پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,764 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,197,748 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,945,859 |
گونه‌شناسی و قابلیت گرافیکی آرایه‌های معماری مسجد امام کرمان (مسجد ملک) | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 11، دوره 24، شماره 4، دی 1398، صفحه 101-110 اصل مقاله (6.67 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2018.248163.665830 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه زمانی بابگهری1؛ عطیه یوزباشی* 2 | ||
| 1کارشناس ارشد تصویرسازی دانشگاه شاهد | ||
| 2دانشجو دکتری پژوهش هنر دانشگاه شاهد | ||
| چکیده | ||
| مسجد امام کرمان به دلیل برخورداری از قسمت‌های مختلف تاریخی از آل‌بویه تا دوره معاصر، و همچنین داشتن آرایه‌های گوناگون معماری از آجرکاری، کاشی‌کاری، گچبری و غیره، منبع بسیار مناسبی برای مطالعات تاریخی، فرهنگی و هنری است و نقوش به کار رفته در آن، می‌توانند در طراحی گرافیکی مدرن مورد استفاده قرار گیرند. روش انجام تحقیق بر مبنای ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده است و گردآوری اطلاعات به صورت ترکیبی (کتابخانه ای و میدانی) صورت گرفته است. نگارندگان با رویکرد مطالعه کاربردی، این فرضیه را مبنای پژوهش خود قرار دادهاند که: «نقوش گره‌چینی و تزیینی موجود در اجزای مختلف معماری مسجد امام کرمان، از غنا و قابلیت بهروز کردن برخوردارند». پس از بررسی‌های لازم، مشخص شد که نقوش مجموعه یادشده، در گونه‌های انتزاعی، حاشیه‌پردازی، گره‌چینی، اسلیمی و مقرنس قابل تقسیم‌بندی است که البته هرکدام از آن‌ها نیز به دو زیرگونه دیگر تقسیم می‌شوند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که نقش‌مایه‌های موجود در بنا، می‌توانند با اندک تغییراتی در طرح و ابعاد، بر روی مصنوعات و کالبد معماری مدرن نیز استفاده شوند. این امر می‌تواند یک منبع غنی فرهنگی را برای هنرمندان و صنعتگران معرفی و شیوه بهره‌گیری از آن‌ها را به دیگر بناهای تاریخی، تعمیم دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مسجد امام کرمان؛ مسجد ملک کرمان؛ آرایه‌های معماری؛ تزیینات؛ دوره سلجوقی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Typology and graphic capability of architectural arrays of Imam Mosque in Kerman (Malek Mosque) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| fatemeh zamani babgohari1؛ atieh youzbashi2 | ||
| 1Master ofIllustration, Shahed University | ||
| 2Ph.D. Student of Art Research at Shahed University | ||
| چکیده [English] | ||
| The Seljuk period of Iran is one of the most golden, most prominent and at the same time, the most decisive historical periods of it. One of these works of Seljuk architecture, which it can dare to consider valuable in terms of brickwork decorations in the art and architecture of Islamic Iran, is the Imam mosque of Kerman. It has known as the first comprehensive urban mosque and the center of communities in Kerman. This mosque is a very good source for historical, cultural and artistic studies due to its various historical parts from Al Boya to the contemporary era, as well as having various architectural artifacts from bricks, tiles and gypsum, and so on. The used motifs in it can be used in modern graphic design. The research methodology was descriptive-analytic in nature and the data collecting method was combined (library and field). The author, with the applied study approach, bases this hypothesis as: "The knots and decorative motifs in the various components of the architecture of Imam Mosque of Kerman have the richness and ability to update." After the necessary investigations, it was discovered that the motifs of the mentioned collection is dividable into abstract species, margins, knots, Asliemi, and Mogharnes that each of them is divided into two subspecies. The results of the research indicate that the existing structures in the building can be used on the artifacts and modern architecture with modifications in design and dimensions. It can introduce a rich cultural source for artists and craftsman and extend the way for using them into other monuments. The decorations in an architectural work not only enliven to that hit, but also provide a reliable source for studying the art of that period. The Imam mosque has several altars from the Albuya period after which it has works of Seljuk period architecture. In fact, it should be said that the most important parts of the mosque were built during this period. The Seljuk architecture of Iran is one of the effective and focal points in the history of the country's architecture. There is no doubt that the Malek mosque of Kerman is privileged in its kind in this respect. A Brick tower, surviving from the Seljuk period has located in the northeast corner of it. The mentioned tower or minaret similar to other Seljuk towers that were very tall before collapsed later and now there are no more than six meters left. The rest of the mosque has been rebuilt and developed after the Seljuk period so the architectural works and arrays of the different periods can be found there. The study of the intended motifs can reveal the artistic and the time conjunction of the building with other similar buildings. Writers, in topic analysis respond to the following questions: 1. how many species are the geometric shapes and motifs on the tower of Imam Mosque divided? 2. Which types of Seljuk architecture arrays are matched with the identified arrays? 3. What aesthetic analysis can one do with the mention motifs? | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imam Mosque of kerman, Malek Mosque of kerman, architectural arrays, decorations, graphic capability, Seljuk period | ||
| مراجع | ||
|
اسدالهی، معصومه (1374)، مسجد ملک، فرهنگ و ادب، شماره ؟؟؟؟، صص 73- 63.
اعتمادالسلطنه، محمد حسن ابن علی (1367)، مرآه‌البلدان، ج 4، دانشگاه تهران، تهران.
باستانی‌پاریزی، محمدابراهیم (1335)، راهنمای آثار تاریخی کرمان ( نشریه فرهنگ استان هشتم)، حاضر، تهران.
بیت‌الهی، علیرضا (1394)، مطالعه‌ی تطبیقی نگاره و خط‌نگاره در محراب‌های گچی چهارگانه‌ی مسجد ملک کرمان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد ارتباط‌تصویری، علیرضا شیخی، موسسه آموزش عالی فردوس مشهد.
پوپ، آرتور ابهام (1365)، معماری ایران: پیروزی شکل و رنگ، یساولی، تهران.
پورمند، مهدیه (1385)، بررسی نشانه‌های متأثر از نقوش ایرانی، کتاب ماه هنر، شماره 101 و 102، صص 71- 66.
جهان‌پور، بهروز (بی‌تا)، مجموعه فرهنگی اطراف مسجد امام خمینی (ره) کرمان، طرح پژوهشی، دانشگاه تهران، جهاد دانشگاهی.
حاتم، غلامعلی (1378)، معماری اسلامی ایران در دوره سلجوقیان، جهاد دانشگاهی، تهران.
حاجی‌قاسمی، کامبیز (1383)، گنجنامه (فرهنگ آثار معماری اسلامی ایران)، ج 6، روزنه، تهران.
حیدری باباکمال، یدالله و همکاران (1393)، مطالعه تزیینات گچبری محراب‌های دوره سلجوقی مسجد ملک کرمان از دیدگاه هنر اسلامی. در: مطالعات تاریخ اسلام، سال 7، شماره 23، صص 177- 149.
خاکباز الوندیان، الهه و علومی، مجید (1391)، آرایه‌های تزیینی بقعه سید رکن‌الدین (مدرسه رکنیه) یزد، شاهکار هنر و معماری مذهبی دوره آل مظفر، دو فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات هنر اسلامی، شماره 17، صص 60 – 45.
خان‌وزیری، احمدعلی (1393)، تاریخ کرمان، باستانی‌پاریزی، علمی، تهران.
خزایی، محمد ( 1382)، نمادگرایی در هنر اسلامی، مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی، نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
دادور، ابوالقاسم و مصباح‌اردکانی، نصرت‌الملوک (1385)، بررسی نقوش و شیوه تزیینی توپی گچی ته آجری در بناهای دوره سلجوقی و ایلخانی، نشریه هنرهای زیبا، شماره 26، صص 92– 85.
دانشور، محمد (1388)، محله‌های قدیمی شهر کرمان، مرکز کرمان‌شناسی، کرمان.
رهنورد، زهرا (1378)، حکمت هنر اسلامی، سمت، تهران.
زکی، محمدحسن (1388)، هنر ایران در روزگار اسلامی، ترجمه محمدابراهیم اقلیدی، صدای معاصر، تهران.
زمرشیدی، حسین (1388)، مسجد در معماری ایران، کیهان، تهران.
شکفته و همکاران (1394)، تزیینات آجرکاری سلجوقیان و تداوم آن در تزیینات دوران خوارزمشاهی و ایلخانی، فصلنامه پژوهش‌های معماری اسلامی، سال 3، شماره 6، صص 103– 84.
شهابی، عاطفه (1392)، بررسی آرایه‌ها و نقوش تزیینی امام‌زاده هارون ولایت اصفهان، راسخون، مقالات امام‌زادگان.
ممیز، مرتضی (1384)، رابط انسان با زیبای های زندگی و طبیعت، کتاب ماه هنر، شماره 89-9، صص 12-11.
مهدوی، افسون (1382)، باززنده سازی مرکز محله مسجد ملک، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد معماری، رضا بهبهانی، دانشگاه آزاد اسلامی.
ندیم، فرناز (1386)، نگاهی به نقوش تزیینی در هنر ایران، رشد آموزش هنر، شماره 10، صص 19– 14.
یوزباشی، عطیه (1394)، نشانه‌شناسی نقوش تصویری امامزادههای شهرستان دماوند استان تهران، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد ارتباط‌تصویری، سید نظام‌الدین امامی‌فر، دانشگاه شاهد.
یوزباشی، عطیه و امامی‌فر، سید نظام‌الدین (1395)، تزیینات وابسته به معماری امامزادههای شهرستان دماوند استان تهران، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره 21، شماره 3، صص 52- 41.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 641 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,859 |
||