سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,533
تعداد مقالات70,506
تعداد مشاهده مقاله124,125,069
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,233,605
رهنما, محمد رحیم, شاددل, لیا. (1401). ارزیابی ارتباط فضایی سلامت اجتماعی بانوان مشهد و فضاهای سبز شهری؛ چه عواملی بر حضور آن‏ها در فضاهای سبز شهری اثرگذار است؟. , 54(1), 45-65. doi: 10.22059/jhgr.2020.277866.1007882
محمد رحیم رهنما; لیا شاددل. "ارزیابی ارتباط فضایی سلامت اجتماعی بانوان مشهد و فضاهای سبز شهری؛ چه عواملی بر حضور آن‏ها در فضاهای سبز شهری اثرگذار است؟". , 54, 1, 1401, 45-65. doi: 10.22059/jhgr.2020.277866.1007882
رهنما, محمد رحیم, شاددل, لیا. (1401). 'ارزیابی ارتباط فضایی سلامت اجتماعی بانوان مشهد و فضاهای سبز شهری؛ چه عواملی بر حضور آن‏ها در فضاهای سبز شهری اثرگذار است؟', , 54(1), pp. 45-65. doi: 10.22059/jhgr.2020.277866.1007882
رهنما, محمد رحیم, شاددل, لیا. ارزیابی ارتباط فضایی سلامت اجتماعی بانوان مشهد و فضاهای سبز شهری؛ چه عواملی بر حضور آن‏ها در فضاهای سبز شهری اثرگذار است؟. , 1401; 54(1): 45-65. doi: 10.22059/jhgr.2020.277866.1007882

ارزیابی ارتباط فضایی سلامت اجتماعی بانوان مشهد و فضاهای سبز شهری؛ چه عواملی بر حضور آن‏ها در فضاهای سبز شهری اثرگذار است؟

پژوهشهای جغرافیای انسانی
دوره 54، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 45-65    اصل مقاله (548.1 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2020.277866.1007882
نویسندگان
محمد رحیم رهنما1؛ لیا شاددل* 2
1دکترای جغرافیا و برنامه ‏ریزی شهری، استاد گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد
2پسادکترای جغرافیا و برنامه ‏ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
در مقالة حاضر سه هدف دنبال می‏ شود: بررسی چگونگی توزیع فضایی سلامت اجتماعی بانوان مشهد؛ ارزیابی خودهمبستگی فضایی آن با فضاهای سبز شهری؛ و تعیین عوامل اثرگذار بر حضور بانوان در فضاهای سبز شهری در ابعاد فردی و محیطی. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش ترکیبی- تبیینی است. در مرحلة کمی، برای سنجش سلامت اجتماعی از پرسش‏نامه کییز استفاده شد و 670 پرسش‏نامه در سطح نواحی شهر مشهد تکمیل شد. در مرحلة کیفی، برای تعیین عوامل محیطی اثرگذار، 17 مصاحبة نیمه‏ ساختاریافته انجام گرفت. نتایج نشان داد بر اساس ضریب موران (ضریب 18/0)، توزیع فضایی سلامت اجتماعی خوشه ‏ای است. خودهمبستگی فضایی سلامت اجتماعی و فضای سبز شهری با آزمون موران دومتغیره ارزیابی شد و  چهار نوع خوشه در سطح مشهد تشکیل شد. در خوشة High-Low ارتباط فضایی معکوس بود. بنابراین، برای شناسایی عوامل اثرگذار بر حضور بانوان در فضاهای سبز شهری، پارک میرزاکوچک‏ خان از این خوشه انتخاب و شعاع عملکرد آن (999 متر) مشخص شد و ساکنان این محدوده مدنظر قرار گرفتند. برای تعیین عوامل فردی از آزمون رگرسیون ترتیبی استفاده شد. نتایج نشان داد در میان متغیرهای فردی تحصیلات پایین ‏تر و درآمد بالاتر در سطح خطای کوچک‏تر از 05/0 معنی‏دارند و جهت رابطة آن‏ها مثبت است. در حوزة عوامل محیطی نیز عوامل اثرگذار در سه بُعد کالبدی-فضایی، زیباشناختی، و ادراکی- احساسی بررسی شد. بر اساس نتایج، پیشنهادهای لازم برای ارتقای حضور بانوان در فضاهای سبز شهری و در نتیجه بهبود سلامت اجتماعی آن‏ها ارائه شد.
کلیدواژه‌ها
بانوان مشهد؛ توزیع فضایی؛ خودهمبستگی؛ سلامت اجتماعی؛ فضای سبز شهری
مراجع
  1. ابراهیمی، پژمان؛ افشانی، علیرضا؛ حسنی درمیان، غلامرضا و کرمانی، مهدی، 1398، مطالعة مقایسه‏ای تأثیر انزوای اجتماعی بر سلامت شهروندان مشهد، فصل‏نامة مطالعات اجتماعی- فرهنگی خراسان، دورة سیزدهم، شمارة 3، صص ۷-44.
  2. احمدی، بتول و باباشاهی، سعیده، 1391، مدیریت سلامت زنان: توسعة سیاست‏ها و تحقیقات و خدمات، فصل‏نامة رفاه اجتماعی، سال دوازدهم، شمارة 47، صص ۲۹-59.
  3. افشانی، سیدعلیرضا و شیری محمدآباد، حمیده، 1394، رابطة اعتماد اجتماعی با سلامت اجتماعی در بین زنان شهر یزد، مطالعات و تحقیقات اجتماعی ایران، سال دوم، شمارة 4، صص ۲۷۷-299.
  4. امیرفخریان، مصطفی؛ خاکپور، برات‏علی؛ دانایی، مجید و توانگر، معصومه، 1390، بررسی و تحلیل نقش کارکردهای اجتماعی پارک‏های شهری بر اساس موقعیت مکانی و شرایط کلی، منطقة نمونة مطالعاتی: مناطق یک و شش شهرداری مشهد، فصل‏نامة علمی‏‏ـ پژوهشی فضای جغرافیایی، سال دوازدهم، شمارة 30، صص ۱۹۰-211.
  5. بخارایی، احمد؛ شربتیان، محمدحسن و ایمنی، نفیسه، 1394، مطالعة جامعه‏شناختی سلامت اجتماعی زنان و عوامل مؤثر بر آن (مطالعة موردی: زنان منطقة چهار شهری تهران)، دو فصل‏نامة پژوهش‏های جامعه‏شناسی معاصر، سال چهارم، شمارة 7، صص ۲۹-54.
  6. توکل، محمد، 1393، سلامت اجتماعی؛ ابعاد، محورها، و شاخص‏ها در مطالعات جهانی و ایرانی، فصل‏نامة اخلاق زیستی، سال چهارم، شمارة 14، صص ۱۱۵-135.
  7. جنادله، علی، 1395، فضاهای سبز شهری و کیفیت زندگی، فصل‏نامة برنامه‏ریزی و رفاه توسعة اجتماعی، سال هفتم، شمارة 27، صص ۲۲۵-284.
  8. رضایی، امید؛ مظلوم خراسانی، محمد و مجدی، علی‏اکبر، 1394، مطالعة تأثیر احساس امنیت اجتماعی بر سلامت اجتماعی شهروندان مشهد، مطالعات امنیت اجتماعی، دورة دوم، شمارة 44، صص ۱۳۹-162.
  9. سالنامة آماری شهرداری مشهد، 1395، معاونت برنامه‏ریزی و توسعة سرمایة انسانی شهرداری مشهد با نظارت مدیریت تحلیل و ارزیابی عملکرد.
  10. صالحی‏فرد، محمد و علیزاده، سیددانا، 1387، تحلیلی بر ابعاد اجتماعی و روان‏شناختی فضاهای سبز در شهرها (با رویکرد مدیریت شهری)، فصل‏نامة مدیریت شهری، شمارة 21، صص ۱۹-33.
  11. صنعتی شرقی، نادر؛ بخارایی، احمد؛ رستمی، شاه‏بختی و شربتیان، محمدحسن، 1395، مطالعة نشاط اجتماعی با تأکید بر محور سلامت اجتماعی؛ پژوهشی ترکیبی در بین شهروندان شهر مشهد، پژوهش‏نامة مددکاری اجتماعی، سال سوم، شمارة 10، صص ۱۴۷-204.
  12. گلی، علی؛ قاسم‏زاده، بهنام؛ فتح بقالی، عاطفه و رمضان مقدم واجاری، یاسمن، 1394، عوامل مؤثر در احساس امنیت اجتماعی زنان در فضاهای عمومی شهری (مطالعة موردی: پارک ائل‏گلی تبریز)، فصل‏نامة شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، مطالعات راهبردی زنان، سال هجدهم، شمارة 9، صص ۹۸-136.
  13. مصلحی، مریم؛ رفعتی، مهسا و احمدی، اکرم، 1393، بررسی اثرات فضای سبز بر جوامع انسانی: فعالیت فیزیکی، سلامت جسمی، روانی، و کاهش تصادفات، انسان و محیط زیست، سال دوازدهم، شمارة 3، صص ۱۳-۲۶.
  14. ملکی، سعید؛ رحیمی، وحید؛ نوری، ادریس و حاتمی، داوود، 1394، ارزیابی شاخص‏های اجتماعی فضاهای سبز شهری از دیدگاه شهروندان (نمونة موردی ایرانشهر)، جغرافیا و توسعه، شمارة 40، صص ۱۹-۴۲.
  15. منتظرالحجه، مهدی و شریف‏نژاد، مجتبی، 1395، عوامل مؤثر بر دیدگاه استفاده‏کنندگان از کیفیت محیطی فضاهای فراغتی مطالعة موردی: پارک‏های شهر یزد، فصل‏نامة مطالعات شهری، شمارة 20، صص ۱۷-۲۸.
  16. نوری، زهرا و سهیلی، جمال‏الدین، 1396، اثرات فضای سبز باز در سلامت اجتماعی و رفتار ساکنان شهری (نمونة موردی: تهران)، چهارمین کنفرانس ملی معماری و شهرسازی، سی‏ام اردیبهشت‏ماه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین.
  17. هاشمی تیله‏نویی، ملیحه؛ میرغلامی، مرتضی و رفیعیان، مجتبی، 1392، سنجش رضایتمندی زنان از پارک‏های بانوان مطالعة موردی: پارک‏های بانوان تبریز، هویت شهر، سال نوزدهم، شمارة 8، صص ۴۹-62.
  18. هزارجریبی، جعفر و ارفعی عین‏الدین، رضا، 1390، اوقات فراغت و سلامت اجتماعی، فصل‏نامة برنامه‏ریزی رفاه و توسعة اجتماعی، شمارة 10، صص ۳۹-۶۳.
  19. یاری‏پور، مجید و هادی‏زاده زرگر، صادق، 1393، بررسی شاخص‏های کمی و کیفی مؤثر در برنامه‏ریزی فضاهای سبز شهری (مطالعة موردی: شهر میانه)، اقتصاد و مدیریت شهری، سال سوم، شمارة 10، صص ۳۷-57.
  20. Backholer, K.; Peters, S. A.; Bots, S. H.; Peeters, A.; Huxley, R. R. and Woodward, M., 2017, Sex differences in the relationship between socioeconomic status and cardiovascular disease: a systematic review and meta-analysis, J Epidemiol Community Health, Vol. 71, No. 6, PP. 550-557.
  21. Barondess, J. A., 2008, Health through the urban lens, Journal of Urban Health, Vol. 85, No. 5, PP. 787-801.
  22. Braubach, M.; Egorov, A.; Mudu, P. et al., 2017, Effects of Urban Green Space on Environmental Health, Equity and Resilience. Theory and Practice of Urban Sustainability Transitions, chapter 11, PP. 187-205.
  23. Campbell, L.K.; Svendsen, E.S.; Sonti, N.F. and Johnson, M.L., 2016, A social assessment of urban parkland: analyzing park use and meaning to inform management and resilience planning, Sci. Policy, No. 62, PP. 34-44.
  24. Cramm, J.M.; Van Dijk, H.M. and Nieboer, A.P., 2013, The importance of neighborhood social cohesion and social capital for the well-being of older adults in the community, Gerontologist, No. 53, PP. 142-152
  25. Chuang, Y.-C.; Chuang, K.-Y. and Yang, T.-H., 2013, Social cohesion matters in health, J. Equity Health, Vol. 12, No. 87.
  26. D’Alessandro, D.; Buffoli, M.; Capasso, L. and Fara, G., 2015, Green areas and public health: improving wellbeing and physical activity in the urban context, Epidemiol Prev, Vol. 39, No. 4, PP. 8-13.
  27. De Vries, S.; Van Dillen, S. M. E.; Groenewegen, P. P. and Spreeuwenberg, P., 2013, Streetscape greenery and health: stress, social cohesion and physical activity as mediators, Soc Sci Med, No. 94, PP. 26-33.
  28. Dines, N.; Cattell, V.; Gesler, W. and Curtis, S., 2006, Public spaces, social relations and well-being in East London, Joseph Rowntree Foundation.
  29. Engelberg, J.K.; Conway, T.L.; Geremia, C.; Cain, K.L.; Saelens, B.E.; Glanz, K.; Frank, L.D. and Sallis, J.F., 2016, Socioeconomic and race/ethnic disparities in observed park quality. BMC Public Health, Vol. 16, No. 395.
  30. Fischer, T. B.; Fawcett, P.; Nowacki, J.; Clement, S.; Hayes, S. and Jha-Thakur, U., 2018, Consideration of urban green space in impact assessments for health, Impact assessment and project appraisal, Vol. 36, No. 1, PP. 32-44.
  31. Hoffimann, E.; Barros, H. and Ribeiro, A. I., 2017, Socioeconomic inequalities in green space quality and accessibility- evidence from a southern European city, International journal of environmental research and public health, Vol. 14, No. 916, PP. 1-16.
  32. James, P.; Hart, J. and Laden, F., 2015, A Review of the Health Benefits of Greenness, Environmental Epidemiology, No. 9, PP. 1-13.
  33. Jennings, V. and Bamloke, O., 2019, the relationship between social cohesion and urban green space: an avenue for health promotion, International journal of environmental research and public health, Vol. 16, No. 452, PP. 1-14.
  34. Jim, C.Y. and Chen, W.Y., 2006, Perception and attitude of residents toward urban green spaces in Guangzhou (China), Environmental Management, Vol. 38 No. 3, PP. 338-49.
  35. Keyes, C. L. M.; Lee, M. and Shapiro, A., 2004, Social well-being in the United States: a descriptive epidemiology, Chicago, The University of Chicago press: 350-372.
  36. Khotdee, M.; Singhirunnusornb, W. and Sahachaisaereec, N., 2012, Effects of Green Open Space on Social Health and Behaviour of Urban Residents: A Case Study of Communities in Bangkok, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 36, PP. 449-455.
  37. Lee, A. C. K.; Jordan, H. C. and Horsley, J., 2015, Value of urban green spaces in promoting healthy living and wellbeing: prospects for planning, Risk Management and Healthcare Policy, No. 8, PP. 131-137.
  38. Li, F.; Zhang, F.; Li, X. et al., 2017, Spatiotemporal Patterns of the Use of Urban Green Spaces and External Factors Contributing to Their Use in Central Beijing, International Journal of Environmental Research and Public Health, Vol. 14, No. 237, PP. 1-17.
  39. Maas, J.; Verheij, R. A.; de Vries, S.; Spreeuwenberg, P.; Schellevis, F. G. and Groenewegen, P. P., 2009, Morbidity is related to a green living environment, J Epidemiol Community Health, Vol. 63, No. 12, PP. 967-973.
  40. Madureira, H.; Nunes, F.; Oliveira, J. V. and Madureira, T., 2018, Preferences for urban green space characteristics: a comparative study in three Portuguese cities, Environments Journal, Vol. 5, No. 23, PP. 1-13.
  41. Ngom, R.; Pierre, G.; Claudia, B. and Louis, R., 2016, Type and proximity of green spaces are important for preventing cardiovascular morbidity and diabetes—A cross-sectional study for Quebec, Canada, International journal of environmental research and public health, Vol. 13, No. 4, PP. 423.
  42. Omoleke, S. A., 2012, Green space, gender and health. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences, Vol. 1, No. 19, PP. 3-11.
  43. Renalds, A.; Tracey, H. and Patty, J., 2010, A systematic review of built environment and health, Family & community health, Vol. 33, No. 1, PP. 68-78.
  44. Reklaitene, R.; Grazuleviciene, R.; Dedele, A.; Virviciute, D.; Vensloviene, J.; Tamosiunas, A.; ... and Bernotiene, G., 2014, The relationship of green space, depressive symptoms and perceived general health in urban population, Scandinavian journal of public health, Vol. 42, No. 7, PP. 669-676.
  45. Richardson, E.; Pearce, J.; Mitchell, R.; Day, P. and Kingham, S., 2010a, The association between green space and cause-specific mortality in urban New Zealand: an ecological analysis of green space utility, BMC public health, Vol. 10, No. 1, PP. 1.
  46. Richardson, E. A. and Mitchell, R., 2010b, Gender differences in relationships between urban green space and health in the United Kingdom, Social Science Medicine, Vol. 71, No. 3, PP. 568-575.
  47. Schipperijn, J.; Ekholm, O.; Stigsdotter, U. K.; Toftager, M.; Bentsen, P.; Kamper-Jørgensen, F. and Randrup, T. B., 2010, Factors influencing the use of green space: Results from a Danish national representative survey, Landscape and urban planning, Vol. 95, No. 3, PP. 130-137.
  48. Statistical Yearbook of Mashhad Municipality, 2016, Deputy of Planning and Human Capital Development of Mashhad Municipality with the supervision of AMA management, performance analysis and evaluation.
  49. Sugiyama, T. and Ward Thompson, C., 2008, Associations between characteristics of neighborhood open space and older people's walking, Urban Forestry & Urban Greening, Vol. 7, No. 1, PP. 41-51.
  50. Tinker, A.; Finn, K. and Epp, J., 2000, Improving women’s health issues and interventions, the international bank for reconstruction and development/ Washington, DC 20433.
  51. Weiss, C. C.; Purciel, M.; Bader, M.; Quinn, J. W.; Lovasi, G.; Neckerman, K. M. and Rundle, A. G., 2011, Reconsidering access: park facilities and neighborhood disamenities in New York City, Journal of Urban Health, Vol. 88, No. 2, PP. 297-310.
  52. Wendel, H. E. W.; Zarger, R. K. and Mihelcic, J. R., 2012, Accessibility and usability: Green space preferences, perceptions, and barriers in a rapidly urbanizing city in Latin America, Landscape and urban planning, Vol. 107, No. 3, PP. 272-282.
  53. Zhang, Y.; Van den Berg, A. E.; Van Dijk, T. and Weitkamp, G., 2017, Quality over quantity: contribution of urban green space to neighborhood satisfaction, International journal of environmental research and public health, Vol. 14, No. 353, PP. 1-10.
  54. Zhou, X. and Rana, M. P., 2012, Social benefits of urban green space: a conceptual framework of valuation and accessibility measurements, Management of environmental quality: an international journal, Vol. 23, No. 2, PP. 173-189.
 

 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 663
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 430


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب