تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,095,399 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,201,683 |
اثرات نوسانات شبه دوسالانه بر بارش های زمستانه ایران | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 8، دوره 52، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 113-127 اصل مقاله (1.22 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2020.287400.1007433 | ||
نویسندگان | ||
سعید جهانبخش اصل* 1؛ غلام حسن محمدی2؛ وحید خجسته غلامی3؛ اسما آزاده قره باغ4 | ||
1استاد گروه آب و هواشناسی دانشگاه تبریز | ||
2دکتری آب و هواشناسی، سازمان هواشناسی کشور، ادارة کل هواشناسی آذربایجان شرقی | ||
3دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
4دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
هدف اصلی از این مطالعه تشخیص نقش دورپیوند QBO بر بارشهای فصل زمستان در ایران است. بدین منظور، از دادههای بارش صد ایستگاه هواشناسی در دورة آماری ۱۹۸۸-2017 استفاده شد و با اعمال چند روش آماری و توصیفی نقش QBO بر بارشهای فصل زمستان بررسی شد. با انتقال خروجیها به محیط سامانة اطلاعات جغرافیایی (GIS)، پهنههای مختلف اثرپذیر از QBO مشخص شد. نتایج یافتههای پژوهش حاکی از آن است که ارتباط معکوس و معنیداری بین فازهای مثبت QBO در فصل پاییز و بارشهای فصل زمستان در نواحی مرکزی و جنوبی ایران وجود دارد؛ بهطوریکه بیشترین ضرایب همبستگی بین 6/0- تا 86/0- در سواحل جنوبی خلیج فارس مشاهدهشدنی است. نتیجة مهم دیگر این پژوهش آشکارسازی نقش فازهای فرین منفی بر کاهش بارشهای فصل زمستان است. بهطورکلی، بهنظر میرسد فازهای ملایم QBO نقش مساعدی در ترسالیهای اغلب مناطق کشور داشته و به هنگام رخداد فازهای منفی حدی غالباً زمستانهای خشک در بیشتر نقاط کشور رخ داده است. همچنین، وقوع فرینهای مثبت و بهویژه منفی نمایة QBO بهترتیب در فصول پاییز و زمستان یکی از علل خشکسالیهای زمستانه در مناطق جنوبی و غربی ایران بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ بارش زمستانه؛ دورپیوند؛ نوسان شبهدوسالانه (QBO) | ||
مراجع | ||
امیدوار، ک. (1389). اقلیمشناسی دینامیک، انتشارات دانشگاه یزد. بیات ورکشی، م. و قیصری، پ. (1397). تأثیرپذیری تراز آب زیرزمینی از پدیدة انسو، تحقیقات منابع آب ایران، ۱۴(۲): 1-۱۱. جهانبخش اصل، س.؛ ساری صراف، ب.؛ قائمی، ه. و پوراصغر، ف. (1390). بررسی تأثیر دوقطبی اقیانوس هند بر تغییرپذیری بارشهای فصلی استانهای جنوبی کشور، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، ۲۶(۴): 27-۴۶. خجسته غلامی، و. (1397). همپیوندی اثر انسو و نوسان شبهدوسالانه بر بارش ایران، پایانامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکدة برنامهریزی و علوم محیطی، گروه آب و هواشناسی، ص 1-69. خسروی، م. (1383). مطالعة روابط بین الگوهای چرخشی جوی کلانمقیاس نیمکرة شمالی از جمله AO با خشکسالیهای سالانة سیستان و بلوچستان، جغرافیا و توسعه، ص 167-۱۸۸. دارند، م. (1393). پایش خشکسالی ایران به کمک شاخص شدت خشکسالی پالمر و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور جوی- اقیانوسی، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، ۲۹(۴): 67-۸۲. دوستان، ر. (1397). دورپیوند جهانی و دورپیوندهای منطقهای ایران، مجلة فیزیک زمین و فضا، 44(۳): 625-۶۴۰. صفرراد، ط.؛ رورده، ه.ا. و شعبانپور نوذری، س. (1396). ارتباط الگوهای پیوند از دور بر چرخة آب در اتمسفر ایران، فصلنامةعلمی-پژوهشی و بینالمللی انجمن جغرافیای ایران، ۱۵(۵۴): 263 -۲۷۴. عزیزی، ق. (1379). النینو و دورههای ترسالی- خشکسالی در ایران، پژوهشهای جغرافیایی، 38: 71-۸۴. فرجزاده اصل، م.؛ علیجانی، ب.؛ احمدی، م.؛ مفیدی، ع.؛ بابائیان، ا. و قویدل رحیمی، ی. (1392). بررسی وردایی الگوهای پیوند از دور و اثر آنها بر بارش ایران، نشریة پژوهشهای اقلیمشناسی، ۴(۱۵ و ۱۶): 31-۴۵. قاسمیه، ه.؛ بذرافشان، ا. و بخشایشمنش، ک. (1396). پیشبینی بارش ماهانه با استفاده از الگوهای پیوند از دور و شبکة عصبی مصنوعی در حوزة فلات مرکزی ایران، فیزیک زمین و فضا، 43(۲): 405-۴۱۸. لکزاشکور، ق.؛ روشن، غ. و شاهکویی، ا. (1397). واسنجی اثر الگوها و شاخصهای پیوند از دور بر رخداد خشکسالیهای استان گلستان، فصلنامة برنامهریزی و منطقهای، 8(۲۹): 107-۱۲۴. محمودی، پ؛ علیجانی، ب.؛ مسعودیان، ا. و خسروی، م. (1394). رابطة بین الگوهای پیوند از دور و یخبندانهای فراگیر ایران، جغرافیا و توسعه، 40: 175-۱۹۴. مسعودیان، س.ا. (1388). نواحی بارشی ایران، مجلة جغرافیا و توسعه، 7: 79-۹۱. مسعودیان، ا. و اکبری، ط. (1388). شناسایی الگوهای پیوند از دور نیمکرة شمالی بر دمای ایران، مجلةپژوهشی دانشگاه اصفهان، ص 117-۱۳۲. مسعودیان، س.ا. (1390). آب و هوای ایران، مشهد: انتشارات شریعه توس مشهد. مفیدی، ع. (1385). تحلیل دینامیکی نقش گردش بزرگمقیاس پوشسپهری در کاهش اوزون پوشسپهری، فصلنامة علمی- پژوهشی سرزمین، ۳(۱۰): 127-۱۵۵. Adam, A.; Scaif, A. and Marshall, G. (2009). Impact of the QBO on surface winter, Geophysical Research, 114: 1-6. Alijani, B.; Brien, J.O. and Yarnal, B. (2008) .Spatial analysis of precipitation intensity and concentration in Iran, Theoretical and Applied Climatology, 94: 107-124. Angstrom, A. (1935). Teleconnections of Climatic Changes in Present Times, Geografika Annular J., 17: 242-258. Asbaghi, Gh.; Joghataei, M. and Mohebalhojeh, A. (2016). Impact of the QBO on the North Atlantic and Mediterranean storm tracks, Geophysical Research Letters, pp. 1-8. Azizi, G. (2000). ElNINO and moist-droughts periods in IRAN, Research Geography, 38: 71-84. Balachandron, S. and Guhathakurta, P. (1999). On the Influence of QBO over North Indian Ocean Storm and Depression Tracks, Meteorology and Atmospheric Physics, 70: 111-118. Baldwin, M.P.; Gray, L.J.; Dunkerton, T.J.; Hamilton, K.; Haynes, P.H.; Randel, W.J. and Holton, J.R. (2001). The Quasi Biennial Oscillation, Review of Geophysics, 39(2): 179-230. Bayatvarkeshi, M. and Geysari, P. (2018). The Susceptility of Groundwater Budget from Enso Phenomenon, Iran Water Resources Research, 2: 1-11. Beig, G.; Fadnavis, F. and Polade, S.D. (2008). Features of ozone QBO in the vertical structure of tropics and subtropics, Meteorology and Atmospheric Physics, pp. 221-231. Bo, C.; Shuting, Y. and Marianne Sloth, M. (2016). Do strong warm ENSO events control the phase of the stratospheric QBO? Geophysical Research Letters, 43: 10489-10495. Brazdil, R. and Zolotkrylin, A.N. (1995). The QBO Signal in Monthly Precipitation Fields Over Europe, Theoretical and Applied Climatology, 51: 3-12. Calvo, N.; Giorgetta Marco, A.; Garcia Herrera R. and Manzini, E. (2009). Nonlinearity of the Combined warm ENSO and QBO effects on the Northern Hemisphere polar vortex in MAECHAM 5 Simulations , Journal of geophysical research, 114(131): 11-19. Chaim, I.; Garfinkel, D. and Hartmann, L. (2011). The Influence of the Quasi-Biennial Oscillation on the Troposphere in winter in a Hierarchy of Models. Part II: Perpetual Winter WACCM Runs, Journal of the Atmospheric Siences, 68(9): 2026-2041. Chrisopher, C., David W., Matthew, H., and Amihan, H. (2003). On the relationship between QBO and Tropical Deep Convection, Journal of Climate, 16: 2552-2568. Darand, M. (2014). IRAN Drought monitoring using Palmer drought Severity index and its relation to atmospheric-oceanic teleconection patterns, Geographical Researches quarterly journal, 115: 68-72. Doustan, R. (2018). Teleconnections of World and Teleconnections Region of Iran, Journal of Earth and Space Physics, pp. 625-640. Farajzadeh Asl, M.; Alijani, B.; Ahmadi, M.; Mofidi, A.; Babaian, I. and Gavidel Rahimi, Y. (2013). The study of Teleconection patterns and their effects on Precipitation of IRAN, Journal of Climatology Research, 15: 31-45. Gasemyieh, H.; Bazrafshan, A. and Bakhsayeshmanesh, K. (2007). Monthly Precipitation Forecasting using Teleconection patterns and artificial Neural Network in the Central region of Iran, Journal of Earth and Space physics, 2: 405-418. Hansen, F.; Matthes, K. and Wahl, S. (2016). Tropospheric QBO-ENSO Interactions and Differences between the Atlantic and pacific, Journal of climate, 29: 1353-1358. Hibbins, R.E.; Javvis, M.J. and Frod, E.A.K. (2009). QBO effects on Antarctic mesospheric wind and polar vortex, Geophysical research Letters, 36: 1-6. Jahanbakhsh Asl, S.; Sari sarraf, B.; Gaemi, H. and Pourasghar, F. (2010). The impact of Indian Ocean bipolar effect on seasonal variability in the southern provinces of Iran, Journal of research Geograhy, 4: 27-46. James, A; Theodore, G.S. and John, F.S. (2010). Influence of the QBO on the Extra-tropical Winter Stratosphere in an Atmospheric General Circulation Model and in Reanalysis Data, Journal of the Atmospheric Science, 67 (5): 1402-1419. Jianping, H.; Kaz, H. and Shabbar, A. (1998). The relationship between the NAO and ENSO, Geophysical Research Letters, 25: 2707-2710. Jihoon, S.; Wookap, C.; Daeok, Y.; Doo-Sun, R.P. and Jin Young, K. (2013). Relationship between the stratospheric QBO and the spring rainfall in the western north pacific, Geophysical Research Letters, 40: 5949-5953. Jones, J.; Rind, D.; Balachandran, N. and Schmidth, G.A. (2014). The QBO in two GISS global climate models, Journal of Geophysical Research, 119: 1-27. Khojasteh Gholami, V. (2018). Combined Impacts of QBO and ENSO on Precipitation of Iran, Thesis of M.A., University OF Tabriz, Faculty of Planning and Environmental Science, Department of Climatology, pp. 1-69. Khosravi, M. (2003). Study of the relationship between atmospheric- scale cyclic patterns including AO with annual Droughts of Sistan and Baluchestan Region, Research Geography and Development, pp. 167-188. Kunze, M. and Labitzke, K. (2012). Interactions between the stratosphere, the sun and the QBO during the northern summer, Journal of Atmospheric and Solar Terrestrial physics, pp. 141-146. Lakzasakour, G.; Roushan, G. and Sahkouyi, E. (2018). Study of the effect of teleconnection patterns and indicators on Drought event of Golestan Province, Journal of Planning and Regional, pp. 107-124. Lee, See.; Shelow, D.M.; Thompson, A.M. and Miller, S.K. (2010). QBO and ENSO Variability in Temperature and Ozone From SHADOZ, Journal of geophysical research, DOI:10.1029, pp. x-1-x-38. Mahmoudi, P.; Alijani, B.; Masoudian, A. and Khosravi, M. (2015). The Relationship Between the patterns of teleconection and sweeping ice-over of IRAN, Research Geography and Development, 40: 175-194. Martin, W. and Matthew, H.H.A. (2003). On the Relationship between the QBO and Tropical Deep Convection, Journal of climate, 16: 2552-2568. Masoudian, A. (2009). Delineation regions of Iran, Research Geography and Development, 7: 79-91. Masoudian, A. (2011). Climate of Iran, Hedge, Iran, Publishing Sharia Toos Mashha, pp. 1-277. Masoudian, A. and Akbari, T. (2009). Characterization of North hemisphere Teleconection patterns on Iran temperature, Research Journal of Isfahan University, pp. 117-132 Mofidi, A. (2006). Dynamic analysis of the role of big circulation in the scale of Quarterly, Journal of Land Research, 10: 127-155. Murat, T, and Faize, S. (2009). Spatio-temporal variability of precipitation total series over Turkes, International Journal of Climatology – Int .j Climatology, 29: 1056-1074. Nazemosadat, M.J. and Cordery, I. (2000). On the relationships between ENSO and autumn rainfall in Iran, International Journal of Climatology, pp. 47-61. Nazemosadat, M.J.; Samani, N.; Barry, D.A. and Molaiiniko, M. (2006). ENSO forcing on climate change in IRAN, Iranian Journal of Science and Technology, 30: 555-565. Noorafshan, M. and Gheiby, A. (2012). ENSO Events , Rainfall variability and the potential of SOI for the Seasonal precipitiation predictions in Iran, American Journal of climate change, pp. 34-45. Omidvar, K. (2010). Dynamic Climatology, Hedge, Iran, pp. 1-389. Ouyang, R.; Liu., W.; Fu, G.; Liu. C.; Hu. L. and Wang, H. (2014). Linkes between ENSO and PDO signals and precipitiation, stream flow in China during the last 100 years, Hydrology and Earth Systems Science, 18: 3651-3661. Peter, W. (2011). The Influence of the QBO and ENSO on the Northern Hemisphere winter stratospheric polar vortex, Atmospheric, Oceanic and planetary physics, University of oxford, pp. 1-61. Richter, J.; Deser, C. amd Sun, L. (2015). Effects of Stratospheric Variability on ELNINO teleconnections, Environmental Research Letters, pp. 1-10. Roy, I. and Haigh, J.D. (2011). The influence of solar variability and the QBO on lower atmospheric temperatures and sea level pressure, Atmos, Chem. Phys, 11: 11679-11678. Safarrad, T.; Rordeh, H. and Sabanpour nouzari, S. (2017). Relationship Between Teleconection Patterns and water cycle in the Atmosphere Of IRAN, Quarterly Journal of International Geographic Society of Iran, 54: 263-274. Seppala, A.; Maliniemi, V.; Asikainem, T. and Mursulec, K. (2013). QBO depended relation between electron precipitation and winter time surface, Journal of geophysical research, 118: 6302-6310. Shouyi, D.; Wen, C.; Juan, F.; Hans, F. and Raf, G. (2016). Combined Impacts of PDO and two types of Lanina on climate Anomalies in Europe, Journal of climate, 30: 3253-3278. Upperbrink, J. (1997). Seasonal Climate Prediction Science, 277: 1949-1964. Yoshio, K.; Kevin, H. and Shingo, W. )2011(. The Quasi-Biennial Oscillation in a Double CO2 Climate, Journal of the Atmospheric Sciences, 68(2): 265-283. YoungIn, W. and Jang, M. (2013). Intensity of climate variability derived from the satellite and MERRA reanalysis temperatures: AO, ENSO, QBO, Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial physics, pp. 15-27. Yuna, L., Seok, W., Andrew G., Harry, H., Kyong, H. (2019). Influence of the QBO on MJO prediction skill in the sub seasonal-to-seasonal prediction models, Climate Dynamics, pp. 1-15. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 767 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 466 |