علم عقود ابنیه: کلیدی برای فهم نسبت علم و معماری در جهان اسلام

ابن اکفانی، محمد بن ابراهیم. (1990م). إرشاد القاصد إلی أسنی المقاصد فی انواع العلوم. تحقیق و تعلیق عبدالمنعم محمدعمر. مراجعه احمد حلمی عبدالرحمن. قاهره: دار الفکر العربی.

ابن حزم، ابومحمد. (1983م). رسائل ابن حزم الأندلسی، اربع جزؤون. تحقیق احسان عباس. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.

ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبداللّه. (2011م). منطق المشرقیین؛ و یلیه الأرجوزة المزدوجة فی المنطق. اعتنی به و علّو علیه احمد فرید المزیدی. بیروت: دار الکتب العلمیه.

ابن‌منظور، محمد بن مکرم. لسان العرب. دسترس از وبگاه الباحث العربی:

http://www.baheth.info

ابوبکر کرجی، محمد بن‌ حسن حاسب. (1373ش). استخراج آب‌های پنهانی. ترجمۀ حسین خدیوجم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

برگرن، ج. ال. (1373ش). گوشه‌هایی از ریاضیات دورۀ اسلامی. ترجمۀ محمدقاسم وحیدی و علیرضا جمالی. تهران: فاطمی.

تهانوی، محمدعلی. (1996م). کشاف اصطلاحات العلوم و الفنون. ۲ج. تحقیق علی دحروج. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.

چیتیک، ویلیام. (1392ش). قلب فلسفۀ اسلامی: در جستجوی خودشناسی در تعالیم افضل‌الدین کاشانی. ترجمۀ شهاب‌الدین عباسی. تهران: مروارید.

رحیمی، غلامحسین. (1387ش). «ترازهای کرجی.» مجلۀ تاریخ علم، ش7، ص۵۵-74.

طاهری، جعفر. (1390ش). «نقش ریاضی‌دانان در معماری به روایت متون دورۀ اسلامی». مجلۀ تاریخ علم، ش۱۰، ص۳۹-65.

طباطبایی، صالح. (1378ش). ابن هیثم: فیزیکدان اسلامی. تهران: روزنه.

نصیرالدین طوسی. (1413ق). اخلاق ناصری. قم: علمیه اسلامیه.

غزالی طوسی، ابوحامد محمد. (1380ش). کیمیای سعادت. ۲ج. تصحیح حسین خدیوجم. تهران: علمی و فرهنگی.

ـــــــــــــ . (2005م). إحیاءُ علومِ الدین. بیروت: دار ابن حزم.

فارابی، ابونصر. (1389ش). احصاء العلوم. ترجمۀ حسین خدیوجم. تهران: علمی و فرهنگی.

فخرالدین رازی، ابوعبداللّه محمد بن عمر. (1394ش). جامع العلوم (جامع ستّینی). تصحیح سیدعلی آل‌داود. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.

فراهیدی، خلیل ‌بن ‌احمد. (1409ق). کتاب العین. 2ج. قم: هجرت.

فیروزآبادی، محمد بن یعقوب. القاموس المحیط. دسترس از وبگاه الباحث العربی:

http://www.baheth.info

قربانی، ابوالقاسم و محمدعلی شیخان. (1371ش). بوزجانی نامه: شرح احوال و آثار ریاضی ابوالوفا بوزجانی ریاضی‌دان و منجم بزرگ ایرانی. تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.

قلقشندی، احمد بن عبداللّه. (بی‌تا). صبح الأعشی فی صناعة الانشاء. ۱۵ج. شرّحه و علّق علیه و قابل نصوصه محمدحسین شمس‌الدین. بیروت: دار الکتب العلمیه.

قنوجی البخاری، صدیق بن حسن خان. (1999م). ابجد العلوم. تحقیق و تصحیح احمد شمس‌الدین. بیروت: دار الکتب العلمیه.

قیومی بیدهندی، مهرداد و روح‌اله مجتهدزاده. (1396ش). «جایگاه مفهوم معماری در نظام طبقه‌بندی علوم مسلمانان در سده‌های نخست هجری: با تکیه بر اندیشه‌های ابونصر فارابی.» مطالعات معماری ایران، ش۱۳، ص۳۳-49.

ـــــــــــــ . و مطهره دانایی‌فر. (۱۳۹۵ش). «مفهوم معماری در برهۀ گذار از دورۀ ساسانیان به دوران اسلامی: درآمدی بر تاریخ مفهومی معماری ایران.» مطالعات معماری ایران، ش۱۰، ص۴۹-۷۲.

کاخانی، احسان. (۱۳۹۵ش). بررسی آراء غزالی در بارۀ معماری با محوریت کتاب إحیاء علوم‌ الدین. پایان‌نامه برای دریافت درجۀ کارشناسی ارشد مطالعات معماری ایران. استادان راهنما: هادی ندیمی و فاطمه گلدار، استاد مشاور: مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی.

کرامتی، یونس. (۱۳۷۲ش). «ابواسحاق کوبُنانی». دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.

ـــــــــــــ . (1383ش). «پاپوس». دایرةالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.

ـــــــــــــ . (1392ش). شیفته هندسه زندگی: مروری بر زندگی و آثار ابوالوفا بوزجانی. تهران: همشهری.

کوهکن، رضا. (1382ش). «ابوسعید سجزی ریاضی‌دان و منجم شهیر و برجستۀ ایران در قرن چهارم هجری.» آینۀ میراث، ش21، ص۳۲-۵۲.

مجتهدزاده، روح‌اله. (1397ش). نسبت معماری و علوم در ایران دوران اسلامی: با تأکید بر علوم عملی. رسالۀ دکتری معماری اسلامی. استادان راهنما مهرداد قیومی بیدهندی و مهدی سعدوندی. اصفهان: دانشگاه هنر اصفهان.

محمد عمر، عبدالمنعم. (1990م). «مباحث التحقیق (نکـ : همین منابع: ابن اکفانی)

مفتونی، نادیا. (1393ش). فلسفه علم دانشمندان مسلمان. تهران: سروش.

میرابوالقاسمی، محمدتقی و محمد محمدباقری. (1382ش). «رساله عبدالرحمن صوفی در باره هندسه پرگاری.» تاریخ علم، ش۱، ص۸۹-۱۴۲.

نجیب‌اوغلو‌، گل‌رو. (1389ش). هندسه و تزیین در معماری اسلامی: طومار توپقاپی. ترجمۀ مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: روزنه.

Allen, Terry. (2004). Islamic Art and the Argument from Academic Geometry. California: Solipsist Press.

Chorbachi, W. K. (1989). “In the Tower of Babel: Beyond Symmetry in Islamic Design.” Computers Math. Applic, vol. 17, No. 4-6, pp. 751-789.

Kheirandish, Elaheh. (2006). “Organizing Scientific Knowledge: The ‘Mixed’ Sciences in Early Classifications.” in Gerhard Endress (ed.), Organizing Knowledge: Encyclopedic Activities in the Pre-Eighteenth Century Islamic World. Leiden, Boston: Brill. pp. 135-154.

ـــــــــــــ. (2017). “An Early Tradition in Practical Geometry: The Telling Lines of Unique Arabic and Persian Sources.” The Arts of Ornamental Geometry; A Persian Compendium on Similar and Complementary Interlocking Figures. Ed. by Gulru Necipuglu. Leiden, Boston: Brill. pp 79-144.

Treiger, Alexander. (2011). “Al-Ghazalı’s Classifications of the Sciences and Descriptions of the Highest Theoretical Science.” Dîvân. Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 16.1 (30), pp. 1-32.

Necipoğlu, Gülru (ed.). (2017). The Arts of Ornamental Geometry: A Persian Compendium On Similar and Complementary Interlocking Figures. Boston: Brill.

ـــــــــــــ. (2017). “Ornamental Geometries: A Persian Compendium at the Intersection of the Visual Arts and Mathematical Sciences.” The Arts of Ornamental Geometry: A Persian Compendium on Similar and Complementary Interlocking Figures. Leiden & Boston: Brill. pp. 11-78.

Saliba, George. (1999). “Artisans and Mathematicians in Medieval Islam.” Journal of the American Oriental Society, 119 (4), pp. 637-645.