![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,681,762 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,861 |
وصف مبهم aiva- در فارسی باستان | ||
پژوهش های ایران شناسی | ||
مقاله 10، دوره 9، شماره 2، اسفند 1398، صفحه 173-191 اصل مقاله (498.22 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2020.293852.764 | ||
نویسنده | ||
چنگیز مولایی* | ||
استاد فرهنگ و زبان های باستانی ایران، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
در عبارت کلیشهای aivam parūvnām xšāyaθiyam که در مقدمۀ تعدادی از کتیبههای پادشاهان هخامنشی تکرار میشود، همۀ محققان aivam را عدد و xšāyaθiyam را معدود آن انگاشته و عبارت را «یک شاه از بسیاری» ترجمه کردهاند؛ اما بررسی دقیق ارتباط نحوی اجزاء و ارکان عبارت و مقایسۀ آن با عبارت مقدم برخود، مثلاً haya Dārayavahum xšāyaθiyam akunauš «(آن) که داریوش را شاه کرد» صراحتاً نشان میدهد که در عبارت مورد بحث ما فعل جمله، یعنی akunauš به قرینۀ همین جملۀ اخیرالذکر حذف شده، به بیان دیگر ساختار عبارت در اصل (haya) aivam parūvnām xšāyaθiyam (akunauš) بوده است. این مقاله به تعیین نقش نحوی aivam و xšāyaθiyam و توجیه نقش paruvnām اختصاص یافته و در طول آن کوشش شده است تا با ذکر شواهدی از متون اوستایی و فارسی باستان نشان داده شود که بر خلاف پندار رایج، aivam … xšāyaθiyam عدد و معدود نیستند، بلکه aivam وصف مبهمی است که نقش مفعول صریح فعل کنشنمود akunauš را بر عهده گرفته و xšāyaθiyam مسند آن است، بنابر این عبارت مورد بحث را با اطمینان خاطر میتوان «یکی را، شاهِ بسیاران» ترجمه کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
aiva-؛ یکی؛ وصف مبهم؛ فعل کنش نمود؛ فارسی باستان | ||
مراجع | ||
ابوالقاسمی، محسن، 1375، راهنمای زبانهای باستانی ایران، جلد 1، تهران، سمت. ــــــــــــــــــ، 1376، راهنمای زبانهای باستانی ایران، ج 2، تهران، سمت. خطیب رهبر، خلیل (مصحح)، 1348، گلستان سعدی، تهران، صفیعلیشاه. دبیرسیاقی، محمد (مصحح)، 1363، دیوان منوچهری دامغانی، تهران، زوار. سعدی رک. خطیب رهبر منوچهری دامغانی رک. دبیرسیاقی Humbach, H., 1991, The Gāthās of Zarathushtra and the Other Old Avestan Texts, Heidelberg. Insler, S., 1975, The Gāthās of Zarathustra, Acta Iranica 8, Leiden. Kent, R. G., 1953, Old Persian, Grammar, Texts, Lexicon, New Haven. Reichelt, H., 1909, Awestisches Elementarbuch, Heidelberg. Schmitt, R., 2000, The Old Persian Inscriptions of Naqsh-I Rustam and Persepolis, London. Schmitt, R., 2009, Die altpersischen Inschriften der Achaimeniden, Wiesbaden. Skjærvø, P. O., 2009, “Old Iranian,ˮ in G. Windfuhr (ed.) The Iranian Languages (Routledge, London and New York), 43-195. Smith, M. W., 1929, Studies in the Syntax of the Gathas of Zarathushtra, Philadelphia. West, M. L., 2010, The Hymns of Zoroaster, I. B. Tauris, London. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 709 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 348 |