تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,884 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,446 |
نقش تصویرسازی در انتقال عنصر عاطفه در سرودههای فلسطینی أدونیس (نمونههای موردی: «الرأس والنهر»، «اسماعیل» و «الوقت») | ||
ادب عربی | ||
مقاله 3، دوره 13، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 43-65 اصل مقاله (1.19 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2020.295350.612162 | ||
نویسندگان | ||
حجت رسولى1؛ شلیر احمدی* 2 | ||
1استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
عاطفه از عناصر مهم سازندۀ شعر است که دیگر عناصر باید در خدمت آن باشد، از جمله تصویر که ارزش آن در بار عاطفی آن است. أدونیس، شاعر بزرگ نوپرداز معاصر عرب، دائم دغدغة مسائل انسانی را دارد که تجربهها و روابط عاطفی از مهمترین مقولههای آن است، بنابراین نوعدوستی از جایگاه والایی در اشعار وی بهویژه اشعار فلسطینیاش برخوردار است. از طرفی دیگر اشعارش مشحون از تصاویر شاعرانه است؛ تصاویری که علیالقاعده در انتقال عواطف شعری ایفای نقش میکند. حال این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که اشعار فلسطینی أدونیس - بهعنوان نمونهای بارز از کل اشعار وی - تا چه میزان از عاطفه بهرهمند است و تصاویر تا چه میزان در انتقال آن نقش داشته است. بررسی این مسئله از آنجا اهمیت مییابد که برخی ناقدان، عاطفه در شعر أدونیس را کمرنگ ارزیابی کردهاند و از طرفی در مورد تصویرپردازیهای شاعرانة أدونیس اتفاقنظر وجود دارد. به این منظور عواطف یأس، امید، عشق، غم و اندوه در این اشعار بررسی و در خلال آنها تصاویر استخراج شد تا میزان همسویی عاطفه با تصویر تبیین شود. بررسیها نشان داد که اشعار فلسطینی أدونیس مانند بسیاری از اشعار نویِ دیگر برخوردار از عواطف ژرف و اصیل است و از آنجا که احساس و تفکر شاعر درهم آمیخته است و مانند دیگر اشعار رمانتیک و کلاسیک مبالغهآمیز نیست، کمرنگ و مبهم بهنظر میرسد، در حالیکه شاعر بهمدد تصاویر، بهویژه تصاویر نمادین چون رمز و اسطوره که نیازمند واکاویهای بیشتر است، تجربههای عاطفی انسانی را که سرچشمة تمام آنها عشق به وطن و همنوعانش است، در ورای خود منتقل میکند و بیدارسازی وجدان ملت عرب و کاشتن امید به تحول را در دل آنان در پی دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
أدونیس؛ عاطفه؛ تصویرسازی؛ سرودههای فلسطینی؛ شعر معاصر عربی | ||
مراجع | ||
أدونیس (1996)، دیوان الحصار، بیروت: دارالآداب، الطبعة الثانیة. ــــــــــــــ (1988)، دیوان المسرح والمرایا، بیروت: دارالآداب. ــــــــــــــ (1986)، زمن الشعر، بیروت: دارالفکر. ــــــــــــــ (۱۳۸۸)، متن قرآنی و آفاق نگارش، ترجمة حبیبالله عباسی، تهران: سخن. أبوعلی، رجاء (2006)، الأسطورة فی شعر أدونیس، دمشق: التکوین للطباعة والنشر والتوزیع. اسوار، موسی (1391)، از سرود باران تا مزامیر گل سرخ؛ پیشگامان شعر امروز عرب، تهرا:، سخن، چاپ دوم. اسماعیل، عزّالدین (1966)، الشعر العربی المعاصر؛ قضایاه وظواهره الفنیة والمعنویة، بیروت: دارالثقافة. امیدیان، مرتضی (1388)، هویّت از دیدگاه روانشناسی، یزد: دانشگاه یزد. أمین، أحمد (1967)، النقد الأدبی، بیروت: دار الکتب العربی، الطبعة الرابعة. پورنامداریان، تقی (۱۳۸۱)، سفر در مه، تهران: نگاه، ویراست جدید. جودت، فخرالدین (1997)، «أدونیس هاجس البحث والتأویل عن الحداثة شعراً ونثراً»، مجلة الفصول، القاهرة، المجلد السادسعشر، خریف، العدد 2، 182-190. جیدة، عبدالحمید (1980)، الإتجاهات الجدیدة فی الشعر العربی المعاصر، بیروت: مؤسسة نوفل. الجیّوسی، سلمی الخضراء (2001)، الإتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث، ترجمة عبدالواحد لؤلؤة، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر. الحکیم، سعاد (۱۹۸۱)، المعجم الصوفی؛ الحکمة فی حدود الکلمة، بیروت: دار ندوة. درویش، أسیمة (1997)، تحریر المعنی: دراسة فی دیوان أدونیس «الکتاب1»، بیروت: دارالآداب. رحیمی، مصطفی (1350)، یأس فلسفی، تهران: نیل، چاپ سوم. ریو، جان مارشال (1386)،انگیزش و هیجان، ترجمۀ یحیی سیّدمحمدی، تهران: ویرایش. زرقانی، سید مهدی (1387)، چشمانداز شعر معاصر ایران، تهران: ثالث، چاپ سوم. زغریت، خالد (2008)، «جمالیات البیت فی شعر أدونیس»، المعرفة، السنة 46، العدد 533، صص 319-331. ستاری، جلال (1377)، پژوهشی در قصه یونس و ماهی، تهران: مرکز. سلیمان، خالد (1376)، فلسطین و شعر معاصر عرب، ترجمۀ شهره باقری و عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه. السواح، فراس (1996)، مغامرة العقل الأولی (دراسة فی الأسطورة سوریا، أرض الرافدین)، دمشق: دارعلاءالدین، الطبعة إحدىعشر. شفیعیکدکنی، محمدرضا (1387)، ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران: سخن، چاپ پنجم. شوالیه، ژان (1378)، فرهنگ نمادها: اساطیر، رویاها، رسوم، ایماء و اشاره، اشکال و قوالب، چهرهها، رنگها، اعداد، ترجمة سودابه فضایلی، تهران: جیحون. طنّوس، جان نعّوم (2009)، صورة الحبّ فی الشعر العربی الحدیث، بیروت: دارالمنهل اللبنانی. عباس، إحسان (1384)، الإتجاهات الشعر العربی المعاصر، ترجمۀ حبیبالله عباسی، تهران: سخن. عباسزاده، اکبر، عباسی، مهدی (1384)، «هویّت ملّی و جهانیشدن»، مجموعه مقالات همایش ملّی هویّت ملّی و جهانیشدن، تهران: مؤسسۀ تحقیقات و توسعة علوم انسانی. عرب، عباس (1383)، أدونیس در عرصۀ شعر و نقد معاصر عرب، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. عرفات الضاوی، احمد (1384)، کارکرد سنت در شعر معاصر عرب، ترجمة سید حسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد. عشریزاید، علی (۱۹۹۷)، استدعاء الشخصیات التراثیة فی الشعر العربی المعاصر، القاهرة: دار الفکر العربی. عوض، ریتا (1974)، «أسطورة الموت والإنبعاث فی الشعر العربی الحدیث»، پایاننامۀ کارشناسیارشد بهراهنمایی خلیل حاوی، دانشگاه آمریکایی بیروت. غنیمیهلال، محمد (1997)، النقد الأدبی الحدیث، قاهرة: دار نهضة مصر. فروم، اریک (1368)، انقلاب امید، ترجمۀ مجید روشنگر، تهران: مروارید. ــــــــــــــ (۱۳۶۶)، زبان از یاد رفته، ترجمة ابراهیم امانت، تهران: مروارید، چاپ چهارم. فتوحی، محمود (1386)، بلاغت تصویر، تهران: سخن. کاسیرر، ارنست (1387)، فلسفهی صورتهای سمبلیک، ترجمۀ یدالله موقن، تهران: هرمس. همیلتون، ادیت (1383)، سیری در اساطیر یونان و رم، ترجمۀ عبدالحسین شریفیان، تهران: اساطیر، چاپ دوم. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 528 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 462 |