تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,508 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,128,076 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,235,556 |
پانترکیسم: برساختن هویت و شکلگیری جمهوری آذربایجان (1890 تا 1920) | ||
مطالعات اوراسیای مرکزی | ||
مقاله 12، دوره 12، شماره 2، مهر 1398، صفحه 459-478 اصل مقاله (635.76 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcep.2019.117370.449567 | ||
نویسندگان | ||
الهه کولایی* 1؛ مریم نظامی2 | ||
1استاد مطالعات منطقهای، دانشگاه تهران | ||
2دکتری مطالعات منطقهای، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
شکلگیری جمهوری دمکراتیک آذربایجان (1918 تا 1921) در دوران اوجگیری جنبشهای ملیگرایانه در مناطق مختلف جهان صورت گرفت. قفقاز از مناطقی بود که از موج دولت-ملتسازی بعد از جنگ اول جهانی تأثیر زیادی پذیرفت و دولتهای مستقل از دل آن سر بر آوردند. گزینش نام «آذربایجان» برای منطقهای که تا قبل از آن «اران» نامیده میشد، برای ایرانیان اقدامی در راستای زمینهسازی برای جداسازی مناطق ترکنشین ایران و تحقق رؤیای الحاقگری پانترکهای عثمانی و قفقاز تعبیر شد. جمهوری آذربایجان نمونهای ایدهآل از واحد ملی است که بدون هیچ سابقهای در تاریخ قبل از قرن نوزدهم، به یکباره در جریان مبارزات سیاسی و اجتماعی منتهی به فروپاشی تزارها شکل گرفت. در تحلیل شکلگیری جمهوری آذربایجان، رویکرد این نوشتار تمرکز بر فرایندی است که در آن سه نسل از روشنفکران، به برساختن «ایدۀ ملت» در میان مسلمانان قفقاز پرداختند و مبنایی برای تلاشهای سیاسی در این زمینه فراهم آوردند. این نوشتار با استفاده از الگوی نظری تحلیلگرانی چون بندیکت اندرسون، نشان میدهد که چگونه این روشنفکران در فرایندی تدریجی، ایدۀ ملت را از حسی مبهم به ایدهای سیاسی تبدیل کردند و تعریفی از خویشتن در مقابل «دیگر»ی ارائه کردند. سرانجام با استفاده از شرایط فروپاشی امپراتوریهای روسیه و عثمانی واحد سیاسی تشکیل دادند. این فرایند برساختن ایدۀ ملت، از یکسو به معنای برجستهسازی برخی عناصر هویتی موجود در هویت مردم مسلمان قفقاز و از سوی دیگر حاشیهسازی و طرد برخی دیگر از عناصر هویتی مانند عناصر شیعی و ایرانی بوده است. این نوشتار نشان میدهد که چگونه این برساختن هویت در فرایندی سیاسی و با ملاحظههای برآمده از آن صورت گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایدۀ ملت؛ برساختن هویت؛ پانترکیسم؛ جمهوری آذربایجان؛ روشنفکران | ||
مراجع | ||
A) Persian 1. Adamiyat, Fereydoon (1970), The Thoughts of Mirza Fath Ali Akhondzadeh, Tehran: Khwarazmi. 2. Afanasyan, Serge (1991), l’Azerbaidjan et la Georgie: de l’independance a l’instauration du Pouvoir Sovietique, 1917-1923, Translated by Abdolreza Houshang Mahdavi, Tehran: Moein. 3. Ahmad, Firouz (a) (2009), “Pan Turanism”, in: The Encyclopedia of the New World Islam, Vol. 2, Edited by John Esposito, Translated by Hassan Taremi and Mohammad Dashti, Tehran: Nashre Ketabe Marja. 4. Ahmad, Firouz (b) (2009), “Young Turks”, in: The Encyclopedia of the New World Islam, Vol. 2, Edited by John Esposito, Translated by Hassan Taremi and Mohammad Dashti, Tehran: Nashre Ketabe Marja. 5. Ahmadi, Hamid (2010), Ethnicity and Ethnicism in Iran: Myth and Reality, Tehran: Ney. 6. Altstadt, Audrey (2009), “Azerbaijan”, in: The Encyclopedia of the New World of Islam, Vol. 1, Edited by John Esposito, Translated by Hassan Taremi and Mohammad Dashti, Tehran: Nashre Ketabe Marja. 7. Armstrong, John (2007), “Nations before Nationalism”, in: John Hutchinson and Anthony Smith (eds.), Nationalism, Translated by Ali Morshedizad and Mostafa Younesi, Tehran: Research Institute of Strategic Studies. 8. Atkin, Muriel (2003), Russia and Iran, 1780-1828, Translated by Mohsen Khadem, Tehran: Center of University Press. 9. Avtorkhanov, Abdurakhman (1992), Empire of the Kremlin, Tehran: Amozesh-e-Enghelab Eslami. 10. Bayat, Kaveh (2001), A Storm over the Caucasus: a Look at the Regional Relations of Iran and the Republics of Azerbaijan, Armenia and Georgia in the First Period of Independence 1917-1921, Tehran: Document Center and the History of Diplomacy. 11. Bayat, Kaveh (2008), Pan Turkism and Iran,Tehran: Shiraze. 12. Bennigsen, Alexander and Mary Bruxup (1991), Soviet Muslims: Past, Present and Future,Translated by Kaveh Bayat, Tehran: Islamic Culture. 13. Bennigsen, Alexander and Mary Bruxup (1998), “Russia and the North Caucasus”, in: Two Centuries of Caucasian Muslim Struggle, Translated by Seyyed Gholamreza Tahami, Tehran: Islamic Revolution Document Center Publications. 14. Castells, Manuel (2006), The Rise of Network Society, Vol. 2, Translated by Hasan Chavushian, Tehran: Tarh-e Now. 15. Conquest, Robert (1997), Stalin: the Last Documents after the Collapse, Translated by Mahdi Semsar, Tehran: Naghsh-e Jahan. 16. D’Encausse, Hélène Carrère (1987), L’ Empire Éclaté, Translated by Abbas Agahi, Mashhad: Astan Quds Razavi. 17. Entekhabi, Nader (1993), “From Ottomanism to Turanianism”, Negah-e Now, No. 16, October and November, pp. 68-101. 18. Foran, John (2001), Fragile Resistance: Social Transformation in Iran from 1500 to the Revolution, Translated by Ahmed Tadin, Tehran: Resa. 19. Gökalp, Ziya (1972), Turkish Nationalism and Western Civilization, Translated by Fereydoon Bazargan, Tehran: Institute of Regional Cultural. 20. Hobsbawm, Eric (2004), Nation and Nationalism (Program, Myth and Reality), Translated by Ali Bash, Mashhad: Mehr Damoon. 21. Kamali, Habibollah (1997), British Colonization in Transcaucasia (1918-1921), Based on British Foreign Ministry Classified information, Tehran: Center of Publications of Ministry of Foreign Affairs. 22. Kolakowski, Lezek (2008), Main Currents of Marxsim its Rise, Growt, and Dissolution, Vol. 3, Translated by Abbas Milani, Tehran: Agah. 23. Landau, Jacob (2007), Pan-Turkism: from Irredentism to Cooperation,Translated by Hamid Ahmadi, Tehran: Ney. 24. Landau, Jacob (2009), “Pan-Islam”, in: The Encyclopedia of the New World of Islam, Vol. 2, Edited by John Esposito, Translated by Hassan Taremi and Mohammad Dashti, Tehran: Reference Book Publications. 25. Lasserini, Edward J. (2009), “Jadidism”, in: The Encyclopedia of the New World Islam, Vol. 2, Edited by John Esposito, Translated by Hassan Taremi and Mohammad Dashti, Tehran: Reference BookPublications. 26. Levy, Michael (1990), “Marxists and the National Question”, Translated by Khashayar Deyimi, Negah-e Now, No. 4, pp. 130-157 27. Mansouri, Firouz (2000), Studies on the History, Language and Culture of Azerbaijan, Tehran: Institute for Iranian Contemporary Historical Studies. 28. Ozkirimli, Umut (2004), Theories of Nationalism, Translated by Mohammad Ali Ghasemi, Tehran: Institute of National Studies Publication. 29. Rasoulzadeh, Mohammad Amin (2001), Azerbaijan Republic: Characteristics, Formation and Contemporary State,Translated by Taghi Salamzadeh, Tehran: Shiraze. 30. Rasoulzadeh, Mohammad Amin (2010), Nationality and Bolshevism, Tehran: Shiraze. 31. Reza, Enayatollah (2006), Azerbaijan and Aran,Tehran: Hezare. 32. Robinson, Richard (1977), The First Turkish Republic: a Case Study in National Development,Tehran: Bookstore Publications. 33. Samad, Vali (1999), Ferdowsi and Shahnameh in the Caucasus, Translated by Hasan Chavushian, Tehran: Carang. 34. Swietochowski, Tadeuse (2002), Russian Azarbaijan (1905-1920): the Shaping of National Identity in a Muslim Community, Translated by Kazem Firouzmand, Tehran: Shadgan. 35. Vand, Zare (1990), The Myth of The Pan-Turanism (United and Independent Turania: Aims and Designs of the Turks),Translated by Mohammad Reza Zargar, Tehran: Benesh and Parven. 36. Vincent, Andrew (1999), Modern Political Ideologies, Translated by Morteza Saghebfar, Tehran: Ghoghnoos.
B) English 1. Altstadt, Audrey (1992), The Azerbaijani Turks: Power and Identity under Russian Rule, Leland Stanford Junior University. 2. Anderson, Bendicet (2006), Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism, London: Verso. 3. Baddeley, John Frederick (2003), The Russian Conquest of the Caucasus, London: Routledge. 4. Bobrovnikov, V. (2006), “Islam in Russian Empire”, in: The Cambridge History of Russia, Vol. II: Imperial Russia 1689-1917, Edited by Dominic Lieven, London: Cambridge University Press. 5. Coene, Frederik (2010), The Caucasus: an Introduction, London: Routledge. 6. Croissant, Michael P. (1998), The Armenia-Azerbaijan Conflict: Causes and Implications, Connecticut Praeger Publishers. 7. Hanioglu, M. Sukuro (2006), “Turkism and Yong Turks (1892-1908)”, in: Hans-Lukas Kieser (ed.), Turkey beyond Nationalism: towards Post-Nationalist Identities, London: I. B. Touris. 8. Khaled, A. (1998), The Politics of Muslim Cultural Reforms: Jadidism in Central Asia, Berkeley: University of California Press. 9. Laclau, Ernesto and Chantal Mouffe (1985), Hegemony and Socialist Strategy: towards a Radical Democratic Politics, London: Verso. 10. Parla, Taha (1985), The Social and Political Thought of Zi̇ya Gökalp, 1876-1924, Leiden: E. J. Brill. 11. Pethybridge, R. W. (1971), “British Imperialists in the Russian Empire”, Russian Review, Vol. 30, No. 4, pp. 346-355. 12. Smith, Antony (1998), Nation and Nationalism in Global Era, London: Polity Press. 13. Zenkovsky, A. (1967), Panturkism and Islam in Russia, Cambridge, Harvard University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,749 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 913 |