تبیین و تحلیل نقش اجتماع علمی در فرآیند تمدّنی دولت شیعی صفویه

آقاجری، سید هاشم، مقدمه­ای بر مناسبات دین و دولت در ایران عصر صفوی، تهران: طرح نو، 1389.

ابراهیمی­دینانی، غلامحسین، نیایش فیلسوف، تهران: نشر علم، 1387.

ابن­خلدون، عبدالرحمان، مقدمه، ترجمه، محمّدپروین گنابادی، تهران: انتشارات بنگاه ترجمه و نشرکتاب، 1359.

ابی­صعب، رولاجردی، تغییر مذهب در ایران، ترجمه منصور صفت­گل، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1396.

استرآبادی، محمد امین، الفوائد‌ المدنیه، قم‌: انتشارات‌ اسلامی‌، ]بی‌تا[‌.

اشرف، احمد، «بحران هویت ملی و قومی در ایران»، هویت، ملیت، قومیت (مجموعه مقالات)؛ به‌‌ اهتمام‌ حمید‌ احمدی؛ تهران: مؤسسه تحقیقات علوم انسانی. 1383.

افندی، میرزا عبداالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق سیّداحمد الحسینی، قم: مطبعه الخیام، ۱۴۰۱ق.

امام­جمعه، مهدی، سیر تحول مکتب فلسفی اصفهان از ابن­سینا تا ملاصدرا، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، 1395.

امین، سیّدمحسن، أعیان الشیعه، تحقیق سیّدحسن امین، بیروت: دارالتعاریف للمطبوعات، 1403ق.

الجزائری، نعمه­الله الحسینی، الانوار النعمانیه فی بیان النشأه الانسانیه، ج2، طهران: ]بی­نا[، 1280ق.

الگود، سیریل‌، تاریخ پزشکی ایران و سرزمین‌­های‌ خلافت شرقی، ترجمه‌ جاویدان، تهران: دانشگاه تهران، 1357.

اولئاریوس، آدام، سفرنامه اولئاریوس. ترجمه احمد بهپور، تهران: سازمان انتشاراتی و فرهنگی ابتکار، 1363.

بحرانی، یوسف، لوء لوء البحرین فی الاجازات و تراجم رجال الحدیث، تحقیق محمد صادق بحرالعلوم، نجف: مطبعه النعمان، 1966.

براون، ادوارد، تاریخ ادبیات ایران (از آغاز عهد صفویه تا زمان حاضر)، ترجمه بهرام مقدادی، تهران: انتشارات مروارید، 1375.

بندرچی، محمدرضا، «میرداماد، میرفندرسکی؛ متکلم یا فیلسوف»، جستاری در آراء و افکار میرداماد و میرفندرسکی، تهران: فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی، ۱۳۸۵.

بهاء­الدین عاملی، محمدبن حسین، جامع عباسی؛ یکدوره فقه فارسی، تهران: فراهانی، 1319.

بیگدلی، علی، «سیر تحول و تکوین هویت ملی در ایران»، هویت ملی در ایران، به اهتمام داود میرمحمدی، تهران: نشر تمدّن ایرانی، 1383.

پارسا، فروغ، تفاسیر شیعی و تحولات تاریخی ایران، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1393.

تاجبخش، حسن، «بهاءالدوله رازی، آخرین پزشک بزرگ ایران»، فرهنگستان علوم، شماره4، صص56ـ47، تابستان1375.

ترکمان، اسکندربیک، تاریخ عالم‌آرای عباسی، با اهتمام ایرج افشار، تهران: مؤسسه امیرکبیر، 1350.

تهرانی، شیخ آقا بزرگ، الذریعة إلی تصانیف الشیعه، ج9، اسماعیلیان قم و کتابخانه اسلامیه تهران، ]بی­تا[.

جابری، علی حسین، الفکر السلفی عند الشیعه الاثنی عشریه، قم: دارإحیاء الاحیاء، 1367.

جعفری، علی­اکبر، «بررسی حجاب و نوع پوشش زنان زردتشتی در ایران عصر صفویه»، مجله تحقیقات فرهنگی ایران، ص 44ـ23، شماره 15، پاییز1390.

جعفریان، رسول، دوازده رساله فقهی درباره نماز جمعه از روزگار صفوی، قم: انتشارات انصاریان، 1381

همو «نفوذ دویست ساله خاندان محقق کرکی در سازمان دینی ـ سیاسی دولت صفوی»، کاوش‌های تازه در باب روزگار صفوی، قم: نشر ادیان، 1384.

همو، نقش خاندان کرکی در تأسیس و تداوم دولت صفوی، تهران: نشر علم، 1387.

همو، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ج2، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1389.

جهانبخش، جویا، مقدمه بر: اعتقادات شیخ بهایی (متن عربی رساله الاعتقادات شیخ‌ بهاءالدین‌ محمد عاملی‌ به همراه سه ترجمه و شرح فارسی آن)، تهران: اساطیر، 1378.

چلونگر، محمدعلی؛ شاهمرادی، سیّدمسعود، دولت­های شیعی در تاریخ، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1395.

حرعاملی، محمدبن حسن، امل الآمل، تحقیق سیّداحمد حسینی، بغداد: مکتبه الأندلس، 1385ق.

حزین لاهیجی، شیخ محمدعلی، تاریخ و سفرنامه حزین، تصحیح علی دوانی، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1375.

حسینی جلالی، سیّد­محمد حسین، فهرس التراث، ج1، قم: انتشارات دلیل ما، 1380.

حیدرزاده، توفیق، «مهاجرت علمای ایران به امپراتوری عثمانی (و انتقال سنت­های مدارس ایرانی به آن سرزمین، از اوایل دوره تیموری تا اواخر عهد صفوی)»، فصلنامه فرهنگ، شماره 20 و 21، صص94ـ49، زمستان75 / بهار 76.

خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات فی احوال العلماء و السادات، ج1، 4، 6، 7، قم: اسماعیلیان، ]بی­تا[.

خواندمیر، غیاث­الدین بن همام­الدین، تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، تهران: خیام، 1380.

دامادی، سیّدمحمد، «بنیان­گذاران مکتب فلسفی اصفهان»، جستاری در آراء و افکار میرداماد و میرفندرسکی، تهران: فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی، 1385.

داوری­اردکانی، رضا، «مقام میرداماد در تاریخ فلسفه اسلامی»، جستاری در آراء و افکار میرداماد و میرفندرسکی، تهران: فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی، ١٣٨٥.

دفتری، فرهاد، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره­ای، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز، 1376.

رازی، عبدالجلیل، النقض معروف به بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضایح الروافض، تصحیح جلال­الدین حسینی ارموی (محدث)، ]بی­جا[، ]بی­نا[، 1331.

رحمتی، محمدکاظم، «عالمان امامی و مبنای رفتار سیاسی آنان در دوره صفوی»، مطالعات تاریخ اسلام، سال چهارم، شماره14، صص 76ـ53،  پاییز 1391.

رفاعی، انور، تاریخ هنر در سرزمین­های اسلامی، ترجمه عبدالرحیم قنوات، مشهد، جهاد دانشگاهی، 1390.

روملو، حسن، احسن‌التواریخ، به اهتمام عبدالحسین نوایی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1357.

زادهوش، محمدرضا، «مؤلفات و مصنفات شیخ بهایی»، شناخت‌نامه‌ شیخ بهاءالدین عاملی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1387.

زرین­کوب، عبدالحسین، ارزش میراث صفویه، تهران: امبیرکبیر، 1344.

زنوزی، حسن حسینی، ریاض‌الجنه‌، تصحیح علی رفیعی، ج2، قم‌: کتابخانه‌ آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی، 1378.

سبحانی تبریزی‌، جعفر‌، المحقق‌ الکرکی‌ رجل‌ العلم و السیاسه، قم: مؤسسه‌ امام صادق(ع)، 1382.

سیوری، راجر، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، تهران: نشر مرکز، 1372.

شاردن، ژان، سفرنامه، ترجمه اقبال یغمائی، جلد چهارم، تهران: انتشارات توس، 1372.

شاملو، ولی قلی­بن داود قلی، قصص الخاقانی، تصحیح سیّدحسن سادات ناصری، ج2، تهران: سازمان چاپ و انتشارات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1371.

شهرستانی، محمّدبن عبدالکریم، توضیح الملل (الملل و النحل)، تحقیق و تصحیح محمدرضا جلالی نائینی، تهران: انتشارات اقبال، 1361.

شیبی، کامل مصطفی، تشیّع و تصوف تا آغاز سده دوازدهم هجری، تهران: امیرکبیر، 1387.

صدرالمتألهین، محمدبن ابراهیم، الشواهد‌ الربوبیه‌، ترجمه جواد مصلح، چاپ پنجم، تهران‌: سروش‌، 1389.

صفا‌، ذبیح الله‌، تاریخ ادبیات در ایران‌، تهران‌: فردوسی‌، 1363ق.

صفت­گل، منصور، ساختار نهاد و اندیشه دینی درایران عصر صفویه، تهران: خدمات فرهنگی رسا، 1381.

عباداللهی چنذانق، حمید؛ خستو، زهرا، «اجتماع علمی در دانشگاه­های ایران: مطالعه موردی دانشکده­های علوم اجتماعی دانشگاه­های علامه طباطبئی و تهران»، مجله جامعه­شناسی ایران، شماره4، صص 59ـ24، زمستان1391.

علامه، سیّدمیرحسین، «بررسی وضعیت انتقال علوم به قلمرو خلافت عثمانی تا ورود دانشمندان شیعی عهد صفوی»، فصلنامه شیعه­شناسی، شماره51، صص40ـ27، پاییز 1394.

عیسی­بیک، احمد، تاریخ بیمارستان­ها در اسلام، ترجمه نورالله کسائی، تهران: انتشارات کنگره بین­المللی تاریخ پزشکی در اسلام و ایران، 1371.

غفاری قزوینی، قاضی احمد، تاریخ جهان‌آرا، به اهتمام مجتبی مینویی، تهران: حافظ، 1343.

فتح‌الهی، محمدعلی، شکل­گیری ملیت ایرانی، تهران: علمی فرهنگی، 1391.

همو، «تحلیل فکری ـ سیاسی سده­های دهم، یازدهم و دوزادهم هجری»، سیاست متعالیه، سال اول، شماره2، صص 132ـ119، پاییز 1392.

فرهانی‌ منفرد، مهدی، مهاجرت علمای شیعه از جبل عامل به ایران، تهران: امیرکبیر، 1377.

فلسفی، نصرالله، زندگانی شاه­عباس اوّل، ج 1 و 2، تهران: انتشارات علمی، 1369.

فوران، جان، تحولات اجتماعی در ایران؛ ترجمه احمد تدین؛ تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1384.

قانعی­راد، محمدامین، «وضعیت اجتماع علمی در رشته علوم اجتماعی»، نامه علوم اجتماعی، شماره27، صص 65ـ27، بهار1385.

قربانی، ابوالقاسم، زندگی­نامه ریاضی­دانان دوره اسلامی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1365.

قزوینی، ابوالحسن­بن ابراهیم، فواید الصفویه، تصحیح مریم میراحمدی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1367.

قمی، احمدبن شرف­الدین، خلاصه­التواریخ، تصحیح احسان اشراقی، ج1، تهران: دانشگاه تهران، 1359.

کاویانی­پویا، حمید، نخستین بیمارستان و مراکز درمانی در ایران، تهران: امیرکبیر، 1394.

کربن، هانری، فلسفه ایرانی و فلسفه تطبیقی، ترجمه جواد طباطبائی، تهران: توسی، 1369.

کمپفر، انگلبرت، سفرنامه، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: انتشارات خوارزمی، 1363.

کیانی، محمدیوسف، تاریخ هنر معماری ایران در دوره اسلامی، تهران: انتشارات سمت، 1379.

کوربن، هانری، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، تهران: انتشارات کویر، 1377.

گودرزی، حسین، تکوین جامعه­شناختی هویت ملی در ایران با تأکید بر دوره صفویه، تهران: نشر تمدّن ایرانی، 1387.

محقق، مهدی، علوم محضه؛ از آغاز صفویه تا تأسیس دارالفنون، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی: دانشگاه تهران: مرکز بین­المللی گفتگوی تمدّن­ها، 1384.

مدرس تبریزی، محمد علی، ریحانه االادب، ج3، تهران: خیام، 1374.

مستوفی، محمدمحسن، زبده التواریخ، به اهتمام بهروز گودرزی، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، 1375.

مفید، محمدبن نعمان عکبری، اوائل المقالات، به کوشش مهدی محقق، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مؤسسه مطالعات اسلامی، 1413ق.

معلی، محمدعلی، «طلیعه: پیدایش دولت-ملت در ایران»، کیهان فرهنگی، شماره213، ص4، تابستان1383.

منتظرالقائم، اصغر؛ جعفری، علی­اکبر، «دولتی به کام رندان، مروری بر اهمیت و نقش دولت صفویه در تاریخ تشیّع»، سوره اندیشه، شماره56 و 57، صص 237ـ230، زمستان1390.

منزوی، احمد، فهرست نسخه­های خطی فارسی، تهران: مؤسسه فرهنگ منطقه­ای، 1348.

منشی، اسکندربیگ، تاریخ عالم­آرای عباسی، تصحیح محمداسماعیل رضوانی، 3ج، تهران: دنیای کتاب، 1377.

المهاجر، جعفر، الهجرة العاملیة الی ایران فی­العصر الصفوی: اسبابها التاریخیه و نتائجها الثقافیه و السیاسیه، بیروت: دار الروضه، 1410ق/1989م.

همو، جبل­عامل بین الشهیدین: الحرکه الفکریه فی جبل­عامل فی قرنین من أواسط القرن الثامن للهجره/ الرابع عشر للمیلاد حتی أواسط القرن العاشر / السادس عشر، دمشق: المعهد الفرنسی للشرق الأدنی، 2005.

مهدوی، مصلح­الدین، زندگی­نامه علامه مجلسی، اصفهان: انتشارات حسینیه عمادزاده، ]بی­تا[.

مهدوی اصفهانی، سیّدمحمدحسین (مصلح­الدین)، تذکره القبور، اصفهان، کتاب­فروشی ثقفی، 1348.

لوکاس، هنری، تاریخ تمدّن، ترجمه عبدالحسین آذرنگ، تهران: کیهان، 1366.

نجفی، موسی، مقدمات تحلیلی تاریخ تحولات ایران، تهران: مرکز انتشاراتی منیر، 1378.

نفیسی‌، سعید‌، تاریخچه ادبیات در ایران‌، سالنامه پارس‌، 1324ق.

نصر، سیّدحسین، علم و تمدّن دراسلام، تهران: انتشارات خوارزمی، 1359.

واصفی‌، زین‌الدین محمود‌، بدایع الوقایع‌، بنیاد فرهنگ ایران‌، 1350ق.

واله­اصفهانی، محمدیوسف، خلد برین، به کوشش میرهاشم محدث، تهران: بنیاد موقوفات محمود افشار، 1372. نسخه خطی کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، 2943 و 2411.

ولایتی، علی‌اکبر، پویایی فرهنگ و تمدّن اسلام و ایران (از پیدایش تا شکوفایی)، تهران: وزارت امور خارجه، 1384.

وینتر، اچ. جی، «علم ایرانی در دوره صفویه»، تاریخ ایران (دوره صفویه)، پژوهش دانشگاه کمبریج، ترجمه یعقوب آژند، تهران: جامی، 1387.

Abisaab, Rula Jurdi, “The ulama of Jabal 'Amil in Safavid Iran, 1501-1736: marginality, migration and social change,” Iranian Studies 27 i-iv, pp.103-122, 1994, 1995.

Idem, Converting Persia: Religion and Power in Safavid Empire, London, I. B. Tauris, esp.pp7-87, 95-96,101-103, 2004.

Arjomand, Saïd Amir, The Shadow of God and the Hidden Imam: Religion, political order, and societal change in Shi'ite Iran from the beginning to 1980, Chicago, 1984.

Amoretti, B.S., “Rligion in the Timurid and Safavid period”, The Cambridge history of Iran, Voll. Cambridge University press, 1986.

Armajany, Yahya, IRAN, the Modern Nation, Historical, Perspective, Prenice, New Jersey, Hali.INC. Engle Wood, 1972.

Aubin, Jean “La politique religieuse des Safavides”, La Shi'isme imamate, ed. T. Fahd, Paris: Bolevard Saint -Germin, pp.235-244, 1970.

Calder, Norman, “The structure of Authority in Imami Shi'I jurisprudence”, Diss, London university, 1983.

Collins, R, The sociology of philosophies, a global theory of intellectual change, Cambridge: Harvard University Press, 2000.

Idem, Interaction ritual chains, Princeton: Princeton University Press, 2004.

Cornfeld, W; Hewitt, CE. “The Scientific Community Metaphor”, IEEE TRANS. SYS, MAN, AND CYBER, No 1: 24–33, 1981.

Hobsbawm, Eric, “The Social Function of the Past: Some Questions”, Past and Present, No. 55, pp. 3-17, 1972.

Modaressi, Hossein, “Rationalism and Traditionalism in Shi'i Jurisprudence: A Preliminary Survey”, Studia Islamica 59, 1984.

Morton, A.H. “The Date and Attribution of the Ross Anonymous: Notes on a Persian History of Shah Isma‘IL I”, History and Literature in Iran: Persian and Islamic Studies in Honor of P. W. Avery, C. Melville, ed. Cambridge: British Academic Press, pp. 179-212, 1990.

Muzaffer Tan, Ömer F. Teber and Mehmet Kalayci, “A Short Treatise on the Context of the Ottoman-Safavid Conflict (RisÁlah fÐ ÔÁifat al-Íaidariyya),” The Islamic Quarterly, vol. 52, 4, pp.359-381, 2008/1429.

Newman, Andrew. J, “The myth of the clerical migration to Safawid Iran: Arab Shiite opposition to 'Ali al-Karaki and Safawid Shiism,” Die Welt des Islams, 32, I, pp.66-112, 1993.

Roemer, Hans R, “The Safavid Period”, in The Cambridge History of Iran, vol. 39, ed. Peter Jackson, pp. 189-350, 1986.

Stewart, Devin J, “Notes on the migration of 'Amili scholars to Safavid Iran,” Journal of ear Eastern Studies 55 ii, pp.81-103, 1996.

Idem, “The first SHAYKH AL-ISLAM of the Safavid Capital Qazvin,” Journal of the American Oriental Society, 116.3 pp. 387-405, 1996.

Idem, “An Episode in the ÝAmili Migration to Safavid Iran: Husaynb. ÝAbd al-Samad al-ÝAmili’s Travel Account,” Journal of Iranian Studies, vol. 39, number 4, pp.481-508, December 2006.