پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,997,570 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,671,384 |
نقدی بر ترکیب هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به‌منظور نظارت بر مقررات دولتی و ارائة الگوی مطلوب | ||
| فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران | ||
| دوره 51، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 103-123 اصل مقاله (481.79 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jplsq.2019.268840.1849 | ||
| نویسندگان | ||
| خیرالله پروین1؛ محمد امین ابریشمی راد* 2 | ||
| 1استاد، گروه حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه حقوق، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران | ||
| چکیده | ||
| هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از ابتدای تشکیل، مرجع صلاحیت‌دار به‌منظور رسیدگی به تقاضای ابطال مقررات دولتی بوده است. در این پژوهش تلاش شد تا در قالب پژوهشی توصیفی-تحلیلی این مطلب اثبات شود که فارغ از بررسی‌های تطبیقی، الگوی به‌کاررفته به‌منظور نظارت بر مقررات دولتی از طریق هیأت عمومی دیوان مبانی مستحکمی ندارد و ترکیب فعلی در مقام ایفای این صلاحیت، از نظر«عدم تناسب با کارویژة آن هیأت»، «موجد اطالة دادرسی بودن»، «مغایرت با اصل تخصصی شدن حوزه‌های قضاوت»، «امکان‌پذیر نبودن اِعمال کامل اصول دادرسی عادلانه با ترکیب فعلی» و «لزوم تفکیک مرجع صدور آرای وحدت رویه و ایجاد رویه با مرجع صدور آرای موردی» واجد اشکالات متعددی است. ازاین‌رو به‌منظور رفع این اشکالات پیشنهاد می‌شود تا در حالت عادی رسیدگی به مقررات دولتی در مرحلة بدوی در صلاحیت شعب تجدیدنظر مربوط به حوزه‌های تخصصی دیوان قرار گیرد و امکان تجدیدنظر آنها در «هیأت‌های تخصصی مربوطه» پیش‌بینی شود. علاوه بر این، در موارد مهم هیئت تخصصی مربوطه رسیدگی بدوی نماید و ترکیبی از 7 عضو آن هیئت، به علاوه‌ی 7 قاضی از سایر هیئت‌های تخصصی و به ریاست رئیس دیوان مرجع تجدیدنظر باشد. همچنین در پرونده‌های خاص و غیرپیچیده دیوان از شیوه‌های «دادرسی فوری» یا «دادرسی کوتاه» با ترکیب ساده‌تری بهره ببرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دیوان عدالت اداری؛ مقررات دولتی؛ هیأت عمومی دیوان؛ هیأت‌های تخصصی دیوان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Critique of the Composition of General Assembly of the Administrative Justice Court to Oversee Government Regulations and Provide a Desirable Pattern | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Kheirollah Parvin1؛ Mohamadamin Abrishamirad2 | ||
| 1Prof., Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Prof., Department of Law, University of Semnan, Semnan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The General Assembly of the Administrative Justice Court from the beginning of the formation of that Court has been the competent authority to deal with the request for oversees government regulations. In this research, it was tried to prove that in the form of descriptive-analytical research, that, regardless of comparative studies, the pattern used to oversee government regulations through the General Assembly of the Administrative Justice Court does not have strong foundations, and the current composition in the exercise of this competence, due to "disproportionate to the particular work of that board", "delay in judicial review", "contrary to the principle of specialization of jurisdictions", "The impossibility of fully implementing the principles of fair trial with the current composition" and "the need for the separation of the authority to issue unanimity votes and the establishment of procedures with the issuance of factual opinions" has several problems. Therefore, in order to solve these problems, it was suggested that, in the ordinary course of business, consideration of governmental regulations at the initial stage should be within the competence of the revision branches in the specialized areas of the Court, and the possibility of reconsideration of them in the "relevant specialized boards" should be foreseen. In addition, in the important cases, the Court will use the combination of the heads of the divisions of court of appeal as a trial court and the composition of the specialized board with a number of high court judges as a court of appeal. Also, in special and non-restricted cases, the court uses the "instant prosecution" or "short trial" methods with a simpler combination. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Administrative Justice Court, Government Regulations, General Assembly of the Administrative Justice Court, Specialized Assembly of Administrative Justice Court | ||
| مراجع | ||
|
1. فارسی الف) کتاب‌ها 1. آقایی، محب‌الله (1389)، بررسی تطبیقی آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ایران و شورای دولتی فرانسه، تهران: جاودانه (جنگل). 2. راسخ، محمد (1390)، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، چ دوم، تهران: دراک. 3. صدوق، محمّدبن‌على‌بن‌بابویه (1409ق)، ترجمة من لا یحضره الفقیه، ترجمة على‌اکبر غفارى، ج 4، تهران: صدوق. 4. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1387)، حقوق اداری، چ پانزدهم، تهران: سمت. 5. قاری سیدفاطمی، محمد (1389)، حقوق بشر در جهان معاصر، چ دوم، ج 2، تهران: شهر دانش. 6. قاضی شریعت‌پناهی، ابوالفضل (1375)، گفتارهایی در حقوق عمومی، چ اول، تهران: دادگستر. 7. مطلبی، سید محسن (1385)، پاسداری از قوانین اساسی در نظام‌های سیاسی غرب و جمهوری اسلامی ایران، چ اول، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 8. مولابیگی، غلامرضا (1393)، صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، چ اول، تهران: جنگل. 9. هیأت پژوهشگران کاوندیش (1389)، نظام حقوقی انگلستان، چ دوم، ترجمة نسرین مهرا، تهران: میزان.
ب) مقالات 10. آقایی‌طوق، مسلم (۱۳۹۶)، «نگاه تطبیقی به صلاحیت هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نسبت به ابطال مقررات»، دوفصلنامة دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش ۷۹-۸۰، ص 22-1. 11. حبیب‌زاده، محمدجعفر؛ کرامت، قاسم؛ شهبازی‌نیا، مرتضی (1389)، «استقلال قضایی در نظام حقوقی ایران با مطالعة تطبیقی»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، ش 1، ص 51-23. 12. حسین‌زاده، جواد (1386)، «دادرسی تناظری در ابطال آیین‌نامه‌های دولتی خلاف قانون»، فصلنامة مدرس علوم انسانی، دورة 11، ش 4، ص 103-83. 13. حیدری، سیروس (1396)، «اصل تناظر در دادرسی اداری با تأکید بر دادرسی دیوان عدالت اداری»، مجلة مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دورة نهم، ش 2، ص 116-83. 14. حیدری، سیروس (1389)، «علم قاضی و اصل تناظر»، مجلة تحقیقات حقوقی، ش 103، ص 117-173. 15. سوادکوهی‌فر، سام (1384)، «بررسی تطبیقی اصل وحدت یا تفکیک قوا در دادرسی ایران و سه سیستم حقوقی خارجی آلمان، فرانسه و انگلیس»، نشریة حقوق اساسی، ش 5، ص 128-117. 16. صدرالحفاظی، سید نصرالله (1370)، «دیوان عدالت اداری و فلسفة تأسیس آن»، نشریة حقوقی دادگستری، ش 2، ص 42-29. 17. صدرزاده افشار، سید محسن (1373)، «تحول دیوان کشور فرانسه»، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی (دانشگاه تهران)، ش 32، ص 80-53. 18. گرجی ازندریانی، علی‌اکبر (۱۳۸۹)، «عدالت رویه‌ای و تحول‌گرایی در لایحة آیین دادرسی دیوان عدالت اداری»، فصلنامة پژوهش حقوق، ش ۲۹، ص 386-351. 19. مایر، سوفی؛ سترین، برناد (1386)، «روابط قاضی اداری با قاضی مدنی»، ترجمة محمدهادی سلیمانیان، نشریة حقوق عمومی، ش 3، ص 66 - 55. 20. مقصودپور، رسول (1384)، «نقد و بررسی لایحة دیوان عدالت اداری (مصوب 27/9/1384) مجلس شورای اسلامی»، فصلنامة دیدگاه‌های حقوقی، ش 37-36، ص 131-91. 21. نجابت‌خواه، مرتضی (۱۳۹۴)، «نظام حقوق حاکم بر رسیدگی مجدد آراء هیأت عمومی دیوان عدالت اداری؛ بررسی مواد ۹۱ و ۹۴ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری»، دانش حقوق عمومی، ش ۱۲، ص 88-69. 22. ویژه، محمدرضا (1391)، «نظارت قضایی دیوان عدالت اداری بر مقررات اجرایی»، فصلنامة پژوهش حقوق، ش 37، ص 202-171. 23. هداوند، مهدی (1387)، «نظارت قضایی: تحلیل مفهومی، تحولات اساسی»، نشریة حقوق اساسی، سال هفتم، ش 9.
ج) گزارش‌های پژوهشی 24. رستمی، ولی (1393)، «ساختار هیأت عمومی دیوان عدالت اداری»، مندرج در: گزارش نشست علمی ارزیابی ساختار و کارکردهای هیأت عمومی و هیأت‌های تخصصی دیوان عدالت اداری، پژوهشگاه قوة قضاییه، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوة قضاییه. 25. سبزواری‌نژاد، حجت (1393)، «ساختار هیأت عمومی دیوان عدالت اداری»، مندرج در: گزارش نشست علمی ارزیابی ساختار و کارکردهای هیأت عمومی و هیأت‌های تخصصی دیوان عدالت اداری، پژوهشگاه قوة قضاییه، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوة قضاییه. 26. عرفان، محمد (1393)، «ساختار هیأت عمومی دیوان عدالت اداری»، مندرج در: گزارش نشست علمی ارزیابی ساختار و کارکردهای هیأت عمومی و هیأت‌های تخصصی دیوان عدالت اداری، پژوهشگاه قوة قضایه، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوة قضاییه. 27. ویژه، محمدرضا (1393)، «ساختار هیأت عمومی دیوان عدالت اداری»، مندرج در: گزارش نشست علمی ارزیابی ساختار و کارکردهای هیأت عمومی و هیأت‌های تخصصی دیوان عدالت اداری، پژوهشگاه قوة قضائیه، تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوة قضاییه.
د) تارنماهای اینترنتی 28. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) به نشانی: www.irna.ir
2. عربی 29. البعلبکی، روحی و همکاران (2002م)، القاموس القانونی الثلاثی، الطبعه الاولی، بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیه. 30. شهید ثانى (1413ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، ج 13، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیه. 31. شیخ انصاری، مرتضى (1415ق)، القضاء و الشهادات، قم: کنگرة جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى. 32. گلپایگانى، محمدرضا (1413ق)، کتاب القضاء، ج 1، چ اول، قم: دارالقرآن الکریم.
2. انگلیسی A) Books 1. A second martyr (1413 AH), Paths of Understanding to Revise the Laws of Islam, Qom, The Islamic Knowledge Foundation, 13th Edition (In Arabic). 2. Aghaei, Mohebbollah (2010), A Comparative Study of the Rules of Procedure of the Administrative Justice Court of Iran and the French Council State, Tehran, Javdaneh Publications (Jangal( (In Persian). 3. Al-Baalbaki, Rouhi, and Others (2002), Triple Legal Dictionary, Beirut, Al-Halabi Legal Publications, First Edition (In Arabic). 4. Cavendish Researchers Board (2010), The English Legal System, translated by Nasrin Mehra, Tehran, Mizan Legal Foundation, Second Edition (In Persian). 5. Ghazi Shariatpanahi, Abolfazl (1996), Discourses in Public Law, Tehran, Nashrdadgostar (In Persian). 6. Golpayegani, Mohammad Reza (1413 AH), Kitab al-Qaza, Qom, Dar al-Quran al-Karim, First vol (In Arabic). 7. Molabagi, Gholamreza (2014), Jurisdiction and Procedure of the Administrative Justice Court, Tehran, Jangal Publications (In Persian). 8. Motalebi, Seyed Mohsen (2006), Protection of Constitutional Laws in the Political Systems of the West and the Islamic Republic of Iran, Tehran, Islamic Revolutionary Documentation Center (In Persian). 9. Qari Seyed Fatemi, Mohammad (2010), Human Rights in the Contemporary World, Tehran, Shahrdanesh, Second Edition, Second Vol (In Persian). 10. Rasekh, Muhammad (2011), Check and Balance in the Constitutional Law System, Tehran, Drak Publications, Second Edition (In Persian). 11. Saduq, Muhammad Ebn Ali Ebn Babawiyyah (1409 AH), translate of Man La Yahzaroh Faqih, translated by Ali Akbar Ghaffari, Tehran, published by Saduq,4th Edition (In Persian). 12. Sheikh Ansari, Morteza (1415 AH), Judiciary and Martyrs, Qom, World Congress in honor of Sheikh Azam Ansari (In Arabic). 13. Tabatabai Motameni, Manouchehr (2008), Administrative Law, Tehran: Samt Publications, 15th Edition (In Persian).
B) Articles 14. Aghayi Togh, Muslim (2017), "A Comparative View of the Jurisdiction of the General Assembly of the Administrative Justice Court in Reversing Regulations", Journal of Judicial Law Perspectives, No. 79-80, pp. 1-22 (In Persian).
C) Research report 15. Erfan, Mohammad (2014), "Structure of the General Board of the Administrative Justice Court", contained in: Report of the Scientific Meeting of Evaluation of the Structure and Functions of the General Board and Specialized Boards of the Court of Administrative Justice, Judiciary Research Institute, Tehran: Press and Publications Center of the Judiciary (In Persian). 16. Gorji Azandariani, Ali Akbar (2010), "Procedural Justice and Transformationalism in the Rules of Procedure of the Administrative Justice Court", Law Research Quarterly, No. 29, pp. 351-386 (In Persian). 17. Habibzadeh, Mohammad Jafar, Keramat, Ghasem, Shahbazinia, Morteza (2010), "Judicial Independence in the Iranian Legal System with Comparative Study", Comparative Law Research, No. 1, pp. 23-51 (In Persian). 18. Hadavand, Mehdi (2008), "Judicial Review: Conceptual Analysis, Fundamental Developments", Journal of Constitutional Law, Year 7, No. 9, pp. 7-56 (In Persian). 19. Heidari, Sirus (2010), "Judge Science and the Principle of Correspondence", Journal of Legal Research, No. 103, pp. 117-173 (In Persian). 20. Heidari, Sirus (2017), "The principle of correspondence in administrative proceedings with emphasis on the proceedings of the Administrative Justice Court", Journal of Legal Studies, Shiraz University, Volume 9, No. 2, pp. 16-183 (In Persian). 21. Hosseinzadeh, Javad (2007), "Conversational proceedings in Reversing of government Regulation against the law", Journal of Teacher of Humanities, Volume 11, No. 4, pp. 83-103 (In Persian). 22. Maghsoudpour, Rasoul (2005), "Critique and Review of the bill of the Administrative Justice Court (approved by the Islamic Consultative Assembly on 2005)", Quarterly Journal of Legal Views, No. 36-37, pp. 91-131 (In Persian). 23. Mayer, Sophie, Setrin, Bernad (2007), "Administrative Judge Relations with Civil Judge", Translated by: Mohammad Hadi Soleimanian, Journal of Public Law, No. 3, pp. 55-68 (In Persian). 24. Nejabatkhah, Morteza (2015), “The legal system governing the reconsideration of the votes of the General Assembly of the Administrative Justice Court; Review of 91 and 94 Law on the Organization and Procedure of the Court of Administrative Justice Court", knowledge of public law, No. 12, pp. 69-88 (In Persian). 25. Rostami, Vali (2014), "Structure of the General Board of the Administrative Justice Court", contained in: Report of the Scientific Meeting of Evaluation of the Structure and Functions of the General Board and Specialized Boards of the Administrative Justice Court, Judiciary Research Institute, Tehran: Press and Publications Center (In Persian). 26. Sabzevari nejad, Hojjat (2014), "Structure of the General Board of the Administrative Justice Court", contained in: Report of the Scientific Meeting of Evaluation of the Structure and Functions of the General Board and Specialized Boards of the Administrative Justice Court, Judiciary Research Institute, Tehran: Press and Publications Center (In Persian). 27. Sadr al-Hifazi, Seyyed Nasrullah (1991), "Administrative Justice Court and the philosophy of its establishment", Legal Journal of Justice, No. 2, pp. 29-42 (In Persian). 28. Sadrzadeh Afshar, Seyed Mohsen (1994), "The Transformation of the French Court", Journal of the Faculty of Law and Political Science (University of Tehran), No. 32, pp. 53-80 (In Persian). 29. Savadkoohifar, Sam (2005), "Comparative study of the principle of unity or separation of powers in the Iranian judiciary and the three foreign legal systems of Germany, France and Britain", Journal of Constitutional Law, No. 5, pp. 117-128 (In Persian). 30. Vijeh, Mohammad Reza (2012), "Judicial Supervision of the Administrative Justice Court on Executive Regulations", Law Research Quarterly, No. 37, pp. 171-202 (In Persian). 31. Vijeh, Mohammad Reza (2014), "Structure of the General Board of the Court of Administrative Justice", contained in: Report of the Scientific Meeting to evaluate the structure and functions of the General Board and specialized boards of the Court of Administrative Justice, Judiciary Research Institute, Tehran: Press and Publications Center of the Judiciary (In Persian).
D) Sites 32. Islamic Republic News Agency (IRNA): www.irna.ir (In Persian). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 886 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 477 |
||