تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,504,858 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,768,963 |
بررسی جامعهشناختی کارکرد اعتکاف در جامعه امروز ایران | ||
مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران | ||
مقاله 2، دوره 8، شماره 4، دی 1398، صفحه 669-690 اصل مقاله (472.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jisr.2019.269937.774 | ||
نویسندگان | ||
سارا مزینانی شریعتی* 1؛ ریحانه صارمی2 | ||
1استادیار دانشکدة علوماجتماعی دانشگاه تهران | ||
2کارشناس ارشد جامعهشناسی، دانشکدة علوماجتماعی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در دو دهة اخیر، اعتکاف از جمله مناسک عمومی و رسمی است که عرصهای برای بررسی رویکرد متأخر به دین در ایران بهشمار میآید. در این مطالعه، با رویکرد دورکیمی- وبری و با بهرهگرفتن از دیدگاههای مارسل گوشه، به تحلیل گرایش به اعتکاف پرداخته شده است. دو سنخ اصلی اعتکاف از نظر کارکردی از یکدیگر متمایز شدهاند. سنخ نخست اعتکاف را بستری برای بازگشت دینی به «خود» میداند. در این وجه، اعتکاف نقشی خودسازانه و معنویتگرایانه دارد. در سنخ دوم، اعتکاف کارکردی رسانهای و همزمان هویتبخش برای معتکفان دارد. با بررسی اعتکاف در بستر تحقق آن در جامعة ایران پساانقلابی میتوان ادعا کرد فرایند تفکیکگذاری حوزههای اجتماعی از یکدیگر، که طی سالهای پس از انقلاب رخ داده است، نزد دینداران با شکاف میان ارزشهای اجتماعی و ارزشهای حوزة دین (بهمثابۀ یک حوزة مجزای اجتماعی) همراه بوده است. از سوی دیگر، یکپارچگی هویتی حاصل از انقلاب و دوران جنگ هشتساله نیز طی این دوران از میان رفته است. میتوان گفت اعتکاف تلاشی است برای شکلدادن به هویتی جدید؛ خواه در قالب مطالباتی فردگرایانه یا مطالباتی اجتماعی. | ||
کلیدواژهها | ||
اعتکاف؛ بازگشت به خود؛ تولد دوباره؛ جامعة پساانقلابی؛ دوگانة دینی و عرفی؛ مناسک؛ هویت جمعی دینی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 574 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 599 |