سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,072
تعداد مشاهده مقاله125,698,036
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,929,795
عمرانی پور, مجتبی, غلامعلی زاده, مهران. (1400). اعجاز بیانی قرآن کریم در پساپردۀ اسلوب ادبی عدول بین اسم و فعل (با تکیه بر نظریۀ نقش‌گرای یاکوبسن). , 18(4), 595-623. doi: 10.22059/jpht.2020.301205.1005745
مجتبی عمرانی پور; مهران غلامعلی زاده. "اعجاز بیانی قرآن کریم در پساپردۀ اسلوب ادبی عدول بین اسم و فعل (با تکیه بر نظریۀ نقش‌گرای یاکوبسن)". , 18, 4, 1400, 595-623. doi: 10.22059/jpht.2020.301205.1005745
عمرانی پور, مجتبی, غلامعلی زاده, مهران. (1400). 'اعجاز بیانی قرآن کریم در پساپردۀ اسلوب ادبی عدول بین اسم و فعل (با تکیه بر نظریۀ نقش‌گرای یاکوبسن)', , 18(4), pp. 595-623. doi: 10.22059/jpht.2020.301205.1005745
عمرانی پور, مجتبی, غلامعلی زاده, مهران. اعجاز بیانی قرآن کریم در پساپردۀ اسلوب ادبی عدول بین اسم و فعل (با تکیه بر نظریۀ نقش‌گرای یاکوبسن). , 1400; 18(4): 595-623. doi: 10.22059/jpht.2020.301205.1005745

اعجاز بیانی قرآن کریم در پساپردۀ اسلوب ادبی عدول بین اسم و فعل (با تکیه بر نظریۀ نقش‌گرای یاکوبسن)

مجله علمی " فلسفه دین "
دوره 18، شماره 4، دی 1400، صفحه 595-623    اصل مقاله (959.79 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2020.301205.1005745
نویسندگان
مجتبی عمرانی پور* 1؛ مهران غلامعلی زاده2
1استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
2دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
چکیده
صاحبان علم و اندیشه در بررسی اعجاز قرآن کریم از دیرباز تاکنون به بخش بیان و اسلوب آن توجه ویژه‌ای داشته‌اند. در این زمینه پژوهش‌های ارزشمندی انجام گرفته است که از این طریق ربانی بودن مصدر این متن بی‌نظیر نیز نمودی بارز دارد. عدول به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین شیوه‌های بیانی قرآن کریم به معنای تغییر در سیاق و اسلوب کلام است، که خود گونه‌های مختلفی دارد و اندیشمندان علم بلاغت به دسته‌بندی آن پرداخته‌اند. از جمله عدول از حقیقت به مجاز، عدول از تعابیر نزدیک و آسان به تعابیر دور و پیچیده، عدول از یک صیغه به صیغۀ دیگر در فعل‌ها و اسم‌ها که اغراضی را نیز برای آن بیان کرده‌اند. زبان‌شناسان نیز به اغراض فرعی تکنیک‌های زبانی تأکید دارند. رومن یاکوبسن زبان‌شناس بنام روسی از اغراض فرعی به‌عنوان نقش‌های زبانی یاد می‌کند. وی برای زبان شش نقش ترغیبی، عاطفی، ادبی، همدلی، فرازبانی و ارجاعی در نظر گرفته است. پژوهش حاضر سعی دارد با تکیه بر نظریۀ نقش‌گرایی یاکوبسن، اغراض عدول بین اسم و فعل در قرآن کریم را بررسی و تحلیل کند و از این دریچه به اعجاز بیانی قرآن بنگرد. این بررسی نشان می‌دهد که عدول در هریک از آیات، مخاطب را دچار کاوش ذهنی و تعقل و تدبر می‌کند؛ تعقل و تدبری که از اهداف اساسی خداوند متعال در قرآن کریم است. نتایج نشان می‌دهد که دلالت اسم بر ثبوت و فعل بر تجدد و حدوث، بیشترین نمود را در این آیات داشته و در برخی آیات علاوه‌بر دلالت معنایی، رعایت فاصلۀ آیات نیز مدنظر بوده است. نقش‌های شش‌گانۀ زبان گاهی با هم همپوشانی دارند و در برخی موارد، عدول صورت‌گرفته بیش از یک نقش را نمود بخشیده است که همۀ این موارد بیانگر اعجاز بیانی قرآن کریم و ثابت‌کنندۀ مصدر ربانی این کتاب آسمانی است.
کلیدواژه‌ها
اعجاز؛ بلاغت؛ عدول؛ قرآن کریم؛ نقش‌های زبانی؛ یاکوبسن
مراجع
ـ قرآن الکریم.

  1. آلوسی، سید محمود (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  2. ابوزهرة، محمد (بی‌تا). زهرة التفاسیر، بیروت: دارالفکر.
  3. ابوحیان، محمد بن یوسف (1420ق). البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دارالفکر.
  4. ابن‌عاشور، محمد بن طاهر (بی‌تا). التحریر و التنویر، بیروت: مؤسسة التاریخ.
  5. باقری، مهری (1373). مقدمات زبان‌شناسی، تهران: دانشگاه پیام نور.
  6. التفتازانی، سعدالدین (1434ق). المطول، المحقق: عبدالحمید الهنداوی، الطبعة الثالثة، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  7. حائری تهرانی، میر سید علی (1377). مقتنیات الدرر، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
  8. حقی بروسوی، اسماعیل (بی‌تا). تفسیر روح البیان، الطبعة الاولی، بیروت: دارالفکر.
  9. الخالدی، صلاح عبدالفتاح (2000). إعجاز القرآن البیانی و دلائل مصدره الربانی، عمان: دار عمارللنشر والتوزیع.
  10. زحیلی، وحدة بن مصطفی (1418ق). التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، ط 2، بیروت: دارالفکر المعاصر.
  11. الزمخشری، محمود (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.
  12. السامرائی، فاضل صالح (بی‌تا). معانی النحو، القاهرة: شرکة العاتک لصناعة الکتاب.
  13. شعیری، حمیدرضا (1391). مبانی معناشناسی نوین، چ سوم، تهران: سمت.
  14. الطباطبایی، سید محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  15. طنطاوی، سید محمد (بی‌تا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، قاهره: دار نهضة مصر للطباعة و النشر.
  16. العلوی، یحیی (1433ق). الطراز، تحقیق: عبدالحمید هنداوی، قم: ذوی‌القربی.
  17. فخر رازی، محمد عمر (1420ق). التفسیر الکبیر، الطبعة الثالثة، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  18. فضل‌الله، سید محمدحسین (1419ق). تفسیر من وحی القرآن، الطبعة الثانیة، بیروت: دار الملاک للطباعة و النشر.
  19. کاشانی، فتح‌الله (1423ق). زبدة التفاسیر، قم: بنیاد معارف اسلامی.
  20. گیرو، پی یر (1380). نشانه‌شناسی، ترجمۀ محمد نبوی، تهران: آگاه.
  21. مدرسی، محمدتقی (1419ق). من هدی القرآن، تهران: دار محبی الحسین.
  22. مغنیة، محمدجواد (1424ق). تفسیر الکاشف، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
  23. یاکوبسن، رومن (1380). شعر و شعرشناسی، ترجمۀ کورش صفوی، تهران: هرمس.
  24. ------------ (1993). النظریة الألسنیّة، ترجمة: فاطمة الطبال برکة، بیروت: المؤسسة الجامعیّة للدراسات و النشر و التوزیع.
  25. Fairclough, Norman )2001.( Language and power (Second edition), England.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 500
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 319





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب