پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,230 |
| تعداد مقالات | 67,754 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,094,519 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,845,459 |
برنامه‌ریزی بستر طبیعی شبکه‌های بوم‌شناختی (مورد مطالعه: سیمای سرزمین شهری کرج) | ||
| مجله علمی " آمایش سرزمین " | ||
| مقاله 4، دوره 11، شماره 2، مهر 1398، صفحه 263-283 اصل مقاله (1.04 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jtcp.2019.287565.670017 | ||
| نویسندگان | ||
| شعله حسنی1؛ شهیندخت برق جلوه* 2 | ||
| 1کارشناسی ارشد پژوهشکدة علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار پژوهشکدة علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| بررسی کیفی روند شهرنشینی حاکی از آن است که توسعۀ نامناسب، آسیب‌های فراوانی به ساخت سیمای سرزمین شهری وارد کرده است. ابزار حل مشکل، برنامه‌ریزی شبکه‌های بوم‌شناختی به‌عنوان گذرگاه‌های ماده و انرژی است. برنامه‌ریزی عناصر طبیعی ساختار مشتمل بر لکه و کریدورهای سبز و باز، راهگشای پژوهشگر در راستای نیل به اهداف پژوهش خواهد بود. این اهداف عبارت است از: حفظ و ترمیم منابع طبیعی، تقویت نیروهای سایبرنتیکی در راستای ارتقای پایداری عملکرد، تعادل ساختاری و تغییرپذیری زیستگاهی. مدل روش‌شناختی پژوهش در کلان‌شهر کرج، با شناسایی عناصر انعطاف‌پذیر به تقویت فرایندهای بوم‌شناختی پرداخت و با رویکرد بوم- جامعه‌شناسانه و تشکیل شبکۀ زیستگاه شهری، در جهت پایداری استفاده شد. به کمک نرم‌افزارهای GIS به تهیۀ نقشه و رقومی‌کردن داده‌ها پرداختیم. با RS نیز برداشت تصاویر ماهواره‌ای انجام شد. از طریق FRAGSTATE 4,2 نیز به بررسی تغییرات متریک‌های مربوط در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۱۸ پرداخته شد. نتایج تغییرات در لکه‌های بایر به‌صورت ۷/۹۸ درصد کاهش CA، ۵/۷۹ درصد افزایش NP، ۱/۵ درصد کاهش Cohesion، مسکونی به‌صورت ۲۴/۱۵ درصد کاهش CA، ۲۶/۱۶ درصد افزایش NP، ۳/۹۶ درصد کاهش Cohesion و سبز به‌صورت ۳۸/۸ درصد کاهش CA، ۲۷۵/۵ درصد افزایش NP، ۳۴/۰ درصد کاهش Cohesionبرداشت شد که برایند بررسی دال بر افزایش انقطاع، کاهش پیوستگی بستر طبیعی، نزول عملکرد بوم‌شناختی و تأثیر نامطلوب آن بر ساختار اجتماعی بود. بنابراین می‌توان نخست با برنامه‌ریزی طبیعت‌محور، شاهد پویایی عملکرد شبکۀ ارتباط-انزوایی عناصر طبیعی و انسان‌ساخت سیمای سرزمین شهری درگذر زمان بود و سپس، با ایجاد فرهنگ جامع‌نگر و مبتنی بر اخلاق زیستی، به رفع خلأ اجتماعی فائق آمد تا شهر کرج در مسیر توسعۀ پایدار متعالی قرار گیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برنامه‌ریزی بوم‌جامعه‌شناختی؛ برنامه‌ریزی شهری؛ بوم‌شناسی سیمای سرزمین؛ شهر کرج؛ زیرساخت‌های طبیعی شبکه‌های بوم‌شناختی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Planning the Natural Context of Ecological Networks (A Case Study of Urban Landscape of Karaj) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sholeh Hassani1؛ Shahindokht Barghjelveh2 | ||
| 1MSc, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The qualitative study of the urbanization process indicates that inappropriate development has caused a great deal of damage to the urban landscape structure. The problem solving tool is planning the ecological networks as matter and energy pathways. Planning natural elements of the structure, including green and open spots and corridors, will guide the researcher toward achieving research goals such as the conservation and restoration of natural resources and the improvement of cybernetic forces to enhance performance sustainability, structural equilibrium, and habitat variability. The methodological model of research in the Karaj metropolis identified flexible elements to strengthen ecological processes. Then, adopting the ecological-sociological approach and forming the urban habitat network, it was applied for sustainability. GIS software was used to map and digitize the data, RS to capture satellite images, and FRAGSTATE 4.2 to analyze the metrics changes in the years 2008 and 2018. The results of Bayer spot changes were -7.98% for CA, +5.79% for NP, and -1.5% for Cohesion, while residential spot changes were -24.15% for CA, +26.16% for NP, -3.96% for Cohesion, and green-space spot changes were -38.8% for CA, +275.5% for NP increase, and -34.0% for Cohesion. These indicated increased discontinuity, decreased natural bedding connectivity, and decreased ecological performance along with its adverse effect on social structure. Thus, using a nature-based planning, we can witness the network dynamics of natural/man-made communication/isolation networks over time, and by establishing a holistic, bio-ethical culture, we can overcome social vacuum. This way, Karaj can move in the excellent sustainable development path. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ecological-sociological planning, Urban planning, Landscape ecology, Karaj, Natural infrastructure of ecological networks | ||
| مراجع | ||
|
برق جلوه، شهیندخت؛ مدقالچی، نیکو و مبرقعی دینان، نغمه (۱۳۹۲). ارزیابی عملکرد بوم‌شناختی دالانرود درة شهری (مطالعۀ موردی: تهران- دالان رود- درۀ درکه)، پژوهش‌های محیط زیست، دورۀ ۴، شمارۀ ۸، ۱-۹۱. برق جلوه، شهیندخت؛ منصوری، مینا و اسلامی، سیدیحیی (۱۳۹۵). نقش شبکه‌های بوم‌شناختی در طرح‌ریزی محیط‌شناختی- هویتبخشی منطقه‌های شهری (مطالعۀ موردی: منطقۀ شهری پولادشهر اصفهان(. محیط‌شناسی، دورۀ ۴۲، شمارۀ ۱، ۱۹۴. برق جلوه، شهیندخت و مبرقعی دینان، نغمه (۱۳۹۲). توسعۀ شاخص‌های پایداری شبکۀ سبزراه‌ها براساس اصول بوم‌شناسی سیمای سرزمین، علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورۀ ۱۵، شمارۀ ۲. سیاح نیا، رومینا و مختاری، زهرا (۱۳۹۵). راهنمای نرم‌افزار FRAGSTATE. تهران، دانشگاه شهید بهشتی، مؤسسۀ آوای قلم. References Barghjelveh, Sh., Islami, S. Y., & Sayad, N. (2015). The logic of the “ecology of place”, a model of thought for urban landscape development, case study: Tehran’s Farahzad River-valley. (Springer Science+Business Media)Urban ecosystems, 18(4), 1165-1186.. Barghjelveh, Sh., Medghalchi, N., Mobarghaee Dinan, N. (1392). Evaluating the Ecological Function of Urban River-valley Corridor System (Case Study: Tehran–Darakeh River-valley Corridor System). Environmental Researches, 4(8), 1-91. (In Persian) Barghjelveh, Sh., Mansouri, M., Islam, S. Y. (1395). The Role of Ecological Networks in the Environmental Logic of Urban Regions' Identity Planning (Case Study: Isfahan - Poladshahr Urban Region). Journal of Environmental Studies.42 (1), 194. (In Persian) Barghjelveh, Sh., Mobarghaee Dinan, N. (1392). The Development of Greenways' Sustainability Indicators based on Landscape Ecology Principles. Environmental Science and Technology, 15(2). (In Persian) Cen, X., Wu, C., Xing, X., Fang, M., Garang, Z., & Wu, Y. (2015). Coupling Intensive Land Use and Landscape Ecological Security for Urban Sustainability: An Integrated Socioeconomic Data and Spatial Metrics Analysis in Hangzhou City.Sustainability,7, 1459-1482. Lal, K., Kumar, D., & Kumar, A. (2017). Spatio-temporal landscape modeling of urban growth patterns in Dhanbad Urban Agglomeration, India using geoinformatics techniques. The Egyptian Journal of Remote Sensing and Space Sciences, 20 (1), 91–102. Pickett, S. T. A., Boone, C. G., McGrath, B. P., Cadenasso, M. L., Childers, D. L., Ogden, L. A., ... & Grove, J. M.(2013). Ecological science and transformation to the sustainable city. ELSEVIER, Cities, 32, 10–20. Pickett, S. T., Cadenasso, M. L., Childers, D. L., McDonnell, M. J., & Zhou, W. (2017). Evolution and future of urban ecological science: ecology in, of, and for the city. Ecosystem Health and Sustainability 2(7). Pickett, Steward T. A.,Cadenasso ,M.L & Grove, J.M (2003). Resilient cities: meaning, models, and metaphor for integrating the ecological, socio-economic, and planning realms. Landscape and Urban Planning 69 (2004), 369–384. Sayyahniya,R., Mukhtari, Z.(1395). FRAGSTATE software guide. Tehran: Shahid Beheshti University, Avayeh Ghalam Institute. (In Persian) Wu, Jianguo., He, Chunyang., Huang, Ganlin., Yu ,Deyong., NB, Grimm., SH , Faeth., CL, Redman., J, Wu., X , Bai & JM, Briggs (2008). Urban Landscape Ecology: Past, Present, and Future. Globalchange and the ecology of cities. Science. 319(5864), 756–60. Wu, J. (2013). Key concepts and research topics in landscape ecology revisited: 30 years after the Allerton Park workshop. Landscape ecology, 28(1), 1-11. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 359 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 317 |
||