
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,188,628 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,020,030 |
بررسی تصویر زن در قالیهای عشایری نقش «نُه زن» با تأکید بر مؤلفة اجتماعی پوشش زنان عشایری | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 5، دوره 12، شماره 2، تیر 1399، صفحه 251-266 اصل مقاله (1.79 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2020.303298.1436 | ||
نویسندگان | ||
اکرم نوری* 1؛ هما موسی نژاد خبیصی2؛ مهدی کشاورز افشار3 | ||
1دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشکدة هنر دانشگاه الزهرا تهران | ||
2کارشناس ارشد اقتصاد و مدیریت فرش | ||
3استادیار گروه پژوهش هنر دانشکدة هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس تهران | ||
چکیده | ||
تصویر زن بهعنوان نقشی انسانی از نقشهای رایج در قالیهای عشایری است که در مناطق مختلف کشور در قالبها و ساختارهای متفاوت بافته شده است و قطعاً مفهومی نمادین و خاص هم دارد. «نُه زن» از نقشهایی است که در آن تصویر زن بافته شده است و در این پژوهش در سه نمونه قالی از سه ایل متفاوت بررسی میشود. پژوهشگران در پی نوع تصویرگری زن در این دسته از فرشهای دستباف ایرانی و ارتباط این نوع تصویرپردازی با شکل ظاهری و اجتماعی زنان عشایرند. درواقع، نوع پوشش و آرایش بهمنزلة یکی از هنجارهای اجتماعی برای زنان در این تحقیق بررسی میشود. پرسش اصلی این تحقیق اینچنین بیان میشود که: نوع تصویرپردازی زن در این قالیها با ساختاری که جامعة عشایری برای زنان خود بهعنوان هنجار، رسم و سنت در قالب پوشش و پوشاک میپسندد، تا چه میزان در رابطه است؟ این تحقیق به روش توصیفیـ تحلیلی و با جمعآوری اطلاعات کتابخانهای و اینترنتی انجام شد. پوشش زنان در قالی بلوچ به پوشش اجتماعی زنان عشایر بلوچ نزدیک است، پوشش زنان در قالی کرد با پوشش اجتماعی زنان عشایر کرد خراسان شباهت لازم را ندارد و همچنین پوشش زنان در قالی افشار هیچ قرابت و شباهتی با پوشاک زنان در عشایر افشار کرمان ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
پوشاک سنتی؛ تصویر زنان؛ قالی عشایری؛ نقشهای انسانی؛ لباس عشایر | ||
مراجع | ||
[1] اباذری، مانا؛ طیبی، حبیبالله (1396). «مطالعة تطبیقی پوشاک بانوان قاجار قبل و بعد از سفر ناصرالدین شاه به فرنگ (مطالعة وردی: لباس سنتی و لباس تجدد بانوان)»، پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان، ش13، ص 15ـ30. [2] ادواردز، سیسیل (1357). قالی ایران، تهران: فرهنگ. [3] آذرپاد، حسن؛ حشمتی رضوی، فضلالله (1383). فرشنامة ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. [4] اشرفی خیرآبادی، حمید (1396). «وضعیت پوشش زنان ایرانی با تکیه بر پوشش و لباس زنان بختیاری از آغاز تاکنون»، تاریخ روایی، ش 5، ص144ـ169. [5] تناولی، پرویز (1389). افشار، دستبافتهای ایلات جنوب شرقی ایران، تهران: فرهنگستان. [6] تناولی، پرویز (1368). قالیچههای تصویری ایران، تهران: سروش. [7] جاویدان، افسانه؛ نصیری، محمدجواد (1389). فرش ایران، تهران: فرهنگسرای میردشتی. [8] چیتسازیان، امیرحسین (1385). «نمادگرایی و تأثیر آن در فرش»، گلجام، ش 4 و 5، ص37ـ56. [9] دادگر، لیلا (1380). فرش ایران مجموعهای از موزة فرش ایران، تهران: فردین. [10] دادور، ابولقاسم؛ مؤمنیان، حمیدرضا (1385). «عوامل مؤثر بر شکلگیری و پیدایش نقشهای گلیم قشقایی»، گلجام، ش 2، ص 47ـ64. [11] رستمینژادان، دیانا؛ منصوریمقدم، منصور (1397). «جایگاه الهة مادر در فرهنگ مردم کردستان»، زن در فرهنگ و هنر، ش 4، ص549ـ575. [12] زابلینژاد، هدی (1388). «پیکرکهای الهة مادر (سیمای زن در آثار پیش از تاریخ ایران)»، ماه هنر، ش 131، ص34ـ41. [13] سیستانی، عقیل (1396). دایرةالمعارف دستبافتة عشایری و روستایی مناطق بافت، رابر و ارزوئیه، تهران: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری. [14] شایستهفر، مهناز؛ شایستهفر، زهره؛ خزائی، رضوان (1391). «بررسی اجتماعی حضور زنان در قلمدانهای قاجاری در مجموعة ناصر خلیلی»، زن در فرهنگ و هنر، ش 1، ص127ـ148. [15] شایستهفر، مهناز؛ شهبازی، محبوبه (1394). «تطبیق مصادیق اجتماعی زنان در دورة قاجار با جایگاه زن در نگارگری نسخة خطی هزار و یکشب»، زن در فرهنگ و هنر، ش 4، ص455ـ471. [16] صفرزاده، نغمه (1394). «بازنمایی هویت زنان عشایر بختیاری در نقاشیهای معاصر ایران»، پیکره، ش 7 و 8، ص25ـ44. [17] متین، پیمان (1383). «پوشاک و هویت قومی و ملی»، فصلنامة مطالعات علمی، ش3، ص37ـ48. [18] یاسینی، سیده راضیه (1396). «مطالعة فرهنگی و جامعهشناختی پوشاک سنتی زنان کنارة دریای جنوب ایران (بوشهر، هرمزگان و خوزستان)»، زن در فرهنگ و هنر، ش 2، ص185ـ207. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 824 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,121 |