تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,100,819 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,711 |
واکاوی فضایی مجموع فراوانی سالانۀ بارشهای شدید و خیلی شدید ناحیۀ خزری | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 10، دوره 51، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 135-148 اصل مقاله (1.36 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2019.265389.1007274 | ||
نویسندگان | ||
حسین عساکره* 1؛ لیلا حسینجانی2 | ||
1استاد گروه اقلیم شناسی، دانشگاه زنجان | ||
2دانشجوی دکترای تغییرات اقلیم، دانشگاه زنجان | ||
چکیده | ||
بارش عنصری اقلیمی با وردایی زمانی- مکانی بسیار بالاست. از جلوههای وردایی بارش مقادیر فرین آن است که با پیامدهای محیطی– انسانی و بهسبب تأثیرات گسترده در ساختارهای فیزیکی و انسانی در کانون مطالعات اقلیمی است. بنابراین، بررسی این نوع بارشها در ناحیهای که قطب کشاورزی است و، از طرفی، این بارشها یکی از مخاطرات طبیعی است اهمیت دارد. بهمنظور واکاوی فضایی مجموع فراوانی سالانة بارش شدید (آستانههای صدک 90-95، 95-99) و خیلی شدید (صدک 99 و بیشتر)، از دادههای میانیابیشدة بارش روزانه طی بازة 1966-2016 استفاده شد. برای شناسایی الگوی پراکنش مکانی از آمارة موران و Gi* استفاده شد. با توجه به مقدار نمایة موران کلی 9/0 (سطح اطمینان 99درصد)، الگوی فضایی برازندة بارشها الگوی خوشهای است. در گروه بارشی شدید، بیشتر الگوهای خوشهای مثبت در بخشهای مرکزی و غربی و بارش خیلی شدید بیشتر در بخش شرقی، مرکزی و ناخوشهها در گروه اول و دوم بیشتر در بخش شرقی و در گروه سوم در بخشهای مرکزی و جنوب غربی ناحیه است. آزمون Gi* فراوانی خوشههایی با ارزش بالا و پایین را تأیید میکند. در بررسی روابط مکانی با آمارة دومتغیرة موران، طول جغرافیایی و ارتفاعات البرز بیشترین تأثیر را در رخداد بارشها دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
بارش شدید و خیلی شدید؛ فراوانی سالانه؛ نمایة موران و Gi*؛ ناحیة خزری؛ واکاوی مکانی | ||
مراجع | ||
بیات اینچهبرون، ع. (1390). مطالعة نقش رشتهکوههای البرز در توزیع بارشهای منطقة خزری، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد. جهانبخش اصل، س. و کریمی، ف. (1378). تحلیل سینوپتیکی تأثیر پُرفشار سیبری بر بارش سواحل جنوبی دریای خزر، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، 14(54-55): 107-131. جلالی، م.؛ شاهبایی، ع. و کمریان، و. (1396). شناسایی الگوهای همدید بارشهای شدید تابستانه در سواحل جنوبی دریای خزر، جغرافیا و برنامهریزی، 21(59): 23-39. حسینجانی، ل. (1383). شناسایی تیپهای هوای مؤثر بر بارش سواحل جنوبی خزر (گرگان- بندرانزلی) برای دورة 1991-2000)، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی، تهران. حسنی پاک، ع. (1389). زمین آمار (ژئواستاتیستیک). انتشارات دانشگاه تهران. ستوده، ف. و علیجانی، ب. (1394). رابطة پراکندگی فضایی بارشهای سنگین و الگوهای فشار در گیلان، تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 2(1): 63-73. صداقت، م. و نظریپور، ح. (1394). تغییرات زمانی– مکانی بارشهای دورة سرد سال در ایران (1950-2006)، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 47(3): 421-433. عزیزی، ق. و صمدی، ز. (1386). تحلیل الگوی سینوپتیکی سیل 28 مهرماه 1382 استانهای گیلان و مازندران، پژوهشهای جغرافیایی، 39(60): 61-74. علیجانی، ب. (1394). تحلیل فضایی، مجلة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 2(3): 1-14. علیجانی، ب. (1374). نقش کوههای البرز در توزیع ارتفاعی بارش، مجلة تحقیقات جغرافیایی، ش38، اصفهان. عساکره، ح.؛ خوشرفتار، ر. و ستوده، ف. (1391). بارشهای سنگین روزانة سپتامبر در ارتباط با الگوهای همدید در استان گیلان (1976-2005)، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 44(66): 2-51. عساکره، ح. (1387). کاربرد روش کریجینگ در میانیابی بارش، جغرافیا و توسعه، 6(12): 25-42. عساکره، ح. 1390. مبانی اقلیمشناسی آماری، انتشارات دانشگاه زنجان. عسگری، ع. (1390). تحلیلهای آمار فضایی با ARCGIS، سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران. فلاح قالهری، غ.ع.؛ اسدی، م. و داداشی رودباری، ع. (1394). تحلیل فضایی پراکنش رطوبت در ایران، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 47(4): 637-650. قدرتی، ع. و رحمتی، س. (1394). تحلیل سینوپتیکی بارشهای رگباری منجر به سیل در غرب گیلان، سومین کنفرانس ملی مدیریت و مهندسی سیلاب، 21-23 مهرماه 1394. کردجزی، م.؛ رحمننیا، م. و باقری، س. (1393). بررسی وقوع سیلاب در استان گلستان، مجموعه مقالات شانزدهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، 23-25 اردیبهشتماه 1393. مظفری، غ.؛ مزیدی، ا. و شفیعی، ش. (1396). واکاوی روابط فضایی بارشهای فرین غرب ایران، جغرافیا و توسعه، 15(46): 184-196. مفیدی، ع.؛ زرین، آ. و جانباز قبادی، غ. (1387). تعیین الگوی همدیدی بارشهای شدید زمستانه و مقایسة آن با الگوی بارشهای شدید پاییزه در سواحل جنوبی دریای خزر، اولین کنفرانس بینالمللی تغییرات زیستمحیطی منطقة خزری، 3 تا 4 شهریورماه 1387، دانشگاه مازندران، بابلسر. مفیدی، ع.؛ زرین، آ. و جانباز قبادی، غ. (1386). تعیین الگوی همدیدی بارشهای شدید و حدی پاییزه در سواحل جنوبی دریای خزر، مجلة فیزیک زمین و فضا، 33(3): 131-154. مرادی، ح. (1380). بررسی سینوپتیک سیلاب 21 آبانماه سال 1375 نواحی مرکزی مازندران، مجلة رشد آموزش جغرافیا، 56: 33-41. مرادی، ح. (1385). پیشبینی وقوع سیلابها بر اساس موقعیتهای سینوپتیکی در ساحل جنوبی دریای خزر، پژوهشهای جغرافیایی، 38(55): 109-131. میرموسوی، ح.؛ دوستکامیان، م. و ستوده، ف. (1394). بررسی و تحلیل الگوی فضایی تغییرات دروندههای بارشهای سنگین و فوقسنگین ایران، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 93(3): 67-76. نظریپور، ح.؛ دوستکامیان، م. و علیزاده، س. (1394). بررسی الگوهای توزیع فضایی دما، بارش و رطوبت با استفاده از تحلیل اکتشافی زمینآمار (بررسی موردی: نواحی مرکزی ایران)، مجلة فیزیک زمین و فضا، 41(1): 99-117. نوری، ح. و ایلدرمی، ع. (1391). الگوهای همدید فشار تراز دریا در رخدادهای بارشی سنگین و فوقسنگین سواحل جنوبی خزر، فضای جغرافیایی، 39: 121-137. نوری، ح.؛ غیور، ح.؛ مسعودیان، ا. و آزادی، م. (1391). بررسی ابرهای مولد بارشهای فوقسنگین و سنگین سواحل جنوبی خزر، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 47(3): 1-22. نوری، ح.؛ غیور، ح.؛ مسعودیان، ا. و آزادی، م. (1392). تحلیل فراوانی تابع همگرایی شار رطوبت و منابع رطوبتی بارش سواحل جنوبی خزر، جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 24(51): 1-14. Agena, I.; Macdonald, N. and Morse, A.P. (2014). Variability of maximum and mean average temperature across Libya (1945–2009), Theoretical and Applied Climatology, 117: 549-563. Alexandersson, H. (1986). A Homogeneity Test Applied to precipitation data, Journal of Climatology, 6: 661-675. Alijani, B. (1995). The Role of Alborz Mountains in Rainfall Elevation Distribution, Geographical Research Magazine, No. 38, Isfahan. Alijani, B. (2015). Spatial Analysis, Journal of Environmental Risks, 2(3): 1-14. Allard, D. and Soubeyrand, S. (2012). Skew-normality for climatic data and dispersal models for plant epidemiology: when application fields drive spatial statistics, Spatial Statistics, 1: 50-64. Anselin, L. (1995). Local indicators of spatial association-LISA, Geographical Analysis, 27: 93-115. Asakereh, H. (2008). Application of the Kriging method for precipitation interception, Geography and Development, 6(12): 25-42. Asakereh, H.; Khosh Raftar, R. and Sotoudeh, F. (2012). Heavy rainfall in September in relation to the patterns in the Gilan province (1976-2005), Natural geography studies, 42-46: 2-51. Asgari, A. (2011). Geostatistical Analysis with ARCGIS, Tehran Information and Communication Technology Organization, Tehran Municipality. Azizi, GH. and Samadi, Z. (2007). Synoptic Pattern Analysis of the Flood October 28, 2003 Gilan and Mazandaran Provinces, Geographical Research, Tehran, Iran. PP. 61-74. Bajat, B.; Blagojevic, D.; Kilibarda, M.; Lukovic, J. and Tosic, I. (2014). Spatial analysis of the temperature trends in Serbia during the period 1961-2010, Theoretical and Applied Climatology: 1-13. Bayat Inhchebron, A. (2011). Study of the role of the Alborz Mountain Range in distribution of precipitation in the Caspian region, Master's Thesis, Professor Abbas Mofidi, Ferdowsi University of Mashhad.Chang, H, Kwon, W, 2007. Spatial variations of summer precipitation trends in South Korea, 1973–2005, Environmental Reserch letters 2, 045012. pp. 1-9. Cordjzi, M.; Rahmannaya, M. and Bagheri, S. (2014). Investigating the occurrence of flood in Golestan province, Proceedings of the 16th Iranian Geophysical Conference, May 23 to 25, 93. Chang,H, Kwon, W (2007). Spatial variations of summer precipitation trends in Sout Korea, 1973-2005, Environmental research letters 2,pp:1-9. Fallah Qalhari, GH.A.; Asadi, M. and DadashiRoodbari, A. (2015), Spatial Analysis of the Dispersion of Humidity in Iran, Natural Geography Research, 46(4): 637-650. Fu, W.J.; Jiang, P.K.; Zhou, G.M. and Zhao, K.L. (2014). Using Moran's I and GIS to study the spatial pattern of forest litter carbon density in a subtropical region of southeastern China, Biogeoscinces, 11(8): 2401-2409. Godrati, A. and Rahmati, S. (2015). Synoptic Analysis of Flood in West Gilan, Third National Conference on Flood Engineering and Management, October 21-23, 2013. Hand, W.; Fox, N. and Collier, C. (2004). A study of twentieth-century extreme rainfall events in the United Kingdom with implication for forecasting, Meteorol. Appl, 11, 15-31. Hartmann,H, .; Becker, S. and King, L. (2008). Quasi-Periodicities in Chinese Precipitation Time Series, Theoretical and Applied Climatology, 92: 155-163. Hidalgo-Muoz, J.M.; Argueso, D.; Gmiz-Fortis, S.R.; Esteban-Parra, M.J. and Castro-Dez, Y. (2011). Trends of extereme precipitation and associated synoptic patterns over thesouthern Iberian Peninsula, Journal of Hydrology, 409: 497-511. IPCC (2007). The physical science basis, Contribution of Working Group I to Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, Cambridge, United Kingdom, and Cambridge University Press. Jahanbakhsh Asl, S. and Karimi, F. (1999). Synoptic Analysis of the Effect of Siberian High Pressure on the Precipitation of the South Coast of the Caspian Sea, Journal of Geographic Research, 14(54-55): 107-131. Jalali, M.; Shabahi, A. and Kamareyan, V. (2017). Identification of the patterns of summer severe rainfall in the southern coast of the Caspian Sea, Geography and Planning, 23(59): 23-39. Jansa, A.; Genoves, A.; Picornell, M.; Angeles, C.; Joan, R. and Carretero,Olinda (2001). Weastern Mediterranean cyclones and heavy rain, Meteoral. App., 8: 43-56. Killeen, T.J.; Douglas, M.; Consiglio, T.; Jorgensen, P.M. and Mejia, J. (2007). Dry spots and wet spots in the Andean hotspot, Journal of Biogeography, 34(8): 1357-1373. Kyou, L.; Gyun, P. and Wan, K. (2008). Heavy rainfall events lasting 18 days from July 31 to August 17,1998, over korea, J. of the Meteorogical Society of Japan, 86: 313-333. Mc Cabe, M.F.; Kalma, J.D and Franks, S.W. (2005). Spatial and temporal patterns of land surface fluxes remotely sensed surface temperatures within an uncertainty modelling framework, Hydrology and Earth system Sciences, 9(5): 467-480. Mirmosavi, H.; Dostkamian, M. and Sotoudeh, F. (2015). Investigation and analysis of the spatial pattern of intra-decade changes of heavy and super heavy rainfall in Iran, Geography and environmental planning, 93(3): 67-76. Mofidi, A.; Zarrin, A. and Janbaz Ghobadi, GH. (2007). Determination of the pattern of precipitation and extreme rainfall in the southern coast of the Caspian Sea, Journal of Earth and Space Physics, 3(3): 131-154. Mofidi, A.; Zarrin, A. and Janbaz Ghobadi, GH. (2008). Determining the pattern of extreme winter rainfall and comparing it with the pattern of heavy precipitation in the southern coast of the Caspian Sea, The first international conference on ecological changes in the Caspian region, September 3 to 4, 2008, Mazandaran University, Babolsar. Moradi, H. (2001). Synoptic Flood Investigation, November 21, 1996, Mazandaran Central Districts, Geography Education Growth Magazine, 56: 33-41. Moradi, H. (2006). Prediction of flood events based on synoptic locations on the southern coast of the Caspian Sea, Geographic Research, 39(55): 109-131. Mozafari, GH.; Mazidi, A. and Shafiee, SH. (2017). Analysis of the Relationships of Iran's extreme Rainfall, Geography and Development, 15(46): 184-196. Nori, H.; Ghayour, H.; Massoudian, A. and Azadi, M. (2013). Frequency Analysis of the Convergence Function of Moisture Flux and Moisture Resources in Precipitation of South Caspian Sea, Geography and Environmental Planning, 24(51): 1-14. Nozari Pour, H.; Dostkamian, M. and Alizadeh, S. (2015). Investigating patterns of spatial distribution of temperature, precipitation and humidity using exploratory analysis of land statistics (case study: central regions of Iran), Journal of Earth and Space Physics, 41(1): 99-117. Ord, J.K. and Getis, Arthur (1995). Local Spatial Autocorrelation Statistics: Distributional Issues and an Application, Geographical analysis, 27(4): 286-306. Robeson, S.M.; Li, A. and Hunang, C. (2014). Point- pattern analysis on the sphere Statistics, Spatial Statistics, 10: 76-86. Rousta, I.; Doostkamian, M.; Haghighi, E.; Ghafarian, H. and Yarahmadi, P. (2017). A Analysis of Spatial Autocorrelation Patterns of Heavy and Super-Heavy Rainfall in Iran, Advances in Atmospheric Sciences, 34: 1069-1081. Sedaghat, M. and Naziripour, H. (2015). Time-temporal variations of rainfall in the cold season in Iran (1950-2006), Natural Geography Research, Tehran, Iran. PP. 421-433. Sotoudeh, F. and Alijani, B. (2015). Spatial Spread Distribution of Heavy Rainfall and Pressure Patterns in Gilan, Spatial Analysis of Environmental Hazards, 2(1): 63-73. Sugumaran, R.; Larson, S.R. and DeGroote, J.P. (2009). Spatial-temporal cluster analysis of county-based human West Nile Virus incidence in the continental United States, International journal of health geographice, 8(1): 8-43. Wang, Q; Ni, J. and Tenhunen, J. (2005). Application of a geographically weighted regression analysis to estimate net primary production of Chines forest ecosystems, Global Ecology Biogeography, 14(4): 379-393. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 631 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 448 |