پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,223 |
| تعداد مقالات | 67,680 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,879,899 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,552,157 |
بازخوانی نگاه سلفیان به اجتهاد و تقلید | ||
| مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
| مقاله 5، دوره 17، شماره 2، تیر 1400، صفحه 461-483 اصل مقاله (714.7 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2020.279278.1008396 | ||
| نویسندگان | ||
| مجتبی محیطی1؛ مهدی فرمانیان* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری (سطح 4)، مؤسسۀ دارالاعلام لمدرسة اهل‌البیت، حوزۀ علمیۀ قم، قم، ایران | ||
| 2دانشیار، دانشکدۀ مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| در قرون اولیۀ اسلامی باب اجتهاد باز بود، اما رفته‌رفته باب اجتهاد انسداد یافت و اجتهاد در چارچوب چهار مذهب فقهی الزامی شد. در این میان افرادی مثل ابن‌تیمیه به این رویکرد انتقاد کردند و باب اجتهاد را مفتوح دانستند. از سدۀ دوازدهم و به پیروی از ابن‌تیمیه، جریان‌های سلفی، انفتاح باب اجتهاد را مطرح کردند و امروزه وهابیان، اخوان‌المسلمین و سلفیان جهادی به انفتاح باب اجتهاد معتقدند، اما میان این گروه‌ها اختلافات فراوانی در موضوعات اجتهاد و تقلید وجود دارد. بیشتر علمای وهابی از اینکه خود را مجتهد مطلق بدانند، دوری می‌کنند و بیشتر خود را مجتهد منتسب به فقه احمدبن حنبل می‌دانند و در این زمینه نظریۀ تمذهب را مطرح کرده‌اند که مورد انتقاد ناصرالدین البانی قرار گرفته است. وی معتقد است علمای وهابی باید به سمت اجتهاد مطلق بروند. بزرگان اخوان‌المسلمین مثل سید سابق و یوسف قرضاوی خود را مجتهد مطلق دانسته، اما تقلید یا اتّباع از دیگر مذاهب را جایز می‌دانند. نویسندگان سلفیۀ جهادی نیز خود را مجتهد مطلق می‌دانند و بر همین اساس به تکفیر دیگران می‌پردازند. این مقاله به‌صورت کتابخانه‌ای و با روش توصیفی_تحلیلی به بررسی اجتهاد و تقلید در نگاه سلفیان می‌پردازد و اختلافات بزرگان سلفی در این زمینه را بررسی می‌کند و در انتها به برخی از پیامدهای این دیدگاه اشاراتی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اتّباع؛ اجتهاد؛ تقلید؛ سلفیه؛ وهابیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Review on Salafi Perspective on Ijtihad and Taqlid | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mojtaba Mohiti1؛ Mahdi Farmanian2 | ||
| 1Ph.D Student, Darola'lam Li Madrasati Ahlolbait Institution, Qom Seminary, Qom, Iran | ||
| 2Associate Professor, Faculty of Islamic Religions, University of Religions and Denominations, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| In the first centuries, the way of ijtihad was open in Islam, but gradually it was closed and made obligatory within the frameworks of four main jurisprudential denominations. Some scholars like Ibn Taymiyyah criticized this approach and considered the path of ijtihad open. From twelfth century, Salafi movements, following Ibn Taymiyyah said that the path of ijtihad is open. Nowadays, Wahhabism, Muslim Brotherhood group and Jihadi Salafis believe that the path of ijtihad is open, however, there are so many disagreements on the subjects of ijtihad and taqlid among them. The majority of Wahhabi scholars avoid from considering themselves as absolute mujtahid and consider themselves as the followers of Ahmad ibn Hanbal. Accordingly, they suggested Tamazhob theory which was criticized by Naseroddin Albani. He maintains that Wahhabi scholars should go toward the absolute ijtihad. Famous figures of Muslim Brotherhood group like Sayyid Sabiq and Yusuf al-Qaradawi have claimed that they are absolute mujtahid but maintain that they can follow other denominations as well. Jihadi Salafi scholars also consider themselves as absolute mujtahid so they declare that others are pagans and non-believers. Using a library and descriptive-analytical method, this article has an in-depth look at ijtihad from the viewpoint of Salafi scholars and studies the disagreements among the great Salafi scholars. Finally, it refers to some of the consequences of this view. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ijtihad, Taqlid, Salafism, Wahhabism, Following | ||
| مراجع | ||
|
1. ابن‌باز، عبدالعزیز (1428ق). مجموع فتاوی، تحقیق: محمد بن سعد الشویعر، بی‌جا: اداره البحوث العلمیه و الافتاء، دار اصدار المجتم. 2. ابن‌تیمیه، احمد بن عبدالحلیم (1408ق). الفتاوی الکبری، تحقیق: محمد عبدالقادر عطا، مصطفی عبدالقادر عطا، چ اول، بی‌جا: دارالکتب العلمیه. 3. ـــــــــــــــــــــــــــ (1416ق). مجموع الفتاوی، تحقیق: عبد الرحمن بن محمد بن قاسم، مدینه: مجمع الملک فهد لطباعة المصحف الشریف. 4. ابن‌عثیمین، محمد بن صالح (1422ق). الشرح الممتع على زاد المستقنع، چ اول، بی‌جا: دار النشر: دار ابن الجوزی. 5. ــــــــــــــــــــــــــ (1413ق). مجموع فتاوى و رسائل فضیلة الشیخ محمد بن صالح العثیمین، جمع و ترتیب: فهد بن ناصر بن إبراهیم السلیمان، بی‌جا: دارالوطن - دار الثریا. 6. ابن فارس، احمد (1404ق). مقاییس اللغه، چ اول، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 7. ابن قیم جوزیة، محمّد (1411). إعلام الموقعین عن رب العالمین، تحقیق: محمد عبد السلام إبراهیم، چ اول، بیروت: دارالکتب العلمیة. 8. آقا بزرگ تهرانى، محمدمحسن (1401ق). توضیح الرشاد فی تاریخ حصر الاجتهاد، قم: چاپخانۀ خیام. 9. انصاری، مرتضی (1410ق). المکاسب، المحشّى، شارح: سید محمد کلانتر، چ سوم، قم: مؤسسۀ مطبوعاتی دارالکتاب. 10. البانی، محمد ناصر الدین ( بی‌تا[د]). الاجتهاد والإفتاء، سایت مکتبة الشاملة: http://shamela.ws/browse.php/book-7682/page-405#page-406) 11. ـــــــــــــــــــــــــــ (بی تا[ن]). فتنة التکفیر، بی جا: بی‌نا. 12. ـــــــــــــــــــــــــــ(بی‌تا[ج]). فتاوی العلامه محمد ناصر الدین، سایت ملتقی اهل الحدیث، به آدرس: https://www.ahlalhdeeth.com/vb/showthread.php?t=376690
13. ـــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا[ر]). فقه الواقع، بی‌جا: بی‌نا. 14. ـــــــــــــــــــــــــــ (1412ق). سلسلة الأحادیث الضعیفة والموضوعة وأثرها السیئ فی الأمة، چ اول، ریاض: دار معارف. 15. ـــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا[الف]). دروس للشیخ محمد ناصرالدین البانی، بی‌جا: بی‌نا. 16. ــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا[ب]). تفریغ سلسله الهدی و النور، قابل دسترس در: www.alalbany.net 17. پاکتچی، احمد (1367). دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران: مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی. 18. جوهری، اسماعیل بن حماد (1404ق). الصحاح تاج اللغه، تحقیق: عطار، احمد عبدالغفور، بیروت: دارالعلم للملامیین. 19. الحصین، خالدبن ابراهیم بن محمد (1433ق). «معالم فی فقه ابن باز و منهجه فی الفتوی»، مجلۀ الجمعیه الفقهیه السعودیه، عربستان: ش 12. ص191-346 20. الحلیبی، فیصل بن سعود بن عبدالعزیز، (1436). «خلو العصر من المجتهد و آثار الاصولیه»، مجله الجمعیه الفقهیه السعودیه، عربستان: ش 26.ص13-98 21. الخثعمی، سلیمان بن سحمان بن مصلح (بی‌تا). کشف غیاهب الظلام عن أوهام جلاء الأوهام، چ اول، بی‌جا: اضواء السلف. 22. خمینى، سید روح‌اللّه موسوى ( 1424ق). توضیح المسائل (محشّى - امام خمینى)، چ هشتم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم. 23. دهلوی، شاه ولی‌الله (بی‌تا[الف]). عقد الجید فی أحکام الاجتهاد والتقلید، تحقیق: محب‌الدین الخطیب، قاهره: المطبعة السلفیة. 24. -------------- (1404ق). الانصاف فی بیان سبب الاختلاف، تحقیق: عبدالفتاح ابوغده، بیروت: دارالنفائس. 25. الریسونی، احمد (بی‌تا). اجتهاد نص واقع مصلحت، ترجمۀ سعید ابراهیمی، بی‌نا: بی‌جا. 26. ژیل کوپل (1382). پیامبر و فرعون، ترجمۀ حمید احمدی، چ سوم، تهران: کیهان. 27. السبیعی، شافی بن مذکر جمعور القریشی (1426ق). منهج الشیخ عبدالعزیز بن عبدالله بن باز، چ اول، عربستان: دارابن الجوزی. 28. سید سابق (1997). فقه السنه، چ سوم، بیروت، لبنان: دارالکتاب العربی. 29. شثری، سعد بن ناصر (1416ق). التقلید احکامه و انواعه، چ اول، ریاض: دارالوطن. 30. شوکانی، محمد بن علی (1419ق). إرشاد الفحول إلی تحقیق الحق من علم الأصول، تحقیق: شیخ أحمد عزو عنایة، چ اول، بی جا: دارالکتاب العربی. 31. صنعانی، محمد بن اسماعیل (1405ق). ارشاد النقاد الی تیسیر الاجتهاد، کویت: الدارالسلفیه. 32. طرطوسی، ابوبصیر (بی‌تا[الف]). مجموع فتاوی، انتشارات سایت طرطوسی، قابل دسترس در: http://www.abubaseer.bizland.com/books.htm 33. عباسی، محمد عید (بی‌تا). بدعه التعصب المذهبی، عمان، اردن: مکتبه الاسلامیه. 34. عبدالطیف آل شیخ، محمد بن إبراهیم (1399). فتاوی و رسائل عبدالطیف آل شیخ، تحقیق: محمد بن عبدالرحمن بن قاسم، چ اول، مکه: انتشارات مطبعه الحکومه بمکه المکرمه. 35. علماء نجد الأعلام (1417ق). الدرر السنیة فی الأجوبة النجدیة، محقق: عبد الرحمن بن محمد بن قاسم، چ ششم، بی‌جا: بی‌نا. 36. غزالی، محمد (2007). مائة سوال عن الاسلام، چ ششم، مصر: نهضة مصر للطباعة والنشر والتوزیع. 37. فاضل نراقی (1388). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. 38. القرشی، عبدالقادر بن محمد بن نصر الله، أبو محمد (بی‌تا). الجواهر المضیة فی طبقات الحنفیة، کراتشی: میر محمد کتب خانه. 39. قرضاوی، یوسف (1394). دیدگاه‌های فقهی معاصر، ترجمۀ احمد نعمتی، چ سوم، تهران: احسان. 40. قرضاوی، یوسف (1421). فتاوی معاصره، مکتب الاسلامی، چ اول، بیروت، دمشق، عمان: بی‌نا. 41. قرضاوی، یوسف (2002). الصحوة الاسلامیه من المراهقه الی الرشد، چ سوم، قاهره: دارالشروق. 42. کاشف‌الغطاء، علی بن محمدرضا (1393ق). ادوار علم الفقه و اطواره، قم: مؤسسۀ فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان (نشر الکترونیک).
References
1. Ibn Baz, Abd al-Aziz (2007). Majmu' Fatawa, Edited by: Mohammed bin Saad Alshuyar, place: unknown, Idārāt al-Buḥūth, Al-Mojtam publication house. (in Arabic)
2. Ibn Taymiyyah, Aḥmad ibn Abd al-Halim(1988) Al-Fatawa al-Kubra, Edited by: Muhammad and Mustafa Abdulghader Ata, 1st edition, place: unknown, published by: Dar al-Kotob al-Ilmiyah. (in Arabic)
3. Ibn Taymiyyah, Aḥmad ibn Abd al-Halim, (1995). Majmu al Fatawa, Edited by: Abdulrahman Mohammed bin Qasem, Medina, qurancomplex Publication House. (in Arabic)
4. Ibn al-Uthaymeen Muhammad (d. 2001). Sharh al-Mumti' 'ala Zad al-Mustaqni, first edition, place: unknown, Al-Jawzi House. (in Arabic)
5. ibn al-Uthaymeen Muhammad (d. 2001). Majmu' Fatawa,Edited by:Fahad Bin Nasser bin Ebrahim al-Sulaiman, place: unknown, Al- Watan Publishing. (in Arabic)
6. ibn Fares Ahmed, (1984). The Methodology of "ibn Fares",First Edition,Qom, Islamic Propagation Office. (in Arabic)
7. Ibn Qayyim al-Jawziyya, Muhammad (1991). I'laam ul Muwaqqi'een 'an Rabb il 'Aalameen (Information for Those who Write on Behalf of the Lord of the Worlds), Edited by: Muhammad Abd –alsalam Abraham, First Edition, Beirut, Dar al Kotob al-Ilmiyah. (in Arabic)
8. Aqa Bozorg Tehran, Muhammad Hasan (1981). Tawzih al-Rashad Fi Tarikh Hasr al-Ijtihad, Qom, Khayyam Publication House. (in Persian)
9. Ansari, Murteza (1990). Al-makaseb, al-Muhasha, Editor: Sayyed Muhammad Kalantar, Third Edition, Qom, ketabcity Publication House. (in Persian)
10. al-Albanī, Muḥammad Nāṣir al-Dīn, Date: Unknown, al-Ijitah Va al-Efta, http://shamela.ws/browse.php/book-7682/page-405#page-406. (in Arabic)
11. al-Albanī, Muḥammad Nāṣir al-Dīn3 Date: unknown, Fitna al-Takfir, palce: unknown. (in Arabic)
12. al-Albanī, Muḥammad Nāṣir al-Dīn, Dateunknown, Fatwa: Mohamed Nasser Al-Din Al-Albani, https://www.ahlalhdeeth.com/vb/showthread.php?t=376690. (in Arabic)
13. al-Albanī, Muḥammad Nāṣir al-Dīn, Jurisprudence ofReality, Date: unknown, place: unknown. (in Arabic)
14. al-Albanī, Muḥammad Nāṣir al-Dīn,(1992) the chain of Weak Hadiths and its negative effects on nation, first Edition, Riad: dar al-Maarief. (in Arabic)
15. al-Albanī, Muḥammad Nāṣir al-Dīn, the lessons from al-Shaykh Muhammad Nāṣir al-Dīn al-Albanī, palce: unknown, Date: unknown. (in Arabic)
16. al-Albanī, Muḥammad Nāṣir al-Dīn, Tafrigh Selselah al-Hoda Wa al-Noor, www.alalbany.net. (in Arabic)
17. Pakatchi Ahmad (1989). The great Islamic encyclopedia, Tehran, the center of Great Islamic encyclopedia. (in Persian)
18. al-Jawhari, Ismail ibn Hammad, (1984).Taj al-Lugha wa Sihah al-Arabiya, Edited by: Atar, Ahamed Abdolghafoor, Beirut, Dar Al Malayin . (in Arabic)
19. Al Hasin, Khalid Bin Ibrahim Bin Muhammad (2012). Milestones in Ibn Baz Jurisprudence and his method in issuing Fatwa, Magazine of Jurisprudence association in Saudi Arabia, Saudi Arbia, No. 12, 2012. (in Arabic)
20. Alhalibi, Faisal bin Saud Bin Abdulaziz, (2015). empetying the age from Mujtahid and Osoul works, Magazine of Jurisprudence association in Saudi Arabia, Saudi Arbia, No. 26, 2015. (in Arabic)
21. Alkhathami, Sulaiman Bin Samhan Bin Musleh, the unveiling of darkness from the delusion of polishing the delusion, Date: unknown, first Edition, place: unknown, Salaf Illumination Publication House. (in Arabic)
22. Khomeini, Sayed Ruhallah,(2003) Tawzih al-Masael, 8th edition, Qom, “the association of professors in Qom Seminary” publication House. (in persian)
23. Dehlawi, Shah Waliullah, A good contract on the Ijtihad and Taghlid Rules, Edited by: Muheb al-Din al-Khatib, Date: unknown, Cairo, Salafiyyah publication House. (in Arabic)
24. Dehlawi, Shah Waliullah, (1984). the justice in explain the reason of disagreement, Edited by: Abd al-Fattah Abu Ghudda, Beirut, Dar An-nafaes. (in Arabic)
25. Al-Raysouni, Ahmed, Ijtihad: text, reality and interest, date: unknown, place: unknown
26. Kepel, Gilles,(1963) The prophet and pharaoh, translator: Hamid Ahmadi, third edition, Tehran, Keyhan Publication. (in Persian)
27. Al-Sabiee, Shafi Bin Moozkir Quraishi, (2005). the methodology of Sheikh Abdul-Aziz Bin Baz, First Edition, Saudi Arabia, Dar ibn Jawzi. (in Arabic)
28. Sayed Sabeq (1997). the Sunni Jurisprudence, third edition, Beirut, Lebanon, Dar Arabic Books. (in Arabic)
29. Alshetri, Saad Bin Nasser, (1995). Taghlid, its Rules and its kinds, Firstedition, Riad, Dar AlWatan. (in Arabic)
30. Al-Shawkani, Muhammad Bin Ali, (1998). Irshad ul Fuhool, Edited By: Sheikh Ahmed Azv Enayeh, first Edition, Place: unknown, Dar Arabic Books. (in Arabic)
31. Al-Sanani, Muhammad Bin Ismail (1985). the Guidance of critics to simplification of Ijtihad,Kuwait, Salafiyyah publication House. (in Arabic)
32. al-Tartusi, Abu Basir, Majmu al Fatawa, http://www.abubaseer.bizland.com/books.htm
33. Abbasi, Muhammad Eid, Date: unknown, the heresy of religious fanaticism, Oman, Jordan, Islamic library Publication house. (in Arabic)
34. Abdul Latif bin Abdullah Al-Sheikh (1979). Fatawa wa Rasail Abdul Latif Al-Sheikh,Edited by: Muhammad Bin Abd Al-Rahman Bin Qasem, First Edition, Mecca, the Government Publication House in Mecca. (in Arabic)
35. The great scholars in Najd, al-Dorar al-Saniyah (1996). 6th Edition, place: unknown, Date: unknown. (in Arabic)
36. Ghazali, Muhammad (2007). 100 Questions about Islam, 6th Edition, Egypt, Nahdet Misr Publicain House. (in Arabic)
37. Naraghi Fazel, (1968). Awaed al-Ayyam Fi Bayan Ghawaed al-Ahkam,Qom, “Islamic Propagation office” publication House. (in Arabic)
38. Al-Qurashi, Abdulghader Bin Muhammad Bin Nasr Allah, Al-Jawaher Al-Mozia Fi Tabaghat Al-Hanafiyyah, Date: unknown, Karachi, Mir Muhammad Publication House. (in Arabic)
39. al-qaradawi, Yousuf, (1974). the contemporary jurisprudential views, translated by: Ahmed Nemti, third Edition, Tehran, Ehsan publication. (in Persian)
40. al-qaradawi, Yousuf,(2000) Contempary Fatwas, first Edition, Beirut, Damascus, Maktab Islami Publication
41. al-qaradawi, Yousuf, (2002). the Islamic Awakening from puberty to adulthood, third Edition, Cairo, Dar Al-Shoroogh. (in Arabic)
42. Kashef al-Gheta, Ali Bin Muhammad Reza, (1973). periods and conditions of Jurisprudence Knowledge, Qom, Tebyan cultural institution (E-pub) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 838 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 409 |
||