سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,037
تعداد مشاهده مقاله125,522,681
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,782,389
حقیقت پور, حسین. (1400). اصل تفکیک انسانی از نگاه حقوق بشردوستانۀ اسلامی در مقایسه با معاهدات بین‌المللی. , 17(3), 875-906. doi: 10.22059/jorr.2020.281762.1008452
حسین حقیقت پور. "اصل تفکیک انسانی از نگاه حقوق بشردوستانۀ اسلامی در مقایسه با معاهدات بین‌المللی". , 17, 3, 1400, 875-906. doi: 10.22059/jorr.2020.281762.1008452
حقیقت پور, حسین. (1400). 'اصل تفکیک انسانی از نگاه حقوق بشردوستانۀ اسلامی در مقایسه با معاهدات بین‌المللی', , 17(3), pp. 875-906. doi: 10.22059/jorr.2020.281762.1008452
حقیقت پور, حسین. اصل تفکیک انسانی از نگاه حقوق بشردوستانۀ اسلامی در مقایسه با معاهدات بین‌المللی. , 1400; 17(3): 875-906. doi: 10.22059/jorr.2020.281762.1008452

اصل تفکیک انسانی از نگاه حقوق بشردوستانۀ اسلامی در مقایسه با معاهدات بین‌المللی

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
دوره 17، شماره 3، مهر 1400، صفحه 875-906    اصل مقاله (804.47 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2020.281762.1008452
نویسنده
حسین حقیقت پور*
استادیار، دانشکده الهیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده
از جمله اصول حاکم بر جنگ در نظام حقوق بین‌الملل معاصر، اصل تفکیک است. براساس مواد 48، 51 (2) و 52 (2) پروتکل الحاقی اول به کنوانسیون‌های ژنو، حملات فقط می‌تواند علیه رزمندگان انجام گیرد و نباید متوجه افراد غیرنظامی باشد. در عین حال براساس بند 3 مادۀ 51 همان سند، این حمایت با شرکت مستقیم غیرنظامیان در جریان درگیری از دست می‌رود. با وجود این به دلایلی چند از جمله فقدان ضمانت اجرای حقوقی و کیفری کافی، قواعد حقوق بشردوستانۀ بین‌المللی کمتر به اهداف خود نزدیک شده‌اند. حقوق بشردوستانۀ اسلامی در اوج انحطاط حقوق جنگ در میان ملل، اصل تفکیک را الزام‌آور شناخته و تجاوز به غیرنظامیان را ممنوع اعلام داشته است. این مصونیت گاه به‌طور خاص تا آنجا تفسیر موسع می‌شود که حتی قواعد بشردوستانۀ معاصر را نیز درمی‌نوردد. گواه صحت این مبنای نظری سیرۀ عملی پیامبر(ص) و گزارش‌های تاریخی در خصوص تعداد قربانیان در جنگ‌های پیامبر(ص) است. در نوشتار پیش رو با تکیه بر روش تحلیلی – تطبیقی، و با بررسی منابع کتابخانه‌ای، پرده از چهرۀ اصل تفکیک از منظر اسلام برمی‌دارد.
کلیدواژه‌ها
اصل تفکیک؛ جهاد؛ حقوق جنگ؛ حقوق بشردوستانه؛ حقوق بین‌الملل اسلامی؛ فقه امامیه؛ مخاصمات مسلحانه
مراجع
قرآن کریم

ـ نهج البلاغة

  1. ابن‌حیون مغربی، نعمان (1385ق). دعائم الإسلام، قم: مؤسسة آل‌البیت(ع)‌.
  2. ابن‌رشد قرطبی، محمد بن احمد (1408ق). البیان والتحصیل، بیروت: دار الغرب الإسلامی.
  3. ابن­رفعۀ، احمد بن محمد (2009م). کفایة النبیه فی شرح التنبیه، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  4. ابن‌عربی، محمد بن عبدالله (بی‌تا). احکام القرآن، بی‌جا.
  5. ابن‌عساکر، علی بن حسن (1415ق). تاریخ دمشق، بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
  6. ابن‌قدامه مقدسی، موفق‌الدین (1414ق). الکافی فی فقه الإمام أحمد، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  7. ابن‌ماجه، محمد بن یزید (بی‌تا). سنن ابن ماجه، بیروت، دار إحیاء الکتب العربیة.
  8. ابویوسف، یعقوب بن ابراهیم (1382ق). الخراج، قاهره: المطبعةالسلفیة.
  9. احمد بن حنبل، ابوعبدالله (1419ق). مسند أحمد بن حنبل، بیروت: عالم الکتب.
  10. اردبیلی، احمد بن محمد (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  11. بحرانی، محمد سند (1429ق). سند العروة الوثقی - کتاب النکاح، قم: کتابخانۀ فدک.
  12. بیهقی، احمد بن حسین (1408ق). دلائل النبوة، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  13. حرّ عاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعة، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).‌
  14. حلی، محمد بن ادریس (1410ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  15. حمیدی، محمد بن فتوح (1423ق). الجمع بین الصحیحین، بیروت: دار ابن حزم.
  16. حمیری، نشوان بن سعید (1420). شمس العلوم، بیروت: دارالفکر المعاصر.
  17. خامنه‌ای، سید علی (1417ق). کاوشی در حکم فقهی صابئان، قم: مؤسسۀ دائرة‌المعارف فقه اسلامی.
  18. خطیب بغدادی، ابوبکر احمد بن علی (1422ق). تاریخ بغداد، بیروت: دارالغرب الإسلامی
  19. خطیب شربینی، محمد بن احمد (1415ق). مغنی المحتاج، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  20. رملی، محمد بن ابی‌العباس (1404ق). نهایة المحتاج إلی شرح المنهاج، بیروت: دارالفکر.
  21. روسو، شارل (1369). حقوق مخاصمات مسلحانه، تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی.
  22. رویانی، عبدالواحد بن اسماعیل (2009م). بحرالمذهب، بیروت: دار الکتب العلمیة.
  23. زیلعی، عثمان بن علی (1313ق). تبیین الحقائق، حاشیه: الشِّلْبِی، قاهره، المطبعة الکبری الأمیریة.
  24. سبحانی تبریزی، جعفر (1424ق). المحصول فی علم الاُصول، قم: مؤسسۀ امام صادق(ع).
  25. سبزواری، سید عبدالأعلی (1413ق). مهذّب الأحکام، قم: مؤسسۀ المنار.
  26. صاحب جواهر، محمد حسن نجفی (1404ق). جواهر الکلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  27. صدر، سید محمد (1420ق). ماوراء الفقه، بیروت: دار الاضواء.
  28. ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1395). حقوق جنگ، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
  29. طباطبایی حائری، سید علی (1418ق). ریاض المسائل، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع)‌.
  30. طبرانی، سلیمان بن احمد (1415ق). المعجم الأوسط، قاهره: دارالحرمین.
  31. طوسی، محمد بن حسن (1387ق). المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: المکتبۀ المرتضویۀ.
  32. --------------------- (1407ق). تهذیب الأحکام، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
  33. علامه حلی، حسن بن یوسف (1412). منتهی المطلب، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
  34. فرج، محمد (بی‌تا). المدرسۀ العسکریه الاسلامیۀ، قاهره: دارالفکر العربی.
  35. فضل‌الله، محمدحسین (1418ق). کتاب الجهاد، بیروت: دار الملاک للطباعه و النشر و التوزیع.
  36. فلک، دیتر (1387). حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه، تهران: شهر دانش.
  37. قرضاوی، یوسف (2009م). فقه الجهاد، قاهره: مکتبۀ وهبۀ.
  38. قلیوبی، احمد سلامه و احمد البرسی عمیره (1415ق). حاشیتا قلیوبی وعمیرة، بیروت: دار الفکر.
  39. کلینی، محمد بن یعقوب (1429ق). الکافی، قم: دارالحدیث.
  40. کوفی، فرات بن ابراهیم (1410ق). تفسیر فرات الکوفی، تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
  41. ماوردی، علی بن محمد (1419ق). الحاوی الکبیر، بیروت: دارالکتب العلمیة.
  42. مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  43. ملطی، جمال‌الدین یوسف بن موسی (بی‌تا). المعتصر من المختصر، بیروت: عالم الکتب.
  44. هنکرتز، ژان ماری؛ دوسوالد بک، لوئیس (1387). حقوق بین‌الملل بشردوستانۀ عرفی، ترجمۀ دفتر امور بین‌الملل قوۀ قضائیه جمهوری اسلامی ایران و کمیتۀ بین‌المللی صلیب سرخ، تهران: مجد.
  45. ابن­براج طرابلسی، قاضی عبدالعزیز (1406ق)، المهذب‌، قم، دفتر انتشارات اسلامى‌
  46. علامه حلی، حسن بن یوسف (1414ق)، تذکرة الفقهاء، قم، مؤسسه آل البیت(ع)
  47. علامه حلی، حسن بن یوسف (1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیة، قم، مؤسسه امام صادق(ع)‌
  48. ابن­تیمیه، احمد بن عبدالحلیم (بی­تا)، السیاسة الشرعیة، بیروت: دار المعرفة
  49. ابن‌ رشد، محمد (1425)، بدایۀ المجتهد و نهایۀ المقتصد، بیروت، دار المعرفۀ
  50. تمیمی مغربی، نعمان بن محمد (1385ق)، دعائم الاسلام، قم، موسسه آل البیت(ع)
  51. حسینی شیرازی، سیدمحمد (بی­تا)، الفقه، قم، مؤسسۀ الفکر الاسلامی
  52. خویی، سید ابوالقاسم (1410ق)، منهاج الصالحین‌، قم، نشر مدینة العلم‌
  53. سبزواری، محمدباقر (1423)، کفایۀ الاحکام، قم، دفتر انتشارات اسلامی
  54. شافعی، محمد بن ادریس (1410ق)، الامّ، بیروت، دار المعرفة
  55. شوکانی، محمد بن علی (1419ق)، إرشاد الفحول، دمشق، دار الکتاب العربی
  56. شهید اول، محمد بن مکی عاملی (1410ق)، اللمعة الدمشقیة، بیروت، دار التراث‌
  57. شهید ثانى، زین الدین بن على (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم، کتابفروشى داورى
  58. طوسى، محمد بن حسن (1375ق)، الاقتصاد الهادی إلى طریق الرشاد، تهران، انتشارات کتابخانه جامع چهل‌ستون
  59. طوسی، محمد بن حسن (1400) النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت، دار الکتاب العربی
  60. طوسى، محمد بن حسن (1387ق)، الجمل و العقود فی العبادات، مشهد، انتشارات دانشگاه فردوسى مشهد
  61. غزالی، ابوحامد محمد بن محمد (1413ق)، المستصفى فی علم الأصول، بیروت، دار الکتب العلمیة
  62. کاشف‌الغطاء، جعفر (1422)، کشف الغطاء، قم، دفتر تبلیغات اسلامی
  63. محقق کرکی، علی بن حسین (1414)، جامع المقاصد، قم، مؤسسه آل البیت
  64. محقق حلی، جعفر بن حسن (1408)، شرائع الإسلام‌، قم، مؤسسه اسماعیلیان
  65. هیکل، محمدخیر (بی ­تا)، الجهاد و القتال فی السیاسۀ الشرعیه، دمشق، دار البیارق
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 956
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 431





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب