تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,098,282 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,943 |
از فقه ادله تا فقه علل | ||
مجله علمی "پژوهشهای فقهی" | ||
مقاله 7، دوره 16، شماره 2، تیر 1399، صفحه 331-360 اصل مقاله (795.8 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2019.272388.1008299 | ||
نویسندگان | ||
عبدالحسین رضایی راد* 1؛ معصومه سیاحی2 | ||
1دانشیار، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
2کارشناس ارشد، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
بر اساس تعریفهای مرسوم، علم فقه برای بیان و تبیین احکام و ادلۀ آنها طراحی شده و مقصود از ادلۀ احکام مدارکی است که اثبات کند حکم مورد بحث، نظر خداوند است و مطابق اصطلاح فقها، دلیل حکم به راز و رمز صدور احکام و حکمت نهفته در صدور آن نظر ندارد و فقیه خود را به کشف این اسرار موظف نمیداند، اما گسترش روزافزون جوامع و تنوعپذیری و تکثر مسائل مورد نیاز جامعه ثابت کرده است که اکتفای به ادله، نیاز جامعه را مرتفع نمیکند و نمیتوان انتظار داشت که برای هر مسئلۀ مورد نیاز، دلیلی از ادلۀ شرعی وجود داشته باشد و به ناچار باید برای تعیین تکلیف شرعی در موارد سکوت یا ابهام شریعت، از علت احکام شرعی مدد جست و با استفاده از علتها، احکام موجود را به موارد دیگر تعمیم داد یا در مواردی که علت مرتفع میشود، احکام را نیز مرتفع و احکام شرعی را توسیع یا تضییق کرد و این مهم، اقتضا دارد که فقها از اکتفاء به بیان ادله دست بردارند و گامی در وادی علتشناسی نیز بگذارند. در این تحقیق کوشش میشود تا با تبیین دقیق معنای علت و ضرورت کشف و تبیین علل احکام و عوارض ناشی از علتیابیهای نادرست، زمینهساز حرکت علم فقه از بیان ادله به بیان علتها باشد و با شناسایی روشهای درست کشف علت، شالودۀ تأسیس فقه علل را فراهم کند و از این طریق، مددکار فقه ادله و موجب ارتقای آن باشد و از بروز عوارض ناپسند علتسازیهای غیرکارشناسانه برای احکام پیشگیری کند. | ||
کلیدواژهها | ||
حکمت؛ دلیل؛ علت؛ فقه؛ مناط | ||
مراجع | ||
ـ قرآن کریم.
10. حلی، حسینبن یوسفبن مطهر حلی (1407 ق). کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، متن از نصیرالدین طوسی، مترجم ابوالحسن الشعرانی: نشر مؤسسه النشر الاسلامی.
21. سبزواری، علی (1396). بررسی تطبیقی الغای خصوصیت نزد امامیه با قیاس معتبر نزد عامه، مطالعات اصول فقه امامیه، دروۀ 10، شمارۀ 8: 7 – 32.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 523 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 381 |