پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,020 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,495,774 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,757,639 |
نشانه‌شناسی الفاظ حاوی مفهوم وطن در اشعار سلیمان العیسی بر اساس دیدگاه چارلز پیرس | ||
| ادب عربی | ||
| مقاله 7، دوره 13، شماره 3، آذر 1400، صفحه 105-126 اصل مقاله (1.24 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2020.308779.612263 | ||
| نویسندگان | ||
| ربیع امیری1؛ تورج زینی وند* 2؛ جهانگیر امیری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه رازی | ||
| چکیده | ||
| نشانه‌شناسی ادبی از شیوه‌های نقد جدید ادبی است که به بررسی نقش نشانه‌های زبانی در خلق مضمون‌های شعری می‌پردازد و با کاوش در لایه‌های ثانویۀ متن، کنش‌های درونی آن را کشف و مدلول و مقصود اصلی شاعر را بازنمایی می‌کند. پیرس یکی از مشهورترین نظریه‌پردازان نشانه‌شناسی است که با ارائۀ الگوی سه‌وجهی برای نشانه، تحول عظیمی در این علم پدید آورد و زمینه را برای نقد ساختار دلالتی آثار ادیی فراهم آورد. مفهوم نشانه در این الگو از ارتباط، میان سه جزء آن، یعنی بازنمون، تفسیر و موضوع پدید می‌آید. نشانه‌ها در نظریۀ پیرس از زنجیره‌ای از دال‌ها و مدلول‌ها تشکیل می‌شوند که نوعی رابطۀ علی و معلولی بر آنها حاکم است. شعر جدید از لحاظ ساختار و محتوا با شعر قدیم کاملاً تفاوت دارد و شاعر به جای بیان صریح مضمون‌های شعری‌اش از زبان مجازی و نشانه‌های زبانی کمک می‌گیرد و به شکلی غیر مستقیم اغراض شعری‌اش را بیان می‌کند. سلیمان العیسی، شاعر مشهور سوری، یکی از شاعران نوگرایی است که به‌خاطر گرایش متعهدانهاش به ادبیات و تفکرات ملی‌گرایی، میهن‌پرستی و وطن‌گرایی مهم‌ترین و پربسامدترین مضمون شعرش است. با توجه به اینکه سلیمان العیسی نیز برای بیان پیام‌های ادبی خود از زبانی پوشیده و غیر مستقیم و از نشانه‌های زبانی بهره می‌برد، پژوهش حاضر می‌کوشد بر اساس نظریۀ چالز پیرس به تحلیل نشانه‌های مربوط به مفهوم وطن پردازد و نقش رمزگان‌ها را در ساخت نشانه‌ها نقد کند. از نتایج این پژوهش می‌توان اشاره کرد به اینکه نشانه‌های وطن‌دوستی در اشعار سلیمان العیسی در قالب ساختار رمزگان‌های خالق اثر، زیبایی‌شناسی، مکانی، زمانی و بینامتنی تولید شده‌اند. وی از طریق چینش صحیح دلالت‌های صریح در کنار هم و در درون بافت متن، دلالت‌های ضمنی مفهوم وطن را با زبانی خیال‌انگیز بیان داشته و با این کار ذهن خواننده و مخاطب خود را از سطح ظاهری کلام به عمیق‌ترین لایه‌های متن هدایت کرده و اغراض ثانویۀ نهفته در ورای واژگان و عبارت‌های شعرش را بازگو ساخته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نشانه‌شناسی؛ رمزگان؛ پیرس؛ سلیمان العیسی؛ وطن | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، بابک (1388)، از نشانه‌های تصویری تا متن، تهران، مرکز، چاپ هشتم.
اکبرپور، سمیه، اکرم روشنفکر و صادق عسکری (1395)، «گونه‌های شعر کودکان در دیوان الأطفال؛ اثر سلیمان العیسی»، مطالعات ادبیات، عرفان و فلسفه، دوره 2، شماره 2، صص 75-85.
امامی، نصرالله (1382)، ساخت‌گرایی و نقد ساختاری، اهواز، رسم.
انوشیروانی، علیرضا، (1384)، «تأویل نشانه‌شناختی ساختارگرای شعر زمستان اخوان ثالث»، پژوهش زبان‌های خارجی، ش23 ، صص 5-20.
بارت، رولان (1396)، عناصر نشانه‌شناسی، گزینش و ویرایش امیرعلی نجومیان، تهران، مروارید.
باقری، سحر و علیرضا عینی‌فر (1395)، «تدقیق و تحدید حوزۀ شمول و نمود نشانه‌ها در معماری»، معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، ش 17، صص 1-10.
بلاوی، رسول و مهتاب دهقان (2019)، «المقاومة الفلسطینیة فی شعر الأطفال مقاربة الشخوص ووظائفها فی نصوص المقاومة للشاعر السوری سلیمان العیسی»، کلیة التربیة الأساسیة، ش 42، صص 16-30.
ــــــ (1398)، «البنیة السردیة فی قصیدة الأطفال یحملون الرأیة لسلیمان العیسی»، اضاءات نقدیة، سال 9، ش33، صص 107-124.
تادیه، ژان یو (1378)، نقد ادبی در قرن بیستم، ترجمۀ مهشید نونهالی، تهران، نیلوفر.
چندلر، دانیل (1387)، مبانی نشانه‌شناسی، ترجمۀ مهدی پارسا، تهران، سورۀ مهر.
جمشیدی، فاطمه و همکاران (1396)، «نشانه‌شناسی رمزگان‌های زبانی در سرودۀ عودة سندباد از علی فوده»، نقد ادب معاصر عربی، دوره 7، ش13، صص 197-225.
حاجی‌زاده، مهین، مایه گوزل بهمن و محدثه ابهن (1394)، «بررسی و تحلیل اشعار تعلیمی سلیمان العیسی در حوزۀ ادبیات کودک»، نقد ادب عربی، دوره 6، ش 1، صص 67-91.
حیدری، مرتضی (1395)، «نشانه شناسی نگرش‌های حروفی مولانا در کلّیات شمس تبریزی»، متن‌پژوهی ادبی، دوره 20، ش 67، صص 147-178.
درویش، محمود (2005)، دیوان، ج4، ریاض، الریس للکتب والنشر.
دینه‌سن، آنه‌ماری (1380)، درآمدی بر نشانه‌شناسی، ترجمۀ مظفر قهرمان، آبادان، پرسش.
رسولی، حجت، احمدی، شلیر (1394)، «بررسی نشانه‌شناختی قصیدة مازال یکبر أوراس بذاکرتی سرودۀ عبداالله حمادی»، نقد ادب عربی، دوره 5، ش2، صص 77-107.
ساسانی، فرهاد (1384)، معناکاوی؛ به سوی نشانه‌شناسی اجتماعی، تهران، علم.
سجودی، فرزان (1382)، نشانه‌شناسی کاربردی، تهران، قصه.
شفلر، ایزریل (1366)، چهار پراگماتیست، ترجمۀ محسن حکیمی، تهران، مرکر.
شمیسا، سیروس (1374)، راهنمای ادبیات معاصر، تهران، میترا.
صفوی، کوروش (1386)، آشنایی با معنی‌شناسی، تهران، پژواک کیوان.
ضیمران، محمد (1383)، درآمدی بر نشانه‌شناسی هنر، تهران، قصه، چاپ دوم.
العیسی، سلیمان (1995)، الأعمال الشعریة، ج4، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
ــــــــــ (2014)، الأعمال الأخیرة، ج2، دمشق، منشورات الهیئة العامة السوریة للکتاب.
فرید، زهرا (1398)، «فاعلیة الرموز الطبیعیة فی شعر الأطفال لسلیمان العیسی (دیوان أراجیح تغنی للأطفال نموذجاً)»، اضاءات نقدیة، سال 9، ش2، صص31-59.
ــــ و فاطمه اکبری‌زاده (1398)، «الهویة الوطنیة فی شعر سلیمان العیسی للأطفال دراسة سیمیائیة ثقافیة» اللغة العربیة وآدابها، دوره 15، ش4، صص 565-589.
کوپال، عطاء الله (1386)، «فراز و فرود نشانه‌شناسی از دانش تا روش»، باغ نظر، ش7، صص 48-39.
گیرو، پیر (1380)، نشانه‌شناسی، ترجمۀ محمد نبوی، تهران، آگه.
المتنبّی، أبوالطیب (1403)، دیوان، بیروت، دار بیروت للطباعة والنشر.
محمدی‌نژاد پاشاکی، احمد و همکاران (1396)، «نشانه‌شناسی در شعر فلسطین با تکیه بر نظریۀ پیرس؛ مطالعۀ مورد پژوهانۀ اشعار هارون هاشم رشید و معین بسیسو»، لسان مبین، دوره 9، ش 30، صص 159-181.
مقدادی، بهرام (1378)، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی؛ از افلاطون تا عصر حاضر، تهران، فکر روز.
مکاریک، ایرناریما، (1384)، دانشنامۀ نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر، تهران، آگه.
نجاریان، محمدرضا، سرخی‌زاده، زهره (1400)، «استعاره در اشعار کودکانۀ محمود کیانوش و سلیمان العیسی» (1400)، پژوهش‌های دستوری و بلاغی، دانشگاه قم، دوره 11، شماره 19.
Wolfreys, J, Robbins & R, Kenneth, W. (2006), Key Concepts in Literary Theory, 2th Ed, Edinburgh University. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 881 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 500 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب