تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,505,102 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,769,211 |
تحلیل تطبیقی زندان سرودههای احمد سحنون ومحمد تقی بهار | ||
ادب عربی | ||
مقاله 13، دوره 11، شماره 2، مهر 1398، صفحه 231-252 اصل مقاله (934.34 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2019.255293.611881 | ||
نویسندگان | ||
معصومه نعمتی قزوینی* 1؛ اسماعیل اروج زاده2 | ||
1استادیار زبان و ادبیات عربی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
2پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
چکیده | ||
حبسیه یا زنداننامه، یکی از شاخههای ادب غنایی است که معمولاً در قالب شعر و بهندرت نثر، به نگارش در میآید. محتوای حبسیات، شکایت از ظلم و بیداد، تلخی روزگار، رنج دوری از خانواده و یار و دیار، تنگی و تاریکی دخمه زندان، بدرفتاری زندانبانان و یا ابراز بیگناهی و ناامیدی از آینده و مانند اینهاست. این پژوهش مبتنی بر روش کتابخانهای در جمعآوری دادهها به تحلیل و مقایسه زندانسرودههای دو شاعر معاصر عرب و فارسی یعنی احمد سحنون و محمد تقی بهار پرداخته است. هر دو شاعر افزون بر مشابهتهای دینی و فرهنگی به دلیل اشتغال به فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی، برههای از زندگانی خود را در زندان سپری کرده و اشعاری را در حوزة ادبیات زندان از خود به یادگار گذاشته اند. یافتههای این پژوهش که در چارچوب مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی و با هدف معرفی و کشف بخشی از زوایای ناشناختة ادبیات دو کشور الجزایر و ایران انجام شده، نشان میدهد زندانسرودههای دو شاعر از جهت محتوایی در قالب محورهای مشترکی مانند توصیف فضای زندان، ابراز بیگناهی، شکایت از روزگار، دعوت به صبر و یادکرد دوستان و از جهت سبکی در قالب ویژگیهایی مانند بهکارگیری زبان طنز و نماد، بهکارگیری اوزان سنتی شعر و تلمیح به آیات و احادیث شکل گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات غنایی؛ زندانسروده؛ آزادی؛ احمد سحنون؛ محمدتقی بهار | ||
مراجع | ||
منابع قرآن کریم. آباد، مرضیه (1380)، حبسیه سرایی در ادب عربی از آغاز تا عصر حاضر، مشهد: دانشگاه فردوسی. اسلامی ندوشن، محمدعلی (1387)، دربارة بهار، به اهتمام میلاد عظیمی، من زبان وطن خویشم (نقد و تحلیل گزیدة اشعار ملکالشعراء بهار)، تهران: سخن. بهار، محمدتقی (1387)، دیوان، تهران: نگاه. بوقفحه، محمد (2008)، شعر الثورة عند أحمد سحنون، الجزایر: جامعة وهران. ثامنی، سمیه (1393)، «تجلیات المقاومة فی الشعر الجزائری المعاصر؛ أشعار أحمد سحنون نموذجاً»، مجموعه مقالات همایش الجزایر، دانشگاه شهید بهشتی. حلبی، علیاصغر (1377)، تاریخ طنز و شوخطبعی در ایران و جهان اسلامی، بی جا: بهبهانی. حیدری، محمدباقر (1377)، «مقدمهای بر طنز از دیدگاه عقل و نقل»، مجموعه مقالات طنز، سنجش و پژوهش، ش 13 و 14، صص115-154. رضایی، رمضان (1398)، «بررسی تطبیقی حبسیات ملک الشعرای بهار و احمد صافی نجفی»، پژوهشنامه ادب غنایی، سال17، ش32، صص 135-158. زرینکوب، عبدالحسین (1381)، شعربینقاب،شعربیدروغ، چاپ نهم، تهران: علمی. ــــــــــــ (1355)، با کاروان حله، چاپ سیزدهم، تهران: علمی. زینیوند، تورج و پیمان صالحی (1391)، «حبسیه سرایی در شعر عربی و فارسی؛ پژوهش تطبیقی: شعر ابوفراس و بهار»، فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، سال 4، ش 11، صص29-53. سپانلو، محمدعلی (1369)، محمدتقی بهار، تهران: طرح نو. سحنون، أحمد (2007)، الأعمال الشعریة الکاملة، مجلد الأول والثانی، الجزائر: عاصمة الثقافیة العربیة. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1992)، دراسات و توجیهات إسلامیة، الطبعة الثانیة، الجزائر: الموسسة الوطنیة للکتاب. شعبانزاده، مریم (1386)، «بهار در بند»، زبان و ادبیات فارسی، سال5، ش8، صص73-88. شمیسا، سیروس (1375)، سبکشناسیشعر، چاپ دوم، تهران: فردوس. صابر، عبدالدایم (1993)، موسیقی الشعر العربی بین الثبات و التطور، الطبعة الثالثة، القاهرة: مکتبة الخانجی. ظفری، ولیالله (1375)، حبسیهدرادبفارسی، تهران: امیرکبیر. عباسپور، هومن (1376)، بثالشکوی. فرهنگستان ادب فارسی، به سرپرستی حسن انوشه، ج 2، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. فرضی، حمیدرضا و الهام علیپوران لشکرشکن (1390)، «بررسی تطبیقی حبسیات ملک الشعرای بهار و ناظم حکمت»، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال 5، ش 18، صص111-134. فرشیدورد، خسرو (1357)، درگلستانخیالحافظ، تهران: بنیاد نیکوکاری نوربانی. قادری، فاطمه (1389)، سیری در تحول ادبیات معاصر الجزایر، جلد 1، یزد: دانشگاه یزد. کرام، سلیم (1429)، الطبیعةفیالشعرالجزائریالحدیث؛ احمد سحنون أنموذجاً، رسالة الماجستیر، تحت إشراف صالح مفقودة، الجزائر: جامعه محمد خیضر بسکرة. مجموعة أساتذة من جامعة منتوری (2002)، موسوعة الشعر الجزائری، الجزء 1، الجزائر: دارالهدی. ناصری، ناصر (1385)، «طنز و جلوههای شکلگیری آن در ادب فارسی»، ادبیات فارسی. سال3، ش7، صص79-114. نیکوهمت، احمد (1361)، زندگی و آثار بهار، چاپ دوم، تهران: آباد. References: The Holy Quran. A group of professors from the University of Mentouri, (2002). Encyclopedia of Algerian poetry. part 1. Algeria: al-Huda publication. [In Arabic]. Abad, M. (2001). Prison Writing in Arabic Literature: From the Beginning to the Present. Mashhad: Ferdowsi University. [In Persian]. Abbaspour, H. (1997). Bith al-Shikwa. Academy of Persian Literature. Headed by Hassan Anousheh. Vol. 2. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. [In Persian]. Bahar, M. (2008). Divan. Tehran: Negah Publication. [In Persian] Buqahfa, M. (2008). Shi’r al-ThuraEndi Ahmad Sahnon. Algeria: Jami’aWahran. [In Arabic]. EslamiNadoushan & Azimi, M. (2008). About Bahar: IAm the Language of My Land (Criticism. Analysis and a Selected List of Malek o-Sho’arā’s Poems). Tehran: Sokhan Publication. [In Persian]. Farshidvard, Kh. (1978). In Hafiz’s Garden of Imagination. Tehran: Nourbani Charity Foundation. [In Persian]. Farzi, H & AlipouranLashkarshekan, E. (2011). “A Comparative Study of Prison Wiriting by Malek o-Sho’arāBahar and NazimHikmet”. Studies in Comparative Literature. Vol. 5. No. 18. Pp. 111-134. [In Persian]. Ghaderi, F. (2010). A Survey on the Development of Contemporary Algerian Literature. Vol. 1. Yazd: Yazd University. [In Persian]. Halabi, A. (1998). The History of Humor and Humorism in Iran and the Islamic World. NA. Behbahani. [In Arabic]. Heydari, M. (1998). “An Introduction to Humorfrom the Viewpoint of Wisdom and Tradition”. Proceedings on Humor. Assessment and Research. Vols. 13 & 14. Pp. 115-154. [In Persian]. Kirām. S. (2008). Al-Tabi’a fi al-Shi’r al-Jazā’iri al-Hadith: Ahmad SahnunAnmudajā. MA thesis. Under the guidance of SalihMadquda. Algeria: Jami’a Muhammad KhaydarBaskara. [In Arabic]. Nasseri, N. (2006). “Humor and the Aspects of its Formation in Persian Literature”. Persian Literature. Vol. 3. No 7. Pp. 79-114. [In Persian]. Nikuhemmat, A. (1982). The Life and Works of Bahar. 2nd ed. Tehran: Abad. [In Persian]. Rezaei, R. (1989). "A Comparative Study of the Prisoners of King Al-Sha'arah Bahar and Ahmad Safi Najafi". Journal of Adana Ghanai. 17. No. 32. Pp. 135-158. [In Persian]. Saber, A. (1993). Musiqi al-Shi’r al-Arabibayn al-Thubatwa al-Tatawwur. Cairo: Maktab al-Khanji. 3rd Printing. [In Arabic]. Sahnun, A. (1992). Islamic Studies and Guidelines. 2nd edition. Algeria: National Book Foundation. [In Arabic]. Sahnun, A. (2007). Al-A’māl Al-Shi’riya al-Kamiliya. Vols. 1 & 2. Algeria: Asima al-Thaqafiya al-Arabiya. [In Arabic]. Sameni, S. (2014). "The Exemplary Expositions in Contemporary Algerian Poetry: A Poem by Ahmad Sahnun Nemzvja". Proceedings of the Algerian Conference. Shahid Beheshti University. [In Persian]. Sepanloo, M. (1990). Mohammad Taghi Bahar. Tehran: Tarh-e No. [In Persian]. Sha’banzadeh, M. (2007). “Bahar in Prison”. Persian Language and Literature. Vol. 5. No. 8. Pp. 73-88. [In Persian]. Shamisa, S. (1996). Stylistics in Poetry. Tehran: Ferdows. 2nd ed. [In Persian]. Zafari, V. (1996). Prison Writing in Persian Literature. Tehran: Amir Kabir Publication. [In Persian]. Zainivand, T. & Salehi, P. (2012). "Prisoner in Arabic and Persian Poetry: A Comparative Study: Abu Po'ras and Spring Poetry". Persian Language and Literature Quarterly. Vol. 4. No. 11. Pp. 29-53. [In Persian]. Zarrinkoub, A. (1976). With the Caravan of Holla. 13th ed. Tehran: Elmi Publication. [In Persian]. Zarrinkoub, A. (2002). the Unmasked. No-nonsense Poem. 9th ed Tehran: Elmi Publication. [In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 546 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 487 |