تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,506 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,125,007 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,233,507 |
دیپلماسی آب و اختلافهای آبی در منطقۀ آسیای مرکزی | ||
مطالعات اوراسیای مرکزی | ||
مقاله 12، دوره 12، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 199-218 اصل مقاله (776.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jcep.2019.266226.449797 | ||
نویسندگان | ||
سید علی محمودی* 1؛ حامد حکمتآرا2 | ||
1دانشیار گروه روابط بینالملل و مطالعات جهان، دانشکدۀ روابط بینالملل وزارت امورخارجه | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقهای، دانشکدۀ روابط بینالملل وزارت امورخارجه | ||
چکیده | ||
اتحاد شوروی در اواخر سدۀ بیستم فروپاشید و پانزده کشور جدید جایگزین آن شدند. از بین این کشورهای نواستقلال، پنج کشور، منطقۀ آسیای مرکزی را در همسایگی شمالی ایران تشکیل میدهند که از نظر فرهنگی و تاریخی از گذشتههای دور با ایران و جهان اسلام ارتباط تنگاتنگی داشتهاند. بعضی از این کشورها که در دورۀ اتحاد شوروی براساس مدیریت واحدی از سوی مسکو اداره میشدند، پس از استقلال بهدلیل تضاد منافع دچار اختلافهایی شدهاند. یکی از این موارد اختلافی، مسئلۀ بهرهبرداری از آبهای مشترک و فرامرزی است. بهنظر میرسد براساس نظریۀ واقعگرایی تدافعی، اقدامها و رفتارهای کشورهای این منطقه و سیاست خارجی آنها در برابر یکدیگر و در زمینۀ آب قابل توضیح است؛ زیرا وقتی یکی از کشورهای منطقۀ آسیای مرکزی در بهرهبرداری از منابع آب مشترک و فرامرزی شروع به اقدامهای یکجانبه میکند، کشورهای دیگر که از بابت این اقدامها احساس تهدید میکنند، دست به موازنۀ تهدید و اقدامهای متقابل میزنند. البته در دورۀ استقلال جمهوریهای آسیای مرکزی، نهادهایی در زمینۀ دیپلماسی آب در این منطقه ایجاد شدهاند؛ اما این نهادهای منطقهای کارایی درخور توجهی نداشتهاند و نتوانستهاند در کاهش اختلافهای آبی موجود بین کشورهای این منطقه نقش چندانی ایفا کنند. این نوشتار بهدنبال پاسخگویی به این پرسش است که چرا دیپلماسی آب در منطقۀ آسیای مرکزی از موفقیت لازم برخوردار نبوده است و بر این باور است که دلیل این موفقنبودن، احساس تهدید امنیتی است که کشورهای این منطقه نسبت به یکدیگر دارند و دیپلماسی آب هم در تأثیر این نگرانیهای امنیتی قرار گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
آسیای مرکزی؛ اختلافهای آبی؛ دیپلماسی آب؛ رودخانههای فرامرزی؛ منابع آب مشترک | ||
مراجع | ||
A) English
1. Chikalova, Lidiya (2016), “Climate Change as a Political Threat Multiplier in Central Asia”, Norwegian Institute of International Affairs, Available at: http://www.osce-academy.net/upload/file/36BRIEFNEW.PDF, (Accessed on: 18/6/2018).
2. Dalbaeva, Alina (2018), “End the Weaponisation of Water in Central Asia”, Crisis Group Commentary, Available at: http://www.crisisgroup.org/europe-central-asia/central-asia/kazakhstan/end-weaponisation-water-central-asia, (Accessed on: 18/4/2018).
3. Economic Commission for Europe (2009), “Capacity for Water Cooperation in Eastern Europe, Caucasus and Central Asia”, Available at: https://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/water/documents/CWC%20publication%20joint%20bodies.pdf, (Accessed on: 27/5/2018).
4. European Commission External Relations (2011), “EU Action on Water Resources in Central Asia as a Key Element of Environmental Protection”, Available at: http://eeas.europa.eu/sites/eeas/files/eu_action_on_water_ resources_in_central_asia_0.pdf, (Accessed on: 25/4/2018).
5. European Strategic Intelligence and Security Center (ESISC) (2009), “Central Asia the Battle over Water”, Available at: http://www.esisc.org/publications/ analyses/central-asia-the-battle-over-water, (Accessed on: 25/5/2018).
6. FAO (2016), “One-Page Summary of Long-Term Average Annual Renewable Water Resources”, Available at: http://www.fao.org/nr/water/aquastat/ water_res/index.stm, (Accessed on: 13/4/2018).
7. Goldman, Michael (2007), “How ‘Water for All!’ Policy Became Hegemonic: the Power of the World Bank and its Transnational Policy Networks”, Geoforum, Vol. 38, No. 5, pp. 786-800.
8. Klötzli, Stefan (1994), “The Water and Soil Crisis in Central Asia: a Source for Future Conflicts?”, Center for Security Studies (CSS), ETH Zurich, Available at: http://www.css.ethz.ch/content/dam/ethz/special-interest/gess/cis/center-for-securities-studies/pdfs/The_Water_and_Soil_Crisis_1994.pdf, (Accessed on: 13/6/2018).
9. Madramootoo, Chandra and Victor Dukhovny (2008), Water and Food Security in Central Asia, Tashkent: NATO Advanced Research Workshop on Socio-Economic Stability and Water Productivity: Food and Water Security in Central Asia.
10. Mosello, Beatrice (2008), “Water in Central Asia: a Prospect of Conflict or Cooperation?”, Journal of Public and International Affairs, Vol. 19, pp. 151-174.
11. Sievers, Eric W. (2002), “Water, Conflict, and Regional Security in Central Asia”, New York University Environmental Law Journal, Vol. 10, No. 3, pp. 356-402.
12. Spoor, Max (1998), “The Aral Sea Basin Crisis: Transition and Environment in Former Soviet Central Asia”, Development and Change, Vol. 29, No. 3, pp. 409-435.
13. United Nations Environment Program (UNEP) (2005), Regional Assessment 24: Aral Sea. GIWA Regional Assessment, Kalmar: University of Kalmar on Behalf of UNIT.
14. United Nations (UN) (2017), “Total Population by Region, Subregion and Country, Annually for 1950-2100 (Thousands)”, Department of Economic and Social Affairs, Available at: https://esa.un.org/unpd/wpp/DVD/Files/ 1_Indicators%20(Standard)/EXCEL_FILES/1_Population/WPP2017_POP_F01_1_TOTAL_POPULATION_BOTH_SEXES.xlsx, (Accessed on: 14/5/2019).
15. United Nations Development Programme (UNDP) (2012), “Promoting IWRM and Fostering Transboundary Dialogue in Central Asia”, Available at: https://info.undp.org/docs/pdc/Documents/SVK/00056531_ENV-IWRM%20CA%202009-2012.pdf, (Accessed on: 23/6/2018).
16. Vajpeyi, Dhirendra K. (2012), Water Resource Conflicts and International Security: a Global Perspective, Lanham: Lexington Books.
17. Walt, Stephen M. (1985), “Alliance Formation and the Balance of World Power”, International Security, Vol. 9, No. 4, pp. 3-43.
18. Walt, Stephan (1987), The Origins of Alliance, Ithaca: Cornell University Press.
19. Walt, Stephen (1988), “Testing Theories of Alliance Formation: the Case of Southwest Asia”, International Organization, Vol. 43, No. 2, pp. 275-316.
20. World Lake Databace (n.d.), “Aral Sea Basin”, Available at: http://wldb.ilec.or.jp.s3-website-ap-northeast-1.amazonaws.com/gis_map/ asi241-01.jpg, (Accessed on: 16/5/2019).
B) Persian
1. Amirhahmadian, Bahram and Mahdi Naseri (2013), “Central Asian Water Crisis: Emphasizing the Controversy of the Countries of the Region on Water Issues”, Central Eurasia Studies, Vol. 6, No. 12, pp. 1-20.
2. Araghchi, Seyed Abbas (2015), Trans-Boundary Waters and International System, Tehran: Publishing office of Ministry of Foreign Affairs.
3. Griffiths, Martin (2009), Encyclopedia of International Relations and World Politics, Translated by Alireza Tayyeb, Tehran: Ney.
4. Kasaee, Alireza (2004), “Central Asia’s Crisis of Water and the Turning Point in Foreign Policy”, Central Asia and the Caucasus Studies, Vol. 4, No. 48, pp. 213-234.
5. Moshirzadeh, Homeira (2006), The Evolution of the Theories of International Relations, Tehran: Samt.
6. O’Hara, Sarah (2000), “Water Situation in the Central Asian Region”, Translated by Abbas Rasouli, Central Asia and the Caucasus Studies, No. 30, pp. 165-181.
7. Papoli Yazdi, Mohammad Hossein and Fatemeh Vosughi (2011), Iran Water Diplomacy (Hydrogeopolitic), Mashhad: Papoli Publications.
8. Rajabi Hashjin, Mehdi and Davoud Reza Arab (2006), “Water Poverty Index; Efficient Tool for Assessing the Status of Global Water Resources”, Iran Water Resources Management Conference, Isfahan.
9. Torabi, Qasem (1999), “Threat Balance: Balance of Powers or Alliance with Threatening Party”, Strategic Information Monthly, No. 74, pp. 41-48.
C) Russian
1. Национальный Статистический Комитет (1999), “Итоги Первой Национальной Переписи Населения Кыргызской Республики”, Available at: https://docplayer.ru/36485005-Nacionalnyy-statisticheskiy-komitet-kyrgyzskoy-respubliki-itogi-pervoy-nacionalnoy-perepisi-naseleniya-kyrgyzskoy-respubliki-1999-goda.html, (Accessed on: 8/5/2018).
2. Нацстаткомитета Кыргызской Республики (2010), “Перепись Населения и Жилищного Фонда Кыргызской Республики 2009 года”, Available at: https://unstats.un.org/unsd/demographic/meetings/wshops/Belarus_8Dec08/docs/Countries/Kyrgyzstan-PHC_2009.pdf, (Accessed on: 26/6/2018). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,662 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 839 |