پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,755 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,100,437 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,852,734 |
چرخش فرهنگی عنصر یونانی در ادبیات ایرانی بررسی بیش‌متنی حضور دیوژن در ادبیات ایران با رویکرد ادبیات تطبیقی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 2، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18، شهریور 1399، صفحه 21-41 اصل مقاله (390.97 K) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2020.295775.1401 | ||
| نویسنده | ||
| منصور پیرانی* | ||
| استایار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکدۀ ادبیات دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تعامل و تفاهم علمی و فرهنگی میان ایرانیان و یونانیان از حدود سال پانصد قبل از میلاد فراهم شد و تا سده‌های چهار و پنج هجری (ده یازده میلادی) ادامه داشت. در این مدت، عناصر فرهنگی و اندیشگانی دو ملت، در ادبیات و فرهنگ یکدیگر نفوذ یافت؛ یونانی‌ها از دانش پزشکی ایرانیان بهره‌ها بردند و ایرانیان هم از فلسفۀ یونان. مطالعه در شخصیت، اقوال و احوال «دیوژن» نشان می‌دهد که او در قلمرو فرهنگ و ادب ایران (و مشرق‌زمین) ناشناخته بوده، غالب حکایت‌ها و روایت‌های مربوط به وی، به نام شخصیت‌های سرشناس دیگر (سقراط، بقراط و افلاطون) یا با عنوان‌های عام، مانند درویش، شیخ، عابد، حکیم، نشر یافته‌است و اسکندر نیز با عنوان کلّی مَلِک و پادشاه آمده‌است. از سده‌های دوازدهم به بعد که حوزه‌های پژوهشی و روابط میان ملت‌ها گسترده‌تر می‌شود، شخصیت «دیوژن/ دیوجانس» برای اهل تحقیق شناخته‌ترمی‌شود. این مقاله به روش تحلیلی، با رویکرد روابط بینامتنی ازچشم‌انداز ادبیات تطبیقی، تأثیر، نفوذ و چرخش این عنصر یونانی را ـ اعم از زندگی، احوال، اقوال و حکایت‌های مربوط به دیوژن یا متأثر از وی ـ که در ادبیات ایران (فارسی و عربی) بازتاب دارد، بررسی می‌نماید و در بخش نتیجه‌گیری، تفاوت‌ها و تغییراتی را بیان می‌کند که در روند بومی‌سازی این انتقال صورت گرفته‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادبیات تطبیقی؛ ادبیات ایران؛ چرخش فرهنگی؛ دیوژن؛ عنصر یونانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Hypertextual Investigation of the Presence of Diogenes in Iranian Literature with a Comparative Approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mansour Pirani | ||
| Assistant Professor of Persian Language and Literature, Shahid Behshti University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Scientific and cultural interaction between Persians and Greeks was established around 500 BC and continued until the fourth and fifth centuries AH. During this period, cultural and intellectual elements of the two nations influenced each other’s literature. A study of Diogenes’ personality and attitudes shows that he was unknown in Persian (and Asian) culture and literature. Most of Diogenes’ writings were attributed to other prominent philosophers such as Socrates, Hippocrates, and Plato. As of the twelfth and thirteenth centuries AH, as research areas and relations between the nations expanded, Diogenes became known for researchers. This paper, using an analytical-descriptive approach, examines the influence of this Greek philosopher on Persian culture and literature from the perspective of comparative literature. It highlights the changes that took place in the process of localizing this transition. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Comparative literature, Persian literature, Cultural turn, Diogenes, Greek element | ||
| مراجع | ||
|
اهلی شیرازی، محمدبن یوسف (1343) کلیات دیوان اشعار، تصحیح حامد ربانی، تهران، سنایی. ایلخانی، محمد (1382)، تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس، تهران، انتشارات سمت. الآبی، منصوربن الحسین (1424ق.)، نثر الدر فی محاضرات، ج 7، حقّقه خالد عبدالغنی محفوظ، لبنان‌ـ بیروت، دار الکتب العلمیة. بابایی، پرویز (1389)، مکتب‌های فلسفی از دوران باستان تا امروز، چ2، تهران، انتشارات نگاه. پیرنیا (مشیرالدوله)، حسن (1386)، تاریخ ایران باستان، ج 1، تهران، انتشارات نگاه. تاریخ الحکماء قفطی (1371)، ترجمۀ فارسی از قرن یازدهم هجری، به کوشش بهمن دارایی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. جامی، عبدالرّحمن (1375)، نفحات‌الانس من حضرات‌القدس، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، چ 3، تهران، انتشارات اطلاعات. حافظ شیرازی، شمس‌الدّین محمد (1370)، دیوان، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد قزوینی و قاسم غنی، به اهتمام عبدالکریم جربزه‌دار، چ3، تهران، انتشارات اساطیر. حسینی هروی، امیر (1371)، مثنوی‌های عرفانی (کنز الرموز، زاد المسافرین، سی‌نامه)، تصحیح و توضیح سید محمد ترابی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. خاقانی شروانی، افضل‌الدّین بدیل (1373)، دیوان اشعار، به کوشش ضیاءالدّین سجادی، چ4، تهران، زوار. ذکایی ساوه‌ای، مرتضی (1381)، «ابوسعد آبی و نثرالدّر»، آیینه پژوهش، س4، ش 20، صص 165ـ172. سنایی، مجدودبن آدم (1354)، دیوان اشعار، به اهتمام محمدتقی مدرس رضوی، تهران، کتابخانۀ سنایی. ــــــــــــــــــــ (1374)، حدیقة الحقیقة و طریقة الشریعة، تصحیح و تحشیۀ محمدتقی مدرس رضوی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. شهرستانی، ابوالفتح محمد (1413ق.)، الملل و النحل، صَحَّحَهُ و عَلَّق عَلَیه احمد فهمی محمد، لبنان‌ـ بیروت، دارالکتب العلمیة. صفا، ذبیح‌االله (1335)، الملل والنحل، ترجمۀ افضل‌الدّین صدر ترکۀ اصفهانی، تصحیح و تحشیه سید محمدرضا جلالی نائینی، تهران، کتابفروشی ابن‌سینا. ــــــــــــ (1362)، توضیح الملل، ترجمۀ الملل و النحل عبدالکریم شهرستانی، تحریر مصطفی خالقداد هاشمی، با مقدمه و حواشی سید محمدرضا جلالی نائینی، چ3، تهران، اقبال. ــــــــــــ (1372)، تاریخ ادبیات در ایران، ج 1، تهران، انتشارات فردوس. عطار نیشابوری، فریدالدّین محمد (1384)، منطق‌الطیر، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، انتشارات سخن. فروزانفر، بدیع‌الزّمان (1370)، خلاصۀ مثنوی، به انضمام تعلیقات و حواشی، چ 2، تهران، بی‌نا. فروغی، محمدعلی (1317)، سیر حکمت در اروپا، تهران، کتابفروشی زوار. قاآنی شیرازی، میرزا حبیب (1338)، پریشان، تصحیح اسماعیل اشرف، شیراز، کتابفروشی محمدی. قفطی، علی‌بن یوسف (1426ق.)، اخبار العلماء باخبار الحکماء، عَلَّق عَلَیه وَ وَضَعَ حَوَاشیه ابراهیم شمس‌الدّین، لبنان‌ـ بیروت، دارالکتب العلمیة. کاپلستون، فردریک (1380)، تاریخ فلسفۀ یونان و روم، ترجمۀ سید جلال مجتبوی، چ 2، تهران، انتشارات علمی فرهنگی، و سروش. کاظم‌زاده، حسین (1341)، «داستان خُم نشستن افلاطون»، ایرانشهر، س 1، ش 6، آلمان ـ برلین، صص 121ـ132. کلیم کاشانی، ابوطالب (1362)، دیوان اشعار، به تصحیح بیژن ترقی، چ 2، تهران، کتابفروشی خیام. گرانتوفسکی، ادوین آرویدوویچ و دیگران (1389)، تاریخ ایران از آغاز تا امروز، ترجمۀ کیخسرو کشاورزی، تهران، انتشارات مروارید. مولوی، جلال‌الدین محمد (1372)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد آلن نیکلسون. تهران، امیرکبیر. ـــــــــــــــــــــــ (1378)، کلیات شمس یا دیوان کبیر، تصحیحات و حواشی بدیع‌الزمان فروزانفر، چ 4، تهران، امیرکبیر. نظامی‌گنجه‌ای، الیاس‌بن یوسف (1378)، اقبالنامه، تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، تهران، قطره. هاشمی، مصطفی خالقداد (1361)، توضیح الملل، تحریر نو و ترجمۀ المل و النحل ابوالفتح محمدبن عبدالکریم شهرستانی، مقدمه، حواشی، تصحیح و تعلیقات سید محمدرضا جلالی نائینی، تهران، انتشارات اقبال. هایت، گیلبرت (1376)، ادبیات و سنت‌های کلاسیک (تأثیر یونان و روم بر ادبیات غرب)، ترجمۀ محمد کلباسی و مهین دانشور، ج 1، تهران، آگه. هجویری، علی‌بن عثمان (1383)، کشف المحجوب، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، تهران، سروش.
Laertus Diogenes (1853), The Lives of Eminent Philosophers, R.D. Hicks, Ed. Diogenes, Book VI, London, Henry G. Bohn. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 311 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 428 |
||