پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,001,714 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,680,588 |
تقطیع پذیری و ترتیب پیشوندهای اشتقاقی زبان فارسی | ||
| پژوهشهای زبانی | ||
| مقاله 4، دوره 12، شماره 1، شهریور 1400، صفحه 71-96 اصل مقاله (873.89 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolr.2020.268569.666420 | ||
| نویسندگان | ||
| مریم حمصیان اتفاق1؛ عادل رفیعی* 2؛ بتول علی نژاد3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 2استادیار زبان شناسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 3دانشیار زبان شناسی، دانشکده زبان‌های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ترتیب وندها از جمله مباحث نظری مطرح در حوزه صرف است. تاکنون بحث های زیادی در خصوص وجود اصول یا مکانیسم های کلی ناظر بر ترتیب وندها صورت گرفته است. در این راستا می توان به سه رویکرد اصلی اشاره کرد. اولین رویکرد با نام مدل لایه محور (سیگل، 1974؛ آلن، 1978؛ کیپارسکی، 1982؛ سلکرک، 1982؛ موهانان، 1986؛ گیگریچ، 1999) معتقد است واژگان دارای ساختار لایهای هستند و این ساختار تعیین‌کننده مشخصه های ترکیبی وندها است. دومین رویکرد متکی بر محدودیتهای گزینشی وندمحور (فب، 1988؛ پلاگ، 1999) است. این محدودیت ها شامل محدودیت های گروهی وندها و نیز محدودیت های واجی، صرفی، معنایی و نحوی آنها است. ادعای این رویکرد این است که توصیف ترکیبات موجود و محتمل وندها در گرو توصیف عملکرد این محدودیت ها است. سومین رویکرد که چارچوب مقاله حاضر را تشکیل می دهد، با ارائه یک مدل روان‌شناختی- زبان‌شناختی مبتنی بر این ایده است که ترتیب وندها تابعی از میزان تقطیع پذیری وندها از پایه (های، 2000؛ 2002) است. بر طبق این رویکرد که پلاگ آن را رویکرد ترتیب مبتنی بر پیچیدگی نامید وندهایی که به راحتی در پردازش زبانی تقطیع می شوند نمی توانند در جایگاهی نزدیک‌تر به پایه نسبت به وندهای دارای میزان تقطیع پذیری کمتر قرار گیرند. سؤال پژوهش حاضر این است که چگونه می توان در این چارچوب، ترتیب پیشوندهای اشتقاقی زبان فارسی را توجیه کرد. بدین منظور هفده پیشوند انتخاب و تعداد ۲۲۰۰ واژه مشتق از پایگاه دادهها استخراج شد. با توجه به همآیندی پیشوندها مرتبه هریک با استفاده از گراف جهت دار و ماتریس مربعی بالا مثلثی به دست داده شد. بر طبق چارچوب نظری اتخاذشده، با بسامد واژه های مشتق و پایه آنها نمودار پراکندگی ترسیم و مرتبه نسبت بسامد رخداد نوع و مرتبه نسبت بسامد نمونه تقطیع پذیر هر وند مشخص شد. در نهایت بر اساس دادهها و با استفاده از مرتبه تقطیع پذیری، مرتبه نسبت بسامد نمونه و مرتبه نسبت بسامد نوع تقطیع پذیر، پیوستار ترتیب پیشوندهای اشتقاقی زبان فارسی به دست داده شد. همسو با یافته های هـای و پلاگ (2004) مشخص شد که این رویکرد همراه با رویکرد محدودیت های گزینشی به‌خوبی می توانند ترتیب پیشوندهای اشتقاقی زبان فارسی را توجیه می کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ترتیب وندها؛ رویکرد ترتیب مبتنی بر پیچیدگی؛ پیشوندهای اشتقاقی زبان فارسی؛ مرتبه تقطیع پذیری؛ نسبت تقطیع پذیری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Derivational Prefixes Ordering | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Maryam Hemasian1؛ Adel Rafiei2؛ Batool alinezhad3 | ||
| 1Ph.D. Candidate of Linguistics, University of Isfahan, Isfahan, Iran. | ||
| 2Assistant Professor of Linguistics, University of Isfahan, Isfahan, Iran. | ||
| 3Associate Professor of Linguistics, University of Isfahan, Isfahan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Affix ordering is a theoretical discussion in morphology. There has been some debate over the existence of general principles or mechanisms governing affix ordering. In this regard, we can point to three principal approaches. The first approach named the stratum-oriented model (Siegel, 1974; Allen, 1978; Kiparsky, 1982; Mohanan, 1986), believes that lexicon has a layered structure and can determine the affixes' combinations. The second approach relies on Selectional Restrictions' affix oriented (Fabb, 1988; Plag, 1999). These restrictions include restrictions of the group of affixes and phonological, morphological, semantic, and syntax restrictions. This approach claims that the description of possible and impossible combinations of affixes is related to describing the functions of restrictions. The third approach formed the theoretical framework of the present study by providing a psycho-linguistic model based on this idea that the affix ordering is a function of the degree of parsability of affixes from their bases (Hay 2000; 2002). According to this approach, affixes parsed easily in language processing cannot stay near the base relative to the affixes with a lower degree of parsability. Plag (2003) called the approach as Complexity-Based Ordering (CBO). The question is that how can we describe the Persian derivational prefixes ordering based on the CBO framework. For this reason, by selecting 17 prefixes 2200 derivational words extracted from database. By considering prefixes co-occurrences the rank of each prefix was obtained by using directed-graph and upper triangle square matrixes. According to this theoretical framework, by using frequency of derivational words and bases we could draw the scatter plot and determined the rank of type and token frequency ratio. Finally, according to data and by using the rank of parsability, type and token frequency ratio, we assessed the continuum of Persian prefixes ordering. Similar to Hay and Plag (2004) findings, this approach can describe Persian prefixes ordering as well as English affixes ordering | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| "affix ordering", "Complexity-Based Ordering Approach", "Persian derivational Prefixes", "rank of parsability", "ratio of parsability" | ||
| مراجع | ||
|
حمصیان، مریم (1389). بررسی آرایش وندهای اشتقاقی زبان فارسی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
غلامعلی زاده، خسرو و فیضی پیرانی، یداله (1390). بررسی لایهها و سطوح واژگانی در وندهای زبان فارسی از نگاه صرف واژگانی، مجله پژوهشهای زبان‌شناسی، سال سوم، شمارۀ 5، اصفهان: سامانه نشریات دانشگاه اصفهان.
کشانی، خسرو(1371). اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
کلباسی، ایران(1380). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
Allen, M. 1978. Morphological investigations. Ph.D. Thesis, University of Conneticut. Baayen, R. H. 1992. Quantitative Aspects of Morphological Productivity, In Booij G. & J. Van Marle, Yearbook of Morphology 1991, Dordrecht: Kluwer, 49-109. ــــــــــــــــــــــــــــــ. 2002. Word Frequency Distribution, Dordrecht, Kluwer Academic Publishers. Fabb, N. 1988. English Suffixation is Constrained only by Selectional Restrictions, Natural Language and linguistic Theory 6, 527-539. Gholamali Zade, Kh. & Feizi Pirani, Y. 2011. Lexical Stratum and Layers in Persian Affixes Based on Lexical Morphology. Journal of Researches in Linguistics, 65-84. [In Persian]. Giegerich, H. J. 1999. Lexical Strata in English. Morphological causes, Phonological Effects, Cambridge: Cambridge University Press. Hay, J. 2000. Causes and Consequences of Word Structure, Ph.D. dissertation. Northwestern University. ــــــــــــــــــــ. 2002. From Speech Perception to Morphology: Affix-ordering Revisited, Language 78.3, 527-555. Hay, J. & Baayen, H. 2002. Parsing and Productivity. Yearbook of Morphology, Dordrecht: Kluwer, 203- 255. Hay, J. & Plag, I. 2004. What Constraints Possible Suffix Combinations? On the Interaction of Grammatical and Processing Restrictions in Derivational Morphology, Natural Language and Linguistic Theory 22, 565-596. Hemasian, M. 2010. The Survey of Persian Derivational Affixes. MA. Thesis, University of Isfahan. [In Persian]. Kalbasi, I. 2001. The Derivational structure of Word in Modern Persian. Tehran: Institute for Humanities and Cultural Studies. [In Persian]. Keshani, Kh. 1992. Suffix Derivation in Modern Persian. Tehran: Iran University Press. [In Persian]. Kiparsky, P. 1982a. From Cyclic Phonology to Lexical Phonology, in van der Hulst and Smith, 1982a. ــــــــــــــــــــــــ. 1982b. Lexical Phonology & Morphology, Seoul: Linguistics in the Morning Calm. Mohanan, K.P. 1986. The Theory of Lexical Phonology, Dordrecht: Reidel. Plag, I. 1996. Selectional Restriction in English Suffixation revisited: A Reply to Fabb 1988, Linguistics, 34, 769-798. ــــــــــــــ. 1999. Morphological Productivity: Structural Constraints in English Derivation, Berlin: Mouton de Gruyter. ـــــــــــــــ. 2002. The Role of Selectional Restrictions, Phonotactics and Parsing in Constraining Suffix Ordering in English, in Geert E. Booij and Jaap van Marle (eds.), Yearbook of Morphology 2001, Foris, Dordrecht, 285–314. ــــــــــــــــ. 2003. Word–formation in English, Cambridge: Cambridge University Press. ــــــــــــــ. 2004. Syntactic Category Information and the semantics of Derivational Morphological Rules, folia Linguistica 38, 193-225. Selkirk, E. 1982. The Syntax of Words, Cambridge: MIT Press. Siegel, D. 1974. Topics in English Morphology, Cambridge: MIT Pr | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 530 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 283 |
||