سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,504
تعداد مشاهده مقاله124,123,004
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,231,176
احمدی, امیر. (1400). بازپژوهی فقهی و حقوقی قسامه. , 17(3), 1055-1076. doi: 10.22059/jorr.2020.297816.1008852
امیر احمدی. "بازپژوهی فقهی و حقوقی قسامه". , 17, 3, 1400, 1055-1076. doi: 10.22059/jorr.2020.297816.1008852
احمدی, امیر. (1400). 'بازپژوهی فقهی و حقوقی قسامه', , 17(3), pp. 1055-1076. doi: 10.22059/jorr.2020.297816.1008852
احمدی, امیر. بازپژوهی فقهی و حقوقی قسامه. , 1400; 17(3): 1055-1076. doi: 10.22059/jorr.2020.297816.1008852

بازپژوهی فقهی و حقوقی قسامه

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
دوره 17، شماره 3، مهر 1400، صفحه 1055-1076    اصل مقاله (596.92 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2020.297816.1008852
نویسنده
امیر احمدی*
استادیار، عضو هیأت علمی گروه حقوق، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
چکیده
در فقه و حقوق اسلامی قسامه به‌عنوان یکی از ادلۀ اثبات دعوا، در جنایاتی مانند قتل، جرح و قطع عضو بیان شده است. در ابتدا به‌نظر می‌رسد با توجه به مجموعه احادیث و همچنین صبغۀ تاریخی در خصوص قسامه که شبهه و انکار هر فقیه و حقوقدان در این تأسیس فقهی، که قسامه دلیل اثبات است، بی‌مورد ‌باشد. ازاین‌رو هدف از این پژوهش بررسی این شبهه است که چرا ائمه(ع) ضمن تأکید شدید بر تثبیت قسامه و بیان ماهیت خلاف قاعده بودن آن و احتمال تأسیسی بودن قسامه به‌عنوان دلیل شرعی، قسامه را منحصر به موارد خاص دانسته‌اند. مضافاً در این پژوهش بررسی ادلۀ مستندات قسامه و واکاوی احتمال دلیل نفی بودن آن و نیز تدقین بیشتر در احادیث وارده مورد مطالعه است. علاوه‌بر این موارد شایان ذکر است که در این پژوهش شرایط لوث و تعداد قسم‌های لازم در قتل، قطع و جرح بررسی نشده است. نتیجۀ پژوهش بیانگر این است که قسامه دلیل اثبات نیست و در این ‌باره مشکلات و شبهات پیش روی اجرای قسامه شرح شد. ازاین‌رو پیشنهاد می‌شود که قانونگذار در این خصوص تدقیق و بررسی لازم را به‌عمل آورد و در قانون مجازات اسلامی تغییرات لازم را اعمال کند.
کلیدواژه‌ها
فقه جزا؛ قسامه؛ قصاص؛ لوث
مراجع
  1. ابن‌حزم، ابومحمد على بن احمد بن سعید (بی‌تا). المحلّى فی شرح المجلّى (المحلى بالآثار)، محقق/گردآورنده: شاکر، احمد محمد، ج11، چ اول، بیروت: دارالجیل.
  2. ابن‌فهد حلى، جمال‌الدین احمد بن محمد بن فهد اسدى ‌ (1407ق). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، محقق/ مصحح: مجتبى عراقى‌، ج5، چ اول‌، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  3. ابن‌منظور، ابی الفضل جمال الدین محمد بن مکرم (1405ق). للسان الْعَرَب، ج12، چ اول، بیروت: نشر ادب الحوزه، المطبعة: دارالتراث العربی.
  4. احمدی، انوار (1394). «رویکرد قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به قسامه»، مجلۀ حقوق دادگستری، سال هفتادونهم، ش 91، پاییز، ص 35-7.
  5. ایزدی فرد، علی‌اکبر( ۱۳۸۶). «قرائن و امارات مخصوص در اجرای قسامه»، مجلۀ مطالعات اسلامی، ش ۷۷، پاییز، ص 27- 9.
  6. بابویه قمی،أبی جعفر محمّد بن علی بن الحسین (الشیخ الصدوق) (1404ق). من لایحضره الفقیه، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، ج3، چ دوم، قم: جامعة المدرسین.
  7. بخاری جعفی، ابی عبدالله محمد بن اسماعیل بن ابراهیم (1401ق). صحیح البخاری، ج 4 و 8، چ دوم، بیروت: ناشر دارالفکر.
  8. جبعی عاملی، زین‌الدین (الشهید الثانی) (1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، بتحقیق وتعلیق السید محمد کلانتر، چ اول، قم: داورى.
  9. جوهری، اسماعیل بن حمّاد (1407ق). الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیة، تحقیق احمد عبدالغفور عطار، ج5، چ چهارم، بیروت: دارالعلم الملایین.
  10. حر عاملی، محمد بن الحسن(1414ق). وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، تحقیق: الشیخ محمد الرازی، ج 18 و 19، چ دوم، بیروت: دار إحیاء التراث.
  11. حلی، أبی جعفر محّمد بن منصور بن أحمد بن إدریس (1411ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ج 2، چ دوم، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
  12. حلی، جمال‌الدین ابی العباس احمد بن محمد بن فهد (1413ق). المذهب البارع فی شرح المختصر النافع، تحقیق: شیخ مجتبی العراقی، ج5، چ اول، قم: مؤسسۀ نشر الاسلامی.
  13. حلى، نجم‌الدین جعفر بن الحسن بن یحیى بن سعید هذلی حلی، (محقق حلى) (1408ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام‌، محقق/ مصحح: عبدالحسین محمد على بقال‌، ج4، چ دوم‌، قم:مؤسسۀ اسماعیلیان.
  14. خطیب البغدادی، ابی بکر احمد بن علی (1417ق). تاریخ بغداد او مدینة السلام، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، ج3، چ اول، بیروت: محمد علی بیضون (دارالکتب العلمیة).
  15. خمینی موسوی، روح‌الله (1390ق). تحریر الوسیله، ج2، چ دوم، النجف الأشرف: مطبعة الآداب.
  16. روحانی حسینی، محمدصادق (1414ق). فقه الصّادق، ج26، چ سوم، قم: مؤسسۀ دارالکتاب.
  17. زحیلی، وهبه (1409ق). الفقه الاسلامی و ادلته، ج 6، چ سوم، دمشق: دارالفکر.
  18. شربینی خطیب، محمد (1377ق). مغنی المحتاج إلی معرفه معانی أالفاظ المنهاج، ج4، چ اول، بیروت: المطبعة: داراحیاء التراث العربی.
  19. طباطبائی، سید علی (1404ق). ریاض المسائل فی تحقیق الأحکام بالدّلائل (ط.ق)، ج 2، چ اول، قم: مؤسسة آل‌البیت(ع) لاحیاء التراث.
  20. طریحی نجفی، فخرالدین (1408ق). مجمع البحرین، تحقیق: السید احمد الحسینی، ج3، چ دوم، قم: مکتب نشر الثقافة الاسلامیة (دفتر نشر اسلامی).
  21. طوسی، أبی جعفر محمد بن الحسن بن علی (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة، ج 7، چ سوم، تحقیق محمدباقر البهبودی، قم: المکتبة المرتضویة.
  22. عاملی مکی، محمد بن جمال‌الدین (الشهید الاول) (1411ق). اللمعة الدمشقیة، چ اول، قم: دارالفکر.
  23. عکبری بغدادی، ابی عبدالله (الشیخ المفید) (1410ق). المقنعة، چ دوم، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
  24. قیومی مقرى، أحمد بن محمد بن علی (1418ق). المصباح المنیر، المحقق: یوسف الشیخ محمد، چ دوم، بیروت: المکتبة العصریّة.
  25. کلینی رازی، ابی‌جعفر محمد بن یعقوب (1367ق). الفروع من الکافی، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، ج7، چ ‌دوم، قم: دارالکتب الاسلامیه- آخوندی.
  26. مالک بن انس (1406ق). المؤطأ، تحقیق: محمد فؤاد عبدالباقی، ج 2، چ اول، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  27. نجفی، محمد حسن (1367). جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق: محمود القوچانی، ج 42، چ دوم، قم: دارالکتب الاسلامیه.
  28. نسائی، ابی عبد الرحمن احمد بن شعیب (1411ق). السنن الکبری، تحقیق عبدالغفار سلیمان البنداری، سید کسروی حسن، ج4، چ اول، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  29. نسائی، ابی عبد الرحمن احمد بن شعیب (1348ق). سنن النسائی (السنن الصغری)، ج 8، چ اول بیروت: دار احیاء التراث العربی (دارالفکر).
  30. نیسابوری، مسلم ابن الحجاج أبو الحسن القشیری (بی‌تا). صحیح مسلم، ج5، چ اول، بیروت: دارالفکر.
  31. محقق داماد، سید مصطفی (1397). قواعد فقه (بخش جزایی)، ج4، چ سی‌وپنجم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
  32. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 696
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 377


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب