تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,506 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,126,990 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,234,809 |
زنانگی، ایدئولوژی و مقاومت در برابر فرودستی تحلیل گفتمان فرودستی زنان در سینمای ایران با تکیه بر نظریه خودمداری | ||
زن در فرهنگ و هنر | ||
مقاله 3، دوره 12، شماره 2، تیر 1399، صفحه 185-217 اصل مقاله (296.16 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2020.307060.1461 | ||
نویسندگان | ||
منصور طبیعی1؛ رعنا محمدتقی نژاد اصفهانی* 2 | ||
1استادیار بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز | ||
2دانشجوی دکتری مسائل اجتماعی ایران دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
هدف از این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی فرودستی زنان از خلال تحلیل چهار فیلم سینمایی عروس آتش، کاغذ بیخط، خانة پدری و ناهید است. چارچوب نظری استفادهشده نظریة خودمداری قاضیمرادی است که با روش تحلیلگفتمان انتقادی فرکلاف انجام شده است. تحلیلگفتمان انتقادی با پیوند میان ساختارهای گفتمانی و بافتهای اجتماعی میتواند به درک ما برای فهم مسائلی که وجود دارد کمک کند. از جمله نظمهای گفتمانی مسلط، گفتمان پدرسالاری است که روابط بین دو جنس را از موضع قدرت واسازی میکند؛ همچنین، گفتمانِ سنت و تجدد که باعث میشود سوژهها به بازتعریف هویت خویش دست بزنند. این روش شامل سه مرحلة توصیف، تفسیر و تبیین است. برای این منظور، در مرحلة توصیف، به ویژگیهای صوری متن (تحلیل دیالوگها و سکانسها) توجه شده است. در مرحلة دوم، که مرحلة تفسیر است، به بیناگفتمانیت (پرکتیس گفتمانی) پرداخته شده است؛ و در مرحلة آخر تأثیر متقابل ساختارهای کلان اجتماعی بر متن با تکیه بر نظریة خودمداری بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که چگونه از گذار دو فضای گفتمانی سنت و تجدد، نظم گفتمان جنسیتی و روابط قدرت نهفته در این سلسلهمراتب، باعث فرودستی زنان و سپس مقاومت آنها در برابر فرادستی مردان شده است. زنانگیهای مدرن و سنتی نهتنها در تقابل باهم قرار میگیرند، بلکه از سویی دیگر، دال زنانه در مقابل سوژههای مرد سنتی و مدرن نیز بازنمایی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیلگفتمان انتقادی؛ زنان؛ سینما؛ فرودستی؛ مقاومت | ||
مراجع | ||
[۱] اسپیواک، گایاتری (۱۳۹۷). آیا فرودست میتواند سخن گوید؟، ترجمة ایوب کریمی، تهران: فلات. [۲] اَستن، ایلین (۱۳۹۳). تمرینهای تئاتر فمینیستی: کتاب راهنما، ترجمة شیرین بزرگمهر، تهران: بیدگل. [۳] آفاری، ژانت (۱۳۸۵). انقلاب مشروطة ایران، ترجمة رضا رضایی، تهران: بیستون. [۴] بارکر، کریس (۱۳۸۷). مطالعات فرهنگی (نظریه و عملکرد)، ترجمة مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی. [۵] توفیق، ابراهیم و دیگران (۱۳۹۸). نامیدن تعلیق، تهران: مانیا هنر. [۶] خادمالفقرایی، مهوش؛ کیانپور، مسعود (۱۳۹۵). «تحلیل گفتمان فیلم زندگی مشترک آقای محمودی و بانو با تمرکز بر داغ ننگ ناشی از تقابل سنت و مدرنیته»، فصلنامة زن در فرهنگ و هنر، دورة ۸، ش ۴، زمستان. [۷] سندبرگ، شریل (۱۳۹۷). بدرود دونپایگی، ترجمة آزاد رادنژاد، چ 2، تهران: آموزه. [۸] سیدمن، استیون (۱۳۸۸). کشاکش آرا در جامعهشناسی، ترجمة هادی جلیلی، چ 2، تهران: نی. [۹] فهیم، منصور و آزاده نادریجم (۱۳۹۱). «تحلیلگفتمانی فیلمنامة کافهستاره»، فصلنامة زن در فرهنگ و هنر، دورة ۴، ش ۴، زمستان. [۱۰] قاضیمرادی، حسن (۱۳۹۷). در پیرامون خودمداری ایرانیان، چ 9. تهران: اختران. [۱۱] کاظمی، فروغ؛ سلمانی سیاهبلاش، امینه (۱۳۹۵). «بررسی کارکرد سطوح تحلیل در رویکرد انتقادی به تحلیلگفتمان: مطالعة موردی فیلم جدایی نادر از سیمین»، ماهنامة جستارهای زبانی، دورة 7، ش۴، پاییز. [۱۲] لاجوردی، هاله (۱۳۹۳). زندگی روزمره در ایران مدرن با تأمل بر سینمای ایران، چ 2، تهران: ثالث. [۱۳] مظفری، افسانه؛ اسدیان، مونا؛ شریفی، فرزانه (۱۳۹۳). «گفتمان انتقادی توسعة اجتماعی در سینمای ایران با تکیه بر مفاهیم عدالت اجتماعی، معلولیت و توانمندسازی»، مجلة فرهنگ ارتباطات، ش۱۳، بهار. [۱۴] میلز، سارا (۱۳۸۹). میشل فوکو، ترجمة داریوش آشوری، تهران: مرکز. [۱۵] نجمآبادی، افسانه (۱۳۹۶). زنان سبیلو و مردان بیریش (نگرانیهای جنسیتی در مدرنیتة ایرانی)، ترجمة آتنا کامل و ایمان واقفی، تهران: تیسا. [۱۶] یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوئیز (۱۳۸۹). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نی. [17] Abbot, Pamela and Wallace, Clare (2001). Women's Sociology, Translated by Manijeh Najim Iraqi, Tehran: Nashre Ney. [18] Fa.wikipedia.org. [19] Jogger, Alison M. (1994). Human Biology in feminist Theory in Knowing Women. Eds: H. Crowley and S. Himmelweit, Cambridge: The Open University | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 621 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 984 |