پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,749 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,078,459 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,815,894 |
توصیف، طبقه بندی و گونه شناسی سفال های اشکانی به دست آمده از دور دوم کاوش های قلعه یزدگرد | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 21، اردیبهشت 1399، صفحه 117-137 اصل مقاله (1.58 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2020.266797.142620 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا خسروزاده1؛ ناصر نوروززاده چگینی2؛ سامر نظری* 3 | ||
| 1استادیار گروه باستان‌شناسی، دانشگاه شهرکرد | ||
| 2دانشیار پژوهشکده باستان شناسی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری | ||
| 3دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| سفال به‌عنوان شاخص ترین یافته ی باستان‌شناسی، نقش به سزایی در بازسازی برهمکنش های منطقه ای و فرا منطقه ای دارد؛ بنابراین شناخت سفال های هر دوره ی فرهنگی بسیار حائز اهمیت است. محوطه های باستان شناختی اندکی مربوط به دوره ی اشکانی در غرب ایران کاوش شده است. ازاین رو به دلیل فقدان مجموعه های سفالی کافی، جهت شناخت و تمایز سفال های این دوره، شناسایی محوطه های اشکانی غرب ایران با مشکلاتی روبرو می باشد. بدین ترتیب معرفی و ارائه ی مجموعه سفال های تاریخ گذاری شده ی دقیق از دوره ی اشکانی، برای درک بهتر تحولات منطقه در این بازه ی زمانی مؤثر و لازم است. یکی از مهمترین محوطه های اشکانی غرب ایران که اخیراً مورد کاوش قرار گرفته است، قلعه یزدگرد می باشد. ارائه گونه ها و شکل های سفالی به دست آمده از این محوطه، جهت مطالعات سفالی منطقه ای و گاه نگارهای نسبی در قلمرو اشکانی سودمند خواهد بود. طبق مطالعات صورت گرفته بر روی سفال های حاصل از کاوش، درمجموع سه گونه ی سفالی شامل کلینکی، لعاب‌دار و معمولی شناسایی شد. مقایسات تطبیقی این سفال ها با مناطق پیرامونی، حاکی از آن است که بیشتر سفال ها ساخت محل هستند، اگرچه در میان آن‌ها قطعاتی دیده می شود که در اثر ارتباطات فرهنگی، از مناطق همجوار به این محوطه وارد شده اند. بر اساس مطالعات انجام شده بر روی شکل ها و ویژگی های فنی سفال ها، می توان اینگونه ارزیابی نمود که سفال ها متعلق به اواخر دوره اشکانی هستند. علاوه بر سفال، یافته های دیگری مانند واحدهای ساختمانی و سکه نیز به‌دست‌آمده است که این تاریخ پیشنهادی را قوت می بخشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قلعه یزدگرد؛ اشکانی؛ سفال؛ غرب ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Description, Classification and Typology of the Excavated Parthian Pottery from the Second Seasons of Qal’eh-i Yazdigird’s Excavations | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Khosrowzadeh1؛ Naser Nowruz Zadeh Chegini2؛ Samer Nazari3 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Archaeology, Shahrekord University | ||
| 2Associate Professor, Archeology Research Institute, Institute of Cultural Heritage and Tourism | ||
| 3Ph. D Candidate in Archeology, University of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Pottery -as the most prominent archaeological material- has a great role in reconstruction of regional and transregional interactions. So identification of the pottery assemblages of each cultural periods is very important. A few archaeological sites related to the Parthian period have been excavated in western Iran. Therefore, due to the lack of enough ceramic collections to identify and distinguish the pottery of this period, recognition of Parthian sites in western Iran encounter with some problems. So, it's necessary to present a precise dated collection of the Parthian pottery in order to have a better understanding of regional changes in this period. One of the most important sites in western Iran is Qal'eh-i Yazdigird, which has been excavated recently. Describing the pottery forms of this region, could be helpful in the regional pottery studies, as well as relative chronology in the Parthian life world. Pottery is the most prominent archaeological material which has a great role in reconstruction of regional and interregional interactions. So, identification of the pottery assemblages of each cultural period is very important to clarify their chronology and their technological significance. So far, few archaeological sites related to the Parthian period have been excavated in western Iran. Therefore, due to the lack of ceramic collections to identify and distinguish the pottery of this period, recognition of Parthian sites in western Iran encounters some problems. So, it is necessary to present a precise dated collection of the Parthian pottery in order to have a better understanding of their regional changes in this period. One of the most important sites in western Iran is Qal’eh-i Yazdigird, which has been excavated recently. Describing the pottery forms of this region could be helpful in the regional pottery studies, as well as for relative chronology in the Parthian world. According to the excavated pottery, three types have been reported, including clinky, glazed and common wares. Comparative studies on the pottery suggest most of them have been made locally, but some are probably from other sites and show cultural-commercial relationships between this site and other contemporary settlements during the Parthian. On the basis of forms and technical characteristics, it seems that the pottery belonging to the late Parthian period can be classified into two types of ordinary pottery and semi-precise ceramics. In addition to the pottery, other archaeological findings, such as building units, are very useful in our study to reconstruct the chronology of site. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qal’eh-i Yazdigird, Parthian, Pottery, Western Iran | ||
| مراجع | ||
|
آذرنوش، مسعود، و شریفی، علی، و هژیری، علی، (1395)، «بازنگری گاهنگاری نسبی و مطلق تپه هگمتانه، بر اساس یافتهها و نتایج آزمایش گرمالیان و رادیوکربن»، پژوهشهای باستان‌شناسی ایران، شماره 10، 121-140. آذرنوش، مسعود، (1386)، «گزارش مقدماتی کاوشهای لایهشناختی تپهی هگمتانه همدان»، جلد اول، در مجموعه مقالههای نهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران، 19-61. تهران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستان‌شناسی. آذرنوش، مسعود، (1387-1386)، گزارش کاوشهای فصل نخست (دور دوم) قلعه یزدگرد، (منتشرنشده). خانمرادی، مژگان، (1386)، بررسی باستان‌شناسی حوزه بانزرده، پایگاه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری محور ساسانی کرمانشاه- قصرشیرین، (منتشرنشده). خسروزاده، علیرضا، و عالی، ابوالفضل. (1383). «توصیف، طبقهبندی و تحلیل گونهشناختی سفالهای دوران اشکانی و ساسانی منطقه ماهنشان زنجان». در مجموعه مقالات همایش بین‌المللی باستان‌شناسی ایران :حوزه شمال غرب ، توسط مسعود آذرنوش، 45-70. تهران: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستان‌شناسی. خسروزاده، علیرضا، و عالی، ابوالفضل، (1384)، «توصیف، طبقهبندی و گونهشناسی سفالهای دوره سلوکی و اشکانی و ساسانی»، در بررسیهای باستان‌شناسی میاناب شوشتر، توسط عباس مقدم، 165-247. تهران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستان‌شناسی. خسروی، لیلا، (1385)، «گزارش گمانهزنی به‌منظور تعیین عرصه و حریم محوطهی تیهله، خرمآباد»، در گزارشهای باستان‌شناسی 5 ، تدوین توسط کوروش روستایی، 71-90. تهران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستان‌شناسی. رزمپوش، عباس، (1389)، «مطالعه باستانشناختی منطقه بانزرده کرمانشاه در دوره اسلامی»، پایاننامه کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، دانشگاه تهران. رهبر، مهدی، (1382)، سومین فصل کاوشهای باستان‌شناسی خورهه. تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور و معاونت پژوهشی مدیریت میراث فرهنگی استان مرکزی، پازینه. علیبیگی، سجاد، (1389)، «ازسرگیری پژوهشهای باستانشناختی در محوطه پارتی بیستون»، پژوهشهای باستان‌شناسی مدرس 3 ، 39-69. علیزاده، کریم، (1382)، «معرفی سفالهای دژ مادی بیستون، کرمانشاه – کاوش 1381»،در گزارشهای باستان‌شناسی 2، 87-157، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، پژوهشکده باستان‌شناسی. کلایس، ولفرام، (1385)، «محوطه معروف به دامنه پارتی»، در بیستون: کاوشها و تحقیقات سالهای 1963-1967، توسط ولفرام کلایس و پتر کالمایر، ترجمهی فرامرز نجد سمیعی، 105 – 118، تهران، سازمان میراث فرهنگی. گلزاری، مسعود، و جلیلی، بی تا ، کرمانشاهان باستان از آغاز تا سده سیزدهم هجری قمری، بی‌جا، وزارت فرهنگ و هنر. مافی، فرزاد و صراف، محمدرحیم، (1385)، «تحلیل باستانشناختی آثار و استقرارهای اشکانی حوزه آبریز ابهررود»، پیام باستان‌شناس، سال سوم، شماره 6، 75-102. مافی، فرزاد، و بهنیا، علی، و بهرامزاده، محمد، (1388)، «توصیف، طبقهبندی و گونهشناسی سفال دوره اشکانی شهرستان قروه (کردستان) »، پیام باستان‌شناس، سال ششم، شماره 12، 85-104. محمدیفر، یعقوب، (1384)، بررسی و تحلیل آثار و استقرارهای اشکانی در زاگرس مرکزی. پایاننامه دکتری، دانشگاه تربیت مدرس. مرادی، یوسف، (1387)، مجموعه تاریخی قلعه یزدگرد، (برای) میراث فرهنگی و گردشگری محور ساسانی کرمانشاه-قصر شیرین. نوروززاده چگینی، ناصر، (1389-1388)،گزارش کاوش فصل دوم و سوم قلعه یزدگرد 1388-1389 (منتشرنشده). هرینک، ارنی، (1376)، سفال ایران در دوران اشکانی، ترجمه حمیده چوبک، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور (پژوهشگاه). Boucharlat, R., 1987. Les Niveaux Post-Achéménides a Susa, Secteur Nord. Fouillles de l'Apadana-Est et de la Ville Royale-Ouest (1973-1978). DAFI 15: 145-312.
Debevoise, N.C., 1934. Parthian Pottery from Seleucia on the Tigris. Ann Arbor, University of Michigan Press.
Delougaz, P., and Kantor, H.J., 1996. Chogha Mish: The First Five Season of Excavation. 1961-1971. Edited by A. Alizadeh. Chicago, Oriental Institute of the University of Chicago.
Hansman, J., and Stronach, D., 1970. Excavation at Shahr-I Qūmis, 1967. Royal Asiatic Society 1: 29-62.
Kleiss, W., 1970. Zur topographie des (Partherhanges) in Bisutun. AMI 3: 133-168.
────, 1973. Qaleh-zohak in Azarbaidjan. AMI 6: 163-169.
Keall, E.J., 1967. Qaleh-I Yazdigird: A Sasanian Place Stronghold in Persian Kurdistan. IRAN 5: 99-121.
────, 1975. Qaleh-I Yazdgird: First season of Excavation 1975. In: Proceeding of the Fourth Annual Sympusium on archaeological Research in Iran (November 1975). Tehran, Iranian Center for Archaeological Research: 380-390.
────, 1976. Survey of Excavations in Iran 1974-75. IRAN 14: 161-164.
────, 1977. Qal'eh-I Yazdigird: The Question of its Date. IRAN 15: 1-20.
────, 1981. The Qaleh-I Yazdgird Pottery: A Statistical Approach. IRAN 19: 51-73.
────, 1982. Qaleh-I Yazdgird: An Overview of the Monumental Architecture. IRAN 20: 51-72.
────, 1994. How Many Kings did the Parthian King of Kings Rule? Iranica Antiqua 29: 253-272.
Lecomte, O., 1987a. La Ceramique Sassanide. In: J. Deshayes, R. Boucharlat and O. Lecomte, (eds.). Fouilles de Tureng Tepe, Paris, Editians Recherche sur les Civilizations: 93-113.
────, 1987b. Un probleme d'interpretation l'E.babbar de Larsa aux epoques hellenistique et seleuco-parthe, approche archeologique, economique et culturelle. In: Jean-Louis Huot (ed.). Larsa (10e campagne, 1983) et Oueili (4e campagne, 1983): Rapport preliminaire, Paris, Editions Recherche sur les civilisations, 225-246.
Miroschedji, P.De., 1987. Fouilles du chantier Ville Royale II á Suse (1975-1977).II- Niveaux d'époques achéménide, parthe et islamique. DAFI 15: 11-144.
Priestman, S., 2013. Sasanian ceramics from the Gorgan Wall and other sites on the Gorgan Plain. In: E. Sauer, H. Omrani Rekavandi, T.J. Wilkinson, J. Nokandeh, (eds.), Persia's Imperial Power in Late Antiquity: the Great Wall of Gorgan and Frontier Landscapes of Sasanian Iran, Oxford, British Institute of Persian Studies Archaeological Monographs Series II, 447-534.
Stronach, D., 1969. Excavation at Tepe Nush-I Jan. IRAN 7: 1-20.
Wenke, R., 1975-76. Imperial Investments and Agricultural Development in Parthian and Sasanian Khuzestan. Mesopotamia 10-11: 31-231. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,019 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 933 |
||