تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,117,325 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,222,843 |
بررسی و تحلیل متغیرهای حق به سلامت شهری (مطالعۀ موردی: شهر بجنورد) | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 5، دوره 7، شماره 2، تیر 1398، صفحه 285-309 اصل مقاله (1.1 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2019.275558.1055 | ||
نویسندگان | ||
محمد احمدی1؛ حسین حاتمینژاد* 2؛ احمد پوراحمد3؛ کرامتالله زیاری3؛ سعید زنگنه شهرکی4 | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تهران | ||
2دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تهران | ||
3استاد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تهران | ||
4استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
حق به سلامت یکی از اساسیترین و مهمترین حقوق شهروندان در شهر است که بسیاری از گزارشها، منشورها، قوانین، رویکردها و نظریههای جهانی بر آن تأکید دارند. در حق به سلامت شهری تأکید میشود هرکس با هر ویژگی، نگرش و پایگاه اقتصادی-اجتماعی و در هر مکانی از شهر که زندگی میکند، حق به سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی و همچنین حق به عوامل تعیینکننده سلامت شهری اعم از امنیت و ایمنی، تغذیة مناسب، درآمد مناسب، شغل مناسب، مسکن مناسب، آب آشامیدنی سالم، پارک و فضای سبز، هوای پاک، پیادهروهای قابل پیادهروی، حملونقل عمومی، سازمانهای پاسخگو، قوانین سلامتمحور، فرهنگ سالم و... دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، در پژوهش حاضر متغیرهای حق به سلامت شهری، شناسایی و تجزیه و تحلیل شدند. پژوهش حاضر نیمه بنیادی-کاربردی و توصیفی-تحلیلی است که گردآوری و تجزیه و تحلیل دادهها و اطلاعات آن بهصورت کیفی-کمی صورت گرفت. گردآوری دادهها و اطلاعات بهکمک روشهای کتابخانهای و پیمایشی (مصاحبه) و تجزیه و تحلیل دادهها و اطلاعات با استفاده از نرمافزار میکمک فازی انجام شد. براساس نتایج، 57 متغیر حق به سلامت شهری شناسایی شدند. این متغیرها در مرحلة انتخاب نهایی که به روش مصاحبة دلفی انجام شد به 31 متغیر کاهش یافتند. براساس نتایج تجزیه و تحلیل اثرات که با نرمافزار میکمک فازی انجام شد، متغیرهای درآمد مناسب، آموزش و اطلاعات، عدالت اجتماعی، سلامت اجتماعی، قوانین و سیاستها، فرهنگ سالم، محیط فیزیکی سالم، سلامت روان، همکاری بینبخشی و شرایط کاری مناسب بهترتیب تأثیرگذارترین متغیرها بهشمار میآیند. همچنین متغیرهای سلامت اجتماعی، مشارکت در سلامت، عدالت اجتماعی، سلامت روان، سرمایة اجتماعی، امنیت و ایمنی، سلامت جسم، فرهنگ سالم و محیط فیزیکی سالم، بهترتیب تأثیرپذیرترین متغیرهای حق به سلامت شهری محسوب میشوند. براساس نتایج پژوهش، توجه اساسی به متغیرهای تأثیرگذار نقش بسزایی در تحقق و پایداری حق به سلامت شهری دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
بجنورد؛ حق به شهر؛ سلامت شهری؛ میکمک فازی | ||
مراجع | ||
بارتون، هوگ، 1381، «جایگاه سلامتی در شهرسازی» ترجمة محمد تقیزاده مطلق، جستارهای شهرسازی، شمارة 3، صص 27-37. بارتون، هیو و کاترین تسورو، 1389، برنامهریزی شهر سالم، ترجمة میترا عطاریان، سازمان مطالعات و برنامهریزی شهر تهران، تهران. حافظنیا، محمدرضا، 1388، مقدمهای بر روش پژوهش در علوم انسانی، انتشارات سمت، تهران. حبیبی، لیلا و مریم جعفری مهرآبادی، 1389، «آیندهپژوهی و آیندة کلانشهرها با تأکید بر کلانشهر تهران»، فصلنامة جغرافیایی چشمانداز زاگرس، دورة دوم، شمارة 6، صص 97-110 حبیبی، محسن و مریم امیری، 1394، «حق به شهر؛ شهر موجود و شهر مطلوب؛ آنچه هست و آنچه باید باشد»، مجلة پژوهشهای انسانشناسی ایران، شمارة 2، صص 9-30. حسنزاده، رمضان، 1392، روشهای پژوهش در علوم رفتاری، نشر ساوالان، تهران. راستی، عمران و راضیه آرزومندان، 1390، «مهاجرت، حاشیهنشینی و اثرات آن بر سلامت شهری؛ مطالعة موردی: بیرجند»، مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، شمارة 20، صص 43-63. ربانی، طاها، 1391، کاربرد رویکرد آیندهپژوهی و تفکر راهبردی در برنامهریزی توسعة شهری، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران. رضاپور، عزیز، باقی، احمد، ادهم، داود، عبادی فردآذر، فربد، باقری فرادنبه، سعید، ارومیهای، نادیا، میرزایی، سعید، نخعی، مجید و صادق غضنفری، 1395، «نابرابری در مخارج سلامت و اثرات فقرزایی ناشی از آن در جمعیت شهری کرمان»، مجلة سلامت و بهداشت، سال هفتم، شمارة 2، صص 146-157. رفیعیان، مجتبی و نینا الوندیپور، 1394، «مفهومپردازی اندیشة حق به شهر؛ در جستوجوی مدلی مفهومی»، مجلة جامعهشناسی ایران، دورة شانزدهم، شمارة 2، صص 25-47. زالی، نادر، 1388، آیندهنگاری توسعة منطقهای با رویکرد برنامهریزی سناریو مبنا (نمونة موردی: استان آذربایجان شرقی)، رسالة دکتری، رشتة جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان خراسان شمالی، 1397. شبیریان، فهیمه، 1391، تحلیل فضایی بیماریهای زنان در شهر تهران با تأکید بر برنامهریزی سلامت شهری، پایاننامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیامنور تهران. شکربیگی، عالیه و پری ظریفیان، 1389، «نقش خانههای سلامت شهرداری در مدیریت سلامت شهری»، مطالعات جامعهشناختی ایران، شمارة 1، صص 144-168. صفدری، رضا، قاضیسعیدی، مرجان و مریم زحمتکشان، 1391، «فناوری اطلاعات، تحولی نوین در توسعة سلامت شهری»، مجلة دانشکدة پیراپزشکی دانشگاه علومپزشکی تهران (پیاورد سلامت)، دورة ششم، شمارة 3، صص 170-181. طالبیان، حامد، مولایی، محمدمهدی و فریما قراری، 1396، «تحلیل ساختاری به روش میکمک فازی در آیندهنگاری راهبردی (مطالعة موردی: آیندهپژوهی ایران 1394)»، دوفصلنامة آیندهپژوهی ایران، دورة دوم، شمارة 1، صص 75-104. گلپیر، عبدالله، 1396، جایگاه سلامت شهری در قوانین، قابلدسترسی در: http://www.evazfardlawyer.ir/index.php?todo=showarticles&aid=50230 لطفی، صدیقه، مهدی، علی و معصومه مهدیان بهنمیری، 1392، «سنجش گرایش ساکنان مناطق چهارگانة شهر قم به ورزش و فعالیتهای جسمانی (سلامت شهری، توسعة پایدار)»، پژوهشنامة مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، شمارة 17، صص 129-154. مداح، هما و پیام روشنفکر، 1394، «حق به شهر از اندیشه تا عمل»، نشریة شهرسازی و معماری هفت شهر، شمارة 49 و 50، صص 58-73. مرکز پژوهشهای مجلس، 1383، گزارش سال 2000 سازمان جهانی سلامت، دفتر بررسیهای اقتصادی، معاونت پژوهشی مجلس شورای اسلامی. معروفی، حسین و گلدیس وحیدی برجی، 1394، «فضا و تحققپذیری حق شهری: شناسایی مؤلفههای فضایی برآمده از حق شهری بهمنظور تحلیل و ارزیابی پروژة نواب در تهران و لادفانس در پاریس»، فصلنامة مطالعات شهری، شمارة 16، صص 5-14. مهدی، علی و همکاران، 1394، «بررسی و تحلیل سلامت زیست و دسترسی به شاخصهای سلامت در محلات حاشیهنشین؛ مورد مطالعاتی؛ محلة شادقلیخان قم»، جغرافیا و برنامهریزی، شمارة 49، صص 259-293. نقدی، اسدالله و صادق زارع، 1390، «الگوی زیست حاشیه، تهدیدی برای توسعه و سلامت پایدار شهری»، فصلنامة علمی-تخصصی مطالعات شهری، سال اول، شمارة 1، صص 125-146. Annim, S., Simon, M., and Joshua, S., 2012, Spatial Inequality and Household Poverty in Ghana, Economic Systems, No. 36, PP. 1–29. Barton, H., 2012, The Status of Health in Urban Planning, Translated by Mohammad Taghizadeh Motlagh, [Iranian Journal of] Studies in Urbanism, No. 3, PP. 27-37. (In Persian) Barton, H., and Tsourou, C., 2010, Healthy City Planning, Translated by Mitra Attariyan, Tehran: Tehran Organization of Studies and Planning. (In Persian) Bethune. R. et al., 2018, Social Determinants of Self-Reported Health for Canada's Indigenous Peoples: A Public Health Approach, Public Health, PP. 1-9. Boer, R. W. J., and Vries, J. De., 2009, The Right to the City as a Tool for Urban Social Movements: The Case of Barceloneta, In the 4th International Conference of the International Forum on Urbanism, PP. 1321–1330. Galobardes, B. et al., 2006, Indicators of Socioeconomic Position (Part 1), J. Epidemiol, Community Health, Vol. 60, No. 1, PP. 7-12. Ghadami, M., Divsalar, A., and Gholamyan, M., 2010, A Comparative Study of the Indicators of Urban Health on a National and Global Scale (Case Study: Urban Areas of Iran and Developed Countries), Proceedings of the Fourth International Congress of the Islamic World’s Geographers, Zahedan, Iran. (In Persian) Godet, M., 2003, The Art of Scenarios and Strategic Planning: Tools and Pitfalls, Technological Forecasting and Social Change, Vol. 65, No. 1, PP. 3-22. Golpir, A., 2017, The Status of Urban Health in the Rules, accessible via: http://www.evazfardlawyer.ir/index.php?todo=showarticles&aid=50230. Gorane, S. J., and Kant, R., 2012, Modelling the SCM Enablers: An Integrated ISM-Fuzzy MICMAC Approach, Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, Vol. 25, No. 2, PP. 263-286. Gupta, I., 2009, Out-of-Pocket Expenditures and Poverty: Estimates From NSS 61 St Round, Indrani Gupta Institute of Economic Growth Delhi. Habibi, L., and Jafari Mehrabadi, M., 2010, Future Studies and the Future of Metropolises with an Emphasis on Tehran Metropolis, [Iranian] Geographic Quarterly of Zagros Outlook, Vol. 2, No. 6, PP. 97-110 (In Persian) Habibi, M., and Amiri, M., 2015, The Right to the City; The Existing City and the Desirable City; What It Is and What It Should Be, Iranian Journal of Research in Anthropology, No. 2, PP. 9-30. (In Persian) Hafeznia, M. R., 2009, An Introduction to Research Methods in the Humanities, Samt, Tehran. (In Persian) Harpham, T., and Molyneux, C., 2001, Urban Health in Developing Countries: A Review, Progress in Development Studies, Vol. 1, No. 2, PP. 37–113. Harvey, D., 1976, Social Justice and the City, Cambridge: Blackwell. Harvey, D., 2001, Spaces of Capital: Towards a Critical Geography, Routledge (Vol. 22). New York: Routledge, https://doi.org/10.1016/s0962-6298(02)00091-4. Harvey, D., 2008, The Right to The City, New Left Review, Vol. 53. No. 53, PP. 23–40. Harvey, D., N.D., Rebel Cities: From the Right to the City to the Urban Revolution, New York: Verso. Hassanzadeh, R., 2013, Research Methods in Behavioral Science, Savalan, Tehran. (In Persian). Kandasamy, W.B., Smarandache, F., and Iianthenral, K., 2007, Special Fuzzy Matrices for Social Scientists, Infolearnquest, Ann Arbor. Karlsdotter, Kristina, José J., Martín M., and Puerto López Del Amo González, M., 2012, Multilevel Analysis of Income, Income Inequalities and Health in Spain, Social Science and Medicine. Vol. 74, No. 7, PP. 1099–1106. http://dx.doi.org/10.1016/j.socscimed.2011.12.020. Landeta, J., 2006, Current Validity of the Delphi Method in Social Sciences, Technological Forecasting and Social Change, Vol. 73, No. 5, PP. 467-482. Lefebvre, H., 1996, Writing on Cities, Translated and Edited by Eleonore, K and Elizabeth, L. Blackwell Publishers. UK. Lorig, K. R. et al., 2008, Disease Evidence Suggesting That a Chronic Can Improve Health Status Program While Reducing Hospitalization, Medical Care, Vol. 37, No. 1, PP. 5–14. Lotfi, S., Mehdi, A., and Mahdian Behnamiri, M., 2013, Measuring the Tendency of Inhabitants of the Four Areas of Qom to Sports and Physical Activities (Urban Health, Sustainable Development), [Iranian Journal of] Studies on Sport Management and Physical Activities, No. 17, PP. 129-154. (In Persian) Maddah, H., and Roshanfekr, P., 2015, The Right to the City from Theory to Practice, Haft-Shahr Journal of Urbanism and Architecture, No. 49 and 50, PP. 58-73. (In Persian) Majlis Research Center, 2004, The World Health Report 2000, Center for Economic Investigations, Deputy Chancellor’s Office of the Islamic Consultative Assembly. (In Persian) Management and Planning Organization of North Khorasan Province, 2018. (In Persian) Manjengwa, J., Collen M., and Doreen T., 2016, Understanding Urban Poverty in Two High-Density Suburbs of Harare, Zimbabwe, Development Southern Africa, Vol. 33, No. 1, PP. 23–38, http://dx.doi.org/10.1080/0376835x.2015.1116376. Marcuse, P., 2009, From Critical Urban Theory to the Right to the City, City, Vol. 13. No. 2 and 3, PP. 185–197. Marcuse, P., 2012, Whose Right (S) To What City, In Cities for People, Not for Profit, Critical Urban Theory and the Right to the City, (N. Brenner, P. Marcuse, and M. Mayer, Eds.), London and NewYork: Routledge. Maroufi, H., and Vahidi Borji, G., 2015, Space and the Realization of the Right to the City: Identifying the Spatial Components of the Right to the City for Analyzing and Evaluating the Navvab Project in Tehran and La Défense In Paris, [Iranian] Quarterly of Urban Research, No. 16, PP. 5-14. (In Persian) Martínez, J., Gora Mboup, R. S., and Alfred, S., 2008, Trends in Urban and Slum Indicators Across Developing World Cities, 1990-2003, Habitat International, Vol. 32, No. 1, PP. 86–108. Mberu Blessing U., Tilahun Nigatu Haregu, C. K, and Alex C. E., 2016, Health and Health-Related Indicators in Slum, Rural, and Urban Communities: A Comparative Analysis, Global Health Action, Vol. 9, No. 1, PP. 1–13. Mehdi, A. et al., 2014, Investigating and Analyzing Healthy Living and Access to Health Indicators in Suburban Neighborhoods (Case Study: Shadgoli Khan Neighborhood of Qom), [Iranian Journal of] Geography and Planning, No. 49, PP. 259-293. (In Persian) Mitchell, D., 2003, 40 The Guilford Press Book Review: The Right to the City: Social Justice and the Fight for Public Space, NewYork and London: The Guilford Press. Naghdi, A., and Zare, S., 2011, Living in the Suburbs as a Patter: A Threat to Sustainable Urban Development, [Iranian] Specialized-Scientific Quarterly of Urban Studies, Vol. 1, No. 1, PP. 125-146. (In Persian) Ouyang, W., Boyi, W., Li, T., and Xinyi, N., 2017, Spatial Deprivation of Urban Public Services in Migrant Enclaves Under the Context of a Rapidly Urbanizing China: An Evaluation Based on Suburban Shanghai, Cities, No. 60, PP. 436–445, http://dx.doi.org/10.1016/j.cities.2016.06.004. Purcell, M., 2002, Excavating Lefebvre: The Right to the City and Its Urban Politics of the Inhabitant, Geojournal, Vol. 58, No. 2 and 3, PP. 99–108, https://doi.org/10.1023/b:gejo.0000010829.62237.8f Purcell, M., 2014, Possible Worlds: Henri Lefebvre and the Right to the City, Journal of Urban Affairs, Vol. 36, No. 1, PP. 141–154, https://doi.org/10.1111/juaf.12034. Rabbani, T., 2012, The Application of Future Studies Approach and Strategic Thinking in Urban Development Planning, Master’s Thesis, Faculty of Geography, University of Tehran. (In Persian) Radu. A. L., and Dimitriu, M., 2012, Scoring Method Applied to Financing Programmes in the Context of Sustanable Development, Procedia Economics and Finance, Vol. 3, PP. 527- 535. Rafeian, M., and Alvandipour, N., 2015, Conceptualization of the Idea of the Right to the City: Seeking a Conceptual Model, Journal of Iranian Sociology, Vol. 16, No. 2, PP. 25-47. (In Persian) Rasti, O., and Arezoomandan, R., 2011, Migration, Marginalization and Their Effects on Urban Health (Case Study: Birjand), Socio-Cultural Studies of Khorasan, No. 20, PP. 43-63. (In Persian) Rezapur, A., Baghi, A., Adham, D., Ebadi Fard Azar, F., Bagheri Faradnebeh, S., Orumie’ei, N., Mirzai, S., Nakhaei, M., and Ghazanfari, S., 2016, Inequality in Health Expenditures and Its Impoverishment Effects in the Urban Population of Kerman, [Iranian] Journal of Health and Hygiene, Vol. 7, No. 2, Special Edition, PP. 146-157. (In Persian) Rözer, J. J., and Volker, B., 2016, Does Income Inequality Have Lasting Effects on Health and Trust? Social Science and Medicine, No. 149, PP. 37–45. Rydin, Y., 2012, Healthy Cities and Planning, Town Planning Review, No. 83, PP. 1-6. Rydin, Y., Bleahu, A., Davies, M., Davila, J. D., Friel, S., Di Grandis, G., … Wilson, J., 2012, Shaping Cities for Health: The Complexities of Planning Urban Environments in the 21st Century, The Lancet, No. 379, PP. 2079–2108. Safdari, R., Ghazisaeidi, M., and Zahmatkeshan, M., 2012, Information Technology: S New Advancement in Urban Health Development, Journal of School of Paramedicine, Tehran University of Medical Sciences (Peyavard Salamat), Vol. 6, No. 3, PP. 170-181. (In Persian) Sarkar, C., Webster, C., and Gallacher, J., 2014, Urban Built Environment Configuration and Psychological Distress in Later Life: Cross-Sectional Results from the Caerphilly Prospective Study (Caps), Healthy Cities, Public Health Through Urban Planning, Edward Elgar. Shamsipur, A. A., 2017, An Analysis of te Spatial Distribution of Public Services from the Perspectove of Social Justice (Case Study: Bojnourd City), Master’s Thesis, Geography and Urban Planning, Islamic Azad University of Shirvan. (In Persian) Shekarbeigi, A., and Zarifian, P., 2010, The Role of Municipal Health Houses in Urban Health Management, Sociological Studies of Iran, No. 1, PP. 144-168. Simone, A. M., 2006, The Right to the City, Interventions: International Journal of Postcolonial Studies, Vol. 7, No. 3, PP. 321–325, http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/13698010500268189. Solar, O., and Irwin, A., 2010, A Conceptual Framework for Action on the Social Determinants of Health, Geneva, Switzerland: WHO. Trust? Social Science and Medicine, No. 149, PP. 37–45. Talebian, H., Molaei, M. M., and Gharari, F., 2017, A Structural Analysis by the Fuzzy Micmac Approach in Strategic Perspective (Case Study: Future Studies of Iran in 2015), Bi-Quarterly Journal of Future Studies of Iran, Vol. 2, No. 1, PP. 75-104 (In Persian) UN Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR) (A), Human Rights, Health and Poverty Reduction Strategies, 2008, Issue No 5, UN Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR) (B), Fact Sheet No. 31, The Right to Health, June 2008, No. 3. Unesco and Un-Habitat, 2009, Urban Policies and the Right to the City, Rights, Responsibilities and Cities, Paris. United Nations Development Programme (UNDP), 2018, Sustainable Development Goals. Uslu, A. et al., 2009, Public Health-Urban Landscaping Relationship and User's Perceptions, Biotechnology and Biotechnological Equipment, No. 23, PP. 1399-1408. Vaddiraju, A. K., 2016, Urban Governance and the Right to the City, Economic and Political Weekly EPW AUGUST, 6, 21–23. Vearey, J. et al., 2010, Urban Health in Johannesburg: The Importance of Place on Understanding Intra-Urban Inequalities on a Context of Migration and HIV, Health and Place, Vol. 16, No. 4, PP. 694–702, http://dx.doi.org/10.1016/j.healthplace.2010.02.007. WHO, 2005, Human Rights, Health and Poverty Reduction Strategies, No. 5, World Health Organization. WHO, 2008, Closing the Gap in a Generation: Health Equity Through Action on the Social Determinants of Health, Final Report of the Commission on Social Determinants of Health. Geneva, World Charter on the Right to the City, available at: http://www.planningnetwork.org/01_news/world_charter_on_the_right_to_the_city.pdf WHO, 2016, World Health Statistics 2016: Monitoring Health for the Sdgs, Sustainable Development Goals, WHO Press: Switzerland. Zali, N., 2009, A Prospective Analysis of Regional Development Using the Baseline Scenario Approach (Case Study: East Azarbaijan Province), Ph.D. Thesis, Geography and Urban Planning, Tabriz University. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,155 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,203 |