پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,984,094 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,655,991 |
مطالعه و تحلیل ظروف شیشه‌ای دوران اسلامی موزههای هگمتانه و آرامگاه بوعلی‌سینا | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 22، شهریور 1399، صفحه 107-123 اصل مقاله (716.2 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2019.267992.142633 | ||
| نویسندگان | ||
| فرشته شریفی1؛ محمد ابراهیم زارعی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکترای باستان شناسی، دانشگاه بوعلی همدان | ||
| 2استاد گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان | ||
| چکیده | ||
| صنعت شیشهگری از فنون و دانش‌های قدیمی در ایران پیش از اسلام بوده که در دوران اسلامی همچنان تداوم یافته است. این پژوهش به مطالعۀ ظروف شیشه‌ای دوران اسلامی موزههای هگمتانه و آرامگاه بوعلی سینا همدان می‌پردازد. اشیاء شیشه‌ای نگهداری شده در این دو مجموعه از حفاری‌های غیرمجاز بدست آمده و تاکنون هیچگونه پژوهشی بر روی این ظروف انجام نشده است. روش پژوهش به صورت توصیفی-تحلیلی است و بر اساس مقایسه با اشیاء موزهای و مطالعات کتابخانه‌ای تاریخگذاری شده است. مطالعه و مقایسه‌های این ظروف نشان می‌دهد که در سه دوره زمانی قابل تاریخگذاری هستند. گروه اول، مربوط به سدۀ اول و دوم هـ.ق، گروه دوم، در سدۀ سوم تا پنجم هـ.ق و گروه سوم، مربوط به سدههای ششم و هفتم هـ.ق هستند. از نظر کاربرد این اشیاء به سه گروه ظروف کوچک (ویژه مواد دارویی یا آرایشی)، ظروف حجامت و صراحی‌ها قابل تقسیمبندی هستند. پرسشهای اساسی این است که: اشیاء مورد مطالعه قابل مقایسه و تاریخگذاری با سایر اشیا مکشوفه از کاوش‌های علمی هستند؟ محل تولید نمونههای مورد مطالعه کجاست؟ و کاربرد آنها چه بوده است؟ تمام ظروف مورد مطالعه، قابل مقایسه با سایر ظروف شیشه‌ای مجموعه‌های داخل و خارج کشور که مربوط به دوران اسلامی بوده و از کاوش‌های علمی بدست آمده، گاهنگاری و مقایسه شده است. با توجه به اینکه بیشتر نمونهها با یافتههای نیشابور قابل مقایسه است، نیشابور به عنوان یکی از مراکز تولید این اشیاء مورد توجه است که احتمالاً به عنوان کالای صادراتی به غرب فلات ایران ارسال شده باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ظروف شیشه‌ای؛ موزۀ آرامگاه بوعلی سینا؛ موزۀ هگمتانه؛ دوران اسلامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The study of glassware during 1-6 centuries Hegmataneh and Bu-Ali Sina museums of Hamadan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fereshteh sharifi1؛ Mohammadebrahim zarei2 | ||
| 1Faculty of Art and Architecture Department of Archaeology, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran | ||
| 2Department of Archaeology, Bu-Ali University, Hamedan, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract The manufacture of glassware was one of the historical knowledge and technics of pre-Islamic era of Iran, that was continued during Islamic periods. This research is about the glassware found in Hegmataneh and Bu-Ali museum during Islamic period. The glassware collection has been excavated illegally and until now no survey has been done on them. The method of research is done descriptively, historically and analytically. And that according to survey in museums, studies are done from libraries for comparison and history. Studies and comparisons on these wares show that they have been produced during three historical periods. The first group is related in the first and second lunar century. The second group is related to third till fifth lunar century. The third group is related to sixth and seventh lunar century. In regard to application, three groups of special glassware were in use for cosmetics and medicine. Glassware for Hejamat and for pitchers were classified. The production of technical glassware is also made by blowing freely and blowing in the mould. The decoration of this glassware is like carving, moulding and wavy lines have been done on them. The main question that arises on this subject is that is this glassware comparable and history marking with other discovered glassware, are they scientifically surveyed. All the glassware’s capable for study, compared to other glassware, domestic collections and foreign that was related to Islamic period and that are obtained scientifically, they are chronologized and compared. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Glassware, Museum of Bu-Ali Sina's Tomb, Hegmataneh Museum | ||
| مراجع | ||
|
تاورنیه، ژان، (1383)، سفرنامه تاورنیه، حمید ارباب شیرانی، تهران، نیلوفر. دیماند، موریس، (1389)، راهنمای صنایع اسلامی، عبدالله فریار،تهران، علمی و فرهنگی. شاردن، ژان، (1362)، سیاحتنامه شاردن، حسین عریضی(با مقدمه علی دهباشی)، جلد 2،4، و8 ، تهران، نگاه. شیشهگر، آرمان، (1390)، شیشهگری در دوره صفوی، مجموعه مقالات باستان شناسی ایران در دوره اسلامی ، به کوشش محمد ابراهیم زارعی، همدان، دانشگاه بوعلی سینا. صص 1202-1245. شیشهگر، آرمان، (1375)، شیشهگری،گلچینی از هنر دوران اسلامی، تهران، موزه ملی. کمپفر، انگبرت، (1362)، سفرنامه کمپفر،کیکاوس جهانداری، تهران، خوارزمی. گلاک، جی، (1355)، سیری در صنایع دستی ایران، حمید عنایت، تهران، بانک ملی. فرحانی، علی و محمد مرتضایی، (1387)، دستاوردهای پژوهشی باستانشناختی شهرستان گنبدکاووس، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 185 (صص171-191). فارسانی، محسن، (1396)، شیشههای حجامت، ایران نامگ سال2، شماره3، صص145-177. فوکائی، شینجی، (1371)، شیشه ایرانی، ترجمه آرمان شیشه گر، تهران، میراث فرهنگی . قائینی، فرزانه، (1383)، موزه آبگینه و سفالینه‌های ایران، تهران، میراث فرهنگی. علی اکبرزاده کرد مهینی، هلن(1367)، مجموعه شیشه مرز بازرگان، چاپ اول.تهران، موزه ملی. لباف خانیکی، رجبعلی، (1387-1380)، گزارشهای فعالیتهای باستانشناسی در شادیاخ نیشابور، پژوهشکده شمالشرق. نیشابور، منتشر نشده. معین، محمد، (1388)، فرهنگ فارسی معین.
Ayalon, R, 1972, Niveaux Islamiques de la ville Royale, .D.A.F.I.2. Impime En France. Imprimeur n 1137.
Carboni, S, 2001, Glass from Islamic lands. Thames & Hudson, London.
Guilbert, H, 1984, Les niveaux is islamiques du secteur Apadana-Ville Royale.D.A.F.I. 14.Impime En France. Imprimeur n432.
Kroger, J, 1995,Nishapur: Glass of the Early Islamic Period, The Metropolitan Museum of Art, New York.
Lukens, M, 1995, Medieval Islamic Glass The Metropolitan Museum of Art Bulletin, New Series, Vol. 23, No. 6, Islamic Art (Feb., 1965), pp. 198-208. Valiulina, Svetlana,(2015), Medieval Workshop of an Alchemist, Jeweller and Glassmaker in Bilyar,237-278. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 659 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 416 |
||