dieter (1994), Dictionary of Traditional Music in Oman, Florian Noetzel, Germany. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 771 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 710 |