پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,504,356 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,768,475 |
آمیزش مفهومیِ «مرگ» در نمونه‌هایی از شعر جاهلی؛براساس نظریه آمیختگی مفهومی با الگوی چهار فضایی فوکونیه و ترنر | ||
| ادب عربی | ||
| مقاله 9، دوره 11، شماره 2، مهر 1398، صفحه 151-166 اصل مقاله (1022.09 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2019.255348.611882 | ||
| نویسندگان | ||
| فرزانه حاجی قاسمی* 1؛ مهدی عابدی جزینی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| تصویرسازی مفاهیم ذهنی در قالب پدیدههای عینی، به ویژه تجلی مفهوم «مرگ» به صورت ملموس، در قصاید شاعران دوران جاهلی بسیار به چشم میآید. از همین رو، پژوهش حاضر، هدف خود را برآن گذاشته است تا با استناد به نظریۀ «چهار الگوی فضای ذهنی» فوکونیه و ترنر، برای پاسخگویی به این پرسش چگونگی تصویرسازی و آفرینش آمیزههای مفهومی «مرگ» در دوران جاهلی، به بررسی و تحلیل ابیات مرتبط با این موضوع نزد شعرای این عصر (عنترة بن شداد، زهیر بن أبی‌سلمی، أمیة بن أبی‌الصّلت و أبو ذؤیب هذلی) بپردازد و طبق اصول نظریۀ معناشناسی شناختی مذکور، میزان خیال‌برانگیزی آنها را از نظر زبانشناسی، مورد ارزیابی قرار دهد. نتائج به دست آمده بیانگر آن است که برخی مفاهیم آفریده‌شده در ابیات، به یک الگوی آمیختگی، محدود نمیشود؛ بلکه نیازمند الگوهای آمیزشی بیشتری است. این امر به ذهن شاعر بازمی‌گردد که با انتخاب واژگان و چنینش آن، تصاویر متعّددی را از یک ترکیب می‌آفریند و آمیزه مفهومیِ نوینی را سبب می‌شود. شبکههای معنایی بهدست آمده در ابیات منتخب منحصر به شبکه تکحوزهای (استعاره مفهومی) در دو حالت با میزان خلاقیت متوسط و شبکه دوحوزهای در چهار حالت، باداشتن بیشترین میزان خیالپردازی، شد. آمیختگی مفاهیم ذهنی در شبکههای معناشناختی پیشرفته، گواه از ذهن خلاق شاعر جاهلی دارد که با مددجستن از محیط پیرامون خویش توانسته است فضای پویا و تازهای را میان واژگان ایجاد کند. باتوجهبه پایه بررسیهای زبانشناسی شناختی، چیدمان واژگان و آمیزش آن در تراکیب، توانایی شاعر را به عرصۀ نمایش می‌گذارد،و کاربست آمیزههای مفهومی، این امکان را به خواننده میدهد تا با نگاهی نو مؤلفههای شناختی را در اشعار جاهلی دریابد و به دنبال آن خوانش گستردهتری از مفاهیم مطرحشده داشته باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقد ادبی؛ زبانشناسی شناختی؛ فضای ذهنی؛ فوکونیه؛ ترنر؛ تحلیل شعر جاهلی | ||
| مراجع | ||
|
منابع أبی‌الصّلت، أمیة (1998)، دیوان، بیروت: دار صادر. اردبیلی، لیلا و همکاران (1394)، «پیوستگی معنایی متن از منظر نظریه آمیختگی مفهومی»، جستارهای زبانی، دوره 6، ش 5 (پیاپی 26)، صص 27-47. برکت، بهزاد وهمکاران (1391)، «روایتشناسی شناختی؛کاربست نظریة آمیختگی مفهومی بر قصه‌های عامیانة ایرانی»، ادب پژوهی، ش 21، صص 9-31. حاجی قاسمی، فرزانه و نصرالله شاملی (1395)، «قالب های معنایی فعل «رأی» در آیات قرآن کریم و برگردان فارسی بر پایه نظریه معناشناسی قالبی چارلز فیلمور»، مطالعات ترجمة قرآن و حدیث، ش 6، صص 57-83. حسامپور، سعید و هاله سینایی نوبندگانی (1394)، «بررسی ارتباط مهارت‌های تفکر انتقادی و فرایندهای ساخت معنا در ذهن در یک نمایش از مجموعة کلاه قرمزی، تفکر و کودک»، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 6، ش 1، صص 19-47. راسخ‌مهند، محمد (1393)، درآمدی بر زبانشناسی شناختی، تهران: سمت. زهیر بن أبی سلمی (1988)، دیوان، بیروت: دارالکتب العلمیة. شاملی، نصرالله و فرزانه حاجی‌قاسمی (1396)، «شبکة شعاعی معنای «دیدن» در خطبه‌های نهج‌البلاغه برپایة معناشناسی شناختی قالبی (بررسی موردی فعل رأی با تکیه بر ترجمه‌های دشتی، جعفری و شهیدی)»، پژوهشنامه نهج‌البلاغه، سال 5، ش 19، صص 101-124. الشوری، مصطفی عبدالشافی (1995)، شعر الرثاء فی العصر الجاهلی، بیروت: مکتبة لبنان. عبداللطیف جیاووک، مصطفی (1977)، الحیاة والموت فی الشعر الجاهلی، الجمهوریة العراقیة: منشورات وزارة الإسلام. عنترة بن شداد (1983)، دیوان، بیروت: دار الآداب. فاخوری، حنا (1389)، تاریخ ادبیات و زبان عربی از عصر جاهلی تا قرن معاصر، ترجمه عبدالمحمد آیتی، چ 9، تهران: انتشارات توس. قاسمی حاجی‌آبادی، لیلا (1389)، «مرگ و زندگی در شعر شاعران عربی»، دانشنامه، ش 79، صص 99-114. گلفام، ارسلان و فاطمه یوسفیراد (1381)، «زبانشناسی شناختی و استعاره»، تازههای علوم شناختی، دوره 4، ش 3، صص 64 - 59. الهذلی، ابوذؤیب (1945)، دیوان الهذلیین، مجلد الأوّل، القاهرة: دارالکتب المصریة. Cognitive Science. Princeton. NJ: Princeton University Press.
Croft, W & D. Alan, C. (2004). Cognitive Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
Evans, Vyvyan & Melanie Green. (2006). Cognitive Linguistics: An Introduction. Edinburgh University Press.
Faucconier, G & Turner, M. (1998).Conceptual Integration Networks. Cognitive Science. Vol 22. Pp.133 – 187.
Lakoff & Johnson (1980). Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago Press.
Langacker, Ronald. (1987). Foundation of Cognitive Grammar. Vol. 1. Stanford. CA. Stanford University Press.
Sturken, M. & Cartwright, L. (2001). Practices of Looking: An Introduction to Visual Culture. New York: Oxford University Press.
Turner, M. (1991). Reading Minds: The Study of English in the Age of
Turner, M. (2008). Frame Blending. Frames. Corpora. and Knowledge Representation. edited by RemaRossini Favretti. Bologna. Bononia University Press.
Refrences: Abdullatif Jayawuk, M. (1977). Life and Death in Pre-Islamic Poetry. Iraqi Republic: Ministry of Islam Publications. [In Arabic]. Abi al-Saalat, O. (1998). Diwan (Poetry). Beirut: Sader Press. [In Arabic]. Al-Hadhli, A. (1945). Diwan Al-Hozalein (Poetry). Cairo: Library Al-Mesriya. [In Arabic]. Antara Ben Shaddad (1983). Diwan (Poetry). Beirut: Literature Publishing. [In Arabic]. Ardebili. L. (2015). "Semantic Context of Text from the Perspective of Conceptual Blending Theory". Linguistic Queries. Vol. 6. No. 5 (26). Pp. 27-47. [In Persian]. Barakat, B. (2012). "Cognitive Narratology (Applying Conceptual Blending Theory to Iranian Folklore)". Adeb Research. No. 21. Pp. 9-31. [In Persian]. Fakhouri. Hana (2010). The History of Arabic Literature and Literature from the Pre-Islamic to the Contemporary Century. Translated by Abdul Mohammad Ayati. No. 9. Tehran: Toos Publication. [In Persian]. Ghasemi Haji Abadi, L. (2011). Death and Life in the Poetry of Arab Poets. Encyclopedia. Pp. 99-114. [In Persian]. Golfam, A. and Fatemeh Yousefi-Rad (2002). "Cognitive Linguistics and Metaphor". Cognitive Science News. Vol. 4. No. 3. Pp. 59-64. [In Persian]. Haji Qasemi, F & Shameli, N (2016). "Semantic Verbs of the Verb Seeing in the Qur'anic Verses and Persian Translation (Based on Charles Filmore's Theoretical Semantics)". Quran and Hadith Translation Studies. No. 6. Pp. 57- 83. [In Persian]. Hessampour, S. & Sinai Noubandegani, H. (2015). "Investigating the Relationship between Critical Thinking Skills and Meaning-Making Processes in the Mind in a Red Hat. Thinking and Child ". Humanities and Cultural Studies Institute. Vol. 6. No. 1. Pp. 19-47. [In Persian]. Ibn Abi Salma, Z (1988). Diwan (Poetry). Beirut: Scientific Books Press. [In Arabic]. Rasakh mahand, M. (2014). An Introduction to Cognitive Linguistics. Tehran: position Publication. [In Persian]. Shameli, N. & Haji Qasemi, F. (1986). " Radial Category of Meanings for the Verb Seeing "DIDAN" In Nahj Al-Balagha Sermons on the Basis of Frame Semantics (The Case of Verb “Raʾā” Based on Dashti. Ja'fari and Shahidi Translations). Nahjah Al-Balaghe Journal. No. 5. Pp.101-124. [In Persian]. Shoura, M. (1995). Poetry of Lamentations in the Pre-Islamic Period. Beirut: Library of Lebanon. [In Arabic]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 841 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 709 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب