سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,533
تعداد مقالات70,506
تعداد مشاهده مقاله124,125,258
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,233,732
بیوک, محسن, اکرمی نیا, محمد. (1400). تبیین نقش عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست خارجی عمان. , 53(1), 283-305. doi: 10.22059/jhgr.2020.288612.1008004
محسن بیوک; محمد اکرمی نیا. "تبیین نقش عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست خارجی عمان". , 53, 1, 1400, 283-305. doi: 10.22059/jhgr.2020.288612.1008004
بیوک, محسن, اکرمی نیا, محمد. (1400). 'تبیین نقش عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست خارجی عمان', , 53(1), pp. 283-305. doi: 10.22059/jhgr.2020.288612.1008004
بیوک, محسن, اکرمی نیا, محمد. تبیین نقش عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست خارجی عمان. , 1400; 53(1): 283-305. doi: 10.22059/jhgr.2020.288612.1008004

تبیین نقش عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست خارجی عمان

پژوهشهای جغرافیای انسانی
مقاله 17، دوره 53، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 283-305    اصل مقاله (894.51 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2020.288612.1008004
نویسندگان
محسن بیوک* 1؛ محمد اکرمی نیا2
1دکترای تخصصی جغرافیای سیاسی، استادیار دانشگاه پدافند هوایی خاتم ‏الانبیای ارتش
2دکترای تخصصی مدیریت استراتژیک، استادیار دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش
چکیده
دولت‏ها،به‏تبع نیازهای داخلی، موقعیت ژئوپلیتیکی، و نیز تحت تأثیر ساختار و عملکرد نظام بین‏المللی، جهت‏گیری‏ها و استراتژی‏های خاصی را به‏منظور تأمین هدف‏ها و منافع ملی خویش برمی‏گزینند. کشور عمان ازنظر ژئوپلیتیکی در منطقه‏ای متشنج همراه با خصومت‏های سیاسی و تنش‏های خونین احاطه‏شده و سیاست خارجی آن متفاوت‏تر از سایر کشورهاست. این کشور در چارچوب سیاست بی‏طرفی مثبت با حفظ روابط حسنه باقدرت‏های منطقه‏ای و بین‏المللی در کاهش تنش بین کشورهای عربی و غیرعربی مؤثر بوده و در تعاملات خود توانسته بین منافع متعارض همسایگان و قدرت‏های تأثیرگذار توازن ایجاد کند. سؤال اصلی مقاله این است که چه عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست خارجی عمان تأثیرگذارند؟ هدف آن است که با ارائة چارچوبی از الگوی رفتاری عمان در سطح منطقه و بین‏الملل نقش عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر سیاست خارجی عمان تبیین شود. در پاسخ به پرسش اصلی مفروض نویسندگان این است که موقعیت جغرافیایی و واقع‏شدن عمان در جنوب تنگة هرمز، قرارگرفتن در کانون استراتژی قدرت‏های بحری و بری، سواحل طولانی و بنادر استراتژیک؛ میانه‏روی، اعتدال، دوری از افراط‏گرایی مذهبی، رابطة مسالمت‏آمیز همراه با تسامح و تساهل برگرفته از مذهب اباضیه؛ ژئوپلیتیک مرز، دوپارگی قلمرو عمان و تنگناهای امنیتی ناشی از آن؛ کمبود انرژی، منابع نفتی محدود و رو به اتمام و هزینة بالای استخراج آن؛ کمبود جمعیت و ضعف قدرت نظامی و نیاز به کارشناسان و مستشاران نظامی خارجی و متکی به قدرت های غربی بر الگوی رفتاری و نوع سیاست خارجی عمان تأثیرگذار است. پژوهش حاضر به روش توصیفی‏- تحلیلی و با تکیه‏بر منابع کتابخانه‏ای انجام‏شده و برای تبیین سیاست خارجی عمان از نظریة بی‏طرفی مثبت استفاده‏شده است.
کلیدواژه‌ها
بی‏طرفی مثبت؛ خاورمیانه؛ ژئوپلیتیک؛ سیاست خارجی؛ عمان
مراجع
  1. ــــــــــ، 1394، پادشاهی عمان. ادارة کل کشورهای آسیایی و افریقایی وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران قابل‏ دسترسی در: www.mop.ir/portal/file/?129721/oman-07-06-94
  2. ــــــــــ، 1387، عمان. تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین‏المللی وزارت امور خارجه.
  3.  ــــــــــ، 1388، برآورد اطلاعات راهبردی شمارة 14 کشور عمان، تهران: معاونت اطلاعات ارتش.
  4. ــــــــــ، 1396، سیاست خارجی عمان در قبال ایران، شورای همکاری خلیج‏ فارس و غرب، قابل‏ دسترسی ‏در: www.iuvmprees.com
  5. ازغندی، علیرضا، 1386، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نی.
  6. آنفان، پل بون، 1379، شبه‏جزیرة عربستان در حال حاضر، ج ۲، ترجمة ابوالحسن سروقد مقدم، مشهد: آستان قدس رضوی.
  7. بلاکسل، مارک، 1389، جغرافیای سیاسی، ترجمة محمدرضا حافظ‏نیا، عطاءالله عبدی، حسین ربیعی، و عباس احمدی، تهران: انتخاب.
  8. پروین، فرهاد و جلال‏پور، شهره، 1395، ایران و عمان، از ظفار تا برجام، قم: انتشارات ابوالحسنی.
  9. پولاب، شهره، 1398، بنادر دقم و صلاله ویترین عمان در نظم ژئوپلیتیک منطقه‏ای است. قابل ‏دسترسی در: www.irdiplomacy.ir
  10. جعفری ولدانی، اصغر، 1388، چالش‏ها و منازعات در خاورمیانه، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
  11. جعفری ولدانی، اصغر و جعفری ولدانی، رامین، 1391، تحلیلی بر ژئوپلیتیک مرزهای عمان با کشورهای هم‏جوار، پژوهشنامة علوم سیاسی، دورة ۸، ش 1، صص ۷۹-116.
  12. جعفری ولدانی، اصغر و حق‏شناس کاشانی، نیلوفر، 1370، عوامل مؤثر بر سیاست خارجی عراق در ارتباط با اشغال کویت، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، ش 5۳-5۴، صص 3۰-3۵.
  13. جعفری ولدانی، اصغر، 1389، ژئوپلیتیک تنگة هرمز و روابط ایران و عمان، پژوهش‌نامة علوم سیاسی، س ۵، ش 3، صص35-67.
  14. جعفری ولدانی، اصغر، 1373، ناپایداری مرزها در خلیج فارس. در مجموعه مقالات چهارمین همایش خلیج فارس، تهران:دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
  15. ربیعی، حسین، 1397، استراتژی دفاعی نظامی عمان، قابل‏دسترسی در: www.ipsc.org
  16. روشندل، جلیل و سیف‏زاده، حسین، 1382، تعارضات ساختاری در منطقة خلیج‏فارس، تهران: مرکز پژوهش‏های علمی مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
  17. زارع‏زاده، اکبر، 1397، عمان در شرایط جدید منطقه‏ای نقش میانجی را کنار می‏گذارد، قابل‏دسترسی در: www.dmf.farhang.gov.ir
  18. ساسانیان، سعید، 1397، رابطه با اسرائیل، تفاوت عمان و عربستان چیست؟ قابل‏ دسترسی در: www.tabyincenter.ir
  19. صفوی‏پور، محمدرضا، 1386، روش‏ها و منش‏های بازیگران در خلیج‏فارس، تهران: سایه‏روشن.
  20. عابدی، سجاد، 1398، امنیت ملی عمان و نوع همکاری سیاسی و نظامی با امریکا، قابل‏ دسترسی در: www.ipsc.org/fa/2
  21. عادلی، سید مرتضی، 1397، بررسی وضعیت جریان اباضیه در دورة معاصر، پژوهش‏های منطقه‏ای، س ۶، ش 20، صص ۸۳-116.
  22. عزتی، عزت‏اله، 1380، ژئوپلیتیک در قرن بیست و یکم. تهران: سمت.
  23. عزتی، عزت‏اله، 1394، جغرافیای سیاسی جهان اسلام، تهران: مرکز بین‏المللی ترجمه و نشر المصطفی (ع).
  24. فاضلی‏نیا، نفیسه، 1386، ژئوپلیتیک شیعه و نگرانی غرب از انقلاب اسلامی، قم: شیعه‏شناسی.
  25. فلاح‏تبار، نصرالله، 1396، تنگة استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز و نقش راهبردی آن، فصل‏نامة نگرش‏های نو در جغرافیای انسانی، س ۹، ش ۲، صص ۱۹-32.
  26. قوام، سید عبدالعلی، 1378، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‏الملل، تهران: سمت.
  27. کاظمی، علی‏اصغر، 1370، دیپلماسی نوین در عصر دگرگونی در روابط بین‏الملل، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
  28. کاویانی راد، مراد و بویه، چمران، 1391، جایگاه مفاهیم فضای حیاتی در شکل‏گیری سیاست خارجی عراق، فصل‏نامة ژئوپلیتیک، ش 25، س ۸، صص ۱۱۲-۱۳۴.
  29. کرمی، امیر سعید و دوست‏محمدی، احمد، 1395، تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران و عمان در قبل و بعد از انقلاب اسلامی، فصل‏نامة ژئوپلیتیک، س ۱۲، ش ۳، صص ۱۲۱-151.
  30. محمدی، فاطمه، 1394، اختلاف‏های سرزمینی و مرزی در میان کشورهای جنوبی خلیج‏فارس در سال‏های 1995-2012 /1374-1391، فصل‏نامة پژوهش در تاریخ، ش 16، صص ۱۱۵-139.
  31. مختاری، مجید و آدمی، علی، 1396، الزامات اقتصادی توسعة روابط ایران و عمان، فصل‏نامة پژوهش‏های روابط بین‏الملل، دورة ۱، ش ۲۳، صص ۲۰۷-231.
  32. مرادی، محمدرضا1397، سفر نتانیاهو به عمان و آیندة استراتژی سنتی عمان، قابل‏ دسترسی در: www.npps.ir/fa/182323
  33. مظاهری، محمدمهدی، 1395، نگاه مسقط به بحران‏های منطقه‏ای و بازیگران خارجی، قابل‏ دسترسی در: www.iiwfs.com
  34. میررضوی، فیروزه و احمدی لفورکی، بهزاد، 1383، راهنمای منطقه و کشورهای حوزة خلیج‏فارس، تهران: انتشارات مؤسسة فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‏المللی ابرار معاصر.
  35. میرحیدر، دره، 1375، مبانی جغرافیای سیاسی، چ ۴، تهران: سمت.
  36. میرحیدر، دره، 1380، مبانی جغرافیای سیاسی، چ ۸، تهران: سمت.
  37. میرگلوی بیات، میرجواد، 1397، رابطة عمان با اسرائیل، رقابت با عربستان یا دوری از ایران؟ قابل‏ دسترسی در: www.irdiplomacy.ir
  38. مینایی، حسین، 1394، وضعیت، جایگاه، و قدرت نظامی عمان، قابل‏ دسترسی در: www.iiwfs.com
  39. نطاق پورنوری، مهدی؛ بشارتی، محمدرضا و رفیعی، احسان، 1396، بررسی عوامل مؤثر همگرایی ایران و عمان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، مجلة سیاست دفاعی، ش 98، صص ۶۳-82.
  40. نوذری، فضل‏اله، 1395، تأثیر علایق ژئوپلیتیک بازیگران حوزة دریای عمان بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران، فصل‏نامة سیاست دفاعی، س ۲۴، ش 95، صص ۳۵-72.
  41. نوذری، فضل‏الله، 1391، تعیین عوامل ژئوپلیتیک حوزة دریای عمان و تأثیر آن بر تدوین راهبرد دفاعی– امنیتی جمهوری اسلامی ایران، رسالة دکتری علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
  42. یزدان‏فام، محمود، 1387، مقدمه‏ای بر تحلیل سیاست خارجی، فصل‏نامة مطالعات راهبردی، ش 40، صص ۲۴۷-276.
    1. ------------------------, 2008, Oman. State Department Office of Political and International Studies. Tehran. (in Persian)
    2. ------------------------, 2015,The Kingdom of Oman. Office of the Asian and African Countries Ministry of Oil of the Islamic Republic of Iran. Available at:www.mop.ir/portal/life/?129721/oman-07-06-94 (in Persian)
    3. ------------------------, 2009, Estimating Strategic Information, No. 14 Oman country. Army Intelligence deputy. Tehran. (in Persian)
    4. ------------------------,2017, Oman's foreign policy towards Iran, the persian Gulf Cooperation Council and the West. available at:www.iuvmprees.com. (in Persian)
    5. Abbenhuis, Maartje, 2014, An Age of Neutrals: Great power Politics 1815-1914. London: Cambridge university press.
    6. Abedi, S., 2019, Oman's National Security and the Type of Political and Military Cooperation with the United States. available at:www.ipsc.org/fa2. (in Persian)
    7. Adeli, M., 2018, Investigating the Status of the Contemporary ibadiyya process. Regional Studies, Vol. 6, No. 20, PP. 83-116. (in Persian)
    8. Anfan, P B., 2000, The present day Arabian Peninsula. Vol. 2, Translated by Abolhassan Sarv Moghaddam. Astan Quds Razavi publication, Mashhad. (in Persian)
    9. Azghandi, A., 2007,Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran. Ney Publications. Tehran. (in Persian)
    10. Bassett, Bergen, 2012, Factors in fluencing Swedens changing stance on Neutrality, Thesis for the Degree of master of Art in european union studies in the Graduate college of the university of Illinois urbana-champaign.
    11. Blacksell, M., 2010, Political Geography. First Edition, Translated by Hafez Nia M, Abdi A, Rabiei H and ahmadi A.entekhab Publications, Tehran. (in Persian)
    12. Coffey, Luke, 2018, Washington should not forget oman. The national interest july, 29.
    13. Cofiero, Giorgio, 2014, Oman's uncertain future. al-monitor. Octobr 21, available at: http:www.al-monitor.com.
    14. Crabbvcecil; Antizzo Glenn J. and SarieddinesLeila, 2000, Congrees and the foreign policy process: modes of Legislative behavior(Political traditions in foreign policy series). Pulishers: Louisiana state university press.
    15. Dreyer, John and Jesse, Neal G., 2014, Swiss Neutrality examined: model exception or both, Journal of military and strategic studies, Vol. 15, ISSUE 3.16-EIU(1992)Contry report oman,yaman. No 2.
    16. EIU, 1983, Quarterly economic review of Bahrain, Qatar, Oman the Yemens AnnSupplement.
    17. Ezzati, E., 2001, Geopolitics in the 21st Century. Samt publications, Tehran. (in Persian)
    18. Ezzati, E., 2015,The Political Geography of the Islamic World. AL-MUSTAFA International center for and Publication, Tehran. (in Persian)
    19. Fallah Tabar, N., 2017,The Strategic and Geopolitical Strait of Hormuz and Its Strategic Role.Journal of new Attitudes in human geography, Vol. 9, No. 2, PP. 19-23. (in Persian)
    20. Fazeli Nia, N., 2007, Shiite Geopolitics and Western Concerns about the Islamic Revolution. First Edition, Shia studies Publications, Qom. (in Persian)
    21. Foreign direct investment (FDI) in oman. available at: www.nordeatrad.com Latest update: July 2019.
    22. www.international.gc.ca/cil/country_insights-apercus_pays/map-carte_om.
    23. Friedman, Norman, 1988, The us maritime strategy. Janes information Group. London.
    24. Ghavam, S. A., 2008, Principles of Foreign Policy and International Politics. SAMT publications, Tehran. (in Persian)
    25. Hetmanchuk, Natallia, 2012, Swedish foreign Policy: neutrality vs.security, MA thesis of government Department Suffolk university Boston.
    26. Jafari Valadani, A. and Jafari Valadani, R., 2012, An Analysis of the Ongoing Political Borders of Oman's Borders with Neighboring Countries. Political Science Research. Vol. 8, No 1, PP. 79-116. (in Persian)
    27. Jafari Valadani, A. and Haghshenas Kashani, N., 1991, factors affecting iragi foreign Policy in relation to the occupation of Kuwait. Political and economic Ettela'at. Vol. 53-54, PP. 30-35. (in Persian)
    28. Jafari Valadani, A., 2009, Challenges and Conflicts in the Middle East. Institute for Strategic Studies.tehran. (in Persian)
    29. Jafari Valadani,  A., 2010, Geopolitics of the Strait of Hormuz and Iran-Oman Relations. Journal of Political Science, Fifth Year, No. 3, PP. 35-67.
    30. Jafari Valadani, A., 1995, Border instability in the Persian Gulf. In the Proceedings of the Fourth Persian Gulf Conference. Tehran: Office of Political and International Studies.
    31. Jones, Jeremy and Rideout, Nicholas Peter, 2012, Oman, culture and Diplomacy edinburg university press
    32. Karami, A. S. and Doost Mohammadi, A., 2016, Geopolitical Analysis of Iran-Oman Relations Before and After the Islamic Revolution. Journal of Geopolitics, Twelfth Year, No. 3, PP.121-151. (in Persian)
    33. Kaviani Rad, M. and Boyeh, Ch., 2012, The Position of Critical Space Concepts in the Formation of Iraqi Foreign Policy. Geopolitical Quarterly, No. 25, Eighth Year, PP. 12-134. (in Persian)
    34. Kazemi, A. A., 1991, New Diplomacy in the Age of transformation in international Relations farhang eslami publications, Tehran (in Persian)
    35. Lefebvre Jeffrey, A., 2010, Oman's foreign Policy in the twenty-first century. Middle east policy council, Vol. xvII, No. 1.
    36. Mazaheri, M. M., 2016, Muscat'slook at regional crises and foreign actors. available at:www.iiwfs.com. (in Persian)
    37. Minaei, H., 2015, Oman military status, position and military power. available at:www.iiwfs.com. (in Persian)
    38. Mir Heydar, D., 1996, The foundations of Political Geography. 4th edition, SAMT Publications, publications.tehran. (in Persian)
    39. Mir Heydar, D., 2000, The foundations of Political Geography. edition 8, SAMT, Tehran. (in Persian)
    40. Mir Razavi, F. and Mahmoudi Lafooraki, B., 2004, Guide to the Persian Gulf Region and Countries. Abrar moaser Publications. tehran. (in Persian)
    41. Mirgalooy Bayat, M., 2018, Oman's relationship with Israel, competition with Saudi Arabia or avoiding Iran.available at: www.irdiplomacy.ir. (in Persian)
    42. Mohammadi, F., 2015, Territorial and Border Disputes Among the Southern Persian Gulf States from 1995 to 2012. Journal of Research in History, No. 16, PP. 115-139. (in Persian)
    43. Mokhtari, M. and Adamie, A., 2017, The Economic Requirements of Developing Iran-Oman Relations. International Relations Research Quarterly, Vol. 1, No. 23, PP. 207-231. (in Persian)
    44. Moradi, M. R., 2015, Netanyahu's Journey to Oman and the Future of Oman's Traditional Strategy.available at: www.npps.ir/fa/182323. (in Persian)
    45. Notagh Pur Nouri, M.; Basharati, M. and Rafi'I, E., 2017, Investigating the Factors Affecting Iran and Oman and Its Impact on National Security of the Islamic Republic ofIran DefensePolicy Journal, No. 98, PP. 63-82. (in Persian)
    46. Nozari, F., 2012, Determination the Geopolitical Factors of the Oman Sea area and Its Impact on the compile of Iran's Security-Defense Strategy. Doctoral Thesis, Department of Defense-Strategic Sciences, supreme National Defense University. Tehran. (in Persian)
    47. Nozari, F., 2016, The Impact of Geopolitical Interests of the Oman Sea Actors on the compile of Iran's Defense Strategy. Journal of Defense Policy, Twenty-Fourth Year, No. 95, PP. 35-72. (in Persian)
    48. Nyrop, Richard, 1985, Persian Gulf states, country studies. Washington D.C.
    49. Oman population, 2019, Available at: www.worldpopulationreview.com/countries/oman.
    50. Panchaud, Veronique, 2009, Neutrality of Switzerland: a Brief introduction. Available at: www.reseachgat.net/publication/238769172.
    51. Parvin, F. and Jalalpour, SH., 2016, Iran nd Oman, from Zafar to barjam(jcpoa). Abolhassani Publications, Qom. (in Persian)
    52. Pulab, SH., 2019, Oman's duqm and Salaleh ports showcase Oman's regional geopolitical order. Available at:www.irdiplomacy.ir. (in Persian)
    53. Rabiee, H., 2018, Oman Military Defense Strategy. Available at: www.ipsc.org. (in Persian)
    54. Rolenc, Jan Martin, 2008, The Relevance of Neutrality in contemporary international Relations  working Papers fakulty mezinarodnich vztahu, Vol. II.
    55. Roshandel, J. and Seifzadeh, H., 2003, Structural Conflicts in the Persian Gulf Region. Center for Middle East Strategic Studies.Tehran. (in Persian)
    56. Safavi Pour, M. R., 2007, Methods and Manners of actors in the Persian Gulf. First Edition, SAYE Roshan Publications, Tehran. (in Persian)
    57. Sasanian, S., 2018, Relationship with Israel, what is the difference between Oman and Saudi Arabia. available at:www.tabyincenter.ir. (in Persian)
    58. Yazdan Fam, M., 2008, Introduction to Foreign Policy Analysis. Strategic Studies Quarterly, No. 40, PP. 247-276. (in Persian)
    59. Zare Zadeh, A., 2018, Oman in the new conditions of the region, withdraws as a mediator. available at:www.dmf.farhang.gov.ir. (in Persian)
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,720
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 997


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب