تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,092,007 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,195,896 |
اثر گسترش شهر بر شرایط آب و هوایی ایستگاه سینوپتیک مهرآباد | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 4، دوره 51، شماره 2، تیر 1398، صفحه 245-262 اصل مقاله (1.39 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2019.265823.1007276 | ||
نویسندگان | ||
فیروز رنجبر1؛ معصومه مقبل* 2 | ||
1دکترای اقلیمشناسی، پژوهشگر دانشگاه صنعتی مالک اشتر | ||
2استادیار اقلیمشناسی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر گسترش شهرنشینی و تغییر کاربری شهر تهران بر شرایط اقلیمی ایستگاه سینوپتیک مهرآباد انجام شده است. برای اجرای این کار، دادههای روزانة بارش، بیشینة دما، و کمینة دما طی دورة 1966-2016 از سازمان هواشناسی کشور اخذ شد. پس از کنترل کیفی دادهها، برای بررسی شرایط اقلیمی، نخست از آزمون من– کندال استفاده شد و در مرحلة بعد با استفاده از نرمافزار RClimDex تغییرات و روند 23 شاخص حدی اقلیمی، متشکل از شاخصهای دورهای، مطلق، مبتنی بر صدک، و آستانهای متغیرهای دما و بارش روزانه استخراج شد. نتایج نشان داد همگام با افزایش جمعیت و رشد فیزیکی شهر تهران و قرارگیری ایستگاه سینوپتیک مهرآباد در محدودة شهری، هر دو پارامتر دمای کمینه و بیشینه در طی دورة آماری 1966-2016 از روند افزایشی برخوردار است؛ بهطوریکه دمای کمینة ایستگاه مهرآباد در دورة 1966-1975 حدود 9/10 درجة سانتیگراد بوده و در دورة 2005-2015 به حدود 7/13 درجة سانتیگراد افزایش یافته است. از نظر شاخصهای حدی، افزایشی قابل ملاحظه در شاخصهای حدی سرد و افزایش در شاخصهای حدی گرم وجود دارد. شاخص روزهای سرد، شبهای سرد، روزهای همراهِ یخبندان، روزهای یخی با کاهش مواجهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
بارش؛ دما؛ تهران؛ شاخصهای حدی؛ گسترش شهر | ||
مراجع | ||
احمدی، ف. و رادمنش، ف. (1393). بررسی روند تغییرات متوسط دمای ماهانه و سالانة نیمة شمالی کشور در نیم قرن اخیر، نشریة آب و خاک، 4: 855-865. باقرپور، م.؛ سیدیان، س.م؛ فتحآبادی،ا. و محمدی، ا. (1396). بررسی کارایی آزمون من- کندال در شناسایی روند سریهای دارای خودهمبستگی، نشریة علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 3: 11-22. حجازیزاده، ز. و پروین، ن. (1388). بررسی تغییرات دما و بارش تهران طی نیم قرن اخیر، جغرافیا و برنامهریزی منطقهای، 43-56. درگاه ملی آمار (https://www.amar.org.ir) رجبی، آ. و سفاهن، ا. (1389). مدل گسترش فضایی کلانشهر تهران، دانشنامه، 3: 57-70. رحیمزاده، ف.؛ دزفولی، ه. و پوراصغریان، آ. (1390). ارزیابی روند و جهش نمایههای حدی دما و بارش استان هرمزگان، مجلة جغرافیا و توسعه، 21: 97-116. رنجبر سعادتآبادی، ع.؛ علیاکبری بیدختی، ع.ب. و صادقی حسینی، ع. (1384). آثار جزیرة گرمایی و شهرنشینی روی وضع هوا و اقلیم محلی در کلانشهر تهران بر اساس دادههای مهرآباد و ورامین، مجلة محیطشناسی، 39: 59-68. رنجبر سعادتآبادی، ع. و آزادی، م. (1384). بررسی تغییرات میدانهای دما و باد در کلانشهر تهران ناشی از توسعة شهری، تحقیقات جغرافیایی، 1(76): 171-188. روشنی، م. (1382). بررسی تغییرات اقلیم سواحل جنوبی دریای خزر، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران. شمسیپور، ع.ا.؛ عزیزی، ق.؛ کریمی احمدآباد، م. و مقبل، م. (1392). مطالعة الگوی دمای سطوح فیزیکی در شرایط جوی متفاوت، مجلة پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 46(1): 59-76. صادقینیا، ع.ر.؛ علیجانی، ب. و ضیائیان، پ. (1391). ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻓﻀﺎﻳﻲ- ﺣﺮارﺗﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﺟﺰﻳﺮة ﻛﻼنﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﺠﺶ از دور و ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ، جغرافیا و مخاطرات محیطی، 4: 1-17. عطایی، ه. و فنایی، ر. (1392). ﺑﺮرﺳﻲ روﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺮیﻫﺎی دﻣﺎی ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮاز در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی ﺗﻮسعة ﺷﻬﺮی، مجلة پژوهش و برنامهریزی شهری، 4(15): 57-76. علیجانی، ب. و فرجزاده، ح. (1394). تحلیل روند شاخصهای دمای فرین در شمال ایران، نشریة جغرافیا و برنامهریزی، 52: 229-256. فتحی، ا. (1394). روند شهرنشینی در ایران، مجلة آمار، 2: 8-15. قرخلو، م. و زنگنه شهرکی، س. (1388). شناخت الگوی رشد کالبدی- فضایی شهر با استفاده از مدلهای کمی (مطالعة موردی: شهر تهران)، مجلة جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 20(3): 40-19. محمدی، ح. و تقوی، ف. (1384). روند شاخصهای حدی دما و بارش در تهران، مجلة پژوهشهای جغرافیایی، 53: 121-172. مزیدی، ا. و نارنگی فرد، م. (1395). تأثیر توسعة شهری و تغییرات کاربری بر عناصر آب و هوایی شهر شیراز و فسا، نشریة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 16(40): 131-154. مقبل، م. (1388). بررسی تأثیر گرمایش جهانی بر نوسانات سطح آب دریای خزر (مطالعة موردی: غرب دریای خزر)، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران. Ahmadi, F. and Radmanesh, F. (2014). Trend Analysis of Monthly and Annual Mean Temperature of the Northern Half of Iran Over the Last 50 Years, Journal of Water and Soil, 28: 855-865. Alijani, B. and Farajzadeh, H. (2015). The trend analysis of the extreme temperatures in northern Iran, Geography and Planning, 52: 229-256. Atayi, H. and Fanayi, R. (2013). Investigation of the trend of temperature changes in Shiraz city in relation to urban development planning, Research and urban Planning, 15: 57-76. Bagherpoor, M.; Seyedian, S.M.; Fathabadi, A.H. and Mohamadi, A. (2017). Study of Mann-Kendall Test Performance in Detecting the Series of Autocorrelation, Iran-Watershed Management Science & Engineering, 11(36): 11-22. Brown, P. J.; Bradley, R. S.; Keimig, F. T. (2010). Changes in extreme climate indices for the northeastern United States, 1870–2005. Journal of Climate, 23(24), 6555-6572. Cai, D.; Fraedrich, K.; Guan, Y.; Guo, S. and Zhang, C. (2017). Urbanization and the thermal environment of Chinese and US-American cities, Science of the Total Environment, 589: 200-211. Fathi, A. (2015). Urbanization process in Iran, Statistics, 2: 8-15. Gharakhlou, M. and Zanganeh Shahraki, S. (2009). Recognition of spatial-physical growth of the city using quantitative models (a case study of Tehran), Geography and Environmental Planning, 3: 19-40. Hejazizadeh, Z. and Parvin, N. (2010). Study on changes in Tehran's temperature and precipitation over the recent century, Geography and regional planning, pp. 43-56. Hua, L.J.; Ma, Z.G. and Guo, W.D. (2008). The impact of urbanization on air temperature across China, Theoretical and Applied Climatology, 93(3-4): 179-194. Mazidi, A. and Narengi Fard, M. (2016). The Effect of Urban Development and Land Use Changes on Climate Elements in Shiraz and Fasa, Journal of Apllied Researches in Geographical Sciences, 40: 131-154. Moghbel, M. (2009). The Impact of Global Warming on Caspian Sea Water Level Fluctuations, MSc Thesis, Faculty of geography, University of Tehran. Moghbel, M. and Salim, R.E. (2017). Environmental benefits of green roofs on microclimate of Tehran with specific focus on air temperature, Humidity and CO 2 content, Urban Climate, 20: 46-58. Mohammadi, H. and Taghavi, F. (2005). The trend of extreme temperature and precipitation parameters in Tehran, Physical Geography Research Quarterly, 53: 121-172. Mohan, M. and Kandya, A. (2015). Impact of urbanization and land-use/land-cover change on diurnal temperature range: A case study of tropical urban airshed of India using remote sensing data, Science of the Total Environment, 506: 453-465. Morabito, M.; Crisci, A.; Messeri, A.; Orlandini, S.; Raschi, A.; Maracchi, G. and Munafò, M. (2016). The impact of built-up surfaces on land surface temperatures in Italian urban areas, Science of The Total Environment, 551: 317-326. New, M.; Hewitson, B.; Stephenson, D. B.; Tsiga, A.; Kruger, A.; Manhique, A.; ... & Mbambalala, E. (2006). Evidence of trends in daily climate extremes over southern and west Africa. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 111(D14). Qiao, Z.; Tian, G. and Xiao, L. (2013). Diurnal and seasonal impacts of urbanization on the urban thermal environment: a case study of Beijing using MODIS data, ISPRS journal of photogrammetry and remote sensing, 85, 93-101. Rahimzadeh, F.; Dezfoli, H. and Pour Asgharian, A. (2011). Evaluation of trend and mutation of extreme temperature and precipitation indexes in Hormozgan province, Geography and Development, 21: 97-116. Rajabi, A. and Safahen, A. (2010). Spatial expansion of Tehran metropolis, Daneshnameh, 3: 57-70. Ranjbar Saadatabadi, A. and Azadi, M. (2005). Investigation of changes in temperature and wind fields in Tehran city due to urban development, Geographical researches, 1(76): 171-188. Ranjbar Saadatabadi, A.; Aliakbari bidokhti, A.A. and Sadeghi Hosseini, S.A. (2005). The effects of urban heat island and urbanization on the local climate and weather of Tehran metropolis based on Mehrabad and Varamin data, Journal of Environmental Studies, 39: 59-68. Ren, G. and Zhou, Y. (2014). Urbanization effect on trends of extreme temperature indices of national stations over Mainland China, 1961–2008, Journal of climate, 27(6): 2340-2360. Ren, G.; Zhou, Y.; Chu, Z.; Zhou, J.; Zhang, A.; Guo, J. and Liu, X. (2008). Urbanization effects on observed surface air temperature trends in North China, Journal of Climate, 21(6): 1333-1348. Roshani M. (2001). Investigating the Climate Change of the South Coast of the Caspian Sea, MSc Thesis, Faculty of geography, University of Tehran. Sadeghinia, A.R.; Alijani, B. and Ziaeian, P. (2012). Spatial-temporal analysis of UHI in Tehran metropolitan area using remote sensing and GIS, Geography and Environmental Disasters, 4: 1-17. Shamsipour, A.A.; Azizi, GH.; Karimi Ahmadabad M. and Moghbel, M. (2013). Study on physical surfaces temperature pattern in different weather condition, Physical Geography Research Quarterly, 1: 59-76. Sillmann, J. and Roeckner, E. (2008). Indices for extreme events in projections of anthropogenic climate change, Climatic Change, 86: 83-104. Tam, B.Y.; Gough, W.A. and Mohsin, T. (2015). The impact of urbanization and the urban heat island effect on day to day temperature variation, Urban Climate, 12: 1-10. Zhang, X., & Yang, F. (2004). RClimDex (1.0) user manual. Climate Research Branch Environment Canada, 22. Zhang, X. et al. (2005). Trends in Middle East climate extreme indices from 1950 to 2003, Journal of Geophysical Research, Vol. 110. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 747 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 586 |