پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,223 |
| تعداد مقالات | 67,680 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,883,392 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,555,916 |
جایگاه و کارکرد مدرسه بیهقیه در نظام آموزشی دوران اسلامی | ||
| پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی | ||
| دوره 53، شماره 1، شهریور 1399، صفحه 181-193 اصل مقاله (233.17 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhic.2020.264254.653926 | ||
| نویسندگان | ||
| الهام فلاح پور1؛ محمد سپهری* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی | ||
| 2استاد تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی | ||
| چکیده | ||
| عصر سامانیان از جهت تحولات مهم علمی و فرهنگی در تاریخ ایران جایگاه ویژه‌ای دارد و به عصر شکوفایی خراسان بزرگ شهرت یافته است. شماری از بزرگترین چهره‌های علمی و فرهنگی ایران و اسلام همچون ابن سینا، بیرونی، محمد بن زکریای رازی در دامان این خاندان و یا بعدها در کانون‌های متأثر از آنها ظاهر شدند. با حمایت امیران و وزیران سامانی، در شهرهای بزرگ خراسان مانند بخارا و نیشابور برای نخستین بار نهادهای آموزشی مستقلی به نام مدرسه به وجود آمد. یکی از این مدارس نخستین، مدرسه بیهقیه در نیشابور است. ابوالحسن محمد بن شعیب بن ابراهیم بیهقی نیشابوری (متوفای 324) بنیانگذار مدرسه از پیشوایان مذهب شافعی بود که مدرسه خود را برای تعلیم و تربیت فقیهان شافعی تأسیس کرد. این مدرسه مهم قرون چهارم و پنجم هجری که پیش از نظامیه تأسیس شد، محل تدریس و تحصیل و وعظ و سکونت استادان، دانشجویان و طالبان علم پرشمار و نیز محل آمد و شد صوفیان بود. این پژوهش تلاش دارد روند فعالیت مدرسه بیهقیه، نقش و تاثیرگذاری آن در پیشبرد اهداف تعلیم و تربیت را مورد دقت نظر قرار دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران اسلامی؛ نیشابور؛ تمدن اسلامی؛ نهادهای آموزشی؛ مدرسه بیهقیه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Educational Status of Madrasah Biyhaqīyyah in the Islamic Civilization | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Elham Fallahpour1؛ Mohammad Sepehri2 | ||
| 1PhD Student, Islamic Azad University | ||
| 2Prof., Islamic Azad University | ||
| چکیده [English] | ||
| The Samanids era is a prolific period in the scientific and cultural history of Iran, regarding the great flourishing of Khorasan in this time. Some of the Iranian scientific and cultural figures of Iran, such as Avicenna, Biruni, and Rhazes were supported directly or indirectly by the Samanid dynasty. In this period, the independent educational institutions, called Madrasah, were established in major Khurasan cities like Bukhara and Nishapur, by the support of the Samanid kings and ministers. One of these schools was the Madrasah Biyhaqīyyah in Nishapur. Abu aḷ-Ḥasan Muhammad ibn Šuʿayb ibn Ibrāhīm Beyhaqī Neyšābūrī (D. 935 AD), one of the leaders of the Shafiʽi school, founded this school with the purpose of Shafi'i jurisprudents education. During the 4th and 5th centuries AH, before the establishment of Madrasah Nizamiyyah, this school was a center for the education of students and activities of Sufis. This research attempts to study the role of Madrasah Biyhaqīyyah in the development of knowledge. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Nishapur, Samanids, Neyshabur, Islamic Civilization, Educational Institutions, Madrasah Biyhaqīyyah | ||
| مراجع | ||
|
ابن ابی اصیبعه، احمد بن القاسم بن خلیفه بن یونس، عیون الابناء فی طبقات الاطباء، به کوشش نزار رضا، بیروت: منشورات دار مکتبه الاحیاء، 1965م. ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ترجمه شهاب الدین مرعشی، تهران: اسلامیه، 1337ش. ابن الندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ترجمه رضا تجدد، تهران: انتشارات کتابخانه ابن سینا، 1346. ابن جوزی، المنتظم فی التاریخ الملوک و الامم، حیدرآباد دکن: مطبعه دائرةالمعارف، 1358ش. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، تحقیق: عباس احسان، الشریف الرضی، قم، 1364. ابن رجب، زین الدین ابوالفرج عبدالرحمن بن شهاب الدین احمد بغدادی، الذیل علی طبقات الحنابله، بیروت: دارالمعرفه، بی‌تا. ابن فندق، ابوالحسن علی بن زید (بیهقی)، تاریخ بیهق، با تصحیح و تعلیقات احمد بهمنیار، تهران: کتابفروشی فروغی، 1348. بیهقی، ابوالفضل، تاریخ بیهقی، تصحیح علی‌اکبر فیاض و قاسم غنی، چاپ سوم، تهران: انتشارات خواجو، 1362. خطیب بغدادی، ابوبکر احمد بن علی بن ثابت، تاریخ بغداد، تحقیق مصطفی عبدالقادر، بیروت: دارالکتاب علمیه، 1417ق. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام و طبقات المشاهیر و الاعلام، بیروت: دارالکتاب العربی، 1409ق. ساعاتی، یحیی محمود، وقف و ساختار کتابخانه‌های اسلامی: کاوشی در میراث فرهنگ اسلام، مترجم احمد امیری شادمهری، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1374. سامی، علی، 1352، «سیر دانش و فرهنگ ایران در ادوار مختلفه بعد از اسلام»، در مجله هنر و مردم، شماره 126، صص35-36. سبکی، ابونصر عبدالوهاب بن علی بن عبدالکافی، طبقات الشافعیه، به کوشش عبدالفتاح محمد الحلو، الجیزه: هجرللطباعه و النشر و التوزیع والاعلان، 1992م. سمعانی، عبدالکریم، ادب الاملاء و الاستملاء، به کوشش ماکس وایسوایلر، بیروت، 1401ق/1981م. همو، الانساب، القاهره: نشر مکتبه القدسی، 1357. صریفینی، ابراهیم بن محمد، تاریخ نیشابور (المنتخب من السیاق)، به کوشش کاظم محمودی، قم، 1362. عش، یوسف، کتابخانه‌های عمومی و نیمه عمومی عربی در قرون وسطی (بین النهرین، سوریه و مصر)، ترجمه اسدالله علوی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی،1372. فارسی، عبدالغافر، تاریخ نیشابور (المنتخب من السیاق)، قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه فی القم المقدسه، چاپ اول، 1363. قشیری، عبدالکریم بن هوازن، رساله قشیریه، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: انتشارات علمی فرهنگی، چاپ هفتم، 1381. کوشا‌زاده، فاطمه، نودهی، حسن؛ بینش، مرتضی؛ 1393، «جایگاه آموزش و فضاهای آموزشی در عصر شکوفایی خراسان بزرگ (دوره‌ی سامانی) با تاکید بر نیشابور»، در مجله: خراسان بزرگ، سال پنجم، شماره 17، صص 50-52. مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم، ترجمه علینقی منزوی، تهران: شرکت مولفان و مترجمان ایران، 1361. ناجی معروف، 1392ق، «مدارس قبل النظامیه»، المجمع العلمی العراقی، المجلد الثانی و العشرون. ناجی، محمدرضا، تاریخ و تمدن اسلامی در قلمرو سامانیان، تهران: مجمع علمی تمدن، 1378. نرشخی، ابوبکر محمد بن جعفر، تاریخ بخارا، ترجمه ابونصر القباوی، تصحیح مدرس رضوی، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1351. همایون فرخ، رکن الدین، «تاریخچه کتاب و کتابخانه در ایران، کتابخانه‌های ایران در قرن اول اسلامی»، هنر و مردم، شماره 50، 1345. یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1983. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 627 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 448 |
||