سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,037
تعداد مشاهده مقاله125,521,923
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,781,484
مؤمنی, عابدین, صالحی رزوه, نسرین. (1399). ماهیت ولایت پدر بر فرزند شرعی و فرزند طبیعی از منظر حق یا حکم در فقه امامیه و قانون مدنی. , 16(4), 757-778. doi: 10.22059/jorr.2019.288562.1008593
عابدین مؤمنی; نسرین صالحی رزوه. "ماهیت ولایت پدر بر فرزند شرعی و فرزند طبیعی از منظر حق یا حکم در فقه امامیه و قانون مدنی". , 16, 4, 1399, 757-778. doi: 10.22059/jorr.2019.288562.1008593
مؤمنی, عابدین, صالحی رزوه, نسرین. (1399). 'ماهیت ولایت پدر بر فرزند شرعی و فرزند طبیعی از منظر حق یا حکم در فقه امامیه و قانون مدنی', , 16(4), pp. 757-778. doi: 10.22059/jorr.2019.288562.1008593
مؤمنی, عابدین, صالحی رزوه, نسرین. ماهیت ولایت پدر بر فرزند شرعی و فرزند طبیعی از منظر حق یا حکم در فقه امامیه و قانون مدنی. , 1399; 16(4): 757-778. doi: 10.22059/jorr.2019.288562.1008593

ماهیت ولایت پدر بر فرزند شرعی و فرزند طبیعی از منظر حق یا حکم در فقه امامیه و قانون مدنی

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 9، دوره 16، شماره 4، دی 1399، صفحه 757-778    اصل مقاله (621.42 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2019.288562.1008593
نویسندگان
عابدین مؤمنی* 1؛ نسرین صالحی رزوه2
1دانشیار، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه تهران، تهران، ایرانb
2دانشجوی دکتری، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران، ایران
چکیده
یکی از نهادها و تأسیساتی که با آنکه کاربرد فراوان در فقه و حقوق دارد، به‌نحو تحلیلی کمتر به ابعاد این نهاد پرداخته شده، مسئلۀ ولایت پدر بر فرزند است. در این نوشتار تلاش می‌شود ماهیت ولایت پدر نسبت به فرزند طبیعی و شرعی، از لحاظ حق یا حکم بودن در فقه امامیه و حقوق مدنی بررسی شود. بررسی منابع فقهی نشان می‌دهد تعبیر ائمۀ معصومین(ع) در روایات و عبارات فقها از ولایت به‌عنوان حق ولایت، ناظر به معنای عام حق است که شامل حکم می‌شود. همچنین با توجه به قابلیت اسقاط که فقها آن را اصلی‌ترین ویژگی حق به معنای خاص می‌دانند، عدم اسقاط‌پذیری در ولایت، از حکم بودن این نهاد چه در مورد فرزند شرعی و فرزند طبیعی نشان دارد و قانون مدنی نیز اگرچه تصریح به این امر ندارد، با توجه به تبعیت آن از نظر مشهور با این نظر موافق است. شایان ذکر خواهد بود که در مورد فرزند طبیعی نیز با توجه به نظر فقهای معاصر، همۀ آثار به‌جز ارث مترتب می‌شود.
کلیدواژه‌ها
اسقاط حق؛ حق؛ حکم؛ فرزند شرعی؛ فرزند طبیعی؛ ولایت پدر
مراجع
  1. ابن‌منظور، ابوالفضل (1414ق). لسان العرب، جلد 10، بیروت: دارالفکر للطباعه و النشر و التوزیع، دار صادر.
  2. اصفهانی، محمد حسین (1418ق). رساله فی تحقیق الحق و الحکم، قم: انوار الهدی.
  3. امامی، سید حسن (1378). حقوق مدنی، چ سیزدهم، تهران: اسلامیه.
  4. انصاری، مرتضی (1415ق). مکاسب، قم: مجمع‌الفکر الاسلامی.
  5. آل بحرالعلوم، سید محمد (1362). بلغه الفقیه، تهران: انتشارات مکتبه الصادق.
  6. بجنوردی، سید حسن (1377). قواعد الفقهیه، جلد 4، قم: نشر الهادی.
  7. پایگاه تحقیقاتی مدرسۀ فقاهت به آدرس www.eShia.ir.
  8. تقوی اشتهاردی، حسین (1385). تنقیح الاصول: تقریر ابحاث روح‌الله الموسوی الامام الخمینی، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  9. توحیدی، محمد علی (1417ق). مصباح الفقاهه، قم: صدر.
  10. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1382). مجموعۀ محشی قانون مدنی، تهران: گنج دانش.
  11. حر عاملی، محمدبن حسن (1409ق). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  12. خوانساری، آقاموسی (1373). منیه الطالب فی شرح المکاسب (تقریرات میرزای نایینی)، بی‌جا، مؤسسۀ نشر اسلامی.
  13. راغب اصفهانی، حسینبن محمد (1412ق). مفردات الفاظ قرآن، لبنان: دار العلم.
  14. شهید ثانی، زین‌الدین‌بن علی (1413ق).مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، قم: مؤسسۀ المعارف الاسلامیه.
  15. شیرازی، سید محمد حسین (1410ق). الفقه فی دارالعلوم، جلد 1، بیروت: بی‌نا.
  16. صدر، سید محمد باقر (1429ق). الحق و الحکم و الشخصیه المعنویه اقتصادیا، قم: مدین.
  17. ـــــــــــــــــــــ (۱۴18ق). دروس فی علم الاصول، جلد ۱، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  18. صفایی، سید حسین (1355). ولایت قهری در حقوق ایران و حقوق تطبیقی، مجلۀ مؤسسۀ حقوق تطبیقی دانشگاه تهران، شمارۀ 2.
  19. ــــــــــــــــــ (1387). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی (اشخاص و اموال)، جلد 1، تهران: میزان.
  20. ــــــــــــــــــ؛ امامی، اسدالله (1378). مختصر حقوق خانواده، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
  21. طباطبایی حکیم، سید محسن (بی‌تا). نهج الفقاهه، قم: 22 بهمن.
  22. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم (1378). حاشیه المکاسب، چاپ سنگی، بی‌جا: اسماعیلیان.
  23. عمید زنجانی، عباسعلی (1384). فقه سیاسی، جلد 2 و 8، تهران: امیرکبیر.
  24. فاضل لنکرانی، محمد (1383). جامع المسائل، جلد 1، قم: امیر.
  25. فراهیدی، خلیل‌بن احمد (1410ق). کتاب‌العین، جلد 2، قم: نشر هجرت.
  26. فروغی، سید علیرضا (1391). بررسی فقهی حقوقی مفهوم حق و ملک، مجلۀ آموزه‌های فقه مدنی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
  27. قبله‌ای، خلیل (1378). بررسی احکام فقهی و حقوقی کودکان نامشروع، فصلنامۀ دیدگاه‌های حقوقی، سال چهارم (13 – 14): 115 - 149.
  28. قزوینی، سید علی(1380). مقالۀ آثار حقوقی تلقیح مصنوعی انسان، روش‌های تولیدمثل انسانی از دیدگاه فقه و حقوق، جلد 1، تهران.
  29. کاتوزیان، ناصر (1375). حقوق خانواده، چ چهارم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  30. کرکی (محقق ثانی)، علی‌بن حسین (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد، جلد 12، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  31. کریمی، حسین (1365). موازین قضایی از دیدگاه امام خمینی، قم: انتشارات شکوری.
  32. گرجی، ابوالقاسم (1364). حق و حکم و فرق میان آنها، فصلنامۀ حق (مطالعات حقوقی و قضایی)، تهران: مرکز مطالعات حقوقی و قضایی دادگستری جمهوری اسلامی ایران.
  33. ـــــــــــــــ (1385). بررسی تطبیقی حقوق خانواده، تهران: دانشگاه تهران.
  34. مامقانی، ملاعبدالله (1350ق). نهایه المقال فی تکمله غایه الآمال، قم: مجمع الذخائر الإسلامیه.
  35. مطهری، مرتضی (1363). شرح منظومه، تهران: صدرا.
  36. موسوی خمینی، سید روح‌الله (1379). البیع، جلد 1، تهران: نشر آثار امام خمینی.
  37. موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1418ق). التنقیح فی شرح العروه الوثقی، قم: مؤسسۀ احیاء آثار الامام الخوئی.
  38. نجفی، محمد حسن (بی‌تا). جواهر الکلام، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  39. یزدی، محمدبن کاظم (1417ق). أحکام الرضاع فی فقه الشیعه، محاضر: موسوی الخوئی، أبوالقاسم، قم: المنیر فی الطباعه والنشر.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,369
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 474





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب