معرفی و گزارشی از چند سند در بارۀ درخواست ممنوعیت تدریس نظریۀ داروین در دبیرستان‌های دورۀ پهلوی دوم (1332ش) با نگاهی به کتاب‌های درسی با موضوع تکامل جانداران

آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). (1323ش). 14(7)، ص392.

آشتیانی، جواد. (1337ق). تاریخ طبیعی: حیوان شناسی. تصحیح، پژوهش و ویرایش مجید انوشیروانی، به کوشش محمدرضا شمس اردکانی و فرید قاسملو. تهران: چوگان، با همکاری دانشکدۀ طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1392ش.

بهزاد، محمود. (1323ش). داروین چه می‌گوید؟ رشت: بی نا.

ـــــــــــــ . (1325ش). داروینیسم: لامارکیسم-موتاسیونیسم. تهران: نشریۀ شمارۀ 9 از انتشارات آتش.

ـــــــــــــ . (1330ش). داروینیسم. تهران: چاپخانۀ دانش، چاپ سوم.

بهزاد، محمود و همکاران. (1329ش). زمین شناسی و تکامل موجودات زنده (برای سال ششم طبیعی دبیرستان‌ها مطابق برنامۀ جدید وزارت فرهنگ). [تهران]: موزۀ علوم طبیعی ایران.

ثابت قدم حقیقی، احمد. (1332ش). زمین شناسی و تکامل موجودات زنده (برای سال ششم طبیعی و داوطلبان کنکور شعب علوم طبیعی مطابق برنامۀ جدید وزارت فرهنگ). تهران: بنگاه نشریات زیبا.

حکمت، میرزا باقرخان. (1311ش). تاریخ طبیعی: گیاه شناسی. مخصوص سال دوم متوسطه مطابق آخرین پروگرام وزارت جلیله معارف. تبریز: کتابخانۀ سروش.

داروین، چالزر[چارلز] روبرت. (1318ش). بنیاد انواع بوسیله انتخاب طبیعی یا تنازع بقا در عالم طبیعت. ترجمۀ عباس شوقی. جلد اول شامل شش فصل از پانزده فصل. تهران: چاپخانه و کتابخانۀ مرکزی.

درخواست انجمن اصلاحات اجتماعی بخش پنج تهران مبنی بر عدم تدریس فرضیۀ داروین در مدارس متوسطه، 1332ش، شش صفحه سند وزارت فرهنگ.

دفتری، محمدعلی و همکاران. (بی تا). زمین شناسی و تکامل (برای سال ششم طبیعی دبیرستان‌ها). تهران: شرکت سهامی طبع کتاب.

رضوی سلدوزی، مرتضی. (1350ش). خلقت آدم و بحثی در تکامل. [قم]: بی‌نا، چاپ اول.

سبلانی، م. (1329ش). زندگی و نظریات داروین. [تهران]: بی نا.

سحابی، یداللّه. (1346ش). خلقت انسان. تهران: شرکت سهامی انتشار.

«شورای عالی معارف.»(1314ش). تعلیم و تربیت، 5 (11 و 12). ص652-657.

طباطبایی، سیدمحمدحسین. (بی‌تا). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: منشورات جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیه، المجلد السادس عشر.

فرشاد، [فریدون]. (1324ش). دیرین‌شناسی، بخش دوم: تغییرات و تکامل مهره‌داران. تهران: وزارت فرهنگ (شرکت چاپخانۀ تابان).

فروغی، محمد علی. (1333؟). سیر حکمت در اروپا (سه جلد در یک کتاب). تهران: انتشارات صفی علیشاه، چاپ اول.

ـــــــــــــ . (1306ش). اندیشۀ دور و دراز. استانبول: آمدی مطبعه سی.

قاسمی، سیدفرید. (1397ش). قباله کتاب، مطبوعات، چاپ: گزیده گنجینه موقوفه محمد رمضانی. موجود در کتابخانۀ آیت اللّه العظمی بروجردی. تهران: مؤسسۀ خانه کتاب.

قاسمی پویا، اقبال. (1377ش). مدارس جدید در دورۀ قاجاریه: بانیان و پیشروان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول.

گل گلاب، حسین. (1316ش). تاریخ طبیعی: حیون شناسی (از روی برنامۀ وزارت معارف برای سال اول دبیرستان‌ها). تهران: شرکت مطبوعات، چاپ نهم.

گل گلاب، حسین و همکاران. (1354ش). زمین شناسی و تکامل (برای سال ششم طبیعی). تهران: سازمان کتاب‌های درسی.

گیکی، ارچیبالد. (1310ش). زمین‌شناسی یا معرفة‌الارض. بدون نام مترجم/مترجمان، تهران: مطبع روشنایی.

محمدی‌ عراقی، محمود. (گرآورنده). (بی‌تا). خلقت انسان از نظر قرآن. قم: انتشارات شفق.

مستشارالدوله، (معتمدالسلطنه) میرزا یوسف خان. (1299ق). علم طبقات الارض (ترجمه از زبان ترکی عثمانی). [تهران]: به اجازۀ وزارت جلیله مطبوعات، چاپ سنگی.

معتمدی، اسفندیار. (1391ش). «بررسی تاریخ تحولات کتاب‌های درسی مدارس در ایران (1230-1390ه.ش).» پژوهش و نگارش کتب درسی، ش 25، ص111-131.

معصومی، محمد. (1397ش). «گزارشی از نسخه‌ای در رد نظریات مادی‌گرایانه داروین متعلق به دوره قاجاریه(1330ق.)»، تاریخ علم، 16(1)، ص95-114.

مهاجری، مسیح. (1363ش). نظریه تکامل از دیدگاه قرآن. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

میرهادی، امین. (1331ش). اطلس طبیعی، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی امیرکبیر.

ـــــــــــــ . (1325ش). تکامل تدریجی موجودات زنده (برای سال ششم طبیعی دبیرستان‌ها). تهران: چاپخانۀ علمی، چاپ سوم با تجدید نظر کلی.

ـــــــــــــ . (1315ش). زمین شناسی (برای سال ششم علمی و ادبی دبیرستان‌ها و دانشسراهای مقدماتی مطابق برنامۀ وزارت معارف). طهران: شرکت مطبوعات.

ـــــــــــــ . (1332ش). علوم طبیعی: زمین شناسی و تکامل موجودات زنده (برای سال ششم شعبۀ طبیعی دبیرستان‌ها مطابق برنامۀ رسمی وزارت فرهنگ مصوب شهریور 1329).

ـــــــــــــ . (1330ش). «طرز تدریس علوم طبیعی.» آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت)، سال 25، ش1، ص15-19.

ناطق، هما. (1988م). ایران در راه‌یابی فرهنگی 1848-1834. لندن: مرکز چاپ و نشر پیام.

نویسندگان. (1397ش). «یادنامۀ حسین گل گلاب»، بخارا (123)، ص242-305.