تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,100,883 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,772 |
تحلیل مکانی و زمانی توفان های تندری در دشت اردبیل | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 11، دوره 51، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 149-162 اصل مقاله (1.49 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2019.262725.1007256 | ||
نویسندگان | ||
سحر نصیری قلعه بین1؛ برومند صلاحی* 2؛ علی اکبر رسولی3؛ فرامرز خوش اخلاق4 | ||
1دانشجوی دکتری اقلیم شناسی سینوپتیک، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
2استاد گروه آموزشی جغرافیای طبیعی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی | ||
3استاد سنجش از دور، دانشگاه تبریز | ||
4استاد دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
توفانهای تندری، بهدلیل رفتار بسیار نامنظم در ابعاد مکانی و زمانی، در منطقة شمال غرب ایران از پدیدههای آب و هوایی حائز اهمیت بهشمار میروند، زیرا این نوع بارشها نقش بسیار مهمی در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی مانند تولید محصولات کشاورزی، استفاده از زمین زراعی، و مدیریت منابع آب دارند. در این پژوهش، بهمنظور شناسایی الگوهای سینوپتیک توفانهای تندری طی بازة زمانی 1961-2016، از دادههای ایستگاهی بارش شدید بیش از 50 میلیمتر و دادههای فشار ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال استفاده شده است. روش نقشههای خودسازماندهSOM و آزمون پتیت در نرمافزار Rبهمنظور شناسایی الگوهای بارش بهکار گرفته شده است. براساس نتایج، نُه الگوی جوی در تراز 500 هکتوپاسکال نشان داده شده و تصاویر مربوط به هر الگو در نرمافزار Grads ترسیم شده است. این الگوها نشان میدهند که در بارشهای شدید بهاره رخداد بلوکینگ امگاییشکل، تشکیل ناوة عمیقی بر روی شمال خزر، و پدیدة بلوکینگ رکس؛ در الگوهای تابستان بلاکینگ حلقة آتش و بلاکینگ کمفشار بریده؛ در الگوی زمستان بلوکینگ رکس؛ و در الگوی پاییز یک ناوة عمیق در بخش شمالی ایران و بلوکینگ کمفشار بریده دیده میشود. بیشترین درصد بارش متعلق به الگوی B3 با 45درصد فراوانی و کمترین مقدار بارش متعلق به الگوی A1 با 20درصد است. | ||
کلیدواژهها | ||
اردبیل؛ الگوهای گردش جوی؛ توفان تندری | ||
مراجع | ||
ایرانپور، ف.؛ یزدانپناه، ح. و حنفی، ع. (1394). تجزیه و تحلیل ترمودینامیکی توفانهای تندر در ایستگاههای هواشناسی همدان، مجلة جغرافیا و مخاطرات طبیعی، ش13: 116-117. جلالی، ا. (1385). تحلیل زمانی و مکانی بارشهای رعد و برقی منطقة شمال غرب ایران، پایاننامة دکتری، دانشگاه تبریز. جلالی، ا. و جهانی، م. (1387). بررسی پراکنش مکانی بارشهای تندری شمال غرب ایران، فصلنامة فضای جغرافیایی، ش 23: 140-145. خالصی، ف. (1393). واکاوی زمانی توفانهای تندری در ایران، دوفصلنامة آب و هواشناسی کاربردی، ش 1: 48-49. دانشور وثوقی، ف. و دینپژوه، ی. (1391). بررسی روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی دشت اردبیل با استفاده از روش اسپیرمن، نشریة محیطشناسی، دورۀ 38، ش 4: 17-18. قویدل رحیمی، ی. (1391). تحلیل سینوپتیک بارشهای رعد و برقی 4 و 5 اردیبهشت 1389، نشریة علمی- پژوهشی جغرافیا، برنامهریزی تبریز، ش42: 222-224. صلاحی، ب. (1389). بررسی ویژگیهای آماری و همدیدی توفانهای تندری استان اردبیل، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، ش72: 130-132. صلاحی، ب. و عالیجهان، م. (1394). استخراج و تحلیل الگوهای سینوپتیک منجر به توفانهای تندری دشت اردبیل، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، دورۀ 47، ش 3: 400-402. لشکری، ح. و آقاسی، ن. ی. (1392 ). تحلیل سینوپتیک توفان تندری تبریز در فاصلة زمانی 1996- 2005، نشریة علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامهریزی، ش 45: 202-206. Bielec-Ba˛ Kowska, Z. (2003). Long-term variability of thunderstorm occurrence in Poland in the 20th century, Atmospheric Research, 67-68: 35-52. Cassano, EN.; Lynch, AH.; Cassano, JJ. and Koslow, MR. (2006). Classification of synoptic patterns in the western Arctic associated with extreme events at barrow, Alaska, USA. Clim Res, 30: 83-97. Dai, A. (2001). Global precipitation and thunderstorm frequencies, Part I: seasonal and interannual variations. J. Clim., 14(6): 1092-1111. Daneshvar Vosoughi, F. and Dinpaypooh, Y. (2012). Investigating the process of underground water quality changes in Ardebil plain using Spearman method, Journal of Ecology, 38(4). Czernecki, B., Taszarek, M., Kolendowicz, L. and Szyga-Pluta, K. (2015). "Atmospheric conditions of thunderstorms in the European part of the Arctic derived from sounding and reanalysis data". Atmospheric Research. 154. pp. 60–72. Ghavidel Rahimi, Y. (2012). Synoptic Analysis of Thunderstorms and Thunderstorms May 4th and 5th, 2010, Geographical Research Journal, Tabriz Planning No. 42. Hewitson, B.C. and Crane R.G. (2002). Self-organizing maps: applications to synoptic climatology, Clim Res, 22: 13-36. Jalali, U. (2006). The temporal and spatial analysis of rainfall in the northwest Iran, PhD thesis, Tabriz University. Johnson, N.C. and Feldstein, SB. (2010). The continuum of North Pacific Sea level pressure patterns: intra seasonal, annual, and inter decadal variability. J Clim, 23: 851-867. Iranpour, F.; Yazdanpaq, H. and Hanafi, A. (2015) . Thermodynamic analysis of Thunder storms at Hamedan meteorological stations, Geography Magazine and natural hazards, No. 13. Kunz, M.; Sander, J. and Kottmeier, CH. (2009). Recent trends of thunderstorm and hailstorm frequency and their relation to atmospheric characteristics in southwest Germany, International journal of climatology int. j. climatol, 29: 2283-2297. Kohonen, T. (2001). Springer series in information sciences, In: Self-Organizing Maps, 3rd ed., Vol 30. Springer, Berlin. Kohonen, T. (1995). Springer series in information sciences. In: Self-Organizing Maps, Vol 30. Springer, Berlin. Kolendowicz, L. (2012). Synoptic patterns associated with thunderstorms in Poland, MeteorologischeZeitschrift, 21(2): 145-156. Lashkari, H. and Aghasi, N. (2013). Synoptic Analysis of the Thunderbolt Tandris in Tabriz during the period 1996-2005, Journal of Geography and Planning Research, No. 45. Pettitt, A.N. (1979). A non-parametric approach to the change pointproblem, Appl Stat, 28(2):126-135. Rousi, E.; Anagnostopoulou, C.; Tolika, K. and Maheras, P. (2015.) Representing teleconnection patterns over Europe: a comparison of SOMand PCA methods, Atmos Res, 152: 123-137. Rabin, R.M. and Davies-Jones, R.P. (1986). Atmospheric structure ahead of thunderstorms, Endeavour, 10(1): 20-27. Selahi, B. and Ezzhjaran, M. (2015). Extraction and analysis of synoptic patterns leading to Thunder storms in Ardebil plain, Natural geographic research, 47(3). Tuomi, T.J. and Mäkelä, A. (2003). Synoptic Classification of Thunderstorms in Finland, Geophysica, 39(1-2): 3-30. Van Delden, A. (2001). The synoptic setting of thunderstorms in Western Europe, Atmospheric Research, 56: 89-110. Wapler, K. and James, P. (2014). Thunderstorm occurrence and characteristics in Central Europe under different synoptic conditions, Atmospheric Research, pp. 1-14. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 762 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 406 |